장음표시 사용
31쪽
nis sociorum civitates esse doletas 2 Neque cnim Potost exercitum is continere imperator, qui se ipsum ) non continete neque severus esse in iudicando, qui alios in se severos osse 59 judices non vult. Hic miramur, hunc hominem tantum excol-lcro ceteris, cujus legiones sic in Asiam pervenorunt, ut non modo manus tanti exercitus, sed ne vestigium quidom cuiquam pacato nocuisse dicatur 2 Iam vero, quemadmodum hibernent, quotidie sermones ac literae peYseruntur. Non modo , ut SumΡ- tum faciat in militem, nemini Vis assertur: sed ne cupienti quidem cuiquam permittitur. Hiemis enim, non avaritiae, Perfugium
majores nostri in sociorum atque amicorum tectis osse voluerunt.
40 Cap. XIV. Ago vero, ceteris in rebus qualis 3 sit tem
perantia , considerate. Unde illam tantam coloritatem, et tam incredibilem cursum inventum ) putatis 8 Non enim illum eximia vis remigum, aut ars inaudita quaedam gubernandi, aut venti aliqui novi tam celeriter in ultimas terras pertulerunt:
sed eae res, quae Ceteros Tomorari solent, non retardarunt: non
avaritia ab instituto cursu ad praedam aliquam devocavit, non libido ad voluptatem, non amoenitas ad delectationOm, non nobilitas urbis ad cognitionem, non denique labor ipse ad quietem I POstremo Signa, et tabulas, ceteraque ornamenta Grae- Corum Oppidorum, quae ceteri tollenda esse arbitrantur, ea sibi Q illo ne visunda quidem existimavit. Itaque omnes quidem nunc
eontinere eas, quibus Praesis, si te ipso contineas. Vgl. unten g. 45. - se ψsum. S. Zumpi g. 696. g. 39. Nic. S. g. 26. - non modo sed. Vgl. Cat. I. g. 8. αMaritiae Perfugium. Cic. Caecin. 54. perfugium Portusque supplicii. Pro Lig. f. 15. perfugium miseri-eordiao. Eurip. Orost. 442 καταφυγὴ κακῶν. f. 40. Age. Mit dem Plur. veris hunden. pro Mil g. 55. So αγε u.
III. 3, 1. Unde ego nunc tam subito huic argentum inveniam, ini-
- nobilitas urbis. Es ist hier heson- dors Athen gemeint. - σψνια tabulas. Cic. Vore. IV. i. nego signum ullum aeneum, marmoreum, eburneum, nego ullam Picturam neque in tabula neque in textili fuisse, quin Verres conquisierit, inspexerit, quod placitum sit, abstulerit. - ea. V gl. 3. 35. Cat. II. l. 27. Phil. II. c. 42 extr. signa, tabulas, quas populo Caesar una cum hortis Iegavit, eas hie partim in hortos Pompeji deportavit. f. 4I. de coelo. del. Quint. Fri Distrigod by Cooste
32쪽
In his locis Cn. Pompeium, sicut aliquem non ex hac urbe missum, sed de coelo delapsum, intuentur: nunc denique incipiunt Crodero, suisso homines Bomanos hac quondam abstinentia, quod jam nationibus exteris incredibile ac salso memoriae proditum videbatur: nunc imperii vestri splendor illis gentibus
Iucet: nunc intelligunt, non sine causa majores SuOS tum, Cum hac temperantia magistratus habebamus, servire populo Romano, quam imperaro aliis, maluisse. Iam vero ita laciles aditus ad eum pri-Vatorum, ita liberae querimoniae de aliorum injuriis esse, dicuntur,
Mi is, qui dignitate principibus excellit, facilitato par infimis esse 4a Videatur. Jam quantum consilio, quantum dicendi gravitate et copia Valeat, in quo ipso inest quaedam dignitas imperatoria, Vos, Quirites, hoc ipso in loco saepe cognostis. Fidem Vero ejus inter socios quantam existimari putatis, quam hostes omnium gentium sanctissimam iudicarint 2 Humanitate iam tanta est, ut dissicito dictu
sit, utrum hostes magis virtutem ejus pugnantus timuerint, an mansuetudinem victi dilexerint. Et quisquam dubitabit, quin huic hoc tantum bellum transmittendum sit, qui ad omnia nostrae memoriae bella conficienda divino quodam consilio natus esse videatur ΤCap. XV. Et, quoniam auctoritas multum in bellis quoquo administrandis atque in imperio militari valet; certe nordini 45 dubium est, quin ea re idem ille imperator plurimum possit. Vehementer autem pertinere ad bella administranda, quid hos-
εὶ hostea omnes omnium generum codd. und altera edd.
