장음표시 사용
461쪽
FICTIO. 3 FIngere aliquid idest,ostendere dicto,uel Acto,quod non
est in rei ueritate, est speciale peccatum uirtuti ueritatis oppositum,si ex hac intelione fiat, secundum Tho. iiii. sen. d.iiii.q. iv. a. ii. qi. ii.acti.& potest esse peccatum mortale secudum intentionem fingentis, & nocumentum, sibi, uel proximo illatum , sicut domendatio dicetur , insta . simulatio . . i. a Fictio in sacramentis peccatum mortale est, quia Sacrilegiucommittitur, cum sat notabilis iniuria sacramento, ut cum quas fingit confiteri,uel consecrare. 3 Fingere ad aliquid significandum maxime utile animae, non est contra ueritatem, & consequenter nec peccatum, sicut quando Christus finxit se longius ire,& ut tape laciunt pretdicatores,infra,simulatio. .i.Non est idem fictio iuris,& pretrumptio,quia primum,cum ueritate stare non potest, secundum uero sic. C. de rei uxo. ac. l. Unica.
FIDE IUSSOR. 3 FIdeiussor est, qui alienam obligationem in sitam fidem
recipit, principali tamen manente obligato. Insti. eo.ti in principio.
a Fidem ubere potest quilibet habens suorum bonorum liberam administrationem,unde mulier non potest pro uiro fidem iubere. Tad se.consul. uelle. l. ii. inglo. neque etiam pro altero. l. quam uis. E ad uelle. nisi in sex casibus, qui ibi po
3 Cl ricus ia o modo secundum ueriorem opinionem po test pro laico fidem iubere.c. i. e. ti &. xi. q. i.c. te quidem, intex.& in glo. nisi in casti necessitatis,in quo obligaretur subuenire indigenti l .uidentes. xu. q. i. Pro ecclesia tanae,uel pro alio clerico potest,ut in.c. ii. e.ti. & si fide iubeat obligatur.c. peruenit,eo.ti. tamen de proprio patrimonio,vel redditibus benefici),quos secit suos, non autem in praeiudicium eccle-H ut limitat Host. 6 Fidem iubere non potest religiosus,in.c. pe. eo. ti. etiam si es
set Abbas,nisi hoc fiat de licentia abbatis,& assensu maioris partis capituli,ut ibidem.Non enim habet aliquod proprii de quo possint disponere.
462쪽
FIDE IUSSOR. 222ς Heres sideiussoris obligatur,sicut & fideissor.l. potest accipi. ff.de fideiusso.Et quia succetar praelati, non est eius hqres,
ideo non tenetur,ar. eorum quae dicuntur secundum Host. supra quia non in praeiuditium ecclesiae.
6 Socrates promisserat eraesentare licium sub poena C. ducatoriim,post modum licius commissit crimen pro quo suit da- natus ad mortem,uel bannitus,& ipse fugit: si Socrates fuit in dolo,uel lata culpa respectu malificii postea perpetrati,in conscientia tenebitur dano proximi,secus si non fuit in culpa. Talis casus Bononiae accidit, & ita fuit conclusum, ut not. Tab. ibi . N. Et est casus in.l.sed & si quis rei.ff. si quis
Si reus decapitandus fugiat, qui pro eo fideiussit non dec pitabitu si non fuit in dolo, sed pecunialiter punietur,secudum Cy.in.l.ad commentariensem. C. de custo.reo.si autem suit in dolo,punietur poena arbitraria: syl. in.c.ciun homo. xxiii. q.uded si habuerit ex ossicio custocliam. Eadem poena
punietur, si est in dolo, uel si ex eius nimia negligentia su
gitivi in. d.l.commentariensem.
