장음표시 사용
231쪽
rem existere eo instanti qim gratiam producere Ripponitur ἐν atqui Sacramenta , quae in usu posita sunt, ut Baptismus, & alia praeter Eucharistiam non existunt physice, quo instanti gratiam producere supponu tur; ergo. Major δέ minor seorsim probandae veniunt. Itaque
Prob. ma, quod physice non existit , physice nihil est r atqui quod physice nihil est, vim agendi physicam habere nequit. Nam vis physica est modus habendi i e physice : atqui quod phylice nihil est, non. potest habere physicinn se habendi modum . Sic v. g. physice ambul re ves sedere nequit, nisi qui physice existit; ergo quod non est physice , physice operari non potest . ergo ut aliquid physice seu gratiam se seu aliud quodlibet operetur in certo instanti, necessum est ut in tal, instanti physice existat.
Prob. itaque prima minor. Sacramentum gratiam non producit, nisii postquam pronuntiata est ultima syllaba r atqui eum prolata est ultima 2rmae syllaba, jam non existit Sacramentum physicer ut enim physico existeret Sacramentum . de rei sucundum omnes sui partes existere cum physica Sacramenti entitas ex omnibus sermae syllabis essentialitecconstet: atqui cum promutiatur ultima formae syllaba, non existit amplius Sacramentum secundum omnes sui partes. Non enim existunt hqc verba, Ego te M iro, cum proferuntur ista, Et Spiritus sancti; lino nez existit ultima haec syllaba, quae totam claudit actionem ; statim enim
ut prolata est, jam nihil est physici; ergo cum gratia nonnisi post completam hujus lyllabae prolationem pariatur , non producitur ab aliquo, quod physice existat, ac proin physice produci non potest. Reponunt aliqui singulas Hrmet syllabas, eo quo pronuntiantur imstanti . non nihil gratiet sartinificantis producere . Alii vero priores
met syllabas eo sensu, existere cum pronuntiantur posteriores , quod cum illis unionem habeant continuatam δε ita post Silvium Gonet, qui. etiam contra Suarem addit , Sacramenta gratiam producere in i instant, dumtaxat extrinseco;.qpando scilicet verum est dicere, nunc primo nota est Sacramentum, sed immediate antea erat; non autem, in instant,
intrinseco, quod revera nullum est , eum successis non δε avnt per ultimum sui esse, sed per pramum sui, non, esse . Porro, inquit idem , licet in hoc instanti extrinseco iam Sacramentum non sit in se , est tamen inima virtute , nempe in termino per ipsum producto , in quo recipitur
virtus productiva grati , hujusmoda inro terminus. , est ultimum muratu esse, q.ιod me uiatur illo instanti extrinseco term nativo motus. Hic ille, quε si cuipiam clarissima videbuntur,. non mihi.
Ri fulluntur quoad ta quia gratia, cum sit aliquid indivisibile, utpote η sit spiritualis , tota simul produci debet .. Et vero si Minister post
prolatam unam aut alteram formet baptismalis vocem excederet e vi
vis;, quam, quilo, justificationem recepisset infans λ an totalem non dicent An dimidiatam p novum est istud in Ecclesia & inauditum: Refilluntur quoad a. continuitas enim quicumque fingatur inter varias .rmet partes, non magis efficit ut omnes formς partes simul & iri eodem instanti existant; quam continuitas partium fluvii fugientis efficiat ut eadem Parina simul tempore existant in locot atqui nemo dixerie
232쪽
CAP. III. DE EFFEC SACRAMENTOR v M. ar
