장음표시 사용
131쪽
uitam una cum morte conmutauit. dc illis temporibus Clemenς mi intus Pot. Maκ.Petri Apost ii Chatredam Lugduni apud Gallos tenebat. nam cum dissidium Perusi, inter Patres de P5 tifice eligendo esset: Bertrandum Gottum in Christi Vicarium statuere. qui cum Burdegatae esset ladem se Lugdunum coni lit, &ibii ede firmata, patribu . accitis, Roma est omnium dolore derelicta, haec. n. accidere anno I 3os. Christi Natali. Ma-stq. apud Gallos Pontificia sedes ro. annis, donec Gregornis X I. ipsam, Romam reuocauerit anno 7.sui Pontificatus I 376. idibus Ianuariis. igitur Sc Clemente V. Pont. MaX. regnante adeo siccitas e M Comete uiguit, ut maximorum caussa damnorum fuerit. Quare si liccitas, Cometae sit proprium, ct ab ipso, tamquam a caussa agente introducatur, Protecto haud est
QVod vero eκ eade caussa, dc veti, aliquando magni, U
hemetes, terribilesq. fiant, ac oriatur: & si eκ longa rerum obseruatione monstrari possit: nihilominus quod hac de caussa fiant, non absurdum erit Perscrutari. Cum itaq. venti nihil aliud sint, si sicci circa terram exhalationes:quae a SoIe,coeteri . sederibus, ut di Vimus fiunt: dc potissimum a Sole; qui non solum aerem caleticiendo eViccat, uerum enimuero. aquam , dc terram. quamuis dc terra per se, caloris ratione, qui ut ait Arist. in ipsius uisceribus continetur fumum, exha- Iationemve producere possit. dc quamuis iste sumus ab .humido non sit, hoc enim videmus Sc in sumo, qui eκ accen sis Iiagnis fit, alioquin non fieret flamma, cum ipsius sit pabulu) Ἀ-men PereXcessum, ut ipse est author, haec dicuntur. iste autem fumus siue exhalatio, non undiq. est aequalis: ueluti S supra cade duobus eκhalationum generibus dicebamus, monstratu est. ista igitur exhalatio eκ qua uenti si utili est magis crassior, terrestriorq. Vnde aeris tertiam illam regione, quam calidariam dia Nimus Pontanum nominare , non Penetrat. quare est caussa ut olympiodorus ait ut venti oblique feratur: hydriarum instar, quae aq uis repletae, si in girum supra nostru caput rotentur,aqua non euandu ut. sic venti non possunt, dc calidariam regionem ascendere
132쪽
ascendere. At portio istius siccae exhalationis si ascendat, est uel
Cometae materia, uel alicuius ignitae impraessionis. Vnde est et id ab Arist. proditum, quod uentorum origo, ac ortus, no encirca terram, sed in aere. manifestant Sc hoc expertissimi quiq.
