장음표시 사용
821쪽
PURGALIO VANONICA: 334 est tentare Deum. Alia dicitur canonica,a iure canonico statuto,quando ciuis de crimine sibi obiecto uult se immunem ostendere , & naec fit quandoque per iuramentum infamaticoram iudice suo,&iuramento testium compurgantium, qui tot esse debent, quot enormitas criminis requirit, di bonae opinionis, & de quibus sit uerisimile, quod non pei iurent: de pur. no. per totum,&.ii. q. V. sere Rer totum.
a Quando quis apua suum iudicem infamatus est, & in semia publica laborat,& apud graues,& bonos uiros,& non est orta ab inimicis, tunc iudex debet praefigere terminum , ut siquis uult accusare,compareat,qui si compareat, audiatur canonice, si non compareat,& infamia creorescit, procedat iudex ad inquisitionem, & si nullus appareat etiam denuntiator,nec conuincitur,tunc compellat eum iudex ad purgationem canonicam, secundum not. IO.glo. in .C.presbyter.ii. q. v. supra, inquisitio; vide aliquid, per totum. .
s suspitio uerisimilis sufficit ad inducendam dictam purgationem,quamuis non sit quis infamatus,sed ut temeraria suspitio repellatur.c.si quis,eo.Violenta autem suspicio susscit ad sententiain. c. dixit. xxiii.q. i.& Inno.& Host. in . d. c.si quis. Aliqui dicunt quod talis infamia etiam uerisinitis,no sup scit si non est infamis,nec semiconuictus, nec accusatus: se cundum Ray. in sum. conses quia hoc nullo iure cauetur, &quia sic praelatis aperiretur uia ad uindictam, & haec opinio. uidetur rationabilioria Accusatus, & iudicatus, si in dicta sibi purgatione deficiar. debet puniri ac si Russet co uictus .c. de hoc. de simo. Quod si
per modum inquisitionis, uel denuntiationis agatur, poena erit arbitraria secundum Gos Host.& Pa. i.c accedens, te ac . Idem dic,si propter infami: tantum. est processiim extraordinarie,punietur,ut est casus in .c. significasti,de adul.&cum iudex ex presumptione procedit, debet inultum temperare sententiam,ut no.in. c.afferte, te presum p. Quando uero crimen est notorium , uel apparet accusator, non debet reus ad puretationem recipi, etiam si se o fieri. cap.ii. eod.ti &.c.cum dilectis.s De serma iuramenti se purgantis, uide in.c. si quis uiduam.
quales esse debea6 .aecpresbytenci inter solicitudines,e
822쪽
D Vrgatio mulierum post partum no est necessaria, nec peccant mulieres intrates ecclesiam ad reserendii gratias Deo ante illud tempus. Si tamen ex deuotione uolunt abstinere aliquiidiu ab ingressu,non sunt reprobandar,nisi faceret seruantes ritum iudaicum, uel ex superstitione. extra eo.c. uno. Hoc enim mortale peccatum esset, & Christianae fidei contrarium. Ante purgationem non est mortale uiro cognoscere propriam uxorem,ex consilio tamen deberet abstinere secundum My.& Veruer. dist. v.e. ad eius, Ec. XJ.qΟ.Vij c. non soluIn
PUSILLANIMITAS.P Vsillanimitas uitium est magnanimitati oppositum,quo
homo ex paruitate animi,se retrahit a magnis operibus,& honoribus,suam facultatem non excedentibus,ac si excederent .ex S.Tho. secunda secundar. cxxxiii. Est etiam hoc uitium aliquando mortale, quando ea a quibus se retrahit, sunt simpliciter de necessitate salutis, ut cum quis non uult confiteri tempore debito,timens iterum relabi,uel non uult acceptare praelationem impositam ex praecepto,timore desinciendi. nuiusmodi. Si uero retrahatur ab aliis non necessariis,sed utilibus sibi, uel proximo , maxime in spiritualibus, est ueniale,& tanto grauius, quanto res saluti animae expediens magis est, & honori diuino, quem quilibet quaerere
Vaestuarij dicuntur,qui per diuersas diocarses discurrunt
pro elemosinis, nomine uel hospitalium,uel monasteriorum,ut sunt,qui pro S. Antonio quaerunt,qui communiter dicuntur Zaraiani. Hi non debent admitti, nisi ueras literas Apostolicas,uel diocaesanorum ostendant, quarum sorma ponitur in. c. cum ex eo, de poe.& re. & debent prius per episcopum examinari antequam acceptentur, Ut in cle. abusioniblis,de poc.& re. nec permittantur praedicare, nisi secundum,quod in literis sitis continetur,in. a.c.cum eX eo. a Quod si in literis eorum continetur quod charitatiue recipiantur,& fideles ad eorum exhortationem conuocent,non propter hoc rectores ecclesiarum,aut clerici,tenentur hoc fa
cere si nolunt,quia in extra .cle.ui'. est reuocatio huiusmo.
