장음표시 사용
261쪽
p. s. olliniones contra atomos inteebebit impleri hocvacuu pyramideirregulari cuius diis facies
erunt triangula aequilatera , & aquiangula, aliae autem duae extra figuram visend gerunt Isosceles. Ergo bene notauimus Aristotelem tetrae tris locum solidum repleri non posse, quod autem ipsum fefellit est omissa tetraedrorum inclinatio ad se inuicem, qua angustius sursum spatium faciunt, ua angulus . exteriorem inter se relinquunt so. gradibus minorem ergo tetraedro non potest repleri , quod vides delineatum circulo H G O N M L, & tamen deberet adem circulus sex capere tetracdra sex hiatibus replendis, quod ferinequit, cuprosum ditas sit maloi latitudine. Ad Confirmationem, Relpondeo, Tam sapere crassam in is math si ignorantiam .octaedri enim centrum est insuperficie quadrati, ergo pyramidemctaedri non sunt tetraedra, sed faciunt in centro angulos quatuor rectin, angulus autem tetra
dri quilibet defici tmedia sui parte a recto. Videsis Euclidem
lib. I a. II. Iq. & I3. ubi agit de corporibus solidis. Asduximus autem exhis libris aliam demonstrationem Pag. 1 37. sed quod ea non iret obuiam dissicultati sed thesim tantum . Probaret placuit hanc faciliorem, S ex audioribusprincipiis
Ex quibus mirari satis no possum Alcinoum impegisse ut diceret ex quinque corporibus solidis Platonis omne vacuurepleri ita ut nihil inanis esset in natura. sic enim ille c. I 3. Isaingoges ad doctrinam Platonis, His cum at ipse Deo figuris - , octaedro, icosaedro, tetraedro, dodecaedro essit mat
262쪽
pulsibus agitata arabis r i, ii nurasomper im regi e fissi inrum. Guade ι ius nihil omnino ivane re fictur, vlhIl corpori Vacuum , at tu illis ranaequa tras pi manciis coucussioncm affert. Ab ijs em G mare . Na, Q, istamur m a materia a tantur. Equidem teri aquam cubuit, facit locum replebit , at tetrae ira turri a cubis. l0cuma non replent, nec cubi i uncti octaedris, nec tetraedia iuncta
tetraedris, nec icosaedris, aut dodecaediis sed ex omnibus istis figuris locum replent cubi quidqim per se, octaedra vero iunctator aediis ,reliqus ligurae vacuum relinqviint,er bruale infert Alcinous ex itiis uris nihil vacui in mundo relinqui. Apuleius vero de quo superiti, propos. 26. nihil de dodecaedro di. xit zqitia tamen figura plurimum usum fuisse Deum recenset Alcinous. Doriscae ron autem ad uniuersi constitutionem udbibuuleus t inde cer cum abum formae duodecim in radiaco con piciuntur quorum quodlibet in parica trigmta secatur. Similitar in do letae in quod pentagonis duodecim conatat, si in triangulo1 qutuqa qui Hibet e sum disseris sex insunt si ulis triangulis id est in unoquoq; trian igulo sex scatena in uenies ) atq; in tota doricaedro troenti aginta reperiuntur trianguli quot in Zodiacosictiones sui. At libra certetanimal non est, illa autem reflectio Alciuoi pro circuli diaci diuisione est ingeniosa,& ac urata nam sunt agona I 2 ..qus diuisa in s. triangulos, faciunt 6 o. triangulos, quorum quiliber diuisus in6- exprimi numerum 3 6 Q. ut patet ex hac multiplicatione numeroi um C s tera Alcinoi sensa ex- plicuimus loco citato, ius quod ipse sit it pyramidalem figuram igni conuenire quod melius diuidat,&st rarior ut pote mi uoris area'. De sphaerica autem . figura non meminit. Recte itam Platonem, Aristo
α hiectianem ducimus quod erat faciendum Hobiectio
263쪽
O Biicies Democritum admisisse vacuum cum atomis, unde dicebat apud Gala.de elem. nihil esse absolutum nisi at
Respondeo atomos a nobis admitti itemq; vacuum, siue inane quod Democrito pihil aliud fuit quam aer, duplicis autegeneris vacuum ipse appeIlabat,alterum quod nobis est imaginarium spatium, alterum verbinane sue aerem, ubi tanquam in medio indisserenti omnes qualitates se se manifestarent, quapropter Aristoteles libro a. de anima textus 7q. Hon enim bene hoc dicιt Democritus , opinatui si fleret vacuum quod medium e R. perspici in D exquisite erum Asormica in caesi e flet sergo duplex fuit vacuum Democriti, alterum extra mundum, quo distarent mundi a se inuicem, alteiu quod in singulis mundis esset, S primum quidem vacuum imaginarium, secundum reale appellauit, unde diccbat atomum dari, di vacuum, pervacuum intelligens mcdium in quo atomi mouerentur. COnfimatur haec docirma pag. 23. ubi distinctio fit dc magno, &paruo inaui ex Virgilio, item Claudiano qui vacuum , Sinane distinguit ibid. deinde pag. 23. aut holitate Catini ibi adducta, pratet ea tota piopolit. I 3 disp. I. conncniunt nim aeri ea qui vacuo adserabit Democlitus , par omnium is aere motus naturalis, cmnium qualitatum primarum, S sicundarum carentia, ct aliaque de acre diximus.
