M. Tullii Ciceronis Orationes pro Lege Manilia, in L. Catilinam, pro A. Licinio Archia poëta, pro T. Annio Milone

발행: 1831년

분량: 209페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

141쪽

454 ORATIO

dicendi tam diligenter attenditis) quoties ego hunc vidi, cum

literam scripsisset nullam , mognum numerum optimorum Veri

suum de iis ) ipsis robus, quae tum agerentur, dicere extempore' quoties revocatum candem rem dicere commutatis Veribis atque sententii si quae vero accurato cogitateque scripsisset, ea sic vidi probari, ut ad veterum scriptorum laudem perve nirent. Hunc ego non diligam' non admirer 2 non omni ra tione defendendum putem Τ Atqui sic a summis hominibus eruditissimisque accepimus, ceterarum rerum Studia et doctrina et Praeceptis et arte constare: poetam natura ipsa valere, et mentis viribus excitari, et quasi divino quodam spiritu inflari '). Quare suo iuro noster ille Ennius sanctos appellat poetas, quod quasi deoruin aliquo dono atquct munere com-19 mendati nobis esso videantur. Sit igitur, judicos, sanctum aΡud vos, humanissimos homines, hoc 'poetae nomen, quod nulla unquam barbaria violavit. Saxa et solitudines voci res- Pondent; bestiae saepe immanes cantu flectuntur atque Consi tunt: nos instituti rebus optimis non poetarum VOCE moveamur 3 Homerum Colophonii civem esse dicunt suum, Chii Suum vindicant, Salaminii repetunt, Smyrnaei Vero suum esse confirmant; itaque etiam delubrum ejus in oppido dedicaverunt: permulti alii praeterea Ρugnant inter se atque contendunt.

Cap. IX. Ergo illi alienum, quia poeta suit, post moristem etiam expetunt: nos hunc vivum, qui et voluntate et legibus noster est, repudiamus δ)8 praesertim cum Omne Olim studium atque omne ingenium contulerit Archias ad populi Romani gloriam laudemque celebrandam 8 Nam et Cimbricas

didici: parum placebat eas discere, quippe quae ad virtutem doctoribus nihil prosuerunt.

142쪽

ΡRO ARCHIA POETA. t 35

vos adolescens attigit, et ipsi illi C. Mario, qui durior ad haec studia vi debatur, jucundus fuit. Neque enim quisquam 20

est tam aversus a Musis, qui non mandari versibus aeternum suorum laborum facile praeconium patiatur. Themistoclem illum, summum Athenis virum, dixisse aiunt, Cum ex eo quae-Teretur, quod acroama, aut cujus vocem libentissime audiret riseius, ta quo sua Minus optimo praedicaretur.' Itaque ille Marius item eximio L. Plotium di Iexit, cuius ingenio Putabat ea, quae gesserat, posse celebrari. Mithridaticum vero bellum, mag-2Inum atque dissicito, et in multa Varietate t rra marique versatum , totum ab hoc expressum ost: qui libri non modo L. Lucullum , sortissimum et clarissimum virum, verum etiam populi nomani nomen illustrant. Populus enim Romanus aperuit, Lucullo imporante, Ρontum, et regiis quondam opibus, ct ipsa natura regionis vallatum: populi Romani mercitus, eodem duce, non maxima manu innumerabiles Armeniorum copias fudit: populi Romani Iaus est, urbem amiCissimam Cygieeno-Tum ejusdem consilio ex omni impetu regio, ac tot iux I,elli oro ac saucibus er piam osse atque Servatam: nostra semperseretur et praedicabitur, L. LucuIlo dimicanto, cum intersectis ducibus depressa hostium classis. et incredibilis apud To- nedum pugna illa navalis: nostra sunt tropaea, nostra mon menta, nostri triumphi. Quare, quorum ingeniix haec serunt. 20. a Musis. Melche Figur 2

Ante Salaminam ipsam Νeptunus obruet, quam Salaminii tropaei

memoriam. - Praedicaretur. Val.

Max. VIII. e. 14, Theatrum Petens, eum interrogaretur, cuiufi vox auditu illi futura esset gratissima, dixit, eius, a quo artex meae canentur optime. - Pgotium. Sueton. de elaris rhet. erisiilint ei nes Bed-ners Plotius, der hier Hahrschei Iieli gemeint ist. f. 21. Mithridatieum belrum. Iober diesen Hrieg s. Cic. pro leg. Man. Archias hat nur dio Thalendes Lucullus im deition Μithridati-

non maxima manu. Vgl. Pro Ieg.