8 In causa criminali in qua poena corporalis uenit imponeta, nullus potest interponere fideiu rem iecudum Pa. in rub. de fideius& sic intelligitur.c.si clericos, de sen.ex. li.Vi. secus quando talis poena non uenit imponenda. Et est bonus textus in .d.c.cum homo,& in glo. 9 Cum plures sunt fideiussores in lidum, si sunt omnes praesentes,& soluendo,& postulent inter eos debitum diuidiante litem contestatam,possunt hoc benescio Adriani posito. C. de consti pecu. l. diui Adriani uti, nisi illi renuntiauerint, secudum Pa. i. c. peruenit, eo.t1 ffeo.I.si dubitet. 4,InstLeo. si plures. Ο Praesente debitore principali,& indiscuse,fideiussor non potest conueniri secundum Pa. in.d.c.peruenit, nisi debitor notorie sit non soluendo,uel non possit conueniri:auten. prae sente. C. eo. & nssi renuntiauerit huic beneficio, ut. C. de
ri Creditor tenetur cedere fideiutari actiones suas,quas habet contra eum,pro quo fideiussit, aliter potest ei denegare so
lutionem debiti t. modestissim .ss de soloe S.I fideiusso
463쪽
FIDES .la Debitor tenetur fideiussori de omni dano, quod ei evenit
ex sua culpa propter fideiussione. de Q.cop. ri.&. ii.&.iiLe. t i. quia ossicium suum nulli debet esse dananosum. Ede Ru .Lsi seruus communis. 33 Si fideiussor soluat creditori usuras sine obl igatione,& com sensu debitoris,& coaetione,non poterit repetere a debitore. Sibi enim imputetur si secit,quod non debuit secere,secudum Pa. in .d.c. u. Si autem etiam nileiussit, uel cum iuramento,uel sine,soluere utura, sciente, & consentiente debitore, in conscientia repetere potest a debitore,siue soluerit coacte sue sponte,nis soluerit in fraudem,ut scilicet Bueret usurario,& imputetur ipsi debitori, qui sic fidem iubere secit deiisuris,quicquid sit in soro ciuilla Debuit enim opponere e ceptionem quando cogebatur soluere. 14 Si si leuissor usque ad cereum terminum promissit pro debitore,& creditor prolonget terminum debitori absque noua promissione fideius ris,transecto illo certo termino fideiussor liberatur, secundum Pa. in.Cconstitutus, eo. Seriri si obligatio absoluta,quia tenebitur etiam prorogato termino debiti:ar.in.c.cum dilecti, te do.&.I.celsus. Ede arbitris. is Licitum est fideiussori aliquid moderatum accipere a debitore ultra sortem,ratione periculi,uel laboris,sine nota usurae, quia hic non est mutuum,non autem ratione facti scilicet quia fidem iubet,quia tunc esset res iniqua,& multo minus Iicet si adsit fraus,ut quando conuenit cum creditore, ne credat sine fideiussore,ut ex hoc fidem iubedo lucretur,aliquid quod proculdubio dolum innuit. 16 Fideiussor in tribus casibus potest agere contra debitorem,
ut liberet eum ante solutionem , ut elicit Sl.eX tex. d.c. s.eo.
ti. ut si diu in debiti solutione stetit. Si debitor bona sua disispare incipit,si condenatus super fideiussione suit, sique ab
FIDES. 3 UIdes quomodo sic necessaria ad selutem, & quid explicite
de necessitate sit credendum supra,credere. . i.&. u.
2 Nullus potest se eaecusare si non credit quia no habet instructorem quia si faceret quod in se est, leus qui non descit in necessarijs mitteret instructorem aliquem,sed quia non facit
quod potest,ideo peccat, & si si non credit, imputetur sibi
464쪽
FIDE s. MI quia posuit obicem peccando,non faciendo quod sacere debuit secundum Tho.ad Ro.c.x.le EI.col.IL 3 Ad fidem pertinent articuli fidei directe,ici undum Tho. secunda secundae. q.xii. a. ii.& Omnia, quae sunt in sacra scriptura per accidens,tanquam praedictorum declarativa: ibi.a. ad. i.& omnia, quae sunt in doctrina ecclesiae: ibi. q. v. quia ecclesia uniuersalis in his, quae sunt fidei errare non potest, ut dicit Pa. in. a. nobis, te sen. ex. scriptum est enim. Ergo rogaui pro te petre,ne deficiat fides tua,in alijs autem errare potest ecclesia uniuersalis idest concilium,ut est tex.clarus in. d. c. a nobis, de dirum Hiero. praelatum, fuit sententiae concilii,ut patet in .c. tria. XVi. q. v. etc. placuit. Non autem circa mores bonos potest finaliter errare statuendo,& ordinando decrem,secundum Tho.quol. ix. q. ultima. Errare etiam potest in particularibus sectis hominum,& iudiciis. ε Aedere sim bola fidei contra insurgentes hereses, & determinare dubia in fide,ad Papam pertinet,ut dicit Tho. secunda
secundae. q.i.& Ar.fio. iiii. par.ti. viii. quia ipse toti ecclesiae pretest, cuius authoritate congregatur synodus,& eius sententia firmatur,& sine eo congregari non potest: Tho.in opusculo contra impu. reli.