nautae, cum ante Solis ortum aliquare altas nubeculas uide rim, eκ parte illa ventum futurum esse praedicunt. nam nubeculae illae cum sat esse non positiat, ut pluviam faciant, in auras, Vento'. resoluunturi simili modo Sc in terra ventum futurum, araneς praesagiunt: cum enim ab opere cessant, filiumq. obtruncant, , occultantur, tunc uigent venti. ratio autem huius est, ut Arist. ait. quoniam animalcula illa sint frigoris in patientia, de eorum opus, a vento frangatur. neq; etiam muscae pretieruolitaresolent, ut irretiri possint, cum aer a vento turbatur: unde nec vere citam apparent, in quo tempore, maκ ima vetitoru uisuiret, copiost exhalationis ratione, eκ Solis accessione, longaq. suPra nos mora, .sceκ hyemis tepore praetregi est o in quo tellus Valida humiditate, repleta est ac maduit . quorum etiam Ventorum ortum dc pleri q. mortales a Lunae figura, ct colore, ac etii
Positione prscsicere ibi ent. quem predicendi modum, copiosis,
rime eκ Felli Avieni uersione docet Aratus. cynthia eum primum coelo noua cornua promit,
cautus utrinque Deam circumspice: namg. revecta ,
Nequaquam semper similis lux imbuit ortum: Sed lectes diuersa trahit, varioque notatur a Formarum . primi cum surgit luminis igne,
Tertia cum rutilat, cum maioroderis aethram
Scandit , ct aerias quarta face illuminat oras, Ingredientis erit pleia tibi nuncia mensis Haec castigato si tertia fulserit ortu, . sit, ut foedis ab sordibns adfore dices . . clara, serena Δur tenui surrexerιt autem aiface, ignito suppi erit Ora rubore,
Turbida certantes conuertent aequora cauri,
133쪽
cornua caeca prynens , notus uvidus aera cogit P. Tertia si rursiim protollat urbia currus. Sic sui recta faces O acumina tenta coruscans, Vt nee eurua quasi declinet cornua, nec tum Fusa Dpinatam diducat lumen in auras, occidi o Zeρ ortim praedicet surgere mundo, A it lybia de parte notum. sin quatuor autem cynrisia curriculis coetu subit, atq. coruscis corvibus immodice prestantibus xl erit ignes, Via prolixa salum ciet, Ocyνs omnia cauri
Marmora conuoluent, fera versent flabra profundis. f AIstius in boream quod se sustollit acumen,
Sin curi Amspecie ueluti annuat, adfore coela ' ida a procellis predicet flabra aquilonis.
amq. hoc urgeri sese adserit, cq. grauara Indice ruν sus eo ueniet intus, hanc ubi partem Tone supinari coWpexeris, inq reclinem Donte habitum , pandi nam subruit auster acumen riri I eriore plaga, se Lunam tertius ortus iTroferat, atque Dea conuoluat circulus oras, augustus rutilo, moa tempestate sonora Spumosum late pelagus canescere cernes. i Maior haec rauci uersabit gurgitis undas
Ipsa quoque immodice, si vultum Luna rubescat.
Quae omnia ratione non carent, si ut supra est dictum Luna sua lumen a Sole recipit: nam prout se ad Solem habit, ita uel uniuvet alterum ventum producere potest. quoniam sic uel magis, in illa; uel in alia parte aer eXiccatur,& exhalationis copia gignitur, ut eX ea uenti fiant. nec minus eκ ipsius colore, qui ab aere alterato eκ crassis uaporibus produci solet. quare non solum sic
venti fiunt, dc possunt praedici: sed Sc statis diebus & temporibus, solent oriri. Nam ut ait Plinius, sexta die ante Ida Fc ruarias, Favonij hybernum molliunt Coelum. & subsolanus se κdiebus ante Idus Maias . at ante quam caniculae sydus exoriatur , diebus serme octo aquilones antecedunt, quos prodromos appellant. Post biduum autem exortus iidem aquilones eonstantius perflant diebus quadraginta, quos Ethesias vocanti
post eos austri incoquentes viq. ad sydus aretati. quod undec diebus
134쪽
lliebus ante autumni aequinoctiu exorituri cum hoc Chorus in .ripit Chorus autumnat post aequinoctium diebus sere quatuorct quadraginta Vergiliarum occasus hyemen inchoat. QSod tempus in tertio Idus Novembris incidere consueuit, hoc est aquilonis hiberni, multum ab aestiuo dissidentis: deinde cum
iam cessent mareque paccatum ac tranquillum sit diebus se-Ptem, halcyones Detificant, nidulanturve, eκ quo dies halcyones vocantur: reliquo postea brumali tempore, siue Decem-hri mense semper boreas viget . qua de caussa est effectum, ut Hesiodus Decembrem, hominum pecudumq. excoriatorem uo
cauerit. 3σῖνα δἐ M -ωνα. κακογατα ριδορα παντα ,
Vnde cum istae exhalationes moueri contingat, nil miti est si stoici, Aeris fluctuantis impetum, uentum esse credebant. decepti eκ uentorum motione . tamen RnaXimander non credebat' ventum eme aeris impetum, sed fluκum . quoniam credebat iste, aerem non esse ociosum, & praeter motum localem etiact alium motum per se habere, qui erat suκionis motus . cuius forte opinione adductus Franciscus Valeriola, aerem dicebat habere naturalem uim mouendi se, ut interim se contrahat, de- Diq., interim ut se eκpurget, se se expandat, dilatet, & deducat. vii si esset aliquod, quod media sortitu esset naturam inter animalia, ct plantas aer. At uentos quatuor esse, manu ducti ab Homero ut Galait multi credidere, quod etia non tacuit Gellius. quando quatuor Homerus describat, nomina uentis a loco
in quo oriri incipiunt imponens. nempe Eurum, Austrii, Aqui- Ionem , Fauonium. quos ira latinos reddidit Ioannes Baptista Rasarius Medicus. Vna Eurus grauiter pirans, Zπυημ' Et Boreas vallas volvunt ad littora fluGM. Ast alius sic vertit. Cum4. Euro incumbit, Zephyrusq. Miuss. furentes
Suincussimul Boreas, mala pliarima voluens.