continuitatem partimn fluvii emcere ut eaedem partes existant simul in locot ergo. Certe successivae remporis partes unionem habent inteese, tu tamen cum existit pars o fetas, non existit pars praeterita. Quod ad aliam attinet Goneti responsionem, haec ipsa sua incomprehensibilitate ruit. 4 id enim est illud uti vim mut itam gr, quod virtutem gratie productivam recipit an forma vel materia Sacramenti si ita est, recurret tota dissicultas, nimirum quomodo physice agat, quod physice nihil est. An aliquid posterius materia & forma, gratia vero prius p Ergo I. Sacramenta gratiam immediate non producunt, sed mediante eo termino; ergo a. quod physice nihil est, habebit virtutem phytace producendi terminum; quod est praecipuum controversiae caput, de heretque Probari, non gratis supponi. Deinde quaero an fictilia haec vi tus quae gratiae productiva dicitur, corporea sit, an spiritualis. Si corporea, quomodo attingere potestem spirituale, quale est gratia λ Si spiritualis, quomodo residere potest seu subiectari, in illo te minativo motus , quod non secus ac Sacramentum ipsum pro eorporeo habent ipsi Thomistae 3 Prob. a. sitnul de confirmatur probatio praecedens. Baptisma ficte susceptum reviviscit, adeoque effectuin suum operatur, Pluribus quando que annis postquam susceptum est ; idemque , juxta Gonetum est de ceteris Sacramentisi atqui tunc non operatur physice, cum tunc physice esse desierit & Iamdudum; ergo. Respondent aliqui cum Goneto ibid. n. St. Sacramenta quae non imis primunt characterem, moraliter solum operari cum reviviscunt; ea v xo quae characterem imprimunt reviviscere , quia tunc ebaracter qui UI praesens in anima incipu habere effectum Diam ; prout docet S. Thomas ita 4. dist. q. q. 3. arti R. q. 3. Sed I. si Sacramenta saltem aliquando operantur moraliter; ergo nihil Sacramentorum dignitati deperit ex eo quod dicantur operari moraliter; ergo iterum nullius sunt momenti rationes quae pro astruenda physica Sacramentorum causalitate adducnnt adversarii ex Scriptura de Patribus. Utique enim si Patrum textus etsi generales limitari debeant
ab adversariis , quidni ει a nobis ast efficaciam ubicumque moralem secti possint, si graves id exigant causae. Nihilo solidius videtur quod dicunt Baptismum, assaque ejnsdem con
ditionis Sacramenta reviviscere vi characteris semes impress2. Neque enim effectus Sacramenti, sed Sacramentum ipsum parit gratiam e atqui character est nudus Meramenti effectus i ergo non in characterem refundi debet gratia, sed in ipsum Sacramentum . Et vero non aliter agit character in adultis quam in infantibus t atqui character non Pa-xit gratiam in infantibus, sed simul cum gratia producitur; ergo. Prob. 3. quia inter eausam physicam 8c essectum ejus debet esse proportio quaedam saltem remota r atqui inter Sacramenta, quae signa sunt misibilia di corporea, de gratiam quae est quid spirituale, nullae est elisiam remota proportio p cum materiale do immateriale sint m genere prorsus diverin ergo. Reponunt Sacramentorum essieaciam, unum esse e fides nostrε mysi riis, quoa ratione explieari nequit. Sed si Sacramentorum vis inter mystem recentaur, ut Mid Musdem vis explicandae modus , quem Ecclesiae
233쪽
Theologorum libertati permittit, novum in mysterium erigitur ut quid exponitur vis illa eo modo qui cum ab haereticis refelli faeile possieti irrideri, ansam errori praebet impugnandi & modum & substantiam casione modi ut quid denique In re libera obscurum per obscurius
Prob. causa physica debet subjectum in quo operatur , attingere per contactum realem ac physicum, saltem mediate; quomodo sol me calorem a se diffusum operatur in terrae viseeribus; alioqui causa haec ageret in distans, quod saniori Philosophiae repugnat et atqui Sacrame ta non possunt physice attingere animam in qua operantur, sed soluin corpus; imo nec semper corpus attingunt, ut cum impenditur absoluiatio homini surdo ; vel benedictio nuptialis iis qui per procuratorem
Prob. s. quia nulla est causa, cur Sacramenta potius physice parere dicantur gratiam habitualem, quam actuales, quae vi eorum conserui tur gratias r atqui istas non pariunt physice, prout fert communia opinio etiam adversariorum, ut notat Lugo disp. q. n. 32. Prob. 6. quia non est tribuenda Sacramentis nobilior operandi ratio,