s Errare potest etiam papa, quia potest esset hereticus , sicut
Anastasius. l.xiv. c. Anastasius. Et desacto errauit Nicolaus, rapa, in illa constitutione exijt,de uer. sig. dices Christum S Apostolos nihil habuisse in communi, quatum ad dominium, quae costitutio postmodum fuit reuocata per Io.xxii. per extra gantem,quae incipit: Quia nonnuqua,etc. tamen papa ut caput ecclesiae idest utens suorum membrorum auxilio, per consilia,& orationes,& faciendo quod in se est errare non potest, quia sic, sequitur motum spiritu siancti quo mouetur,qui spiritussanctus errare non potest,& consequenter ecclesia quam resit. o Errans in his,quae sunt fidet,etiam subtilitatibus cum peltinacia,mortaliter peccat,& est hereticus, & sic intelligit Speciin ii. de here. et.c. scisma.xxiiii q. i. Si autem errat sine pertinacia,paratus corrigi circa ea, quae non tenetur explicite credere,non peccat mortaliter, nec est hereticus, & sic intelligit S. Tho. secunda secundae. l. ii.a.Vi.ad.ii.
7 Fidei consessio cum sit praeceptum affirmativum , obligat
465쪽
pro loco,& tempore, & non semper. Obligat quando propter eius omissionem debitus deo honor,uel utilitas proximis impendenda subtraheretur , ut cum quis interrogatus de s de taceret,& propter hoc crederetur,quod ipse non esset Christianus,uel quod fides non esset uera,vel alii a fide auerterentur, secundum Tho. secunda secundae. q. tu. a. ii. in quo casu tenetur quis costeri etia morte imminente.
B Si turbatio infidelium oriatiar de confessione fidei manifesta,absque aliqua utilitate fidei, uel fidelium, in tali casu fidem publice confiteri non est laudabile, secus quando aliqua si)eratur utilitas, uel adest necessitas , iuxta illud Math. xxv. sinite illos scilicet turbari quia caeci sunt, & duces
caecorum. Facit .c.in mandatis.xliii. d.
y Faciens ex aliquo timore actum significantem distincte infidelitatem,ut imolando idolo, uel ponando uestem designas ad aliquod determinatum signum infidelitatis ,& nu-
iusinodi,peccat mortaliter,ut in.c. sicut,sancius est mori,qua uti idolathyto. Secus quando non deterininate :signaret infidelitatem,scut S. Sebastianus ex bono Zelo, clarinde militari utebatur. Cocordat Cai. secunda secundae. q. xii.a. i. ad. ii. supra,Apostasia . .iiii. insta, Infidelitas s xiii. nullus timor etiam cadens in constantem excusat a consessione fidei modo dicto nam propter dei honorem uitam quilibet tene
Ullij contra parentes communiter peccant. Primo, per irreis uerentiam,quae si notabilis est,peccatu impietatis, & mortale est. Secundo per inobedientiam dum contemnunt obedire in his,in quibus parentibus subiiciuntur,ut quo ad domesticam gubernationem,& morum instructionem,& si de re imponanti sit,mortaliter pricant. Tertio, omittendo subuenire paretibus in necessitatis articillo,si possitnt, tuc enim mortaliter & impie agunt. Haec se dum Cai. ibi,in summa. Peccant quando parentes propter paupertatem, uel huiuLmodi,pro parentibus non recognoscunt. riliorum quidam,secundum m. i. c.tanta,'ui s. sint lesuntiezitimi tantum,ut adoptiui,& arrogati, quidam legitimi &naturales,ut nata ex legitimo,uel putato legitimo matrimonio,quidam spirituales & legitimi, qui scilicet suscipiatur de .
