장음표시 사용
131쪽
c. a. smnia simponi ex atomis. I I rgnetica resersiquod sauelletetulci suo loco terri globus, non modo in eundem recideret, verum etiam , pars septentrioni respondens se se ad illum conuerteret, stivarentq; coeterae partes, eosdem quos habent cum Sole aspectus, ita, S minimum vnu quod meditullium in rosario efformabat, in phiala suum repetit locum,neq; soliorum texturam subit, & omnem motus ratione experiundo sua in sedecosistit, ut ait Lucret.l. I.
ue genus motus, ζ, ectus experiuno Tandem deueniunt m tales HI sturas.
Scio Freta gium in noctibus medicis hanc de rosa fabulam a pellare , verum Quercetanus magni nominis Gallorum Regis
Consiliarius, & medicus, eam a se visam refert in defens contra Anonymum c. a I. adducitq; alios testes oculatos idem Casarellus , Democritus aute chymiae myster ijS,S AEgyptiorum doctrina eo argumento astruebat mortuorum resurrecti nem ex Plin. l. T. c. 3 F. viqi naturi magis faueret conseruari suum in melle corpus iussit, Lacedimoniorum consuetudine
quibusita in usu Hisse positum ait Cornelius Nepos, & Xenophon. illudq; inititutum a Democrito manasse testis est
Varro apud Nonium Marcellum, quare Heraclides Ponticas plus sapit, qui praecepit it comburerent corpora ) quam Democritus, qui m meste seruarent, qη si muliusfemur esset, pcream, si centum denarbs calicem mulsi cmreposemus. Confirmatur au t ritate Plini; l. γ. c. 3. qui ait visum a se Hippo-centaurum i melle. Columella Lia. c. qF. Cum enim mortuorum resum rectionem ab AEgyptiis didicisset videretq; balsamo condiri, &alseruari in AEgypto cadauera antiquissimo more ut paret ex Genesi c. s. v. 2. deficiente in Thracia balsamo met adhi--beri iussit -
Hoc autem reformationis ros, exemplum Democriti sensum in totius mundi ortu sub oculos ponit, quelusus eriplicam
132쪽
IIa ete Aramis. Di t. IL 'VII. Fundamentum sumitur a Lucretio qui ita argumentatur l. I.
Praeterea nisi erit.minimum, paruisma quΗ- corpora connatant ex partibus infinitis , . . . , i deuippe ibi dimidiae partis, parasemper habebit in Ῥι diam partem me rei praefiniet russia
Quod absurdissimu est; & si processus in infinitu passim dam
nant , quare in continuo admittunt Θ probat insuper itidem l. I. Lucret. dari minima corpora quae sint inuisibilia, indu-etione vpnti, odorum, dispersi humoris, attritionis , Sconsumptionis annulorum,marmorum, metallorum Sc. cum autem omne mixtum resoluatur in sua principia, sequitur omnia corpora ex minutissimis,& indivisibilibus corpusculis stare. VIII Fundamentum. Experientiae,& rationi subuenit autoritas prς clarissimorum philosophorum, & facilitasomnia explicandi. Indi uisibilia kaqs agnouit Empedocles cuius i gedin m Lucretius tanti facit; Secutus est Leucippus, Zeno, Anaxagoras, Epicurus, Protagoras, Plato,Hippocrates ut patet in l. de carnibus si tamen a gryphus non est , shbscripsit inter latinos Lucretius, Isidorus, Sennertus,& alijs inter Ar bes, Avicenna , S Mesiae, & innumeri alij quos recensere mi noris utilitatis est quam laboris, suffragia enim ponderamus, non numeramus. Quam autem facile omnia explicentur asanissis atomis aliorum esto iudicium. Ego quidem arbitror rediu perpensa, nullius unquam scientiam naturale Dia absol tam,quin Empedoclem, Democritum, Aristotelem, Platone, Anaxagoram iungat recentioribus , ct ab unoquoq; quod verum est reiectis falsis eligat: his enim principibus peculiari rati ecfleste sumen affulsit,&quamuis corporis imbecillitate multa corruperint,plurima tamen qu et fidei lumine discernimus scripsere verissima. .