De mixtionis imperfectane. S I atomi suas habent dimensiones non miscentur perscfὶ, sed i aenia su n t aggrega tum per accidcns, m m - tcs: 'It mmctalla minet illibata. P Re-
264쪽
De Atomis. et J. II. . a Respondeo ex definitione temperamenti adducta secundum Avicennam l. I. Fen I. doct. 3 c. I. si Scere ad mixtionem rei sectam ut elementa sint diuisa in minima siue atomos, ita ut si de quibusdam multum capias de alijs plurimum haberi necesse sit ,&reuera mixtionis definitio pro nobis est,mixtio enim est miscibilium alteratorum unio, miscibilia sunt atomi quae alterantur uniuntur.. ii Vlta dissicillima explieaur contingunt in motu admista semel atomis, tum incausis, tum in temporum comme- stratione, proportionibus motuum, & alijs quae itii non pos. sunt exponi sicuti admissa continui diuisibilitate, motus enim estens successivum,ac proinde diuisibile in infinitum,atmotuso spatium tempusq; sunt analoga. Deindequomodopoterit fieri rarefactio vel condensatio cum atomi, nec crescant, nec
minuantur Θ Tum quot in alijs tractatibus philosophicis dissicultatesoccurrent ρ facilius itaq; omnia per partium diuisi-hili tatem intelligun tur. Respondeo his dissicultatibus tanquamconsequentiis aluisse dicatam disput. sequentem, in qua omnia iacile, decem sequenter iuxta inmocritum exPonere sim conatus . DISPU-
265쪽
De consequenti 'praecipuis ex Democriti phulosophia deductis
Vmea quae de rerum coagmentatione Instituitur quaestio nullo modo possit enucleari,quin de ni tu locali tractetur deq; rarefactionem alteratio ne,iras tres difficultates paucis enoda reluxta D mocritum volo, & tandem quarto ingeniosam eius de colaribus sententiam ex atomorum mixtione elicitam aperire probareq, te niabo.
. I. Motus Ioealis est actus entis in potentia proat in potemtia in ordine ad locum, vel spatium . II. Rarefactio est acquishio maioris exten fionis,veloe cupatio maioris loci intrinscci, ut si palmus selidus extendatur in duos palmos solidos. HI. Condentitio est restrictio corporis ad minorem locu , ut si palmus solidus restringatur in semipalmum solidum. - IV, Figura reguIaris est ea quae lateribus aequalibiis eo stat, vel cuius omnes partes arsualiter distanta centro ut in eis
V. Figura irregularis est ea cuius latera sunt inaequalia vescuius partes inaequaliter iustant a centro. VL Grauitas est virtus motrix deorsum tantum, lauitas est virtus motria sursum tantum , haec autem particula rani o
266쪽
2 De cito c. ms. III. Ubina naixtionem alterius corporis vel partium dispersionem . ut palyus aquae addito palmo aeris clipabit duos palmos, S puluis dispersus totum cubiculum implet, collectus 'erb
VIII. Densum illud est quod pauciissimos habet poros, vel quod nullos, vel quod habet paucos eosq; angustissimos.
Rarum e contra quod multos, eosq; latos, & patenteS. IX. Lux, & lumen idem sunt apud me: quae vocabula
magnia religione ab alijs distingui authoribus notum est. PRINCIPIA.