I. 1. Nam Graeci quidem sic te
ita viventem intuebuntur, ut quendam ex annalium memoria, aut etiam do coelo divinum hominem esse in provinciam delapsum Putent. iabstinentia. - Cic. Off. I. 40. Praetorem docet non solum manus, sed etiam oculos abstinentes habore. Iucet. Cic. Oss. l. c. 9. aequitas ipsa Per se lucet. pro Mil. 3. 6 I. u. f. 6. - Par infmis. Corn. Nep. Att. S. Hic autem sic so gerebat, ut eommunis infimis, par principibus vi
I. 42. quaedam dignitas. S. Cat. IV. l. 2. - dicendi graν. et CV. Anders sprichi Cic. Brut. 48. Pompeius maiorem dicendi gloriam habuisset, nisi cum maioris gloriae cupiditas ad hellicas laudes abstraxisset. Vell. Pal. II. 29. innocontia eximius, sanctitato praecipuus, eloquentia medius. - hostes omnium
gerat. Mer sind dieso 2 Cie. Ossi III. 29. - . So stetit et, ais Ausdruelides Un illens, Pro Mil. 3. 33. u. 9 I. So εtia. Demosth. Olynth. I. f. 26. g. 43. certe. Lumpi. g. 264. A.
I. - ratione. Verr. 2. quid habuit argumenti aut rationis res, quamobrem ita saceres. ad Hor. II. 18. ratio est causa, quae demonstrat,
vorum esse id, quod intendimus. Diuitiam by Corale
33쪽
les, quid socii de imperatoribus vestris existiment, quis ignorat, cum sciamus, homines in tantis rebus, ut aut contemnant, aut metuant, aut oderint, aut ament, opinione non minus et fama ),
quam aliqua certa ratione commoveri 3 quod igitur nomen unquam in Orbe terrarum clarius fuit 8 cujus res gestas Paros de quo bomino vos, id quod maxime iacit auctoritatem, tanta44 et tam praeclara judicia socistis' An vero ullam usquam esse oram tam desertam putatis, quo non illius dici fama pervaserit, cum universus POpulus nomanus referto foro, repletisque omnibus templis, ex quibus hic locus conspici potest, unum sibi ad commune omnium gentium bellum Cn. Pompojum imperatorem depoposcit 8 Itaque, ut plura non dicam , nequo aliorum exemplis confirmem, quantum hujusJ auctoritas valeat in bello; ab eodem Cn. Pompojo omnium rerum Ogregiarum exempla sumantur: qui quo die a vobis maritimo bello praepositus est imperator, tanta repente vilitas annonao ex Summa inopia et caritate rei frumentariao consecuta est, unius homines SΡe et nomine, quantam Vix ex tumma ubertate agrorum
45 diuturna pax ess7cere potuissot. Jam, accepta in Ponto Calamitate, ex eo proelio, de quo vos paullo ante invitus admonui, Cum socii pertimuissent, hostium opes animiquo crevissent, SatiS LT-mum praesidium provincia non haberet: amisissetis Asiam, qui-
facit. Cic. ad Quint V. Io. Nec, si eapitis dolorem Deit, inutilis hominibus sol. est. - Praeclara judia
Bechnung des Pompeius gobrachi.
- ex summa. So ab. IIor. Od. IV. 4.
So auel, ἐκ fur subito post. Pro
Μur. I. ex praetura triumphasset. Att. IV. 16. ex intervaIlo regustare aliquid.