quam Christi passioni; cum illa istius instrumenta sint, totamque ab ea vim suam mutuentur di atqui passio Christi non est causa pratiae nostrae physica, sed meritoria solum seu moralis , ut docet Tricientinum ML
Obiic. I. Seriptura expresse docet hominem renasci ex aqua, salvum fieri per lavacrum regenerationis, mundari in verbo vitae: atqui partiaculae illae veram Sc phyficam causalitatem exprimunt. Alioqui ambigi posset, an omnia per Verbum physice facta sint; an ex illo physice sine omnia; an vere universa in ipso constent; ergo. ResP. ad I. neg. min. ut enim e citatis vocibus erui non possit lausaliatas physica, suscit ut iis utatur Scriptura non solum ubi de physici&causis, sed etiam ubi de moralibus agitur i atqui res sic se habet. Sie Apocal. I. dicitur quod Christus Iuvit nos a peccatis nostris IN sanguine suo. Sic Hebr. p. idem Christus pgR proprium sanguinem semel in saneta ituroiisse dicitur, aeterna redemptione inventaratqui tamen Christus neque nos physice lavit a peccatis in sanguine suo; neque physice per sanguinem in Coelum introivit, &c. unde ut detegatur causiaitas praedictis particulis expressa, videndum est cui eas materiae applicet Scriptura . Sic omnia per Verbum physice creata esse intelIigentur , quia nulla est creatura quae esse possit causa physica etiam instrumentalis creationis, ut docent Philosophi ; item quia divinitatis characteres Verbo apprime con eniunt, proindeque δέ potentia creandi. Unde patet solutio ad a. objic. a. SS. Patres, ut & nos alibi observavimus, Sacramentorum efficaciam admirantur, eamque ut explicent, ad solam Dei omnipotentiam recurrunt i atqui nulla foret tanta admirationis ratio nisi Saer mentorum causalitas esset physica . Quid enim tam mirum quod praesente syngrapha moveatur quis ad debiti solutionem ergo. Resp. ad I. g. min. seu enim physica sit seu moralis Meramentorum efficacia, est cur miremur δέ attoniti miremur, quod Deus ad infirmi beegeni elementi praesentiam, atque ad vocem hominis plerumque m cati pit: θ b E
234쪽
CAP. III. DE EFFECT. SACRAMENTOR UM. arytati sordibus involuti, tam cito tam infallibiliter, tam stabiliter ani
mam ex hoste & insenta per gratiam ceteraque S. Spiritus don.i sibi reia conciliet, atque in ea mansionem faciat. Et vero si miretur orbis uni
versus stetisse solem ad nutum Iosue , etsi idem Iosue non fuerit ni
moralis causa tanti effectus, quis non obitumstat, ad vocem Sacerdoiatis quandoque taleiii, illabi e coelis in terras solem justitiae, ut pectugimmundum subeat S quousque iusta sit petita e syngrapha comparatio , expendam paulo intra . Hic solum animadvertam inversarios qui admittunt potentiam obedientialem in quolibet ad quodlibet, haud multum mirari debere cur Deus per Sacramenta faciat Ia , quod ala ipso per muscam scri posse confitentur. νNon est pluris quod objiciunt alii M. PP. comparare Sacramentam
fis naturalibus, V. s. aetero virginali, aqua ferventi, femini, dcc. id enim eo solum consilio iactum est , ut indicaretur Sacramenta vere gratiam parere. An autem physice id fieret an moraliter non expenderunt P
tres, metaphysicis huiusmodi quaeltionibus parum intenti . Et vero si urgeantur id genus comparationes , facile quis sibi persuadebit Sacramenta causas esse gratiae naturales.
Inst. cum Ysamberto 1 Quae vim sanctificandi combibunt, quae a Spiritu sancto fecundantur, quae efficiuntur idonea ad regenerandum, Mentique physica gratiae instrumenta censeri debent e atqui Sacramenta Bostra I Prob. min. tum ex Tertulliano , qui Lib. de Bapi cap. q. Aqua, inquit, sanctificatie a Spiritu Dei vim sanetificax di eombibist . tum ex precibus per quas in benedictione istis baptismalis postulat E
clesia a Deo, ut dignetur aquis impertiri vim regeneranssi II in Spiritus famactus arcana Di numinis admistione eas fecundet g ut sanctificatione concepta as inmaculato divini foetus inera in novam renara creasuram progenies caelesιε σνις ergo.