143쪽

36 ORATIO

22 tur ), ab iis populi Romani fama celebratur. Carus suit Asri

cano Superiori noster F.nnius; ita quo etiam in sepulchro Sci- Pionum Putatur is esse constitutus o marmore. At ris. γ laudibus certe non solum ipsi, qui laudantur, sed otiam populi nomani nomen ornatur. In coelum hujus proavus, Cato, tollitur: magnus honos populi Romani rebus adjungitur. Omnes denique illi Maximi, Marcolli, Fulvii, non sine communi omnium nostrum laude decorantur. Cap. X. Ergo illum, qui haec fecerat, Budium hominem, majores nostri in civitatem receperunt: nos hunc Heracleensem, multis civitatibus expetitum, in hac autem legibus 23 constitutum, do nostra civitate ejiciemus 2 Nam si quis mino rem gloriae fructum putat ex Graecis Versibus percipi, quam ex Latinis, vehementer errat: propterea, quod Graeca leguntur in omnibus sere gentibus, Latina suis finibus, exiguis sane, continentur. Quare, si res eae, quas gesSimus, Orbis terrae regionibus definiuntur, cupere debemus, quo manuum nOStrarum tela pervenerint, eodem gloriam famamque Penetrare rquod cum ipsis populis, do quorum Pebus Scribitur, haec am-

Pro Mur. c. I S. Quid illam pugnam navalem ad Tenedum, cum Contento cursu. acerrimis ducibus,

hostiurn classis Italiam spe, atque animis inflata peteret ; mediocri Certamine, et parva dimicationeia Commissam arbitraris 2 f. 22. Africano, majori. S. Cat. IV. g. 21. - utatur. Liv. XXXVIII, 56. Romae extra portam Capenam in Scipionum monumento tres Statuae sunt: quarum duae P. Et L. Scipionum dicuntur esse; tertia poetae, Q. Ennii. - eo. Censo Tinus. - Maximi. Es ist hier ho-sonders Q. Fabius Maximus Cunctatων gem int, der sunmal Consul, Eiseimal Dictator und einmal Censor Har, una durci, scin hH-

144쪽

Ρla sunt, tum iis certe, qui de vita gloriae causa dimicant, hoc maximum et periculorum incitamentum est et laborum. Quam multos scriptores Perum suarum magnus ille Alexander 24 secum habuisse dicituri Atque is tamen, cum in Sigeo ad Achillis tumulum adstitisset: O forIunale, inquit, adolescens, qui tutie ODIutis Homerum praeconem inoeneris I Et vere. Nam, nisi Ilias illa exstitisset, idcm tumulus, qui corpus ejus Contexerat, nomen etiam obruisset. Quid Τ noster hic Magnus, qui eum virtute fortunam adaequavit, nonne Theophanem Mitylenaeum, scriptorem rerum suarum, in concio no militum

civitato donavit Z Et nostri illi sortes viri, sed rustici ac milites , dulcedine quadam gloriae commoti, quasi participes ejusdem laudis, magno illud clamore aΡprobaverunt. Itaque, credo, si civis Romanus Archias legibus non esset, 25 ut ab aliquo imperatore civitate donaretur, perficere non Potuit. Sulla, cum Hispanos et Gallos donaret, credo, hunc petentem repudiasseti quem nos in concione vidimus, cum ei Iibellum malus poeta de populo subjecisset, quod epigramma in eum secisset tantummodo alternis versibus Iongiusculis, statim ex iis rebus, quas tunc Vendebat, jubero ei praemium tribui sub ea Iconditione, ne quid postea scriberet. Qui sedulitatem mali poetae duxerit aliquo tamen praemio dignam, hujus

tion s. Cat. III. f. 26. Ugl. Pro Mil. 3. 19.

f. 24. multos scr*tores. Aristo. huius, Calisthenes, Clitarchus, He- Catauus. - Sigeo. Ein Vorgobirgvon Troas in Hicinasion, wo Achilles hegraben seyn solite. - λMeneris. Lumpi l. 564. - Magrius. Pompeius adaequaυδε. pro Balbo c. 4. An ingenium cum etiam ipsi casus, eventusque rerum non duces, sed comites ejus consiliorum fuerint 2 in quo uno ita summa fortuna cum summa virtute certavit, ut omnium iudicio plus, quam

