장음표시 사용
491쪽
cia. de haere. li. H. Et si pro contumacia in causa haeress suit
excommunicatus,& per annum sustinuit,pro haeretico habetur iecundum Pa. in .c.f. de poe. in gi.& ut haereticus punitur d.c.ctim contumacia. Si autem pro alia causa sitit excommu. Ucatus,& per annum sustinuit non pro haeretico, uel de haeresi conuicto damnandus est,ut in .d.c.cum contumacia,sed
fro suspecto habendus est,ut est tex. in . d. fi .nec haec suspitio est violeta sed latum probabilis secundum Inno.& poterit sibi purgatio canonica indici,in qua si defecerit,pro conia
praesumitur enim male sentire de sacramentis ecclesiae, secundum Pan. ibi, & de potestate ecclesiae, quia non curat de ex tcommunicatione. d. c. fi.4 Qui propter metum osculatur sepulcrum maiuneti, uel utiatur signo iudaeorum,uel infidelium,& huiusmodi. Sino credit sc mente, non est hcreticus, uel excommunicatus, licet mortaliter peccet, ut supra. apostata. . iiii. Fides. s. V . infra, infidelitas. i. i. OccuItare autem propriam fidem quando quis non tenetur confiteri,& propter rationabilem causam, non est malum: secus in casu,quo quis tenetur confiteri. Cu . haereticis nullus debet commentum habere, uel eos in propria domo recipere,& magis sunt cauendi haeretici quam alii propter periculum,secus si pro bono animae illorum pGriculo cessante,extra de haere.c. sicut ait: Et ibi Pa. s Hemicorum bona sunt ipso iure confiscata, & statim commisso crimine,hodie perdunt dominium.c. ut inquisitionis, de here. . prohibemus,in .vi. intellige quando sunt damnati, Di in .stc.ad abolendam , sed si ad misericordiam acceptantur debent eis bona dimitti. c.accusatus. s. porro, de her. Et
licet si ij sint catholici,tamen propter patris delictum hereditate priuantur.c. uergentis, te her. G. c. cum secundum leges,
eo .li vi.nisi filij reuelassent patris delictum,uel ex longa pos . sessione dicta bona praescripsissent. c. fi . h. vi. de praestri.
uxor tamen dotem stantia non perdet,nis ipsa scienter cum haeretico contraxisset.c. decreuit, eo. li.Vi. nec emancipatio post criminis perpetationem ualet ut excusentur. . quaecunque, eo. ti. bona tamen ecclesiarum non confiscantur,sed ecclesiis applicantur,cle. nolentes eo.& contrasacientes excommunicantur ibi.
492쪽
6 Quamuis de costatione huiusmodi bonorum milita sint statuta, & ordinationes,tamen hodie sit di fieri debet , ut inquisitor, qui habet prouidere omnibus, quae ad inquisitionem pertinent, habeat omnia. Nam Io. in extiauaganti iubet omnia diuidi,& dari in adiutorium ossici j.Ideo neque camera Apostolica, neque Imperialis , neque communitas, nec ossiciales habebunt aliquid secundum iura noua,neque
episcopus , sed solus inquillior, ex quo ipse habet prouidere de carceribus & alijs.De hoc extat consilium Domini Ludovici Bolignini. Vide hanciq. bene deteminatam a magistro Io.Tab.ibi β.vi.circa medium. 7 Heretici,credentes,receptatores,defensores, autores, ipsoru-que filij usque ad secundam generationem,nullum ecclesia sticum beneficium,uel ossicium publicum adipisci possunt, ut in.d.c. quacunque,intellige secundum lineam paternam, quo ad secundam generationem in masculis,in s minis quoad prima. Vide.c.statutum,el.d.eo.li vi.Et si clericus ad praeces lacri una pestilentium, lignitates, personatus,vel alia quς-cunque ecclesiastica beneficia scienter est adeptus, ipso sacto illis est priuatus,& ad similia inhabilis, si ignorater,ian. tum de illo est priuatus sic habito,in. d.c.quaecunque,de hore . eodem titulo.