Resp. neg. maj. alioqui enim, ut bene notat doctissimus Τοumely, Se ipsa, quae singulis Dominicis benedicitur lustralis aqua , physica viri te abigeret daemones de morbos fugaret; cum etiam postiset Ecclesia ut Deus tale elemento virtutem sua benedictionis infundat; atque ad abige dos daemones, morbosqus pellendos divina gratia βmas effectum. His ergo precibus postulat Ecclesia rem ipsam, aut indicat Qturos rei effectus p sto quod nullus ponatur obex. Ad modum vero quo idem producitur cessectus non attendit Ecclesia. Et vero quid plus praestabit in fidelium cordibus justificatio physice producta, quam moraliter Quid Christi
norum interest an aquae vim physicam sanctificandi combibant, an solum moralem, modo haec εe certo operetur, & sine violenta termino. Tum expositione admitti possit Objic. I. cum Goneto i Ex Conciliis Florentino & Tridentino Saer,
menta novae Legis gratiam continent δε atqui cum id verificari nequeat vel de continentia locali , quia gratia nim continetur in Sacramentis Rr aqua in vase, vel mHicina in pixiae, ait S. Bonaventura: vel de continentia per inhaesionem; quia gratia, utpote accidens spirituale rei cor Poreae inhaerere non potest; non aliter quam de essicicnti3 virtuali v
235쪽
Alioqui enim Sacramentorum emcientia eo erga gratiam se haberet modo, quo erga pecuniam syngrapha debitoris r atqui nonnisi abusive diei posset pecuniam in debitoris syngrapha contineri , quia ad ejus
exhibitionem tenetur debitor Pecuniam retundere, ergo male etiam diceretur Sacramenta gratiam continere, & esse gratiae vasa, nisi eam physice continerent atque producerent. Reip. I. retorquendo argumentum, quod hic saepius& facile fieri potestia. enim Sacramenta cum reviviscunt, sunt Vasa gratiae, eamque vere producunt: atqui tamen tunc non agunt nisi moraliter ex Silvio se Maiare; ergo ut verificetur ratio loquendi a Conciliis usurpata, non requiis ritur essicientia virtualis physice operans ἔ a. Concilia & Patres eodem generali modo dicunt auxilia specialia quae a Sacramentis derivantur, produci ab iisdem, quo producitur gratia habitualis δε atqui tamen reisceptum est actuales gratias , quae diu iam post accepta Sacramenta producuntur, nonnisi moraliter Produci a Sacramentis; 3. amni quo que Patres, sanguinem & passionem Christi mundare nos a peccatis Iustificare nos, M. aiunt insuper viros sanctos operari miracula, dare sanitatem, visum restituere caecis, surdis auditum, &c. atqui tamen ne
que sanguis Christi justificat physice; neque viri sancti miracula physice
operantur , sed moraliter solum quatenus rarotantium sanitatem fusis precibus impetrant a Deo; ergo. Uide Lugo ibid. n. s I. re seq.
Resp. a. ad I.& a. neg. min. ad 3. I. neg. mai. ut enim Sacramenta eo
erga gratiam modo se praecise non habeant, quo syngrapha erga debitum, satis est ut syngrapha sit potius moralis occasio solvendae pecuinniae, quam causa I contra vero Sacramenta sint potius causa moralis gratiae quam occasior atqui I. res ita se habet de syngrapha. Illud enim non tam est solutionis causa quam occasio, quod non facit ut quis debeat & certo donet, sed solum ut constet de debito r atqui syngrapha non facit ut quis debeat, vel certo donet, sed tantum ut constet de deis bito, cujus memoriam revocat. Hinc sublato etiam chyrographo tenetur debitor solvere , nee semper solvit ad praesentiam chyrographi; erga syngrapha, saltem communiter loquendo, nec moralis est causa, nec,
si stricte loqui velis , conditio debiti solvendi r sed tota huius debiti causa est vel promissio debentis, vel actio propter quam promisit.
