장음표시 사용
481쪽
GRATIA. ad plenitudinem gratiae recipitur,secundum Bal. ibi a Habens legitime de bonis alicuius damnati propter eius crimen, & postea restituti per principem ad bona sua,non tenetur restituere secundum Ge.in.c. quamuis,de rescr. h. H. quia iam huic acquisitum est ius. Si uero per talem restitutionem non praeiudicetur tertio,sed tantum concedenti,omnia sunt restituenda et, .in. cicum dilecti, de dona. ex hoc sequitur quod legitimatus post mortem testatoris, no praeiudicat uenientibus ab intestato,etiam quod non adierint haereditate, quia talis legitimatio est quaedam restitutio naturalis, ut inst. C. de natu. Secus si ante mortem testatoris, quia non praeiudicat,eo quod nullum adhuc ius habeat.l. post emancipationem .st de lictega. 3 Scriptura secundum communiter doc non est de substantia gratiae,uel le is,licet uariς sint opiniones, uide pa in rubricacie consti. in .s. Fely.tanae dicit in.c ex diligenti,de simo.ὶ.gl. f. in. s. quod gratia probatur per scripturam. An autem posist probari per testes, est longa quaestio: tamen concludit quod communiter tenetur, te stillo curiae, no posse probari nisi per scripturam, nisi in foro conscientiae. Vide Tab. ueri
4 Gratia non expirat etiam monuo papa,etiam sine literis, s cundum Ioan .an.in prolo. sexti, in nouella.s Si papa concessit alicui,ut dispenset cum A. non expirat gratia etiam quod ante mortem concedentis no dispensaverit,
secundum Fede. consi lxxviij. Similiter dic de eo cum quo dispensatum est, ut faciat aliquid, si non ficit ante mortem dispensantis, potest ficere post.c. si cui, de praebendi. H.
o Gratia concessa si reuocetur, no expirat ante certificationem de reuocatione, nisi quando papa expresse uellet statim non ualeresecundum Ge.c.j. de concespr ben. li. U.aliter de concessione ab inferiori,niaxime quando alteri praeiudicatur, &committitur sine cognitione causae. τ Quando alteri est ius acquisitum,non reuocatur gratia. Et sic intelligitur regula mutare. de re. i .li. vj.s Quando duta est gratia alicui de immunitate propter multi tudinem filiorum,si aliqui moriantur,non reuocatur gratia secundum Ioan . an. in regula decet, de re.tur. ILH. in mersa.
quia ius erat iam sibi acquisitum.
482쪽
s Gratia lacta cum conditione, quousque aliter ordinauero, durat post mortem concedentis, secundum Gemi. in cap.ri gratiose, de rest li.vj.non autem si dicat quousque placuerit nobis: infra,voluntas. .i. De gratia diuina sine qua opera nostra meritoria esse nequeunt, dicendum est quod quislibet tenetur illam habere, & si non habet imputandum est ei, & non Deo. G V L A. 1 GVla secundum Tho. secunda secundar.q. cxlviij.importat
inordinatum appetitum, uel actum delectationis cibi,&potus,& tuc mortale peccatum est, quando ibi finis ultimus constituitu iuxta illud Apostoli,quorum Deus uenter est: Propter quod non seruatur ieiunium de praecepto, comeduntur carnes diebus prohibitis,&Quel si quis aliquod prohibitum faciat,uel saciendum de praecepto omittat. a Secundo,quando quis comedit,uel bibit in graue nocumentum corporis, uel animae scienter, uel probabiliter, secus si ignorante uel pro modico detrimento: timc est ueniale.s Tertio, si usque ad uomitum,uel ebrietatem comedit, uesbibit aduertenter, secundum quod supradictum est, Ebri
vas.s .i.mortale est. Agit enim contra natur a.