34쪽
Titos, nisi ipsum id temporis divinitus Cn. Pompejum ad casDogiones sortuna populi Romani attulisset. Hujus adventus et Mithridatem insolita inflammatum victoria continuit, et Tigranom magnis copiis minitantoni Asiae rotardavit. Et quisquam dubitabit, quid virtute porsecturus sit' , qui tantum auctoritate prosocerit 3 aut quam lacilo imperio atque exercitu socios et vectigalia conservaturus sit, qui ipso nomine ac Tumore defenderit ΤCap. XVI. Ago Vcro, illa res quantam declarat ejusdem 46 hominis apud hostes populi nomani auctoritatem, quod ex locis tam longinquis, tamque diversis, tam brevi tempore omnes uni huic se dediderunt' quod Cretensium legati, cum in eorum insula
noster imperator exercitusque esset, ad Cn. Pompejum in ultimas ProΡe terras Venerunt, eique se omnes Cretensium civi
tatos dedero velle dixerunt 2 quid idem ipse ) Mithridates
nonne ad eundem Cn. Pompeium legatum usque in Hispaniam misit 8 eum γ' quem Pompejus legatum semper judicavit; ii, quihus semper ) erat molestum, ad eum potissimum esse missum speculatorem, quam legatum j udicariq) maluerunt. Potestis igitur jam constituere, Quirites, hanc auctoritatem, multis ΡOstea robus gestis, magnisque vestris judiciis amplificatam, quantum apud illos reges, quantum apud cxteras nationes Valituram esse cxistimetis. Beliquum est, ut de solicitate, quam praestare de se ipso 47 nemo Potest, meminisse et commemoraro de altero possumus, sicut aequum est homini de potestate deorum, timide et pauca
r Andera Lesarten aindi id insum temporis ad id ipsum ellus temporio ad insum discrimen ejus temporia. αὶ profecturust eis . . . Profecterio und Perfecturus ait . . . Pstrfecerio codd. v. edd. δὲ idem isto codd. und odd. G eumque Vuls. M stem eri lassan eiulgo eodd. .eg. ων judieares L. rua ut.
Pertimuissent. S. Cat. II. f. I. - Con utaren Q. Metellus und Per- fortuna PV. Rom. S. pro Mil. f. penna, bolahligien Eug eieh mit85. - insolita. Mithridates Har Pompeius, der nur quaestor mar, meistens vOn den 1lomern hesiegi das Beer gegen Sertorius. - jud morden. - ciis amplificatum. Wodurch f. 46. noster imperator. S. l. f. 47. felicitate. Boi Virg. Aon. 35. - legatum. Warum diosor go- XII. 435 sagi Aeneas Ru seinem schielit Horden sey, ist nichi be- Solino : Disce, puer, virtutem ex mubanni. - ad eum potissimum. Dio uerumque laborem; Fortiwanr ex Diuitiam by Corale
35쪽
dicamus. Ego enim sic existimor Maximo, Marcello, Scipioni, Mario, et ceteris magnis imperatoribus, non solum Propter Virtutem, sed etiam propter fortunam, saepius impexia mandata atque exercitus esse commissos. Fuit enim prosecto quibusdam summis viris quaedam ad amplitudinem et gloriam, et ad res magnas bene gerendas divinitus adjuncta fortuna: de huius autem hominis folicitate, quo de nunc agimus, hac utar moderatione dicendi, non ut in illius potestate fortunam positam esse dicam, sed ut praeterita meminisse, reliqua sperare Videamur,no aut invisa diis immortalibus oratio nostra, aut ingrata ess248 videatur. Itaque non sum praedicaturus, Quirites, quantas ille res domi militiaeque, terra marique, quantaque selicitate geSSE-rit; ut ejus semper voluntatibus non modo cives assen Serint, socii obtemperarint, hostes obedierint, scd etiam venti temΡe tatesque obsecundarint. Hoc brevissime dicam, neminem unquam tam impudentem fuisse, qui a diis immortalibus tot et tantas res tacitus auderet optare, quot et quantas dii immortalos
ad Cn. Pompejum detulerunt. Quod ut illi proprium ac Pev-
Potuum sit, Quirites, cum communis salutis atque imperii, tum ipsius hominis causa, sicut lacitis) velle et optare debetis. 49 Quare cum et bellum ita necessarium sit, ut negligi non possit; ita magnum, ut accuratissime sit administrandum, et Cum ei imperatorem praeficere possitis, in quo sit eximia belli scientia, singularis virtus, clarissima auctoritas, egregia fortuna:
dubitabitis, Quirites, quin hoc tantum boni, quod vobis a diis
aliis. Bei Soph. Λi. 550 sagi Aiax.