I. Omne agens debet continere effectum suum vel formaliter vel eminenter hoc: est,debet habere vel eam qualitatem quam producit, vel aliquamqvie sit praestantis cuiusdam ordianisque uniuersalioris sed sicundi. II. Grauitas, & leuitas sunt contraria. III. Motus , locus, tempus sunt analoga, hoc est, proportionalia nulla enim est pars motus cui pars spatij temporisiquc non respondeat. IV. Mobilia qu. x naturaliter mouetur,ad locu que appetui illuc tedui qua fieri potest breuissime,& facillime, natura enicompendiosa est suaq; per lineas breuissimas omnia mouet .
V. Non datur vacuum in natura.
VI. Non datur penetratio naturalis,hoc est, ut duo corpo ra in eodem loco esse possint. VII. Natura si non interturbetur in suis operibus ordinis est obseruantissimae opus enim naturae opus intelligetis,pri ceps verb intelligentiae scopus est ordo . ori VIII. Non dantur motus in instanti metaphysicosue in illo quod respondet puncto mathematico, atq; hoc princ' pisi non modo de motu locali, verum etiam dς alteras Doc Hre id dicta,ubi praesertimdatur est intultigendum, . Hu
267쪽
IX. ynclinatio ad locum deorsum qualis est res stentie ad
X Si aliquibus delatis disserat aliquiqd non delatum, non delatum in contrarium ferri putabitur .. Lit propositio 3 q.
XI. Aqu* magnitudine eorpora sunt quae Ioca resendaequa. Est primum principium tractatus Euclidis deleui, de ponderoso cuius fragmentum. vidi ab Io:Heruagio editum a DO Isq6. Basilear iaXIL Motus communes non sent sensilii Iehia XIII- Agens necessarium omnibus ad agendum praero quisitis necessario agit. XIV. Totum hoc uniuersum a Deo creatumest plenu ,eaq instructum quantitate quς toti singulisque corporibus susticeret. X V. Corpora pro varia starum partium contempera et iO- ne exigunt diuersimode esse in i co ut patet in metallis fusis Ssolutis, in luto&terrascea, in glacie S aqua fluente actu-XV I. Si non datur condensationeque etiam dabitur rare- fastio, & si non datur rarefactio neq; etiam condensatio, de uno horum admiss0 aliud sequi neeesse est. .. XVia.. Re ψmnes visibiles sub angu Iis tantum percipi untur, quos emissis a se radijs constituunt in oculo, &quo ampliores sunt anguli eo maius.videtur obiectum, quo minores Minus. Se MLlides in πῖicis ita pronuntiauit, nis quod ab .ccula emissiones fieri non autem ab obiecto fabulabatur.
I. Staturae usquolibet motu dato pqssedari velociorem. 2 i 1l. Supponimus quod experieti a manifestuet dari impetu. t II l. Qualibet data linea potest darimaior,& qualibet data figura potest dari maior. v IV. Concedatur dari coloresreallas non autem apparentcStantumis P s CAPUT
268쪽
HIC quantum sat est ad Democriti doctrinam percipisendam breuissime me expedio,consistit a utem dissicultas quod in atomorum opinione succesI1o persecta negari debet alioqui motus erit diuisibilis initasnitu in ac pio inde stabiaticis in continuo atom is jsdem dissicultaribus iactabimur quae Peripateticos absolbem, neque quidquam a nobis ait factum cum spatium,& motus sint analoga ex princ. I .