4 Quarto, si hoc fiat propter finem,qui sit peccatum mortes
ut ad luxuriandum, est mortale peccatum, aliter communiter est ueniale.Cum non sit cotra charitate Dei,uel proximi. v Gula capitale uitium est, secundum Gre. cuius species sunt. min.Xxx.li. mor.s propere,laute,nimis,ardenter,& studiosae, Propere.i.ante tempus,in.c. len de con. O.Laute, quia cibos delicatiores quaerunt.c. i. d.xli. Nimis. scomedendo,quoad quantitatem. Ardenter aestuando immenso desiderio. Aci Studiose.i. nimis accurate praeparando.c.iii.xli.d.
o Filiae gulae sunt secundum Gre.xxxi. li.mor. hae, uidelicet. ebrietas,hebetudo mentis, inepta laeticla,multiloquium, sic rilitas, & immundicia, de quibus uide in locis suis. Dicuntur enim huiusinodi uitia gulae filiae, eo quod ex ea ortum
habent. Nam gulae uitium rationem perturbat, ex quo irra itionales motus interius, & exterius consequuntur.
HABITUS. TaAbitum debitum omittere, uel occultare,cum si contra, uel praeter rationem, peccatum est, quod multis modis:
483쪽
contingit. Primo, si mulier ueste uirili utatur, uel econtra, quod prohibetur Deu. xxii.&.xxx.d.c. si qua mulier,ubi dici-.tur Anathema sit mulier induens uestem uirilem, quae si faciat superstitiose, uel propter luxuriam,mortale est, si ex uanitate,ut in laruis,& repraesentationibus, secus est. Quod si
quis hoc in usu habuerit,no debet pati, sed ab episcopo as moneri sub excommunicationis poena, quod si no desistat,
debet excommunicari supra. Remina. . it. sic enim licentior ad peccandum faciliter fieret mulier. Clerici utentes habitolaicorum,uel prohibito,peccant,supra, clericus. .X.
a Religiosi dimittet es habitum siue religionis,quomodo sunt
. . communicati, supra excommunicatio. iiii. Apostasia. F. vj.
ex causa tamen rationabili potest quis dimittere, ut dia uult .se balneare, uel honeste recreare, & postmodum assumere. Aliter dimittens,uel occultans dum procedit in publicum, ita ut non cognoscatur religiosus, morialiter peccat, S incidit in canonein : cle.ut pericusosa,ne cie. uel mo. Et licet inter doct.sit magna diuersitas, tamen quia talis ita occultans habitum, ut a contiuersantibus cum illo non reputetur reli- .giosus, uagandi materiam habet, ac si materialiter habitum dimississet,quae uagandi occasio pro ratione ponitur in canone,ideo talem non euadere sententiam, etiam quod in . terialiter non deponat crediderim: & ita tenet Cale. uer. excommunitatio .c.lxL Et Sil. uidetur idem sentire,uer. excommunicatio. ix. g. xxiiii.notabili. iiii.& in uer.habitus. .iii. dicit allegans Archie. quod monachus utens habitu clericorum se .cularium, ut non appareat monachus, uel non cognoscatur, uel propter uerecundiam, uel propter uanitatem, non eua
dit moriale,nec sententiam stipra,excommunicatio. iiii. Caueant itaque religiosi ab habitus occultatione. 3 eculares utentes ueste religiose,sive masculorum,siue scenai, narii causa ludi,ex leuitat sine irrisone,& turpitudine,non uidetur mortaliter peccare,quia nullo iure hoc est probabile. Si autem hoc ficiant causa uituperi secundu f. in.c. cum decorem, te ii,& ho.cle.cum prohibitum sit uti habitu monachathuel alio religioso,& hoc seciens grauiter punitur, in
tur peccare. Immo etiam quod non fiat hac de causa, si tanto fiat cum ludibrio,ut cum deseruntur lascive,uere, uel appa
484쪽
renter,ut in mascaris,seu lamis, uidetur omnino mortale',
quia est magna irrisio Dei in suis sanctis. Similiter cum deseruntur a nuinis,& histrionibus uituperosa exercentibus. q. de epi.audien .l.minae.Pa.in. d.c.cuin decorem, dicit ludibria esse rerum inhonestarum narrationes. An Christianus assumens habitum infidelium peccet, supra,fides, infra, infidelietas. . xiii Seculares non utentes habitu secundum morem patriae,peccant,uel non secundum eorum statum, infra. Ornatus. β.I. Monachus ad curam ecclesiae secularis: assumptus, ab habitu monachali non absoluitur,nisi ob scandalum uitandum.c. leus,de ui.& ho.cle.