At vero Sacramenta potius sunt causa quam occasio gratiae; non enim Concurrunt revocando tantum in memoriam promissionem Dei, sed inducendo obligationem , & ideo movendo Deum ut gratiam conferati
ratione primat institutionis & promissionis , quae sicut facta est sub e rum conditione, ita nonnisi ipsis positis obligate quomodo merita Christi vere sunt humanae salutis causa ; quia posita eorum acceptatione a Deo, Deum per se movent ad procurandam hominis salutem . Et vero ea non sunt merae occasiones, quq dum Christi nomine exe centur, sunt velut actiones Christi ipsius continuatet, adeoque si non meritoris, saltem per se certo impetratoriq r atqui Sacramenta sunt v Iut actiones Christi continuatet. Hinc, ut ponderat S. Augustinus Lib. y. de Bapt. c. I 4. idem S. Paulus, qui aliquando Evangelium vocat suum , nunquam suum vocat Baptismum, quia Baptismus est Christi actio plus quam hominis; ergo Sacramenta iuxta nos mero signo comparari non si iligod by Coos e
236쪽
c Ap. III. DE EFFECr. SACRAMENTOR v M. Grpossunt, hederae v. g. que dumtaxat vinum significat, non autem ipsun .- praebet nisi praebita pecunia, imo nec fie semper. Non desunt tamen qui cum Iuenino negent min. Ecquid enim, inquid ille, vetat ne Sacramenta gratiam continere dicantur ut syngrapha p cuniam , cum ad syngraphae exhibitionem tenetur debitor ex praecedenti Paeto pecuniam numerare. Certe si talis admitti non posset comparatio, maxime quia docent PP. Tridentini Sacramenta operari ex opere Operato r atqui haec ratio non valet. Haec enim operis operati doctrina solum significat Sacramenta gratiam independenter a merito Mirultri conferre iis omnibus, qui ad ea rite dispositi accesserint; ergo hinc colligi nequit physica Sacramentorum operatio, quam statuere noluerunt Patres Concilii, quibus cordi erat non ut Catholicorum opiniones, seclut errores haereticorum profligarent. Objic. . Si Sacramenta physice non operantur, jam sunt conditiones sine quibus non r atqui falsum consequens. Minor patet 1. ex unanimi consensu Theologorum, quos inter sumiat adduxisse S. Thomam e sic ille in dith. I. q. r. art. q. Quudam dicunι quod Soci amanta non sint cavisse quasi facientes aliquid in anima , sed ea a sima quibus non ct est si
mile de illa qui accipiι denarium plumbeum facta tali ordinatione , in quu imbuerit unum de illis denariis haheat centum libras a Rete, qui quidem de riu non dat illas centum libras, ted soliti Rex accipienti ipsum. Eι quia pactio talis non erat facta l. Sacramentis interis Legis, ut accedentes ad ipse gratiam acciperent, ideo dicunιur gratiam non conferre V Sed hoc non videtur susticere ad salυandum die a Sanctorum; quia alioqui , ut subiungit S. Doctor . Sacramenta non essent causa gratiae, sed causa per accidens, nec dif-Brrent a Sacramentis veteribus secundum rationem causae, sed solum qua sum ad modum significandi, in quantum haec nova significans grat am ut sta- tum dandam, illa vero non ς 3. quia pura conditio non causat effectum. neque in eum influit, sed requiritur tantum ut causa agat;. sic approximatio ignis ad lignum non influit in calorem r atqui erroneum est. Scripturaeque, Conciliiv & Patribus repugnans, dicere quod Sacramenta in gratiam non influat ; 3. quia Concilium Florentinum ita statuit S cramenta nostra gratiam parere, ut hoc deneget antiquis r porro si Sacramenta nostra nihil essent aliud quam mera conditio , nullum esset illud discrimen st vetera enim Sacramenta erant saltem conditione&, ad quarum praesentiam Deus gratiam conserebat; ergo constat minos.
Prob. itaque major . Conditio sine qua non , ea est quae licet nom. determinet, ita se habet respeetia effectus , ut is ea posita ponatur, κsublata tollatur atqui sic se habent Sacramenta iis systemate nostro is Iis enim positis ponitur effemis, non quia Deum determinant, sed quia determinavit se Deus ad ponendum hune effectum quoties signa haeG
Rela. λ argumentum hoe adversariis solvendum esse, pro iis saltemcafibus in quibus iuxta ipsos Sacramenta tantum moraliter operantur puta cum Sacramenta fidie suscepta reviviscunt.
237쪽
xeta ΥRACT. DE SACRAMENπIS IN GENERE
ergo non sunt purae conditiones sine quibus non . Et vero conditio sine qua non, non movet agens principale ad actionem, sed tantumi removet id quo actio ejus prohiberetur et atqui Sacramenta Deum ad gratiae infusionem movent moraliter quidem , sed tamen vere; ergo Hinc Ad I. neg. min. ea enim moraliter determinant Deum, quae Chriasti merita moraliter determinantia sibi annexa habent, ut eo sensu in cludunt & exhibent aliquid humanae rustificationi aequivalens; quod pro
iecto non efficit denarius 'lumbeus, cujus comparationem re icit S. Thomas r atqui talia sunt Sacramenta I ergo non sunt merae conditiones quae non determinent.