823쪽
RANEOR. RAPINA.di literarum quantum ad conuocationem,& tales quaestuarii non debent habitum falsae religionis portare, aut indulgentias, uel alia falsa proponere. Vt in. d.cle.abusionibus,&in. d.c. cum ex eo,IIabetur.At si publice delinquant, ab ordi- uariis possunt puniri,licet sint exempti.c. tuarum, de priui.
nisi aliquod aliud habeam in suis priuilegiis, quod seruari debet fecundum gl. in. d. c. tuarum,ut est in priuilegiis praedi
catorum,& minorum,supra,eXemptus. 4. Iu
R An ox si dum quod imponat displicentiam conistra aliquem,propter quod desiderat, uel quarrit naalum alteri,nascitur ex accidia. Aliquatio est filia irς, . di mortalis,si malum sit importati ,supra, odium. d. Quo modo quis tenetur dimittere signa rancoris,supra, charitas, g.j. Etiam propter scandalum debet facere. RAPINA.
- pit rem alienam,inoitale peccatum est,tum quia iniuriam proximo infert,tum quia damnum,sive fiat a bellanti- . bus,sive a latronibus,sive ab habentibus potestatem publicantidummodo contra iustitiam,& uiolenter rapiant, resti. tutionique sunt obnoxij. Si autem rapiant in bello iusto,uel authoritate publica ecundum iustitiam, licet uim inserant, non dicuntur proprie raptores,nisi excedat limites commisesionis, secundum Tho.secunda secundae. q. lxvj.M.Viij.supra, bellum. F.M.&. xiij.
iuramento meo de quantitate rei raptae, secundum Pa. in. . silper eo,de his quae ui.me.ue. & In n. ibi. Et potest probari furtum,& rapina,per socios familiares,& huiusmodi, ut etiatenet Sal. uer. rapina.F.ulti.
p .c. . de rap.quomodo denegatur poenitentia nisi restituat, A quamuis eos poeniteat,& non restituant,negatur lepultur .c.sil per eo,eo. u.&. c. literis, etiam si faciant quod possunt, ct hoc sit ad aliorum teriorem. 4 Raptor etiam dicitur,qui uirginem,uel sanctimonialem, ueI uiduam, etiam largo modo ui opprimit, & sine dubio mori larer contra legem Dei agens, etiam per leges grauiter Pum
824쪽
RATIOCINIVM. RATI HABITIO. 386
tur.c. de raptCribus. XXXV .qo.j. nec rapta potest cum raptore contrahere, te iure ciuili,ut dicetur infra. i.V.C. de rapi. uirgi. uel uid. l. unica,supra,luxuria. .iiij.s Aliquando Dersona rapitur propter alium snem,uel ut uendatur,uel ob aliud,& tunc ultra iniuriam sibi tactam, iudicadum est peccatum secundum finem,pro quo raptor rapit. Et quod dimina est quod rapta non potest contrahere cum raptore,intellige de iure ciuili, de iure canonico , quandoque potest,ut quando praecesiit tractatus de nuptiis, secundum
Pa. in .c.ciun causa, te rapi. Vide in. c. accedens, te rap. quia rapta si uult potest cum raptore contrahere.
RATIOCINIVN. R Atiociniis obnoxii,an positiat promoueri ad ordines,
vide. c. propterea. distin. V. Udemti.& ho. l. rescripto,&In n. in .c. unico, te oblisa .ad ratio. C. de cle.& epi. te. quisquis emersis. Haec ad aliud forum pertinent.