466쪽
Baptismo,uel crismate, quidam sunt naturales tantum , ut nati ex concubina retenta in domo,loco uxoris,& hi secundum leges non dicuntur spurij. midam dictitur sputin, qui
scilicet aliter ex damnato concubitu nascuntur.3 Primi scilicet adoptiui filii,si emancipentur a patre legitimo, idest adoptante legitime n nullo ipsi patri succedunt, sed si
non sunt emancipati, succedunt una cum alus legitimis, &naturalibus. Ede adop.l.si pater,supra Adoptio.ύ.u.Xi. 4 Secundi autem stilicet filii legitimi & naturales parentibus succedunt ab intestato,& ipsi praeseruntur,etc. auten. de here. quae ab intes dese. , y Tertii scilicet spirituales, & legitimi, in nihilo parentibus spiritualibus succedunt, cum hoc nullo rure sit cautum, nec sit in usu.6 Quarti scilicet filii naturales tantum, succedunt patri ab intes ato in duabus unciis totius hereditatis,idest in sexta parte,ex quibus matri medietas debetur, dummodo non constent filii legitimi,et auten. licet patri. Q de na. lib. Si autem filii legitimi existant,quid possit eis relinqui, vide. Q de na.
ν Quinti scilicet filij spurii nati ex coitu damnato, lege ciuili in nihilo patri succedunt,& secundum leges ciuiles eis denegantur alimenta,non autem de iure canonico supra. Alimen tuuI. s.Vi. NCt. secundum AZo.quia ratio par est filiorum ad
patres,& patrum ad filios,& eadem pietas,quod quando, &in quatum fili; naturales parentibus succedunt,ita & in tant δε totiens parentes naturales filijs debent succedgre. 3 Spurus potest aliquid relinqui a patre propter alimenta, &dotem, secundum Pa. sipra.s Filii nati ex concubina etiam illustri,succedunt matri pariter cum legitimis. Inst. de suces cogna. &.l.si qua illustris. C. ad Orphi. Si uero non sunt nati ex concubina sed uulgo quaesiti, di non ex damnato coitu succedunt matri cum aliis legitimis,nisi mater sit illustris,ut in. d. l. si qua illustris. Si autent sunt nati ex coitu danato in nihilo succedunt etiam matri. Ruten.ex complexu. C. te incaest.nup.& idem dic econueris quod parentes non succedunt filiis eo casu,quo filii non succedunt parentibus secundum Bart.in.lai gener.st dehis qui. uti L&ri .d.ctant
467쪽
- F I L I v s. io Pa rentes non possunt relinquere heredes filio spurios secu-du gl. in .c per uenerabilem,qui fit. sint legi. extranei tamenopo si unt eos instituere,fecundum prum.c cum haberet,de eo qui du. in ina. quam pol. per adul.quia non prohibentur nisi
namque quae prohibita non sunt expraesie,licent. ri Filius naturalis tantum,sive ex concubina, siue ex alia genitus,si tempore quo fuit genitus , inter paren ces poterat esse
matrimonium absque omni unpedimento,etiam non reuocabili sine dispensatione ecclesiae, per sequens matrimonium erit legitimus, secundum Pa. in .d.c. tanta,Immo etiam si tempore generationis non potuit esse matrimonium, propter aliquod impedimentum, quod tempore natiuitatis fuerat