Non nego conditiones aliquo latiori & improprio sensu vocari posse
causas morales, quatenus aliquo modo ad operandum movent et verum Ionge aliter movent quam causae etiam morales . In his siquidein motio habet se in ratione principii emetentis ; in illis motio, si, quam admitti placet, non est principium emciens, sed id solum quod complet
casum & circuml antiam, quo principium actionem suam exerere debet . Sie si jusserit herus famulum suum pecuniam dare Petro , quoties gallus cantaverit, galli cantus mera erit conditio , heri vero mandatum
pura causa, quia famulus non a cantu galli, sed ab heri jussione emcienter movebitur . Sic rursus si praeceperit Confessarius, ut poenitens quolibet Festo die infirmos visitet, Episcopus vero novum instituat Festum , praeceptum Consessarii alio longe modo poenitentem movebit, quam Episcopi institutio : Episcopus enim , etiam nesciens, complebidquidem casum, in quo tenetur poenitens infirmos juvare ; at solum Comlassarii praeceptum emcienter determinabit ; unde si poenitens infirmis desit, Confessarii solius non autem Episcopi legem transgredietur. Atque haec distinctio est necessario admittenda, ne cogamur fateri usum seu sumptionem Eucharistiae esse moralem gratiae causam , adeoque dc partem Sacramenti intrinsecam, non secus ac eorpus C illi; quod idem de dispositione requisita , seu obicis ablatione in aliis Sacramentis dicendum esset.
Non nego varias fieri posse hypotheses in quibus res eadem possit e
se conditio & simul eausa moralis. Sic si consulam Petro ut de quacumque illata sibi injuria poenas repetat, injuria qua subinde assicietur, P terit esse vel mera conditio sine sua non, si nempe Petrus non ex vindicta poenas sumat, sed ut consilio meo obtemperet; vel simul esse & co ditio & eausa moralis, si nimirum Petrus ex motivo vindictaei non secus ac ex consilio meo ulciscatur. Sint ergo, si volent adversarii, sine Sacramenta conditiones ; sed sint simul conditiones quae quasi plenae Christi meritis Deum potenter & perpetuo determinenti tunc porro neces sum est ut in iis imbibatur tota ratio causae verae moralis. De his plura nec contemnenda videris apud Lugo disp. . sect. s. num. II. N se PO te. Idem sit de ceteris Meramentis iudicium ac de Poenitentia; neque enim huius maior est emcacia quam aliorum i atri Poenitentia gratiam physice producit. Eo enim modo gratiam producit Sacramentum Poenitentiae, quo Sacerdos Poenitentem absolvens r atqui sacerdoS gratiam producit physice . Prob. min. I. quia aliovi mendaciter diceret, Omle
238쪽
C AP. III. DEE A FET T. S AC R AMEN O Ru M. adia Ego te absolvo, nisi vere &realiter dimitteret peccata, ac proinde gratiam produceret. a. quia Sacerdos Poenitentiae Minister, gerit Iudicis vices, sicut & poenitens vices rei et atqui Iudex inhumanis vere & physice per
auctoritatem sibi a Principe commissam reum absolvit; non autem alium excitat ad dandam reo absolutionem, eamve ipsi impetrat; ergo. Itati late Gonet disp. 3. n. 6a. post Suarem disp. 9. sect. 2. Resp. ad I. N 2. Deg. min. ad I. D neg. ant. qui enim moralis est causa alicuius effectus vere dicere potest, Ego id operor. Sic Christus vere
posset dicere, Ego vos per sanguinem meum j.stifico, licet justificatio nostrii
Nonnisi moraliter ver Christi sanguinem peracta fuerit. Sic quoque dicere posset Episcopus in Ordinatione , Do ἰιibi potestatem offerendi Sucriburium, licet potestatem hanc non physice pariat sed solum moraliter. Et vero qui ignem stupis applicat vere est causa combustionis , & t men non producit physice combustionem. Ad 2. 3. Resp. I. longum esse discrimen inter Iudicem in foro Poenitentiae . NJudicem politicum. Is scilicet in animam non agit, &sive absoluuat, sive condemnet, mec facit hominem reum nec innocentem, sed utrumque supponiteat vero Poenitentiae Minister animam vere abluit per gratiam, aut peccato insectam relinquit: quae stupenda .adeosunt Dei ipsius operatio, ut creatura in eadem actione physica concurrere pota non videatur . Unde seu Judex politieus physice operetur, seu non, n