RATI HABITIO.r ID Ati habitio qua quis cosentit in illiu quod nomine suo, gestum est, multas requirit conditiones,ad hoc quod retro trahatur ex fictione iuris . Et primo si debeo habere aliquod ratum,oponet quod sit famina nomine meo, idest adimet contemplationem secundum gl. in . c. cum quis,de sente. excom. lib. vl. uidelicet, licet sin contentus Petrum occidisse IO. quem non interfecit nomine meo, non dicitur ratibabitio. Secundo oportet quod habeam factum: taqua in factuni Domine Ineo. Possum enim esse contentus de homicidio secto nomine meo, sed nollem factio suisse nomine meo: Stunc non dicitur ratiliabitio,secun inuri Ia. de Are. Advertendum tamen est,quod in malesciis, non solum expraesia rati- habitio sussicit,sed etiam tacita: ulpur quia no statim reuocat,'uὀd scit nomine suo fictum,uel non contradicit.Tunc praelii initur raciliabitio. c.notum.ij.qo.j. secus autem in non malesciis.1 Tertio requiritur quod extrema sint habilia ad illum amini perpetrandum,scilicet tempus in quo factum gestum est , di
tempus ratiliabitionis exempluin extremi ad quod . Titius interfecit Socratem nomine Platonis,non habentis rationis
Usum, Plato non potest postmodum hoc factum habere ratum,quia illo tempore quo gestum est, non roterat hoc in
825쪽
Renuntiatio ecclesiae,supra consecratio, per totum. Recompensatio,supra,Compensatio,per totum.
Ecusari potest pluribus ex causis iudex delegatus,secundum m. in.c. accedens, ut lit. non coni.& primo, si aduersatin est consanguineus, si commensalis illius, si ex eius patria,uel districtu oriundus,si no est accessus ad iudicem,nisi per terras inimicorum,si cum aduersario loquitur in aure,& 1liariter,si litigabat ex aliqua causa cum eo ,si est imperitusμ habet assessorem suspectum,secundum m. supra , in c. de iudi.
RELIGIO.s Eligiosi propriissime dicuntur promittentes tria uota profitendo,licet omnes Christiani,& clerici,& omnes recte uiuetes,possint largo modo dici religiosi: de diuor.Cgaudemus,& de consti.c. ecclesia,&. c. ex multa, de uolo. a Regulae approbatae religionum sunt quatuor, Basilij,Benedicti,August.& Francisci,iub quibus omnes religiosi militant, 'exceptis Carthusiensibus, qui suas ordinationes pro regula habent. Istae regulae nisi per papam mutari possunt.COmnis, de re. tur. Secus de constitutionibus,& ordinationibus eorti, quae quottidie in capitulis fratrum mutantur secudum tem
3 Quamuis relisio sit status persectionis, religiosi tamen non. tenentur perfecti esse, sed solum tendere saltem uirtualiter
ad persectionem,uel non contemnere illam. De hoc uide S. Thom. secunda secundae. q. clxxxiiu. ar. 11.aliter in malo statu esse uidentur. Habere aliqua bona in communi, no derogat
perfectioni religionis,quia & Christus, & Apostoli habebat
m communi,& hoc negare est haereticum, secundum quod determinauit Io.xxij.in extraua. quae incipit. Quia uir repro bus,& Io.xij.c. licitur de Apostolis,quod habebant loculos, S praecipue Iudas. Tho. secunda secundae. q. clxxxVii .ar. Vil. 4 In materia odiosi contra regulares, uel religiosos,no uenaut illi de tertio habitu,Iesu itς, Hospitalari; , Hierosolinutant,uel huiusmodi,quia non sunt propriae religiosi, licet quendani modum beneuiuendi teneant,etiam a papa approbatum, secundum Pa. in rub.de regia. sed solum comprehendit illos,
qui tria uota substantialia promiserunt, in aliqua religione
826쪽
alicuius approbatae regulae,secundum Ioan .an. in .se.j. dedeci. Si autem adderetur, quicunque religiosi, tunc etiam intelligitur de omnibus praedictis, quia ita suo superiori promittunt obedientiam,quod no possunt retrocedere, nec matrimonium contrahere. In materia ureo fauorabili, bene ueniunt omnes supradicti, secundum eundem Pa. & quomodo etiam gaudeant priuilegio clericali, supra, Excommunicatio,prima. Vide ibi.