Quamuis admitti debeat grauitas, ω leuitas papularis, nihilominus tamen non datur grauitas neque leuitas in mis phil ophice cia a. Contendebat superius Abderites noster aerem neque leueni, neque grauem esse, quae ipsi etiam inesset indifferentia
quamuis alia corpora grauia serent vel leuia, nunc omnibus naturae corporibus eadem immunitas a grauitate , di leuitate proprie dicta concedenda est, &Probatur primo,grauitas est virtus motrix deorsum latum,' lauitas virtus motrix sursum tantum,sed nullu est corpus quod naturaliter non habeat alias lationes ergo nullum corpus graue est vel leue propriEloquendo, maior ii nemine negatur cumst definitio legitima, probatur minor Piimo,in pyrobolis rotatis, ignis nullo impetu sibi exterius impresso mouetur circulariter a se ipse,sed motus circularis est compositus ex omnibus lationibus, pars enim circuli quaedam ascendu, alia descendit, iciunturque in tiansuersum aliae, eigo c . ignis a
269쪽
c. r. me motu si asi atomorum. 22signis h. ibri vim se se mouendi p r omne,lationes, vh de ncque grauis c st neque leuis est simpliciter. Respondit primae notae philos phus, hunc motum essed
rectum ab arte, neque de natura rcrnm ab artificialibus ded cenda argumenta, cum arS naturae proprietatibus calcisq; impetibus abutatur, ut nautae qui oblique ventum sibi contrarium excipiunt illoq; ad institutam nauigationem Promouemdam uti norunt. Sed contra. Ars dirigit naturam tantum,ergo nihil naturae addit, te perat enim moderaturq; eius vires, neque unquam nautica contrario vento uti potest, sed tantum lateralibus,& obliquis: .& quamuis medicus arre maxima medicamentum caljdum
componat illo sane refrigerabit nunquam r hic autem ignis afagura tantum extrinseca determinatus circulariter sertur, d terminatio autem est conditio exti inseca quae supponit viri tem in subiecto, ut calcar vim currendi in equo. Probatur secundo ex p. I. Causa principalis debet cotinereeflectum suum vel formaliter, vel eminenter, sed ignis est ca se huius lationis ergo debet illam continere vel formallier vel eminenter, unde leuis non est simpliciter quia lauitas est virtus
Probatur tertio. Omne corpus naturale est producituum impetus, ergo nullum corpus naturale est graue veIleue; Pr bat. antecedens inductione : terra enim vel saxum aut lignum deorsum cadens colligit impetum secundum quem anget m tum ; hinc varie subiecta ligna aliciuntur pro distantia casu S,
B quod deest in pondere reparatur impetu, qui ponderi squia
ualet. Si enim corpus graue cadens e spatio cubitorum sex frangitasterem qui habet resistentiam ut tria, illud idem deciaden S ex alto in distantia cubitorum viginti franget asserem qui
270쪽
Σ De atomis . D Jut. II. exacts institui rςguis , quia licet corpora disserenter expro viant impulsionem in subiectam materiam, tamen aequalibus momenti per aerem tanquam per inane seruiarur: hinc Galilaeus l. de motu hanc habet Propocqua momenta impetus que mobile colligit explicat. di aliquod mobile defendat, apum quietissae,
P.ttia miremporibus aequalibus peracta, eam interseretιnent rationem quam habent numera impares ab mnitate consequentes. Sint quatuor i emporis
partes notatim linea AB quibus mobile o descendit per lineam C D , primi parti tem- Poris responder spatiuI. secundi parti teporis spatium 3. tertiae: parti temporis spatium 3. atq; ita secundum istam motus accretione mobile.suum motum accelerat. Haec tamen an is ita se se habeant videbimus in Theorica milit eti lib. a , sed enim certissimum est vel lorem . esse motu in fine quam in principio pro mobi- ilibus descendentibus ; quod medio impellenticissignare in crementum mihi pene ridiculum videtur cum aeris imbecillitas, & ad diuisio. inem indifferentia id abunde refellat et superest igitur xt dicantur mobilia impetum colligere. De aqua pariter aere, & igne dubium non est quin non impetum colligant modo, verum .etiam in alijs ploducant. Vt patet in tormento bellico alijsq;.infinitis, tum naturae, tum arta SexperimentiS- Omneitaq; cor-Pus naturale est productivum impetus, quod Crat antecedens Prob indum. Laia Ad consequentiam accedo , ergo n ullum icorpus naturale
Gst graue vel leue in rigore loquendo, probatur quia impcI. cu