hil pro physica Sacerdotis actione colligi potesti praesertim eum absoluistionis verba physice esse deMesnt, quando effectum suum producunt. O. a. neg. min. Verba enim Iudicis politici sunt quidem physica, sicut di verba Sacerdotis, sed nonnisi moralem essectum , & nonnisi moraliter producunt. Ruis enim est judicialis sententiae effectus, is solum ut hic vel ille venia vel poena dignus reputetur et atqui is effectus solum moralis est, nec alio quam morali modo produci potest; ergo. Oblic. 6. Humanitas Christi per suas actiones. miracula physice producebat; ergo cum Sacramenta sint actiones ipsius Christi, debent gratiam vi physica producere. Resp. I.in . ant. etsi enim humanitas Christi prodigia quaedam op rari potuerit physice per dotes sibi inditas, puta aquis inambulare, posto quod ei jam ab initio dos agilitatis concessa fuerit; haud tamen ex Seriptura vel Traditione deduci potest, eam ad miracula quaecumque vi physica concurrisse r unde id post Bartadium & alios plures negant --
go hic n. 66. & Martinon disp. 2I. n. 76. Resp. 2. neg. conseq. I. qui aetsi actiones a Christo personaliter exeretis
gratiam physice parere potuerunt ἔ non ideo idem erit de actionibus, quae nonnisi moraliter sunt actiones Christi, quatenus ejus nomine a Munistris eius exercentur; & quae sepe sunt ratione agentis vitiose; a. quia humanitas Christi animas vel corpora sanantis physice coexistebat s nationi huici at vero Sacramenta non coexistunt physice infusioni gratiq; cum iam desierint quo tempore producitur gratia. Obiic. 7. Veri admodum simile est Deum Sacramentis indidisse causalitatem, quam potuit.maximam: atqui phyiam dare potuit; ergo. Re*-I.n .ma, quia in his materiis id solum verisimile est, non quod mens nostra optimum aut maximum imaginatur ; sed quod & revela
239쪽
M TRACT. DE SACRAMENΥΙS IN GENERE.
tioni congruits & rationi non adversatur r porro quod Sacramenta quq physice delictaint, physice operentur , & repugnat rationi, & ex Scriptura ostendi non potest; ergo.
Confirm. Ad dignitatem Sacramenti ea utique sumeti essicae ia; quae Christi meritis & passioni tribuitur a atqui haec solum est moralis sergo a
Resp. 2. neg. min. sicut enim oculus corporeus ad videndum Deum elevari non potest, sic nec signum materiale elevari potest ad productionem gratiae, quae est in genere penitus diverso. Quod ait Gonet Dei bonitatem commendari ex eo quod res Corporeas ad gratiae productionem evexerit ; non videtur serium fatis. Athenim divinae bonitati quidquam decedet, si morali non autem physico modo gratiam Per Sacramenta producat. Certe si Sanctus quis caeco visum reddat, aeque is gratus erit ac memor, seu physice seu solum moraliter usum lucis receperit. Inst. Ignis infernus tametsi materialis vere & physice torquet subiastantias pure spiritales; ergo pariter Sacramenta licet corporea gratiam parere possunt. Resp. I. neg. ant. cum Scotistis, qui tartareos spiritus nonnisi moraliter, seu, ut aiunt, intentionaliter per ignem torqueri docent, miris quidem, sed tanun veris modis, ut loquitur Augustinus Lib. ai. de Ci-
Resp. r. neg. conseq. etsi enim concipi possit ignem, qui spiritibus prς- .sens est, in eos physice vim suam exerere; haud tamen concipi potest Sacramentum, quod jam esse desiit cum producitur ejusdem effectus, physice operari. Ut ergo aliquid probarent Thomiliae, ostendendum so-ret daemones physice torqueri igne jam extincto, seu qui secundum omisnes sui partes esse desierit. Id porro nee ostenderunt hactenus, nec deo inceps ostendent. Adde haec aliaque id genus argumenta duplici laborare vitio, primum, quod obscurum perobscurius probent: secundum quod
ex materiis prorsus alienis petita sint. Quasi vero cum agitur de Sacra mentis, remotissimas aliorum Tractatuum partes indagari oporteret. Objic. 8. Ut Sacramentum gratiam physice parere dicatur, lassicit ut attingat unionem gratiae cum anima; quemadmodum ut homo hominis causa dicatur, satis est ut attingat unionem animae cum corpore: atqui Sacramentum unionem gratiae cum anima attingit; ergo.