Quilibet potest religiosus emci,dummodo sit debitς ςtatis,
de qua supra,Nouitius. .j. Secundo, quod no sit seruus, quia sine licentia domini non potest ingredi.Tertio, quod no sit obnoxius debitis. Si tamen debet pecuniam alteri,& non potest soluere ante ingressum religionis , cedere potest bonis creditori, & susticit. Non enun Di, pecuniam obligatur persona hominis liberi:& sic potest ingredi. Inde satis faciet monasterium,si quid lucrabitur,uel ex successione eius, uel donatione ingressi,nel aliter. Quod si ad ratiocinia communi- ratis sit obligatus,non recipiatur. c. legen. dist. iiij. Si uero pri . satorum,honestum est,ut prius de ratiociniis se expediasilicet non sit necessarium,fecundam gl. Ray. Quarto, nisi sit indignitate episcopali,dc supra,quia tunc requiritur licentia paret. Cl icet, de regu . Et si habet aliqua beneficia ante professionem, non debent alteri conserri.c. beneficium, de regu.li. V .
sed debet pars fructuum assignari alicui, qui seruiat beneficio, in bd.c. beneficium,reliquu erit monasterij,ne illi sit one- .vosus xvj. q. vj. delapsis. Quinto,quod non consumauerit matrimonium, uel eost spontalia rem habuerit, quia tuncine imi non potest,sicut ante consumationem, etiam si iurasset eam ducere.c.peruenit,el .ij.de iv. ivr.supra, impedime- tuan .Xlix. Sexto,quod non coacte,sed uoluntarie intret,aliter Ingressus non tenet: ar. in .c.j. de regia. in aliquibus autem
religionibus,ultra prςdicta requiritur sanitas corporis,quod sit legitime natus,animo promptus, literatus , uel od honestos labores aptus. Si quis tamen cum aliquo istorum imme diate dictorum impedimentorum reciperetur, utplurimum teneret receptio, quia non uidentur talia impedimenta,quae Possint impedire o italai regularem , nec quod alteri intulit tap.rn ues imitra uia inserant , ideo tantum bonum impedire Non debent,n ii aliud addatur.
827쪽
6 Intrans religionem ut fiat prio uel triumphet, etiam quod ista non ahequatur,est tamen religioni obligatus, secudum Pa. in.α ut clerici de regia. Similiter dic de eo, qvi dolose ductus est ad religionem. c.ex parte, te conuer. conivg. quia dolus proprie non dicitur, eum quis ad bonum inducitur, ut est religio. Professus metu mortis illato ab homine, non obligatur per
tale uotum,nisi postmodum retificet.c. porrectum , de regu. Si aute metus sit naturalis,uel casualis , ut euadat de aliquo periculo, & huiusmodi tenetur religioni, si deliberato animo hoc secit secundum ueriorem opinionem,in. d.c. porrectum,quia Deus quandoque tales immittit timores, ut quis ad ipsum conuertatur. Blanditiis tractas ad religionem, &professias,tenetur ibi stare,quia non coactus intrauit,sed bona illius non uenient monasterio allicienti cap. constituit, XX. quaestio.iij.
8 Si religiosus profitendo intendit se ad tria uota obligare, li- icet cu hoc intedat aliquod malum facere,ut surari uel aliud,& ut melius haec faciat profitetur: tenetur religioni. Obligatio enim ad uota ,est de essentia, & non impletio secundum
Pe. de pal. iii; .sen. disi xxvj. Si autem in professione exprimat saliquid quod no est contrarium essentiae religionis,ut quod uult comedere carnes,uel huiusmodi, tenet professio. Si ue- Io non intendit castet inuere,uel huiusmodi,non est prosesi sus,quia intentio haec repugnat essentiae religionis. Idem dics exprimat uoce dum profitetur suprascripta, dc tuc cogi per ecclesiam non poterit, sicut si non exprimeret. s Ingressiis,& professus in aliqua religione, in qua tantum seruabantur essentiali an ipse non plus intendebat se uare,cua tunc ibi seruaretur,si postmodum reformetur, non tenebitur in conscientia seruare nisi ea,qLς intellexit seruare a principio,secundum Pa. in .c. super eo,cie regu. quia uotum debeteste uolutarimn.c. licet, te regu .secus autem in foro exteriOrim sic intellige Angelica,tier. religiosus. .xxxij. Et resormato monalterio,necesse habebit adire aliud,uel de nouo profiteri secundum reformationem.