At Galeno, & ante eum Aristoteli, Poeti'. latinis, aliter est risum. quoniam re uera plures sunt quatuor verti. sed Homerus solum principes nominauit. quoniam si aridus uapor, exhalati . ad aliquam Coeli plagam perueniat, ut inde suum ortum faciat uentus,eκ illias loci regione nomenclatura sortitur. qu
135쪽
ee eum Mundus in ortum occassim q. diuidatur, sumptis a solis motu nominibus; Sc in polos siue Cardines, super quos haec Machina moueri uidetur: tactum est, ut uenti, qui ab istis locis duueniunt, & ita nominentur. ut Eurus ab ortu Solis, contra ab occasu Zephyrus; ab ursaveris spirans uentus Boreas dicitur: contra ab altero polo santharticum uocant) Notiis. quapropter recte de hac re promebat Iovianus Pontanus. Asmmo Boreas, 'Otus imo spirat Olympo occasum iussidit Zeporus, venit Eurus ab ortu.mii uenti. quum principes sint, non solum ab Homero & PAtano, do uidio, Lucano, hianilioq. describuntur. sic igitur dicebat ouidius, . Eurus ad auroram, nabath q. regna recessit, Persidaq. , ctra siuga subdita matutinis. Fesperis occiduo qua littora Ble tepescunt, Proxima sunt Zepbro: scythiam septem tri otiorrifer inuasit eas: contraria tellus
P ubibus assiduis, pluuis . madescit ab aUro.
α Lucanus. Heu quantum terra patulit, pelago . parari Hoc quem eluius baubeunt sanguine dextra de venit Titan, ct nox ubi isdera condit,m q. dies medius, stagrantibus aestuat horis, xt qua bruma rigens, ac nescia uere remitti,
o stringit sothicum glaciali stigore pontum
ci si e Manilius. Aper ab axe rarit boreas, fugit Eurus ab ortu, Auster amat medium solem , Repbruiq. prρμη - .e . .& inter hosce uentos, quatuor sunt & bini uenti, qui &lud uersimode nominanturi. unde Manilius. Hos inter binae mediis ρ partibus aura Expirant similes, mutato nomine gatus. quia, ut dixerunt Galenus, dc ante eum Arist. Ventus is qui si ortu Solis dum in aequinoctio est, oritur; ct a Romanis nautis ut inquit Gellius Subsolanus dicitur, α λιωτει, siue Eurus nominatur. ab occasu uero aequinoctiali fauonius spirat, qui graecis dicitur. ab ursa uero boreas βορει ι etiam graecis, arpactias, di aquilo, a meridie σιτοι , vel auster. inter Boream,
136쪽
& submianum, sunt uenti orientales aestiui, dicti Meset de
litis' M uis, uel helespontias. inter subsolanum de austrum. sunt bilii Orientales uenti,qui livemales vocantur ut Eurus, si ite uulturnus. quamuis sic Gellio non uideatur, uocan):ipis vultumum , quem Aristor. misi . . . dicit : qui ab lim Gellio ct Plinio m .reris dic tur: qui propc Notum est nempe in ter vulturnum. tiue Eurum, S Austrum. inter Austrum ueruedc tauonium,adsunt lybonotus ex i Alexandro aphrod. demdeIybs apbricus: qui hyeina es occidui venti sunt inter favonia autem, Si ursam, siue borea,adsunt occidui *stiuatus veri s qui
sint stes, Olympias mura , dicitur. quida