HASTILUDIUM.LI Astiludium quod fit, quando duo milites currunt cum lanceis,unus contra alium,quia ibi communiter non interuenit mors,seu niutilatio, non est ex suo genere moriale reccatum,& similiter quicunque alius ludus militaris, simile abens conditionem. Si tamen uerum est ibi,ut in pluribus, non ad esse periculum per nate propter quod tomiamenta
damnantur, te tor. c.s icis,insea,tornamentum, per totum.
Et cum hoc mortale non sit,licebit dominis permittere ii iusnodi,& aliis cum delectatione inspicere.
HAEREDITAS. H Aereditas est successio in ius uniuersum quod defunctushabuit tempore monis,secundum Bar. in rubri. de acquire. here.ff& ea data, uel uendita transit iuspatronatus,& omnia iura,secundum Inno. m. c. ex literis, de iur. Patro, ia Secundum ius gentium, haeres non succedebat in ius uniuersum defuncti,sed capiebat bona tanquam uacantia, ex hoc sequitur quod haeres non tenetur in constientia quae sequitur hoc ius ultra uires hereditatis. C de iur. deli.l.ti. 3 Quando desunctus ab intestato moritur,uel in ualide testatus est,qui& quomodo succedant,vide Sil. Haereditas. g. i. & b. ibi β.ii. iii.&. iiii. haec enim ad consessorem non spectat, sed ad causidicos potius. 6 Clerico mortuo ab intestato,habenti bona propria, de quibus poterat disponere,succedent in talibus agnati, prout iura disponunt. Si uero non habebat huiusinodi bona, succedet ecclesia,cui tempore mortis seruiebat,uel altare, cui tantum seruiebat,quod altare habebat bona distincta ab eccle-
485쪽
sta ipsi deputata no. in.Cf.xii. q. U. nisi sit praesbyter ex serub alte promotus ad sacerdotium, cum consensu dominorum, de cuius bonis si ab intestato decedat, quatuor fiunt partes, de quibus una episcopo,una pauperibus,una ecclesici& una parentibus dabitur,nisi esset talis nereticus, quia tunc succodit ecclesia:ut in.Ci. de suciab late. ς Clerici succedunt laicis eo ordine quo alii, quia iura eos non excipiunt,immo, & religiosi, qui possunt nabere proprium in communi, non obstante uicio ingratitudinis commisso in secuto,per.c.fi.rix.q.fi.& fratres praedicatores etiam ex Priuilegio ut dicit Arch.sso. quamuis sint medicantes Sixti.iiii. quod incipit Considerantes. Quomodo autem succedant, uel non,in seudo,uel emphitem, uide Tab. seudum. β.vi.&ix.& Emphiteosis. . it.&.Iii. o Ab haereditate patris excluditur filius,uel alius propter quinque. Primos pater fuit hereticus, nam hereticorum bona Uis iure sunt confiscata.c.cum secundum,de heret.li.ri. Secundo , quando pater laesae maiestatis crimen commissit.C. ad.l. tuli.mai.I. quicquid,intellige hoc crimen, quando commissum est in eum,qui superiorem non cognoscit tantum, secundum Saly.in. ld. quicquid,& quod talis esset eius subdistus,cle.pastoralis,de iudiπertio,si pater occidit, uel mutilauit rectorem illius ecclesiae,in qua seudum habebat,quod deberet ad filios transire.Q in quibusda, te poenis,propter quod nec eius filii,usque ad quartam generationem,in collegio clericorum debent admitti,nec ad praelaturam in aliqua religion ut in. d.c. quibusdam. Episcopus tamen potest dispensare ex quo conditor canonis non sibi reseruat:ar. m.c. nuper. de sen. ex. Qilarto,si filius,uel alius,qui potest succedere,furioso debitam curam non impendit,si tamen in scriptis suit moniis
fas,sed succedet ille,qui in domo sua prorrus sumptibus usique ad mortem procurauit, euacuata inuitutione eius , qui neglexit. Quinto,si eos quibus succedere debebat in captiuitatem mori per suam negligentiam permissit, .d. .causas,&etiam in casibus,quibus potest exhaeredari supra.Exhaered tio. a. Quomodo filii naturales,ues legitimi succedunt, supra,filius,per totum.