s Hereticorum flij declarata sententia de heres contra parentes eorum, sui iuris efficiuntur. Et intelliguntur effecti a die
commissi criminis,& emacipatio facta post,non tenet, in.d. c. quaecunque,Vt supra. .V.dimun est.Heretici credentes,&c. appellare non possunt,per.d. .ut inquisitionis.s Contra hereticum montium,contra quem in uita non fuit
processum,potest procedi, & condenatio fieri,quod est speciale in hoc crimine.c. sene. xxiiii. q.ii. Quomodo autem procedatur,uide Tab.ibi. .ri.Et inquisitor osta eius poterit exhumari facere,& comburi,si discerni ab aliis possunt. d. de here.li.vi.& hoc infra quinquenium debet seri,quod tutius est,& non ultra,vt.C.de aposta l. si quis desuncium uesusque ad uigessimum.secundum alios,& ultra. O Contra hereticos credentes & huiusviodi, ad testiscandum admittuntur etiam excommunicati,participes, di socu crinianis .c.in fidei fauorem eo.ti.li.vi ct ossiciales excommunicati,cotra eos sutura ossicium rossunt exercere requisiti ab in-
493쪽
quiuior uel ab alto,qui possit requirere.c. praesdentes, eo. thli. vi.neque eis aliquid relinquendum est in testamentis, i nec haeredes instituendi sunt per. QSi quis episcopus,de heri Ii vi de episcopus,tiel clericus oppositum seciens est excomis municatus,in. d.c.siquis episcopus , quod est argumentum detestandi valde criminis. Famuli serui, libert1 Sc alii aliqua obligatione hereticis astricti, si tamen sunt manifesti, ut ad probationem processum sum est,ipso secto liberantur, capitulo finali,eodem titulo, etiam a promissione solutionis iuramento firmata,vel poena , ut not. glo. ibi. Intellige tamen si non acceptatur ad misericordiam. Ia Heretici quomodo puniantur poena ignis,& secularibus iu
quomodo degradantur.Vide Tab. ibi.βαV. Simi etia priuati ecclesiastica sepultura.c.sicut,eo.ti.& qui eos sepulturae ecclesiasticae dant ipso iure iunt excommunicati.c. quicuque,eo. ti lib. vi. intellige praedicta nisi poeniteat eos , quo casu etiam quod sorent relapsi,possimi eis dari sacramenta.c.super eo, eo. li. vi. ra Pro huiusmodi hereticis. Credentibus, etc. nullus tabellio publica instrumenta,uel scripturas facere potest, nec adu catus in aliqua cause,uel secto potest patrocinium praestare eis,nec litigantibus sub eorum examine , aliter ab ossicio sunt suspensi,& perpetuo insemes.c. si aduersus,de here.
4 De poene flutorum,receptatorum etc. uide c. communicamus,el. i. eo. quomodo admittuntur ad abiurationem.zego
berengarius, te con. dii.&. s.c ad abolendam:post debet absolui,& quomodo.Qcum desidere de sen. ex.& postea imponatur quod let iniungi. d.c. o berengarius. Sine tamehuiusmodi impositione ex causa, potest absolui secundum InΠΟ.in.c.a.nobis,el.ii. de sen. ex.Potest etiam inquisitor penitentiam pecuniariam imponere,quia arbitraria est, rit dicit.Qad abolendam,& lano iiii. declarauit in quadam extra uaganti,quae incipit, super extirpatione, quod possunt eas imponere, & ex pendere in sustentationem ossicii inquisiticinis, etiam clericis,fi habent patrimonium proprium, alias non, quia ecclesiarum bona non debet minui.c.ii.de here.