Tharascias. Εκ hac igitur velorum descriptione,satis patet,quod ueriri diuersum inter se situm habent: quibus Domina, uel abesse. Etu, vela loco, vel aesoninimposita sulit. ut reris quan humectas. quoniam & si auster ab antharii co prodat; cum sit polus natura rigidus ob Solis ab ipso remotionem et taliae quia Oceanu Pertransit, plurimam humoriscopiam secum adsert; id c etiam cylonis quan di per torridam ranam transeat. Hide HypR A
frum auditum hebetare, caliginem oculis largiri, caput graua Te, dc membris tarditatem, languorem'. conciliare scripui.quo
aliam ut inquit Gal. eius natura cum calida sit &humida, facile & caput replere, dc neruos potest: est & humidae naturae mas qui ad se nubes trahit. qui ut est adem author, serenus ideo non est, quoniam in C ipsum resectitur. in prouerbiu est enim
ut inquit Arist. xit auariis ad se attrahat opes, ut CCecias nuben Cceteri enim uenti unde spirant, in de tantummodo eκpellunt. Perq. turram vagantur; cum uti diκimus, uapor sit terreus uintus quod etiam expresiit Pontanus. Ventorum nuncis causas paratam . docebo, ud aeq tuis natu ra, in quaesit curq. potest . Horge rati vires .animis, rebur riministratis i5οι pater educu. Mater dedit ubera tellus.
At non sic Cincias, sed Coelum uersus suae lineae Carrum eri-'rgendi non ad terram relapinans, suam repetit originem ita i nubes facile ad se ducit. est , humidus etiam eκ Gal. aph icui, qui oeciae contrari tur . sed auster non est per eluo pluuius A si
137쪽
humllhristitiam Scaustrina, squalida constitution iid II p. legitur. Coeterum uenti qui inter se contrarii sunt, simul spit re non possunt, sed est necesse, ut eorum alteruter, ut alterius eoinpressus e quieinit . qui uero non sunt per diametron op roiiii nihil vetat quire simul spirent. Vnde quando spirant, nues aliqui dis ergunt, ct Coelum sudum renunt, nisi frigidis muriinti siquidem tunc sereni esse non solent ι ut Arpati Thrasciae,& Algestae aliqui sicci sunt ut Argestes,& Caurussaliqui nivos, ut Meses do Arpacitas: aliqui granda nefaciunt, ut Arpactias, Thrascias, es Argestes: aliqvisti uosi sunt ut Favoniui, Euius, de Aulier. Vnde de eo retune Pomaniis di- .
aquila, aut Oxbis visentiora lar , Austersolstitio uenit, regnis . perasti . rude calet magis, o pennis madidantibus es Immeetit largos agris sitientibus imbres. i Quo quoque dirediens, fusus, o insa ii saepe repercussus grauiores concipit rillas. ι .eontinuer6 Boreas a sono sic dictus, ut an Latine loquens
Excoriatorem pecudum4. M numst. deeranserant E vita studio summo,glaciemq. mola iam,' nyae per humum borea sint indurescere stante. Is per Thraciam equis claram flans, Oceano . Incumbens, mutrefacit terramq. nemus . Alticoma, uercus, ornosque ex monte profundum 'reiicit is vallem, rapiens radicibus imis Flumine praecipiti, repitu Malaroasilua.