133쪽
s 2. Grania ex atomis componi. Tir '. ' Probauimus ergo octo rationibus omnia ex atomis constare quod erat designationis nostrae .
Atomi definitionem dare . Bseruo primo dari Entia quaedam quae nullo modo nequi- dem per intellectum diuidi possunt, ut punctum mathe maticum, si tamen inter possibilia recenseti debetis seruo secundbdari Entia quaedam intrinsece indivisibilia extrinsece verb penesdesignationem, vel commensurati nem quam habent ad aliquid aliud esse diuisibilia, sic Angelus qui commensuratur spatio diuisibili, anima quae adaequatur corpori, Dei aeternitas cui tempus correspondet, quae quidem diuisibilitas vocatur ξ me mathematica, ad distinctione phy-scaequat partium unionem reipsa soluit. Obseruo tertio rationem materiaIitatis non esse sitam in ipsa diuisibilita te ita ut omne indivisibile censeatur esse spirituale; quod nouum videri non debet cum multi philosophi existi- Inarint brutorum perfectorum animas esse indivisibiles totasq; sit nul perire, & ipse Vatquee censuit materiam primam sin
quantitate esse totam in toto, & totam in qualiber parte, suseficit igitur ad conceptum materialitatis ut dicat vel depende tiam a iii biecto, vel ordinem ad quantitatem, veI etiam a petentiam unionis cum alus eiusdem secum naturae quorun
interuentu possit fieti totius ab illis compositi diuisio physica, his positiS. Atomus definiri potest, MateriaΓs phsitaen extensioni rdix, car inisium. Vt enim quantitatis disci etae unita, est radix line 7 mathematicae principium est punctum, sic etiam phy cae, de sensibilis continuitatis origo est atomus, dixi maioria Ex ratens NM , Ut definitio atomis oni bus conueniret tum se
134쪽
flantialibus, tum accidentalibus; cum . enim ex princip. fQuidquid recipitur per modum recipientis recipiatur, sequi
tu rex una atomo ignis, educi unam atomum quantitatis, Saliorum, accidentia enim tum in intestsione tum in extensione atomis constant dixi ph sicae, quia atomus una, etsi habeat suas dinamsiones non tamen facit continuum physicum sedeantum mathematicinnineq; enim sub sensum cadit. Verum ut melius laec doctrina percipiatursub atomorum categoriam ut singulas specifice definiamus. Atomus diuiditur in substantialem accidentalem. Sub accidentali sunt absolutae,& modales. Sub titulo substantialium repono elementares, non Elementares. Sub illis pono igneas,a queas, terreas,& subistis aereas, neq; enim mixta corpuscula sunt atomi, quamuisdeillis sub atomorum nomine egerit Senneri loco citato.
Atomus itaq; substantialis est Entitas corporea substantialis simplex,& purissime homogenea indivisibilis ex natura sua per se primo exigitiua quantitatis cuius beneficio fit imponetrabilis,& ad continuum physicum componendu ordinata. Atomus ignea est entitas corporea substantialis simplex, &pure homogenea indivisibilis ex natura sita, calida , S lucida secundum quid, ordinata a natura ad mixtum cum alijsel mentorum atomis faciendum e dixi lucida secundum quid, nam atomi igneae non lucent nisi certis conditionibus de quibus suo loco cap. vltimo disp. 3. Atomus aquea est entitas corporea substantialis pure homogenea indivisibilis ex natura sua, humida, & diaphanaia,
ordinata a natura ad mixtum cum alijs elementorum atomis faciendum.