quam Praeatare. So pro Sextio c. 28. invidiam praestaro. ad Div. VII. 17. ultima tibi iucunda et honosta Praestabo, Vgl. unten I. 7O. - limitae et Pauca. Warum2 Maximo, Marcello. S. pro Arch. g. 22. - Scipioni. S. Cat. IV. g. 2I. Pro Areh. f. I 6. - Mario. S. Cat. IV. f. M. u. III. g. 24. --λ. S. Zumpi. g. 324. - in Misa - λ- grata. Mann Hurdo dieses stati
g. 48. assenserint - obed. Ieho Figur 2 - Menti obsecundarint.
Vio otion l. 54 helli impetus.
36쪽
immortalibus oblatum et datum ost, in rem Publicam conserVandam atque amplificandam conscratis Τ
Cap. XVII. Quodsi Romae Cn. Pompeius privatus esset hoc 50
tempore , tamen ad tantum bellum is erat deligendus atque mittondus. Nunc, eum ad Ceteras summas utilitates hacc quoquo
opportunitas adjungatur, ut in iis ipsis locis adsit, ut habeat Exercitum, ut ab iis, qui habent, accivero statim possit: quid exspectamus' aut cur non, ducibus diis immortalibus. Oidem, cui cetera summa Cum salute rei publicae commissa sunt, hoc quoquo bolIum regium committimus ΤΑt cnim vir clarissimus, amantissimus rei publicae, ves- 51stris honesiciis amplissimis assectus, Q. Catulus; itemque summis ornamentis honoris, sortunae, virtutis, ingenii praeditus,
Q. Hortensius, ab hac ratione dissentiunt: quorum ego auctoritatem apud vos multis locis ΡIurimum valuisse, et Valere oportero Confiteor; sed in hac causa, tametsi cognoscisis auctoritates contrarias sortissimo m Virovum et clavissimorum, tamen, omissis auctoritatibus, ipsa re et ratione exquirere possumus veritatem; atque hoc facilius, quod ea omnia, quae adhuc amo dicta sunt, iidem isti vera esse cone dunt, et necessaPium bellum esse, ct magnum, et in uno Cn. Pompeio summa esso
omnia. Quid igitur ait Hortensius 8 - Si uni omnia tribuonda 52 sint ), unum dignissimum esse Pompeium: sed ad unum tamen omnia de aeri non oportero. obsolevit jam ista oratio, re
l. 50. erat destigendus. S. Zumpi. s. 519. A. I. Cic. Fin. IV. 25. atque, Si verum respondere velles, haec erant dicenda. de Nat. deor. I. 17. si nihil aliud Piaeroretur,
satis erat dictum. - cui cetera sum
ner se iner Zeit una ein selir ange-sehenor uud roicher Mann. Er Har in Freund Cicero's. S. pro Mil. 3. 57. - ingenii. Vgl. Pro Arch. I. I. uad oben 6- 36. - omissis auctoritatibus. Cic. Nati deor. I. 4. Non tam auetoritatis in disputando , quam rationum momenta quaerenda sunt. III. 4. sed tu auctoritates contemnis, ratione Pugnas. Plat. Lach. γαρ, οἰ- , δεῖ κρίνεσθαι, viae οὐ πλῆθει, τὰ μέλλον καλως κρίνεσθαι - g. 52. de uno imperatore. Pom
37쪽
multo magis, quam verbis refutata. Nam tu idom, Q. Hortensi, multa, Pro tua summa copia ac singulari facultate dicendi, et in senatu contra virum sortem A. Gabinium, graviter ornatoque dixisti, cum is de uno imperatore contra PYaedones Constituendo. legem promulgasset; et ex hoc ipso loco permulta item 53 contra legem eam verba fecisti. Quid Τ tum, per deos immortales t si plus apud populum Romanum auctoritas tua, quam ipsius populi Romani salus et vera causa valuisset, hodio hano gloriam atque hoc orbis terrae imperium tonoremus 3 An tibitum imperium esse hoc videbatur, cum populi Romani legati, praetores, quaestoresque capiebantur' cum ex omnibus provinciis commeatu, et privato et publico, prohibebamur cum ita