7 Consuetudo quae est in aliqua terra,quod mortuo aliquo m
486쪽
ne liberis dominus terrae totum quod illius erat accipit,cum sit praescripti,euna excusat,quia hoc pactum ab initio susse allegare potest.2 Bona infredientis religionem ab intestato, ueniunt religim 'ni tue sit mendicantium,sive non,per c.in pitientia,de pro ba.& prsdicatores habent priuilegium Sixti,ut supra,& aliud
eiusdem,quod incipit Nuper per nostras. Pa. dicit in. d.c. in praesentia,quod quo ad minores non, tame credo eos etiam priuilegia habere,& secundum Pa.supra, non succedet aliquod monasterium particulare,sed erit in potestate superioris prouidere,sicut sibi uidebitur. Consuetudo tamen in oris dine praedicatorum est,ut ille conuentus succedat, cuius frater dicitur esse filius professus , nisi transferatur filiatio per
9 Si ingrediens erat tantum ususructuarius, transbit ususei ctus in monasterium usque ad mortem ingredientis, & non ultra iecundum Pa. ubi supra. o In collocatis tali ingredienti ea Iege,ut non alienentur,sed in familia remaneant, nihilominus succedet monasterium, ut tenet Io.an.& est ar.in. Li fi de stin.instr. Si autem prohibitum est,ut ad extraneum perueniant, non succedet secundum m. supra. ti' Heteres institutus solum in certa parte,qui non proprie dicis tur haeres,sed legatarius,ut in.l quotiens.C. de haeredi. iusti. secundum Pa.m.c.quia ingredientibus, te test.& Fede.consi. mi.alio non dato haerea totam haereditatem adire potest cessante dolo testatorem ducente ad hoc. a Si A.instituat B.haeredem in certa parte, & dicat,nolo quod de bonis meis plus possit habere,sed sit contetus,&c.& alius haeres uniuersalis institutus nolit haereditatem adire, B. non Poterit illam adire,ut in.I. quotiens.ff de haere. instas. sed si duo:sed uenient succedentes ab intestato,quia testamentum non reperitur haeredem habere cum non possit quis pro parte decedere intestatus, & pro parte testatus. l. ius nostrum. si de re tu. 13 Haeres quantum est de iure canonico,& in conscientia,tenotur pro aelicto defuncti,quando agitur contra eum pro sa tisfactione,& hoc sequuntur communiter doc. & sic intelli
487쪽
HAEREDITA s. e. tua nos,in quantum Milicet haereditas se extedit,quicquid sit secundum ius ciuile. Pa.uero, .c. fi . de sepul. dicit hoc ueriun,quando defunctum poenituit,sed in costientia, siue poenituit,sive non,tenetur.
4 Haeres tenetur in conscientia soluere legata relicta,etiam sine debita solemnitate dummodo constet de uoluntate desum Eti,secundum m.in. c. quia plerique,de immu.ec I. quia ex Ala uoluntate desuncti oritur obligatio naturalis, ut tenent Cisinontani doc.& hanc opinionem dicit Alber. m. L cu quis C. de iuri& sec.igno. esse tenendam. is Heteres non tenetur fatis sacere ultra uires haereditarias , his quibus defunctus erat obligatus,si fecit inuentarium, si usro non secit,tenetur in foro contentio ,ut in. l.fi. C. de iuri deliber.non autem in conscientia,secunduin Io. an. & Pa. in
tia etiam teneatur primum tamen melius,quia aequius.