3 D Si praelatus cum maiori parte capituli,ordinet aliquid obseruandum supra regulam arctans, 1lli qui non consenserunt, non tenentur seruare secundum gl. c.gesta. di.Ixxiiij.3c secu-
828쪽
dum Tho. secunda secundae. q.ciiij. ar. iiii. quia promisserunt obedientiam secundum regulam, & constitutiones , dc non supra. Si uero statuerunt aliquod ad resormationem regularantiquae,uel aliqua conserentia ad pleniorem obseruantiam illius,sic tenentur,secundum Inn.in. d. c. super eo, & Io. an. in c. unico, te regu. lib. vj.in gi.& ista uidetur conuenientior, &aequior decisio. I I Religiosus transgrediendo regulam, & sita statuta, non Peccat semper mortaliter,sed 1oluin quando transgreditur , uel ex contemptu,uel quia ex se,& non ex regula sunt prccepta, uel quia sunt praecepta a praelato, uel ab ipsa regula, uel ab
ordinationibus: tunc transgrediens mortaliter peccat,alias non,quia non uouit seruare regulam, sed uiuere secundum regulam,uel seruare uitam regularem,no autem omnia, quς sunt in regula. Unde fratres praedicatores cautius profitetur, promittendo obedientiam,secundum regulam,&
ra Comedere carnes, secundum regulam S. Benedicti non est mortale,nisi propter contemptum,uel praeceptum, licet comedens scilicet contumaciter & contra praeceptum, uel ex
contemptu debeat incarcerari,supra,monachus. F. .
3 Frangere silentium,& transgredi alia, quae sunt in constituti onibus fratrum praedicatorum,non sunt peccata ex ui constitutionum,nisi ubi praeceptum est,uel excommunicatio lata,quia hae constitutiones ita sunt factae, ut non obliget ad culpam, quae proprie est culpa,sed tantum ad poenam,quam P nam quis non tenetur sacere ubi requiritur actus hominis,nisi postquam praelatus sententiauit, & post sententiam
non perficiens,etiam non peccat ex hoc, quia haec constitutio de non incurrere culpant,est generalis . Potest tame propter a liuit,ut propter negligentiam,vel contemptum,incurri peccatum ueniale, uel Mortale. . Non debet religiosus de una religione ad aliam transire,nisi Ob magnam necessitatem,uel utilitatem,ut est ex Telo persectioris relivionis, uel quia ea in qua est, relaxari incipit,vel propter in prinitatem, quia non potest ita arcte uiuere. pete-1e tamen debet a superiore licentiam,vel dispentationem,ut in hoc tertio casu, secundum Tho. secunda secundae. q.ulti.
ar. viij. Vide etiam Pa. in . c. fanae. c.non est.c. licet, te regu. Sed
quia hodie sunt data multa priuilegia,bonu est,ut uolentes transire
829쪽
R E L I G I O. 3dstransire ad aliam religionem,habeant licetiam a papa, ne in- uoluantur in excommunicatione Martini. V. quae incipit,via ambitiose,& Sixti.iiii. quq incipit regimini. Vnde Inno. iiii. dedit priuilegiu si atribus praedicatoribus, & Benedictus.xii. quod non possunt transire ad monachos, uel Cistertien.&hoc priuilegium incipit,Regularem uitam.εxcipiuntur Car-ttaen.in bulla Martini v.Et talis inhibitio est sub poena excommunicationis latae sententiae. s Religiosus eiectus,uel susitiuus, qui non potest reconciliari secundum formam. sa. de regularibus, potest transite ad laxiorem,quando non inuenit in prouincia monasterili uolens illum recipere,petita licentia lui superioris si potest habere,aliter uiuat regulariter prout potest secundum Ray. Fecit enim quod potuit,ideo in conscientia poterit esse securus cum ultra possibile non teneatur. 16 Praesidentes monasteriorum, tenentur fugitiuos religiosos quaerere,& reducere ad monasterium per inuocationem superiorum,& per excommunicationem.c. s. de regu. intellige quando speratur corremo,uel minus malum. Et si aliter no potest corrigi,incarceretur. c.a nobis, te apost. Ex hoc elicitri. in.c. ad monasterium,de sta. regu. quod non possunt tales expelli,nisi forte secundum statuta approbata ab ecclesia. Et stigitiuus est,qui moratur extra monasterium,& caelat se suo praelato,& qui recedit a monasterio cum intentione non redeundi. Et qui non est sub obedientia praelati,no solum est fugitiuus,sed apostata: secus si aliud monasterium ingreditur. Eiectus uero dicitur, qui a suo superiore fuit eiectus a monasterio,culpa sua sorte exigente. Haec secundum Pa.in.d.