At borea patriam borrentem frigus . ri . t
Et quamuis omnes venti, ita &qualitatibus, &fiatu fis, &ntu inter se sint distincti, ac separati, ut & uniuersales sint, & ordine, & numero ita se habeatur tanteri & alii reperiutur qui sunt patrii, nec Oiuersales ut praescripti, sed uel alicuius remonis, uel loci, uel patriae: nam uenti isti particulares eκ spectaus, antris, cauernis, montibus,palude, aliqua, flumine, Se promont rio manant. unde Narbonensis ventus a Gallia Narbonensi ux
138쪽
ua mi dictus est. Apud Athenas scyron. Ῥιamuis etiam styx
t uentus uniuersalis, tamen reliquae graeciae, ut est Plinius auctor cognitus non est,est & uentus Chagenus Pamphyliae. Apuliae Atabulus. & Iapyκ apud Barin oppidum pediculorum.unde Horatius Virgilium Athenas proficiscentem alloquenMoi tmes uentos obstrictos esse Praecatur Iapyge excepto.
Sie fratres Helatis, luridas era, Ventorurnque regaι pater obstrictis ali s pra ter Iamga . uel dictus est ut ego affirmarim ex Acca Iapyga pedieulorum Promontorio; quamuis haec praetermiserint Acroti Porphyrio de Mancinessus. qui tantum eκ favorini uerbis apud Gellium uentum Apuliae esse dicunt . iant &uenti quieκ cauernis de specubus otiuntur, ut in Dalmatiae ora uasto in praeceps hiatu rin quem deiecto leui pondere, quamuis tranquillo diriturbini similis emicat procella,nomen loco est sera luin. de in Cymnatis ea prouincia , rupes quaedam, Anm o traditur sacra,quam pro- sinum sit attrectari hominis manu, confestim Austro inuoluε te arenas. o quibus putarim ego, ansam antiquis sectam fuisse. ut uenti sub Aeoli imperio , censeantur nempe sub anni dominio. t ita enim interpretarinosse Aeolum, non diffidit Coelius Rhocrginus. unde recte Poetis Ventorum Reκ fingiturmam
ut supra monstrauimus eκ Plinio. quod etiam eκ Galeno con- firmare poteramus, circulariter unus post alium oriuntur uenti iqui cum ex terrea eκhalatione prodeat, sic virgilio intra cauernas ab Aeolo ipsorum Rege continentur . . Aeolum venit hic vano F ex Aeolus antra Luctantes ventos, temptat tesq. sonoras
Imperio premit, ac metis, O carceresianas. ., ni indignantes magno cum murmure πιο ιis . . :-. rocm claustra fr-ιnt. celsasedet Aeoliis arce, Sceptra tenens molati . animos, o temperat iras.. Πι faciat maria, ac terras , Curii q. profundum dispe ferant rapidi secum, νertantq. per auras . .