Alias etiam petnas potest imponere n.aciad abolendam, &
494쪽
is Poena imposita tradito bracnio seculari, non potest per in uisitorem mitigari,uel mutari, quia iam post sententiam
esinit esse iudex,in.cicum literis,de ossi. dele. secus si acceptauit ad misericordiam .Qui commissi illorum, eo.li.Vi. quia non desinit esse iudex & istae poenae arbitrariae sunt.
reticus. Nam ex hoc sequitur, quod spiritussanctus non sit locutus per Prophetas,uel quod falsum dixerit,uel quod ec-oesia erret circa ea,quae sunt fidei,quod ut supra Conciliuiti. diximus,) esse non potest.
nos mores sed oppositum pertinaciter assi mat, est hereticus,quae pertinacia deprehenditur, quado declarato errore, stat quis peietina quando deprehesus a iudice in huiusinodi non uult abiurare,nec resilire,modo supradicto. Dubitare etiam de huiusmodi cum consensu rationis,est heresis,&mortale peccatum , quia dubius in fide dicitur infidelis.c dubius,eo.Debet igitur Christianus in credendis firmus es se, nec dubitare.
catum , quia stibuenit fundamentum totius boni operis,sine, quo latus esse non potest. 9 De inuentoribus heresum uide directolium inquisitorum. ias, ibi β. xxvii.usque.liii. Quomodo inquisitores se debet habere erga hereticos,Vide Sil.ue heresis.ii dc de Iamiis,ibi. iii. Si hereticus fecit aliquem actum exteriorem uel dixit uerbum hereticum, etiam sibi soli secretae, est excommunica
HERMO FRODITA. DIE Ostodita habens utruque sexum qui magis ad stemia. neu declinat,non potest esse testis in testameto,sicut nec mulier,secundum glo.in.cisi testes. iiii. q. iii.secus si magis ad masculinum vergit. Si est paritas, secundum Gul. censetur ut mulier, & ita non admittenda nisi ut mulier, sed.d. O,
3 Si uirilis sexus magis incalestit, non tamen debet ordinari, quia est quid monstruo Anm.c.aliteratos.4M H si ςφα
495쪽
clinetur caracterem recipit,non autem si est sexus par,uel f mineus iaragis,secundum d. Gul. quo autem ad contrahendum, lebet cosiderari sexus ualidior, quod si sit par,eius elactioni stabitur,secudum d.glo.& Bal. in . l. quaeritur. Ede sta. ho.& hanc dicit esse Gul. determinationem, quae etiam rationabilis fatis uidetur.
Hna risis,supra,fictio,in,simulatio. HISTRIO.3 et Istrionum ars consistit in dando delectationem aliis inii dictis,uel factis, ideo si debitis circunstantiis exerceatur, non est peccathun, secundu Tho.secunda secundae. o. clxix. a. iii. Respectu materiae potest esse peccatum,ut si uersetur circa dicta, uel ficta in honesta, uel ponendo diuina, uel scripturam lacram in iocum, uel diccdo,iniuriosa, despectiva, adulatoria,& huius nodi. Peccatur etiam respectu loci, temporis,negotii personarum,dum horum aliquid non obse
Mant. Ex fine etiam contingit peccare, dum nimis cupiunt hominibus placere. Et communiter est ueniat nisi quando interuenit materia ex suo genere mortalis,ut iniuria proximi,contemptus diuinorum,& similia.Et propter haec anne-Xa,haec ars danatur, cum dantibus.c. donare. d. lxxxvi. Istis negatur communio. per dilectionem, te con. d. ii. quod tamen non fieret nisi propter mortale. Dantes eis aliquid ut in tali crimine,uel ossicio danato perseuerent, mortaliter peccant,secus s dant, quia sunt in extrema miseria,uel n e eos diffament,uel alio pio respectu, &. d.
cdonare,debet intelligi de illicitis modis. Dicit Gul. quod qui dant huiusi nodi histrionibus uel maledicis, ne de ipsis
mala evomant,eosque infament,non peccare eos credit.
Aomicidium idest iniusta hominis occisio,mortale pecca-φωim est,quia contra iustitiam , ct proximi charitatem. Aliquando est per se intentum,aliquando per accidens. Occidens autem aliquem innocentem uoluntariae, mortaliter peccat. Excusantur tamen iudex,& ministri,innocentem occidentes secundum allegata,& probata,quia licet sit innoces in constientia,non tamen in soro exteriori, & apud homines . Excusantur etiam milites ex obedientia euntes ad bellum , quod reputatur iustum,si ibi aliquos occidunt, etiam
496쪽
in ueritate innocentes,licet non reputentur,secundum OL. 1bi in si ima supra,bellum iiii. Excusatur & carnifex ex quens iniustam sententiam , non continentem errorem manifestum propter eandem rationem , ossicium enim
a Occidens holem ex intelione,& no habens publica authoriatate temper mortaliter peccat,sive mereatur morte, siue nis.