ιν De bonis regigiosi intrantis,eiecti,fugitivi,uel morientis ante professionem,quid fieri.debeat: uide Tab. .xxvii. xxviii ibi,quia si est oblatus,vel conuersus, qui se, & sua obtulit, non potest repetere,quia est quasi seruus monasterii. Si uero ante tempus professionis moritur, dic ut stipra, nouitius. . xvii. Si recedit post professionem, quam credidit tenere ,
non tenebat,rehabebit sua,sive donauerit expresse monasterio, liue non,quia uidetur donasse causa in mortis mundanae, quae fit per professionem,quae non est secuta. Facit.l. si
rater. C. de haeredi.iussi. Quod si credebat, quod non te'
830쪽
ret professio , tamen expresse donauit, non rehabebit bona , quia uidetur in omnem casum donasse. I cuius per errorem. H. de re. tur. Si professio tenuit,& eiectus est propter culpam suam,& de monasterio primo traflatus ad aliud ad poenitentiam agendam,secundum monasterium habebit usustuctum bonorum suorum, & post eius mortem redibunt ad primum monasterium.c.de lapsis.xvi. q. vi. Si fuit alias eiectus a toto monasterio,monasterium nihil eorum , quae acquisiuit post eiectionem habebit. Quod si solus abbas eiecit
lac monasterium non debet puniri.Si Rigit, & non mutauit natum,uolentemque redire abbas cum maiori parte capituli noluit recipere, uel suit negligens ad ipsum reuocandum,hona tunc cedent episcopo,uel alteri monasterio ,si aliquod ingressiis est. Si autem solus abbas,uel minor pars capituli hoc recit,uel noluit ipse redire, acquiritur tunc primo monasterio suo. Si uero exiens quomodocunque statum mutat,&Iromouetur,ad ecclesiam secularem illicite transiens, acqui- ita intuitu ecclesiae transeunt illi ecclesiae.c cum inossiciis, detesta. Si intuitu personae acquirit,cedunt monasterio,quia remansit sui monasterii, cum non fuerit legitime, promotus ad secularem ecclesianusecus si legitime,quia nullam communionem habet cum monasterio.Qne pro cuiuslibet. xVi. q.i. si autem dubium sit an intuitu personae, uel ecclesiae acquisieri recurrendum est ad coniecturas,ut si a propinquo, uel ab extraneo habuit.in.cirequisisti, te testa.& in dubio pro ecclesia praesumitur. Si uero aliud monasterium minus legitime intrauit,reuocatur cum omnibus acquisitis.c.Ioannes,de regu. Si legitime secus,quia post ingressiim bona acquisita cedunt secundo monasterio. Haec secundum Pa.in.c.fi. de regu. Et bona patrimonialia acquisita in primo monasterio,ut ideri.in. quod a te,de cle.conivg. post Car. licit transeunt cum Persona,& hoc sequitur Host. non autem bona acquisita in primo monasterio ex industria,transeunt eodem modo cum persona ad secundum monasterium. Acquisiuit enim suci monasterio. 33 Religiosi mendicantes,qui ad non mendicantes transeunt, etiam authoritate papae,non habent uocem in capitulo, nec Possunt habere praelatura,vel quaecunque officia,nec quodcunque regimen animarum exercere, in cle. ut Prose res,