Possit, minus, quam decet, tribueretur. - Theophanes aus Mitylene aut Lesbos, Har ein Freund und Frei- gelassoner des Pompeius, dessen Thaten er beschrioben halte. l. 25. credo. S. Cat. I. s. 5. Sulla. Er boschenhte nacti dur Bodo pro Balbo 22. einen gelvissen Aristo aus Massilia und mehrore Gadita-ner mit dem Burgerrectite. - non esset - ρoluit. S. pro Mil. f. SI. - Poctia de sto 'ulo, Wie Xen. Cγ-rop. II. 2. 22. δεῆρ του διωου. IIOP. Sat. I. 9. II, sum unus multorum. - Mendebat. Es Hurden die einge

145쪽

ingenium et virtutem in scribendo et copiam non expetissm

26 Quid Z a Q. Metello Pio, familiarissimo suo, qui civitate mul

tos donavit, neque per se, neque per Lucullos impetravisset qui praesertim usque eo de suis rebus sevi hi cuperet, ut otiam Cordubae natis poetis, pinquo quiddam sonantibus atque Peregrinum , tamen aures suas dederet. Cap. XI. Neque enim est hoc dissimulandum, quod obscurari non potest, sed prae nobis serendum: trahimur Omnes laudis studio, et optimus quisque maxime gloria ducitur.

Ipsi illi philosophi, etiam illis libellis. quos de contemnenda

gloria seribunt, nomen suum inscribunt: in eo ipso, in quo praedicationem nobilitatemque despiciunt, praedicari de se ac 27 nominari volunt. Decimus quidem Brutus, summus ille vir et imporator, Attii, amicissimi Sui, carminibus templorum ac monumentorum aditus exornavit suorum. Iam vero ille, qui cum Aetolis, Ennio comite, bellavit, Fulvius, non dubitavit Martis manubias Musis consecrare. Quare, in qua urbe imperatores Prope armati, poetarum nomen et Musarum delubra coluerent, in ea non debent togati judices a Musarum honore et a poe-28 tavum salute abhorrere. Atque, ut id libentius faciatis, jam

scinor Gegenwari Verhausi. duxerit, Hie g. 24. inveneris.

l. 26. Cordubae, eine Stadi in Hispania Baeti ea, tot gi Cordova. Netellus sithrte ais Proconsul in Spanien mit Sertorius Ηrieg. pingue. Welcho Figury Ov. Met. XI. 148. Pingue sed ingenium mansit; nocituraque, ut ante, Rursus erant domino stolidae praecordia mentis. Vst. Hor. Sat. II. 6. 14.

sci ibunt inscribunt. Cie. Tusc. I.

13. Nonne philosophi in his ipsisIibris, quos scribunt de contemnenda gloria, sua nomina inscri-hunt. Es findet litor ei ne Cacophonio stati, wio sie sicli hei den hosten Schri 'stellorn finden. Tac. Ann. II. 52. l. 27. Decimus Iunius Brutus, war mit P. Cornelius Scipio Nasica Consul im Jahro 616. Er War cingelchrior und heredier Mann, undtriumphirto uber die Lusitanter und Gallaicor, Holier er auel, denBeinamen Gallaecus subrie. Scin Freund Attius Har o in tragischer Dieliter um das Iahe 600. Vonseinen G dichten sind nur noch Bruchstiiche vortianden M. Fuia Mitis Nobilior, war Consul im Jahre 565, und triumphirto uber die Aetolor. Cie. Tusc. I. E. 2. ΗΟΠΟ- rem huic generi non suisse declarat oratio Catonis, in qua objocit, ut probrum, M. Nobiliori, quod is in provinciam Podias duxisset. Duxerat autem consul ille in Aetoliam, ut scimus, Ennium. - 2O- sati. S. Cat. III. l. 15. l. 28. Mobiscum. Warum se intCic. dieses hinnup - inchotiost. Arelitas halte dem Cicero VersPr chen, dis Thaten Hahrond se ines Dissiligoti orale

146쪽

PRO ARCHIA POETA. 39

me vobis, judices, indicabo et de meo quodam amore glo-

Tiae, nimis acri fortasse, Verumtamen honesto, Vobis confite- hor. Nam, quas res nos in consulatu nostro Vobiscum simul