sublatum, ut in. c. ue.xxviii. q. i. Nec requiritur instrumentum dotales,ut uidetur inituere tex.Inst. de nup . . aliqua lo& per. l. tanta,& sic praticatur, nec obstat si tempore inter- med io clim alia matrimonium contraheret,ut no .ibi Pa. Et non repellitur ab hereditate,per.c.causam,eo. ti.& est legitiamus quo ad omnia secundum glo. in .d.c. tanta. Et silccedit etiam in seudum,secundum Pa.in. l glo.L non autem sic delegitimatis per rescriptum,ut in. per naturales,in. li. seu. tesside seu.contro. quod & Pa. placet. ta Si filius naturalis tantum nascatur,& antequam per sequens matrimonium legitimetur,nascatur legitimus,& naturalis,&S in hereditate non succedat nisi primus, secundum Io. an. succedet legitimae natus,quia antequam alius fuisset legitimatus iam erat acquisitum ius legitimae nato, qui quamuis sit secundus,quo ad natiuit item, est tamen primus quo adlegitimationem. 33 Si quis ignoranter cum coniugata matrimonium contraxit filii nati erunt legitimi,ut in. c. ex timore,qui fi .sint te. Secussi non interuenit matrimonium , quia in primo casu dabat operam rei licitae,non autem in secundo, etiam quod postmodum sequatur matrimonium inter eos, quia tempore quo nati sunt,non potuit esse coniugium inter eos. 3 4Nati ex matrimonio clandestino nullo existente impedime-to,post approbationem erunt legitimi. Probatur in.c. ii. decla. despon. Aliqui tenent, quod etiam sunt legitimi existeteimpedimento, post publicationem remoto impedimento, quia
468쪽
quia tempore intermedio probatum est filios esse legitimos. t Vide tame .cisi. de clan. despon. .si quis, quia uidetur ibi tex. expressiis. Hoc tenent Io.an. dc Butrius,Sil. ibi β.viij.rς Natus de sponsa de futuro nullo existente impedimento,est legitimus cundum B.in.QPer tuas,qui si. sint lcialiter si sit impedimentum. Intellige post publicationem. Vide Sil. ueri Iegitimus ii prin.& uer.filius. .viiJ.ro Filius qui communiter reputatur legitimus,an teneatur credere matri dicenti illum esse spurium,ut cedat haereditatissimpra,adulterium. .is.17 Si parentes nominet aliauem,& tractent ut filium,etia quod natus sit extra domum, nutusinodi nominatio, & tractatio, constituit eum in possessionem filiationis, secundum Pruind. per tuas,& probant filiationem immo sola sema, secundum But.in.cap. transmissis,qui s. sint lcis nihil probetur in contrarium jussicit ad probandum filiationem. εῖ Si probetur matrem Ticii commississe adulterium tempore quod ictus est generatus,non propter hoc Ticius reputabitur illegitimus,si maritus eius secum habitabat, secundum m. m. c. per tuas,&. transmisiae,quia cum possit esse legitimus,debemus favore filii praesumere, quod sit filius mariti, secus si erat absens tanto tempore, quod non potuisset generare. Idem dic de filio concubinae in domo retentς,quia prς- sunntur filius concubinari),secundum .in.c. Michael, de Κpraesby.nisi contrarium sussicienter probetur. ro Filius & filia possimi nubere sine licentia patris ,quauis non ideceat, secundum Tho.iiij.sen. dist.xxix. mihi. & 1ecunda 1ecundae. q. ciiij. u. v.supra,dos. .Vj. Q Hilius uitiente matre emancipatus, acquirit ustisti ctum in maternis bonis pro media pane,si est unus filius,&Pater pro alia,post mortem matris. C. de bo.mater. l. si uiua mater .Idem dic de nepotibus, & pro nepotibus. Idem dicetiarii sunt plures filii, quia pro medietate suntes cum pati e, sed non emancipatorum usustuctus apud patrem rem nebit,ut in. d. l. si uiua:& hoc non habet locum in bonis ad-tienticiis,secundum glo.in. d. l.si uiua, sed maternis tantum. ai Quoi nodo filius possit agere contra patrem, uide Pa. m. despon.&glo. in. c. quaeritur.i3.φVh. concluditur, quod sic ratione peccati,inas non est admittendus.