Eo de modo occidetes no Zelo iustitiae sed odio,vel alia mala intelione mortaliter peccat, sintiliter reus est homicidii, qui se defendendo alium occidit,quando scilicet se defendit ut occidat,uel non est defensione contentus,nisi occidat. Secus sit qui occidunt,quia se defendunt,nec intendunt occidere,sed seipsos tueri. Peccant etiam occidentes aliquos etiam si mereantur occidi, non seruato iuris ordine, de his quae
sunt de substantia. Ex hoc sequitur quod nunquam liceat seipsum Occidere, quia nemo sui iudex est , secundum Cai.
ibi suom,ideo hoc mortale censetur.
sequentur damnari, lummodo non intersciat contra iustiis ciam,mam quod se defendendo hoc agat,non peccat, quia non intendit eius danationem, sed suam defensionem,uel iustitiae executionem. Similiter quis potest defendere proxiamum in uasum ab aliquo,uel libertatem membrorum proin prioria,ne scilicet inuidetur,uel turpiter uulneretur, uel pro necessariis ad uitam,& uirtutem,ne perdat res suas, uel suorum cum moderamine semper, i. ibi,& Tho .secunda secundae. q. lxiiii a. vi.aiffii. Quando quis non potest res suas aliter defendere,quin defendendo sequatur in uasoris occissio,licite occiditur: plus enim quis tenetur curam rerum suarum habere,quae sunt adminicula uitae suae,uirtutis, & felicitatis,quam alienae uitae,non tamen debet mortem intender sed defensionem, nec hoc modo inuasorem occidens fit irregularis: te hon .cle. unica,Cai. ubi supra. 4 Quando latrones inueniuntur in crimine notorio.ut inuti possunt sine aliis testibus,& citatione susipendi a iudice quia tactum notorium est ibi loco accusatoris,& testium faciens publicam scientiam,& excitans publicam uoluntatem ad publicum actum, cundum Cai. ibi.
s Si quis immoderate se,uςl alios uel rei suas,uel huiusinodi
497쪽
defendendo hominem interfici mortaliter peccat,ut proim ciendo immoderate sagittam,lapidem,uel huiusmodi, relaxando utium,dando medicinam, tenendo pueros in lecto cum periculo suffocationis,&α& cum ex aliquo opere indiscreto, & maduertentia,quamquis debebat attedere,interuenit homicidium. Item homicidae sunt,qui cum possint, &teneantur prohibere homicidium,negligunt, ut sunt officiales, domini, Sc- .s Item negligentia medicorum, H euin cuiuS curam lusceperunt mori permittunt ex negligentia in studendo, uel uisita do , & huiusmodi, est mortalis. Item qui non occurrunt alicui patienti extremam necessitatem, si possunt, sine periculo propriae uitae, rei sunt mortis illius, ut non pascenistes morientes famae, & huiusmodi: supra, Venio sinati.&.iii. Omnes, enim huiusmodi sunt causa homicidii per accidens. Eodem modo qui non tuetur in sum cum posist,uel non auisat eum contra quem tractatum est de morte di haec omnia cum moderamine fieri debent. Et notandum quod si quis praedicta faceret,uel omitteret, licet mors quae
timebatur non interueniret,cum tamen intenderet mortem Iaciens uel omittens per se,uel per accidens, mortaliter peccauit, per accidens enim fuit quod non ut secuta mors .