Ρro salute hujus urbis atque imperii, et pro vita civium, proque universa re publica gessimus, attigit hic versibus atque inchoavit: quibus auditis, quod milii magna res et jucunda visa est, hunc ad perficiendum hortatus sum. Nullam enim Virtus aliam mercedem laborum periculorumque desiderat, Praeter hanc laudis et gloriae: qua quidem detracta, judices. quid est, quod in hoc tam exiguo vitae curriculo, et tam brevi, tantis nos in Iaboribus exerceamus' Certe, si nihil animus 29 Praesentiret in posterum, et si, quibus regionibus vitae spatium circumscriptum est, eisdem omnes cogitationes terminaret suas; nec tantis se laboribus frangeret, neque tot curis vigiliisque angeretur, neque toties de vita ipsa dimicaret. Nunc insidet quaedam in optimo quoque Virtus, quae noctes et dies animum gloriae stimulis Concitat atque admonet, non cum Vitae tempore esse dimittendam commemorationem nominis nostri , sed cum omni posteritate adaequandam. Cap. XII. An vero tam parvi animi videamur esse om- 30nes, qui in re publica atque in his vitae poriculis laboribusque versamur, ut, eum usque ad extremum spatium nullum

Conquiates Eu hesing n. Illo in erhiolt nichi Wort. Nur cino Probe schoint er ilim vorgetes nκu haben. - Νullam - gloriae. Cic. Ost. I. 19. Vix invenitur, qui, laboribus susceptis periculisque aditis, non quasi mercedem rerum gestarum desideret gloriam.

f. 29. animus - dimicaret. Cic. Cat. mai. c. 23. Nemo unqualm mihi, Scipio, persuadebit, aut Patrem tuum Paullum, aut duos avos, Paullum et Asricanum, aut Asricani Patrem, aut patruum, aut mul

tos Praestantes virOS, quos Enumerare non est necesse, tanta esse co

natos, quae ad Posteritatis memoriam pertinerent, nisi animo ceris nerent, Ρ Ostoritatem ad se perti

nere

f. 30. cum duxerimus. Cic. Cat. mai. e. 23. An censes, mo tantos labores diuturnos nocturnos

quo domi militiaeque suscepturum fuisso, si iisdem finibus gloriam

meam, quibus vitam, essem terminaturus' nonne melius multo suis- fiet, otiosam aetatem et quietam, sine ullo laboro et contentione traducere 2- vargere etc. Woherist dieso Metapher gono men 2 -- sayientissimi - Puttioerunt. Cicerosvehi dieses im orsten Buche Tusc. quaest. Eu bore i8en.

147쪽

tranquillum atque otiosum spiritum duxerimus, nobiseum simul

moritura omnia arbitremur 2 An, cum I statuas et imagines, non animorum simulacra , sed Corporum, studioso multi summi homines voliquerint, consiliorum relinquero ac virtutum nostrarum effigiem non multo mallo debemus, summis ' ingeniis expressam et Ρolitam 8 Ego vero omnia, quact gerebam, jam tum in gerendo spargero me ac disseminare arbitrabar in orbis terrae memoriam sempiternam. Haec vero sive a meo sensu post mortem absutura est, sive, ut fiaPientissimi homines putaverunt, ad aliquam fanimi l mei parium

pertinebit: nunc quidem certe cogitatione quadam speque de-51 lector. Quare conservato, judices , hominem pudore eo, quem amicorum videtis comprobari tum dignitate, tum etiam vetustate δ)r ingenio autem tanto, quantum id convenit existimari, quod summorum hominum ingeniis expetitum esse videatis: causa vero ejusmodi, quae beneficio legis, auctoritato municipii, testimonio Luculli, tabulis Metelli comprobetur. Quae eum ita sint, petimus a vobis, judices, si qua non modo humana, Verum etiam divina in tantis negotiis commendatio debet esse, ut cum, qui Vos, qui Vestros imperatores, qui po-Ρuli Ilomani res gestas semper ornavit, qui Eliam his recontibus nostris vostrisquo domesticis periculis aeternum so testimonium laudum daturum esse profitetur, isque ost eo numero , qui semper apud omnes sancti fiant habiti atque dicti, sic in vostram accipiatis fidem, ut humanitate vestra Iuvatus 52 potius quam acerbitate violatus esse videntur. Quae de causa pro mea consuetudine breviter simpliciturque dixi, judices, ea confido probata esse omnibus: quae non sori, neque judiciali consuetudine, et de hominis ingenio, et communiter de ipsius studio locutus sum, ea, judices, a Vobis spero osse in bonam partem accepta; ab Eo, qui judicium exercet, eor

148쪽

Ο Η Α ΤΙ Ο

149쪽

Dictator Eu Lanuvium War, an einem bestimmion Tage gur

die I cute des Milo sol gien ilini dabin , rissen thii aus Beselli

150쪽

ΡRO T. ANNIO MILONE.

SEARCH

MENU NAVIGATION