469쪽
ar Filii tenentur parentes amare, non solum corde, sed etiam
signo extrinsecomec a mortali excusantur,qui nunquam parentibus signum amoris ostedunt, sed semper dure loquuntur. uidentur eos odire, quia dicit Hiero. li. de honore parentum: redde amoris uicem. Nam sic agendo contristant parentes,quod est contra charitatem,& pietatem,
23 Si filius de uoluntate patris tacita,uel expressa incipiat studere,cogetur pater etiam nolens subuenire in necessariis ad studium,secundum sto. C. ad mace. l.macedoniani, nisi ingenii Obtus itas obstet, secundum Bes .ibi. Secus si expresse cum causa rationabili prohibuisset. 24 Berea hodie remansit uidua uiro eius interfecto, altera die
accepit maritum ,& tempore nouem mentium, uel circa,pe
perit filium,quaeritur cui succedet,uel primo marito, uel f cundo sum aequaliter utriusque esse pol sit ego dicerem culaco. de bel. quod saccedet illi,cui magis assimilatur,quia ut in pluribus,tiiij parentibus assimilantur, & sic per bonas coiecturas proceditur. Si uero nullo probabili modo in no tiam ueritatis ueniri potest, erit eius,in cuius domo natus est,uel torte posset dici, quod haereditas utraque aequaliter pertinebit,ad arbitrium principis, cum non appareat cui magis succedere debeat. Bart. autem reprobat responsionem de assimilatione: dicerem tamen quod ex omnibus coniecturissimul iunctis iudicandum esset. Sil .ibi. .xvij.
F Omicatio tripliciter capitur,uno modo pro omni pecca-- to, secundum Thom. secunda secundae. qo. lj.ar.ij. alio modo spiritualiter pro idolatria. Iere.V. Tu autem fornicata es, Sc. Tertio,pro omni illicito coitu.α meretrices. xxxij.q. iiij. Froprie tamen accipitur ut distinguitur contra alias species luxuriae, & est concubitus naturalis soluti cum soluta omni uinculo,etiam ordinis, & voti,& est peccatum mori
Ie,quia se parat a regno Dei, ut dicitur Ges.s'. Est tamen minus aliis hpeciebus luxuriae. Quia minus de inordinato, &innat mali habet. a Nullus fornicando excusari potest ex ignorantia, cum hoc
sit contra ius naturale,cuius ignorantia neminem excusat.j. q. iiij.per totum:& totiens quotiens quis ad meretricem accedit,peccat mortaliter. Similiter inducens aliquem ad hoc
470쪽
FORVs. FRAV s. ars mortaliter agit,insta luxuria. .j.De clerico sornicatio, supra, clericus. .Xi3. xiij. QiJomodo filii ex sornicatione nati legitimentur,per sequens matrimonium,supra,filius. .M. FORUS.r F Orus masculini generis,locus est ubi iudicium exercetur,
fortis,de re. tur.& sic communiter in iure capitur. Quado uero est generis neutri,ut sorum, signat territorium iudicis,ubi habet potestatem in steteratos. l.pupillus. . territoriusseo. Quandoque,notat locum nundinarum secundum Pa. in.c sortis. Vnde dicitur sorum rerum uenalium. a Forum sortitur regulariter quis secundum glo. in .c.j iij. q.ri. uel per contractum. Ude luat. l. haeres,uel propter crimen,ind.c.3. uel quia reus,quia actor debet sequi sorum rei.c. neminem. iij. q. v . uel propter rem.c. sane, te .compe.uel propter relietionem,ut causa iurispatronatus,& decimarum. c. quanto, se iudi. uel propter uirum,quia uxor forum uiri sequitur I. pe Ude iur. omnium iust& propter multa alia. Vide. iij. lv, dc de Q.compe.ibi,funtnmita.zad hoc. Vnde uersus. Co- tractus, crimen ,reus,& res religiosoque,uir ratio similis, uel Prouocat,atque recuset.
niciosa in damnum proximi notabile est mortalis: Secussi circa minimum,aut sit iocosa,vel officiosa, uel praeter intentionem,tunc in his est uenialis. Cum tamen aduenit,t netur damnum resarcire,& remedium apponere si potest sarnae propriar, ne de eo tanquam de dololo standalirentur. Aliter grauiter peccaret prςbendo scandali materia proximo. a Fraus & dolus nemini debent patrocinari,in. p. timore, de restri p. 3 Fraus commissa in lege,ut de persona ad personam, de unare ad aliam, te uno contractu ad alium,& huiusin i,no est sine peccato,quia praeuaricatur lex. Facit no. in.cintelligentia, de uerbo. lignifica.&.c.quanto de priui. 4 Fraus fieri non dicitur scienti, & contentienti. l. nemo.ss dere. iur. supra dolus. uide aliquiss de hac materia . Quia parum disserunt.Nam fraus principaliter in saetis est, dolus in uerbis.