An liceat unicuique bannitum occidere , supra , ban -ν Siquis inuasus potest sugere,quia fuga esset sibi iniuriosi,& mamum deciecus non uult sugere, sed se tueri & sic de- sendendo inuasorem interficit,inon peccat mortaliter secundum siquos,& hoc mihi placet, quia si pro iactura rerum licet defendendo occidere,ut dictum est, multo magis pro honore. Unde secundum M. fio. licitum est mulieri se tu ti ne Oprimatur, occidere oprimere uolentem, quando aliter facere non potest,quaquam ad hoc non teneatui,potest euim patienter tolerare,& uoluntate reniti,sicut inuasus potest sugere si uult, non tamen tenetur. Pro uita tamen spirituali alterius,quis tenetur mortis periculu subire, ut si puer peste laborans sine Baptisimo esset moriturus, quilibet potens teneretur in hoc casu exponere se morti,ne sine Baptis imo decederet,secus de communione,quia sine illa pollet tal
rLTenemur enim plus animam proximi diligere , quam
498쪽
uitam nostram corporalem. Praelati autem quibus animarii cura commissa est,ad plus tenentur,supra episcopus. .iii. 3 Sunt aliqui casus in quibus promictim est impune occidere,ut nocturnum depopulatorem, uxorem in adulterio deprehensem,& huiusnodi,de quibus dico, quod si lex tantupermittat,tales occidentes poenam legis evadunt, sed no culram mortalem. Si autem lex concedat ut occidantur, tunc
non peccat occidens,quia sectus est Iegis minister quilibet, ut communiter secit circa bannitos,dummodo hoc seciant Zeso iustitiae,& ut eius executores, & sic intellige os in.
. s quis invaditur ab aliquo occidendus nisi tantam pecuniet summam dederit,an teneatur dare. Glo in princ. d.lxxxiii. dicit esse diuerses opiniones,& ipsa uidetur tenere quod non nisi esset praelatus,charitas tamen uidetur cogere,quod si habet talis ultra necessitatem uitae sui, & suorum luibus tenetur prouider tenetur dare talem pecuniam, & Laluare uita, uia tunc est in extrema necessitate, non ualens aliter euaere mortem.Idem dic de proximo posito in extrema necessitat quod habens de siuperfluo,tenetur eum a morte liberare,quando mors est sibi iniusta,& praecipue si habet publicam potestatem,supra,elemosina.β.ui De irregularitat quae ex homicidio oritu infra, irregularitas. .ii.usque ad.lxiiu.dehomissicio pueroru suffocatorum,ins irregularitas g. r
esiarum rerum deficientium. Facit. lator, de pig.Imo recipiens eu perdit debit ut no.gl.in. ex rescripto,de iuriiu. a Homo liber,nunc ex consuetudine potest dari obses, non solum a Papa & Imperator sed etiam ab aliis dominis, &ciuitatibus, quamuis superiorem recognoscant, secundum ψ.ina.u.C. se patri.q fi. dis in praecipue pro pace seruanda,secundum V.in.c.ut pridem. iii. q.Viii.non autem pro pecu nia, una non possit in pignus dari,ut supra. Quomouo P test uendi,supra, ptio. β.xii. test etiam uendi,ut filius a Patre ob paupertatem uictus. de pa.qui fi.distra.l u.
HONOR. Id Onorari debent principes,parentes,& senes, etiam quod sint uitiosi,uel quia repraesentant uirtutem alterius, uel
499쪽
quia sunt signum uirtutis,secundum Tho.secunda secundar lxiij. ar.ii 3. Si autem sunt virtuosi, duplici honore sunt digni:honor enim uirtuti debetur. Ideo tales non honorans peccat,quando adest tempusued magis qui eos spernat, cumscriptum sit,qui uos spernat me spernit. Et quando fit notabilis irreuerentia, uel si cum Dei contemptu , est mortalis, infra obedientia. . xij. licet sola uirtus honorari debeat,iuxta. Philosophum.iii . Ethi li 2 Diuites honorandi sunt non propter diuitias,sed quia m: iorem locum in communitatibus tenent, aliter esset peccatum acceptationis personarum, secundum Tho. ibi suprassi ut diuites honorentur. rs Quomodo appetitus honoris sit peccatum, supra, ambitio, 3. i. Et quando licet desiderare, licet etiam oblatum acceptare, quum hoc negare,esset ridiculum ualde, di irrationale.