Io Si sunt plures haeredes, quilibet non tenetur insolidum soluere debita,uel legata,sed ordinarie quilibet pro pane, sua
haereditaria tenetur.C. de acti haere. l. pro haereditariis. Fallit tamen in. vii.casibus,quos uide in Tab. Haeres. g. vi. νγ Si haeres est pupillus,non propter hoc disseretur solutio debitorum,uel legatorum,ut in. l. sub praetextu.C.de aet haere. Hoc enim tenere alienum inuito domino esset. 3 An haeres rogatus restituere haereditatem , possit aliquid de ea uendere, in quibus casibus Tabi.ibi. .viii. Sil. haereditas.iiii. si s In bonis ingredientis religionem non capacem haereditatis, succedunt uenientes ab intestato,secudum communem opinionem:ar. aute. bona.C. de bo. praestri. nisi praedicta bona
fuerint ei relicta sub conditione,ut si discesserit sine liberis restituantur,quia tunc in pias causas erogari debent. Casus est in s.sed hoc in praesenti, Auten. de san. epi. in fi.& hoc sequiatur Ang.in quadam disputatione. to Substitutio facta de aliquo in desectu liberorum, expirat per ingressum religionis,per j in .c.in praesentia, de proba. Si talii es: priuatus, uel rogatus restituere priuator intellige postquam tenuit monachatus iecundum gl. in. s. hac praesenti,auten de sen. epi Si autem 1ubstituitur ecclesia, uel locus
religiosus uel alia pia cause,non expuat substiricio,vel fidei
488쪽
commissum: . d. sed& hoc,concor. m. in . d. c.in praesentia. Quod si talis non ingreditur monasterium, scd efficitur essiicus,non evanestit substitutio, Per gl.in. d. c. in praesentia, nisi essiciatur clericus,ut in ecclesia perpetuo remaneat,uel ut xedditus expendantur in pias causas,ut in. l. auten. dicitur. Si aute dedicat se,& sua ecclesiae seculari, & non fit clericus,non evacuatur substitutio n. d. gl. 23 Si quis religionem ingreditur in fraudem substituti, no euacuatur,secundum Pa.in .d. in praesentia,& probabitur fraus probando comminationes facias substituto per haerede. xx. q. iii.c.fi. sed si non intrauit,sed monasterium haeredem instituit non expira secundum Arch. in . c. si qua . xis. q. s. & haecula communior est sequenda,etiani secundum Rosel. uenie-gare. . vigesimoquarto.
a1 Si ad illam clausulam generalem,si sine liberis, addatur ex se
Iegitime destendentibus,uel ex suo corpore natis, per religionis ingressum expirat substitutioiecundum Bar.cuius rationes uiae in Ar. fio. iii. par. ti. x.c.iiii. si .antepe. licet quida alii contrarium teneant. Sed si sat substitutio cum ista conditione, quod monasterium non ingrediatur,per ingressum illius non expira secundum Pa.in. d.Cin praesentia, quia conditio impediens matrimonium spirituale, uel corporale, habetur pro non adiecta. l. cum tale. ff. de condi.& demon. Vnde mulier non tenetur restituere relictum sibi cum onere restituendi si non nupserit.l. quotiens. Ede condi.& demon.&legatum factum si non nupserit tenet, etiam quod nubat.Teo. l. filiae. Et si relinquitur puellae.cc.si nupserit.c. uero si intret monasterium,habebit nihilominus.cc. secundum Alberi in Ideo nobis. C. de epi.& cle. & Ric. malumbra in. l. quoniain prioribus. Q de inoff. te. & non facit disserentiam utrum sit filia,uel extranea non enim peioris est conditionis religionem intrando,quam nubendo,immo melioris. a 3 In quadam ciuitate est statutum,quod existentibus mastulis foeminae non succedant,sed solum dolentur de bonis paternis. Petrus habet filium Ioan.& filiam Beriam, sed antequado tetur Beria mortuo patre,moritur & Io. relicta filia Antonia tantum,quis succedetZAntonia,uel Beria eius amita 3 Responde Ugolinus de Fontana,quod succedet Aniqnia,& no Bena,quia ex morte Petri ius fuit acquisitu. Io. filio, cui suc-
489쪽
cedit filia cum non sint mastisi,& Berta dote contentabitur sua tantum: secus si Io filius esset mortuos ante patrem, relicta filia Antonia. Facit ad hunc casum.l empta. C. de here.