Atomus terrea est entitas corporea substantialis simplex, &Pui u homogenea indivisibilis ex natura sua, frigida, Sadi Pliana secundiunquid, ordinata a natura ad mixtum cum aliu
135쪽
el mentoribus , bifi faciendum. Dixi adlapha nam secum dum quid L quia ceriis ci nditionibus positis fiunt diaphanae,
illis Dblatis sunt terminatae, de quib disp. 3. cap. vlt. - Atomus aerea est entitas corporea substantialis simplex, &rnare hiningenea, indivisibilis ex naturasia, nullis qualitatibus primis sectui disve sensibilibus praedita, omnium tamen serecapax, ordinata a naturavi agentium activitatem sinc ram,&puram ad passum transmittat, poros subeat vapores diluat, vacuum impediat, Atomi viventium vel mixtorum quas mulid melius minima naturalia vocaremus, sunt exiguae quaedam particular h terogeneae indivisibiles secunddm quid,hoc est, ea conditione ut eadem forma in ipsis maneat, diuisibiles vero in atomos 'simplices, sed de his sermo non est cum troprie loquendo huiusmodisnimis v. est I i . γVnum annoto. In viventidus vet in homine est qnsdam minima extensio sub qua potest bile anima humana cum Org nis sibi necessariis ad operandum , & huiuscemodi extensio dici debet terminus paruitatis humans , at vero in textura partium , compositς sunt particuis ex atomis simplicibus,ta alibi maiores, alibi sunt minores prout textura subtilis est,uel proot elaboratam partem exigit irma, &isiae sunt atomi s cundaris quas Democritus infinitas potuisset appellare , hoc est indeterminatas in numero, figura & magnitudines aliterent m se habere credi, partic uias konis, & elephanti, alitir Imporiis, &gemmi. Atq; φxistri eorpusculorum elaborationi-
Spitaliud exul possunt rus eria medicinε, & physicis
plicationibus valde apposita sic enim specierum miracula, imgeniorum varietates, nascentium exputii causas, spirituum
naturam scrutari possemus. Istis pariter corpusculis fiunt ex balaziones, Pructuuial coetoruar quoium meminit Aristote-
136쪽
res lib. a. de plantisc. r. & in lib. de historia animalium. Illi' autem atomi ut superius monui sunt vere mixta sed ob parui. ta tein, & quod sint texturae vive'tis vel iti origines, &rudiamenta, ideo nomine atomorum donais sunt etiam ab antesignano nostro Abderitar diuidunturq; subinde per ultimam disgregationem in atomos puras, simplices, homogeneas, ecusquequaq; indiuisbiles. Qui omnia dissicultate omni carent, mea quidem sente; ca definitiones qui dein supra allat g quia omnes constant Proprio genere , ct propria differentia 3 Annotatio vem quia id exporis deprehendimus, qui illam vicientium textura oculis sensuiq; subijciunt e definiuimus itaq; atomum quod nobis erat PriscriPtum.
: Tomorum proprietates aliae sunt communes omnibus atomis aliae veroParticulares,& propriae quarto mo do . commvn omnibus sunt tres mobilitas, syna-Patiua , quantitas. Aercis insita est unionis fugar Igneis, ali j's communis est amorNaςitumque a natura foedus, singulis deinde sua est qualitas figura. & ordo qui spectat ad intelionem, quae omnia tigillatim explicabimus, ct probare conabimur.
rubus atomis conuenit tri lex mossilitas prima ratisne remisersi, secunda ratione 'Dicut Aertia ration mixti .