Vnde ut ait Plinius in quibusdam domibus cauernet adsunt &manufactae, quae incluta opacitate conceptacula, suas habent
139쪽
ti interiti neni comprobatur Cesium dica lippidum cluniIIlla
orissima Romae familia C Ag s i A uel condidit uel instaurauit. . Sole,quidem lucidior, A clarior Aum stegmatum origine.rum ct uirtutum sulgore, bonarum artium uigilaoria, animi probitate, candore, integritate, dotisque aliis uibus 3. Praecipue icero summorum herrorem fertilissum inter quos modo seleri
CLARA VALLENS i S, omnes, dc nobilitate II ustrissimi desti quibus neque solertia, domina insignis, suinma dexteritas, neque sanctitas. animi inagnitudo, morum integratas, Pietas, rerum gestarum gloria, neque adeo in artibus ac scientiis, iudi cium, retentia, dc uigilaiula desideretur. & utinam tamdiu uitiam, ut ipsos ad maiores dignitates eleuatos conspiciam. igitue in oppido Cesici ducitur uentua Per quosda tractus, canalesv dctita per omnes domos est ductus, ut aestate. ueluti aqua peraqueductus, uariis rebus accomodetur . nam cibaria,Potus luet
refrigerant Cesicolae, & auras frigidiuscula accipiunt. at non solum quae apud Cesium oppidum percipiunturi commoda,eae
uento habentur, uerum & multa alia. nam se uentis, ae aeruentilatur, putredo ab ipso eκ oditur: animantium corpor fruges, fructus, tellus, aqua, dc denique omnia difflantur: aer serenus efficitur nubilus redditur, pluuiae fiunt, dcini friquibus Sc tellus pinguis euadit, dc foecunda, cum animantium. magna utilitate . quae quidem non eueniunt, quando uora cuCometis originem ducunt ut bene dixerit Pontainis Uensorum quoque eerra dabunt tibi signa tam DK Non alias venti pelago incumbuere tumenti I satorestion Aeolis ix carceνisvmquam i 'Saulus insecreuit rumpimmugi tanto 3 fiunt enim tempestates squalidae. siccaeo, ut supra est monstra: tum . nam aere ex ecato, dc terra sicca redditur. Sc sit uapor ille terrestris a leo squalidus, ut non nisi Aquiloniae constitutiones uigere posivit, ut nos everti sumus, de hodie qui ur. Idus Maias habetur nostro summo dolore experimur. quam constitutionem cum Cometes Arail. tepestate uisus sit.& ipse exper tor est etiam cum Bonifatio va ii. Reati esset & Comete - Φ apparuisici,
140쪽
pam liti, lixei tentosa constitutio fuit. ct in istis squaletibu annis lem dc cometae plures uiueti, ut Aratita est author,
cum dicit Cria μ exi 'n't multa qualentibus anηis. quapropter, asinutis pellibus maxime egeremti , quae me Empedoclis authoritate, id reserente Rhodigi noὶ mavime uentis aduertantur . si quis eis utatur, pro murorum circumobducti De. dc circumcirca agros 3c uineas. fiunt etiam Sc repentini satus, ut Tiptiones Sc alit procellosae tempestates,a quibus de arbores abrumpuntur, de radicitus evelluntur, ut etiam hoc ann. factum est, quando uenti qui a Cometae gignuntur, tam ualidicunt, ut multa damna rebus omnibus incutiant.
FIunt etia,&a Comete Terraemotus. unde Arist. est author, quod cum Cometa itella accidisset in Achaia, ingens sit
terraemotus factus. & cum Bonificio ut O. Pont. Max. vigente) sydus comatum apparuisset, dc hyeme ualida ac aqui- Ionia existente, adeo ingentes terraemotus facti sun nut Potitex, Casa ex leuibus tabelli, fabricata apud Reatinos, in illa manere sit coatus . nam nec ciuitas, nec lapideae domus tutae eranti ho que accidit uno, uel altero anno, antequam Bonitatius Iobelei aperiret. Iobeleum autem idcirco aperuit Bonifatius; ut morta-Ies Romam acced ntes, ut sanctorum Apostolorum templa, alias Ecclesias inuisentes, peecatorum, deliciorumve omnium Meniam consequerentur. ut quonda Israeliticus populus, quinquagesimo quoque anno factuare solebat serui manumitteba-etur , ae liberi fiebant, de qui aeris alieni copiam contra κerant. etiam ab reddendi aeris onere liberabatur; ut Aloses est author vi poti eum Ioseph; agri etiam Sc campi ad haeros, antiquosque dominos redibant. fuit dc praeteritis diebus non semel terraemo itus auditus: quem, nullam aliam occasionem, nisi a praecedente Comete habuisse, est fatendum, nam cum terra, ut saepe di naen, in lino clementorum locata sit, & in se se omnium sordi-ciem, ipsorumque trium aliorum elementorum, secem reei-leat; non ita haec omnia recipit, ut undique sit similis, ct .ida; sed Sc separata, & cauernosa existit: quare in ipsa Sc u rores, dc exhalationes generantur; ut videmus; di aquae etiami '