Resp. data majore quae nihil clari habet, sed ad ealiginem videtur fabricata, neg. min. quia quod jam nihil est cum gratia unitur animae, uni nem hanc physice parere nequit ι atqui Sacramentum iam physice nihil est cum gratia unitur animae ; ergo fieri nequit ut unionem utriusque Producat, quae proinde a Deo solo physice produci potest. Idem est de
unione animae cum corpore, quae in solum animae rationalis creatorem
potest refundi, non in hominem qui solum ultimam dispositionem p
nit. Et vero si Sacramentum praedictam unionem attingens, gratiam parere diceretur, homo attingens unionem cum corpore, diceretur animam rationalem producem; quod tamen falsum est. C ONCLUs Io III. Sacramenta gratiam moraliter operantur. Prob. I. vel Sacramenta moraliter operantur, vel physice , Vel mera. sunt Coraleg
240쪽
CAP. III. DE EFFECr. SACRAMENTORUM. diis
sunt conditiones r atqui nec operantur physice , nec merae sunt conditiones, ut probavimus; ergo. Prob. I. modus operandi modum sequitur essendi, ex trito axiomater atqui Sacramenta ut Sacramenta sunt solum entia moralia. Sacramenta
enim non sunt solum res physicae, sed res quae ex ordinatione Dei gratiam Mnificant atqui res quae quocumque modo aliquid a se diversiain significant, sunt necessario entia moralia. Et si enim res ipsae physicae, sint quid physici, earum tamen deputatio ad hoc vel illud, eth quid morale. Sic moianeta, etsi secundum substantiam auri vel argenti est ens physi ira, prout tamen hune vel illum valorem habet, estens morale, quia ut sic componitur ex metallo & institutione Principis, qui certum metallo Valorem tribuit; ergo. Prob. I. quia ut Sacramentis non alia quam moralis causalitas attri-huenda sit, tria lassiciunt, Ia ut causalitas physica vix ac ne vix quidem intelligi possit; a. ut causalitas moralis sit in rei veritate causalitas proprie dicta; 3. ut sussiciat ad explicanda Patrum Conciliorumque testimonia, in quibus vis & efiicientia Sacramentorum maxime commendatur ratqui I. physica causalitas plena est ambagum & 0bscuritatis , vixque ab aliis quam ab assertoribus suis intelligi potest, ut diximus proxime; u. causalitas moralis est vera & proprie dicta causalitas, ut latetur ipse SuareZ, & hinc patet, quod qui caedem imperat, vera sit homicidii causa: unde Se David Uriain interfecisse dicitur; 3. demum eadem causalutas ad explicanda Patrum Conciliorumque dicta sussicit, prout etiam ex dictis liquet. Et vero si Scriptura simpliciter &sine addito dicat, sanguinem Christi mundare ab omni peccato, fidem salvare, eleemosynam liberare a morte; licet mundatio, salus, liberatio a morte ab lisee causis non phy sice sed moraliter profluant; quidni Sacramenta simplicitet dicantur parere gratiam, licet non alia quam morali incientia donentur Objic. I. ex Ioan. 6. Caro Christi in Eucharistia vere est cibus, ac proinde vere nutrit: sed quod moraliter tantum operatur, non vere nutrit; sed quasi metaphorice tantum; erso. Rei p. neg. min. Vere enim nutrit id quod animam impinguat, &advertus hostis tentationes munit : atqui quod moraliter gratiam parit. utrumque abunde pretestat; ergo. Objie. 2. Si Sacramenta sint morales causae gratiae, profecto quia Deum movent ad ejus infusionem : atqui Sacramenta Deum hoc pacto movere non possunt. Vel enim movent ratione sui, vel ratione suae a Christo elevationis i atqui neutrum dici potest. Non I. quia ablutio in Baptismate v. g. est quid maxime indifferens, & aliunde in mentem agere nequit. Non 2. cum enim elevatio Sacramenti sit eidem extrinseca, jam non a Sacramentis, sed a Christo Sacramentum elevante moveretur Deus; sicque rueret Vis tota Sacramenti. Re . ad I. neg. min. ad 2. neg. maj. & dico Sacramenta nec ratione fui tantum, nec tantum ratione elevationis, sed ex concursu utriusque Deum movere ut gratiam largiatur . Nempe vero movent ut entia
moralia; quod putem moralia sint, nec ex solis materia Se forma habent, nec ex sola elevatione, sed ex utriusque concursu. Objic. 3. Potest Sacerdos ob malum finem baptizare: atqui fieri nequietat actio haec quae mala est, Deum moveat ad collationem gratiae; quod