24 Haeres tenetur prius debita defuncti quam Iegata soluere, quia debita sunt anteriores obligationes,si tamen sine dolo uenientibus,legatariis prius soluisset, si nihil amplius habet de haerediate,non poterit molestari a creditoribus, sed ipsi creditores habebunt regressum contra legatarios,quia ipsi habent quod illis debebatur,infra,restitutio. .x V. rs Haeres institui potest quilibet non prohibitus a lege, ut in.cicum apud, te spon. 26 Multae personae prohibentur institui haeredes .Et primo hereticus,seu paganus. si quis episcopo,de here. Secundo , credentes,receptatores,di defensores hereticorum, eo. communicamus,el. i.Tertio,apostata. Quarto,collegium illicitu. Quinto,deportatus.C. de haere. insti. l. i. Sexto, damnatus ob crimen famosum. Septimo,insecutor cardinalium , de poen. cscelicis, .Vi. Octauo, excommunicatus tempore institutionis,uel mortis,uel additionis haereditatis .ffcie haere. insti. I sed si in conditione. .solemus.Nono,spurii nati ex damnato coitu,supra,Filius. .vii. Decimo, incestuosi cum monam csi quis solicitauerit,in gl. xxvii. q.i. Undecimo, committens laesae maiestatis crimen .c. si quis, te poe. d. i. Duodecimo , Simoniaci secundum aliquos,quia uidentur pares t aedentibus maiestatem. Tertiodecimo, qui non possunt habere neque in proprio,neque in communi,ut erant minores, cle. exiui, de uer.sig. .cupientes. Haeres quomodo tenetur ad uota defuncti implenda, si a uotum. β.xxiiii. De genetibus,& speciebus substitutionum haeredis,uide Syl. haereditas. .dii.
ν Ia Eremita est qui uere,& pure solitariam uitam eligit, .c. qui uerdimi. q. t. in xl.& ad praelaturam potest uocari tantum authoritate papae. Pa.in. cum monasterium, te elec. Et hi non habent determinatam regulam,uel uitam,secundum xl.i. d.c. qui uere.Nec uita eoru,strictior est uita monachorint Heremitae qui elegerunt uitam solitariam in spiritu libertatis habent solene uotu institatis,non aute obedietia secundu Tho.secudin secudae. q. clxxxvi.& propriu habere possunt.
490쪽
3 Heremstae huiusmodi gaudent priuilegio clericali secudum
ueriorem opinionena,licet aliqui oppositum dicant. Vide sit Pra,excommunicatio.L Nili. dummodo alicui regulae, sint adstricti,ut limitat Arch.uel gaudenti hoc priuilegio. 4 Religiosi cum licentia suorum praelatorum possunt eligere uitam heremiticam,idest selitariam,tamen semper sunt religiosi habentes tria uota,nec expedit,quod praelatus talem liacentiam tribuat nisi ualde persectis,qui alioru regimine non egent,secundum Tho.secunda secundae. q.clx Viii.M.U.Pe. riculosissimum enim est habitare solitarie. HERESIS. Ia Eresis,crimen insdelitatis est ex tribus constans, scilicet errore in his quae ad Christianam fidem pertinet,& pe tinaciae Aduerte tamen propter ly pertinacia: quoniam quaedam sunt credenda,ut iam ab ecclesia determinata ut quod
spiritussanctus procedat a patre, & a filio ) & in huiusmodi
non requiritur alia pertinacia,nisi non credere,quia fatis uidetur pertinax,qui dictis sacrae stripturae, uel determinationi ecclesiae non acquiescit. Aliqua autem sunt ambigua nundum determinata ab ecclesia , nec clara in secra scriptura, &qui non credit illa,non est hereticus, nisi sit adeo pertinax, quod etiam si ecclesia hoc determinaret, nollet credere. Aduerte secundo,quod licet quis sit tantum mente hereticus, non est excommunicatus, quia ecclesia non iudicat actum mentis nudum,sed si adiugatur aliquis actus exterior, etiamsi sibi tantum loquatur incidit. i.ibi, ncoria Si quis autem non crederet etiam quae sunt determinata per concilia,uel faciam scripturam ex ignorantia,uel simplicitate licet erraret,non tamen esset haereticus, quia pertinax no est. Requiritur aute quod sit baptiratus, & aliquid fidei teneat, aliter censeretur infidelis,uel apostata, secundum M. fori de omnes huiusmodi sunt excommunicati, supra, excommu
3 Suspecti de haeres,nis ad arbitrium episcopi se purgauerint,
possunt ex municari.Qad abolendinia, te haere. &si excommunicationem animo indurato sustinuerint, tunc uelut haeretici sunt condemnandi. c.excommunicamus,el.i.de haere.
Ii.Vi. tamen prius specialiter suerint requisiti ad responde dum de fide,& se de tali suspitione purgent .c. cum cotuma