A Xplicatur , ct probatur propositio, triplex est atomorum consideratios primo pro ea quam habent,respectu to
137쪽
ne nomorum proprietatibus , IIT
sus, habitudin quo hi vi*lis ceptrumalis circumserentia querant, deindecum sit aded sancta , & illibata corporum continuitas, & series vacui abhorrens, fit ri singulis atomis reple-di locumi, & impediendi vacuum ardor sit insitus ea nempe est mundi conditio, ut nihil penetrabilitatiseapax habeat unde
cum ple nus sit, mota v na parte a liquas alias moueri necesse est cum singulis suus sit locus, neq; vlla cum alia in eodem loco esse possit. Tertio cu intrinsecum ordinem dicant ad mixti nem, quς sine motu Iocali fieri non potest,sequitur etiam ato mis concedendam huiuscemodi facultatem motraeem in gratiam formς introducend seruntur autem per omnes lationes in mixtione deorsum, larsum, in transuersum, circulariter, Minota mixto , v et videre est in mixtionibus artificialibus pat
in hisnaturae rudimentis mirum qua perfecte seruetur Escpoliticorum regula, publicis prhiara cedant, & publiea priuatis anteponunto. Prima enim mobilitas respectu loci in uniuer-Ecedit illi, qua ad mixtionem feruntur, prius est enim concurrere admixtionem quam centrum petere 2 sed tamen prius est fauere toti naturae impedito vacuo quam facta mixtione Primae mobilitati setisfaciunt atomi permotum Perpendicul rem siuesit realis ex Aristotele I siue apparens ex Aristarcho, siue insensibiliter deflexusex Lucretio . Tertiae mobilitati a mixtione necessarta est latio C in nis ita ut atomi atomis c cumrerere, rum ut sua sede acquisita in illa tande sub selmeaii i-εijs conquiescando Moucra autem in itiani atomos sulminas
velocitate canit Lucre trus I. I. . . . lProbatus tota haec docti ina ex pric : et quidae eradateriamconsequentia adesse , sed haec tria consequuntiis nat Iam atomorum , alioqui filii, ω intentioni naturae satisfacereno F sier, ergo be tres mobilitates ipsis inses sal,quod erat de monstrandum- ' H Q PR
138쪽
Datur Symbatbia inter atomos o
S ympa thia nihil est aliud quam amicitia quida, & consensa
inter aliqua ob mutuam naturae concordiam, & conuen e Cntem dispositionem, ut explicat Plutarchus ue sex autem illius species agnosco. - . l l Pιima ratio sympathiae est secundum phases motus localis, ita ut corpus unum eosdem cum alio patiatur motus: quae sympathia non conuenit magneti, quia magneS non mouetur admotum ferri. Illustre vero ipsius sympathiae exemplum dedit Famianus Strada in prolusioni bus academicis, quod fabulosum est Cabaeo, illiusq; mentionem facit doctistimus iata cherus in lib. artis magneticae; horum alter si moueretur eadem alter ferebatur latione, ita ut etiam alphabeticos orbes mi pererrarent, unde & instituta in Indiis,&Lusitatiaco loquia, tanto terrarum mariumq; interuallo. Qui lapides si darentur omni pretio maiores essent: naturae profecto vim superat, neq; naturae maiestatem contemplanti quidquam ex his mihi videtur 5de maius. Haec autem tympathia primi M'neriscum sit ad fugam unionis potiusquam ad concordiam ata unitionem atomis non conuenit . Secunda sympathia sumitura tarantula, ungueto armario, AChirurgiacurtorum, de qua doctissime egla GasparTalliacot in Bononiensis prosesior opere singulari, anno is 97. Taraa tuta coauum sibi venenum fundit,& easdem mutationes in agro facit quasin tarantula commoti ven i reliquis habent. Reparatus vero serui carne Domini nasus coaluit, 1ed manci- Pio vita iuncto computruit recutitus nasiis libertate omnim da mortemianciete, nullusenim post mortem seruus aut fd
iussor. Oritur haec si auua a crastidi tςmperamento v x a
139쪽
c. i. De armurum prur missus. Ias proponimatis, nasus quidem quamuis esset agglutinatus, veluti appendix resecti nasi, quia tamen primarium suum hu, mi dum , radi alis,&primigenia substantia nulla arte valet immutari, factu est vi quamuis alia semaa,anima nempe Domini viveret nasus, nihilominus tamen suam periodum humido imsito determinatam absoluit perinde ac si in proprio fundo,se . vili scilicet brachio esset implantatus. Huius medicinae co-i plemeti primus autor fuit Braca Siculus , ut patet epistola C lent ij ad inpianum, sed historiam de seruili nassi refert autor
th auri rerum admirandarum, eamq; praetermisit Talliacoti ars, quiniurat. L. c. I s. etsi Brancar, Orpian s ex Courmelio faciat mentionem de illa historia silet, & Ib. cap. I 8. ubi ex professo disputat an ex alieno corpore, an vero ex Proprio tradux eligendus si, cum ostendisset ex propriocorpore esSeeligendum, ita concludit ZOGEimuis feraimpossibile de pr
psime iudicium, atq; singularem iliam indiuidest chara Iarem omnino Et suadere, quo minus in alieno corpore hoc opus aggrediamur.