a UT Orae canonicae sunt.H1. prima ertia sexta Jona Vespere, completorium,& matutinae.c.j. de cele. mis ad quas non tantum praesbyteri,sed & omnes clerici in sacris existentes,teneΠtur de praecepto,ar. de praesby.c. cum secundum Apostolum,&.xcj.dist. αj.etiam quod non habeant beneficium, ratione ordinis sacri. Concor. loc.Et si non sint in sacris,tamesunt beneficiati,tenentur.xcij. dis .cis.& Pa. m. l. c.j. intellige
dummodo possint fructus percipere beneficij,quia qui de Hrari non uiuit,altari seruire non tenetur,ethim quocs beneficium sit modicum tenentur,secundum Car. in cle.j. de cele. imis etiam si beneficium sit factum ex patrimonio Hoc idem ThO.quolib.Q.q.v.dc omittentes sine rationabili causa ortaliter peccant, quia recipiens temporalia , ad spiritualia obligatur.
Qui autem haberet simplicem praebenda, sine aliqua spiritualitate, quae etiam potest laico dari,si non sit in sacris,non tenetur propter hoc dicere ossicium, quia hoc datur ei pro aliis meritis,& non dicitur simpliciter beneficiatus, sicut qui habet redditus ab ecclesia pro officio matriculari,ut magister in Theologia,& huiusmodi Tales enim non sunt clerici,nec in choro recipiuntur.3 Denesciati existentes in minoribus, non possunt horas ad quas tenentur dicere per alium ecudum Pruin. j. de ce maequia .
500쪽
: uia hoc est onus personale,Idem Io .an. qui in .c. praebyter,
e cele.mis dicit hoc tenere Theologos,quamuis Ladul. oppositum tenuerit. Posiunt tame ossiciare ecclesiam suam per alium idoneum, iusta causa interueniente. Tenentur etiam ad ossicium mortuorum,quod ordinarie dicitur in ecclesita. ubi sunt beneficiati, secundum Tho. . T.q. V.ar.h.&.ql. . l. vh. ar. . siue sint in sacris,sive non.
4 Religiosi professi,non existentes in sacris,secudum Cale. ibi,
non tenentur de iure dicere ossicium,neque ex professione, neque ex uictu,quia eis debetur ex quo dedicati sunt perpetuo seruitio Dei, ne ex consuetudine tenentur, de qua dicit se nil scire contrarium tenent communiter alij, ut Pet. de Pal.D. Arch. flo.Tab.tamen hoc nullo iure probant,ideo opinio Cai.melior uidetur.De conuertis,dicit Cai. quod non est
dubitandum illos non teneri,neque qui sunt de tertio habi- tu,sed eis ex sitis constitutionibus iniunguntur quςdam orationes,& non ex praecepto ecclesiς, quia ut dicit Magister Vicen. Bandet. in constitutionibus,in.c. de conuersis,recipititur ad opera seruilia,& secundum Pa.in. c. non est, te regu. circa Prin.sunt famuli monasteriorum.Tutius tamen est ut cleri irrosessi dicant,propter. licet, te uolo. Nouith autem non tenentur,quamuis Pe. de pal. uideatur tenere oppositum,primum tamen tene,quia uerum nundum enim sunt religiosi, neque uoto astricti.
v De monialibus dic parisormiter sicut de religiosis professis
tantum quia non uidetur teneri nisi ratione consuetudinis. De aliis autem, ut sunt tosuattineremitae,& huiusmodi, licet habeant uotum,& non possit redire ad seculum, non credo eos magis teneri,quam clerici religiosii non existentes in f cris,uel conuersi. Possent tamen ex consuetudine, quae ellet inter eos de ossicio dicendo,ex qua crederent se ex praecepto obligatos,teneri. Tab. tamen ibi. .vus. Videtur dicere quod tenentur,quando non possunt ad seculum redire. Haec ratio nihil valet,aliter & conuersi tenerentur. .s Clerici autem non beneficiati, nec in sacris, ad aliquod ose
ficium ex praecepto non tenentur, & ad hoc satis ualet communis consuetudo.Nam doctores quando loquutur de cie- , ricis in sacris,uel beneficiatis teneri, nil de non beneficiatis, ct non existentibus in sacris dicunt,licet Pa.m.d.c.j. uideatur