historiam vero illius nas praetermittit, quam nisi senio seruus defeciste dicatur dissicilem esse arduaq; philosophiae censeo, debetque referri ad
Tertiam rationem sympathiae quam GaDrellus explicat in suis curiositatibus inauditis, oritur .n. a similitudine relu, de consensu partiri cu suoaoto , subductis ijsdem in totu.& partes astrors Ermaeq; influxibus ride de unguento armario iudica. Quarta ratio sympathiae reperitur inter animalia imagina - . tione praedita scuius instrumentum est species exteroa habita ratione proporti is quam cum phantasia habet, ita ignotus placebit mihi qui Socrati erit exosus; quod fit amotum, sanguinis spirituumque similitudine, & proportione quae iudinium nostrum praeoccusat, & abblandienti habitudine irrepit.
Q ima ratio sympathis est omnium uniuersalissima, S qui. I paucio.
140쪽
IIo De Atomis.'Dissut. II. tiar Chymicorum quas videbis apud DanieIem se nnertum in
hyponeumate 3. c. a. ubi de atomis illo unico capite tractat,
quod illibatum tibi relinquo in fonte videndum . Curiosi Tem habeo experientiam , & naturali miraculo propiorem ex Iacobo Gata rello in suis curiositatibus inauditis. I llam paucis expono quod scilicet in ea tanquam in speculo , Democriticae philosophi qmysterium omne refulgeat. Narrat,ille Oc latos'; testes appellat suo nomine, viros graues,&suae domisatis notos, qui in Poloni Medici musso pHalas complures viderunt, in quarum fundo pulueres ex arte praeparata foruanimas in cineribus conseruabant vivebantque veluti suis in Urnis. Spectaculum hospitibus gratum exhibiturus doctissi- mus ille chy micus, accensam candelam detentae in aere phialae qua rosi cineres prs parati asseruabantur certa distantia supponit, vix calor sese in vitrum in sim trauerat,cum ecce tibi m ueri corpusculorum puluerisq; populos, cinerem illum leniter agitari, dum tandem post hore sere interualluin totus ille puluis collecto calore in media phialae area suspensus, vari s deinceps conius'; motibus undiquaque cieri cepit: sicut dum apo alvearia mutantes in aeris medio in nubem coam confuso volatu hinc, & inde per sua castra volitant: tandem vari s agutationibus,quasi sese atomi ad unionem quςritarent, paulalia in rosam persectissimam corpuscula illa coaluerunt,cui neq, in solijs ordo, neq;color, neque meditullium croceum deesse videbatur. Sed spectaculum remota candela statim desit, re-
ridentibus ad phiali landum atomis,quae caloris vi in aere d tincbantur , ut quotidie radiorum solarium beneficio sestucis puluerris contingit 3 & unaquaeq; quem in rosa nondum dissoluta locum occupauerat, eundem in huiustemodi artificiosa restitutione obtinebat s non secus ac subtilissimus huius seculi
ph losophua Cabsua post Gilber. I. c. I 3. in philosophia mu