clausa erant nobis omnia maria, ut nequo Privatam Tem tranS-
marinam ), neque publicam iam obire possemus 354 Cap. XVIII. Quae civitas antoa unquam suit, non dico
Atheniensium, quae satis late quondam mare tenuisse dicitur, non Carthaginiensium, qui permultum classe maritimisque rebus valuerunt, non Πhodiorum, quorum usque ad nostram memoriam disciplina navalis et gloria remansit: quae civitas antea unquam tam tenuis, quae tam parva insula fuit, quae non portus SuOS, et agros, et aliquam Partem Tegionis atque Oractmoritimae per se ipsa delanderet 8 At liercle aliquot annos continuos ante legem Gabiniam ille populus Romanus, cujus
usque ad nostram memoriam nomen invictum in navalibus pugnis Permanserat, magna ac multo maxima parto non modo uti-55 litatis, sed dignitatis atque imperii caruit: nos, quorum majo
Antiochus u. Mithridates. - ac. Soviel ais imo odor atque adeo. S. Tusc.v. 15 hebeti ingenio atque nuIIo. Orat. 16. rem dissicilem atquo omnium dinicillimam. - utilitatis. S. I. 14. f. 55. Antiochum. S. l. 14. Di iii sed by Cooste
38쪽
vos Antiochum regem classe Persenque superarunt, omnibus- quo navalibus pugnis Carthaginienses, homines in maritimis robus exercitatissimos paratissimosque vicerunt, ii nullo in loco jam praedonibus pares esse poteramus: nos ), qui antea non modo Italiam tutam habebamus, sed omnes socios in ultimis oris auctoritate nostri imΡerii salvos praestare poteramus, tum, eum insula Delos, tam procul a nobis in Aegeo mari posita, quo omnes undique Cum mercibus atque Oneribus commeabant, referta divitiis, parva, sine muro, nihil timebat, iidem non modo provinciis, atque oris Italiae maritimis, ac Portubus nostris, sed etiam Appia jam via carobamus; et his temporibus non pudebat magistratus populi Romani, in hunc ipsum Iocum es- condere, cum eum Vobis maiores vestri exuviis nauticis et clas-aium spoliis ornatum reliquissent. Cap. XIX. Bono te animo tum, Q. Hortensi, Populus 56 Romanus, et ceteros, qui erant in eadem sententia, dicere existimavit ea, quae sentiebatis: sed tamen in salute communi idem populus Romanus dolori suo maluit, quam auctoritati vestrae obtemporaro. Itaque una lex, unus Vir, unuS annus, non
modo nos illa miseria ac turpitudine liberavit: sed etiam esse- Cit, ut aliquando vero Videremur omnibus gentibus ac nationi-
Μ1la in Sieilien tinter Duilius ima. 494 ; bei Clupea in Africa unister C. Atilius Regulus ini J. 498;
- exuMiis nauticis. s. l. I. g. 56. dolori suo. Worin he- stand diescrZ Cie. de Prov. Cons. non parebo dolori meo. - ea, quae
39쪽
57 bus terra mariquc imporare. Quo mihi etiam indignius videtur obtrectatum osso adhuc, Gabinio dicam, anne Pompeio, an utrique 3 id quod est verius) ne Iogaretur A. Gabinius Cn Pompeio expotenti ac postulanti. Utrum ille, qui postulat legatum ad tantum bellum, quem velit, idoneus non est, qui impetret, cum ceteri ad expilandos socios diripiendasque provin- Cias, quos Voluerunt, legatos eduxerint: an ipse, cujus lege Salus ac dignitas populo Romano atque omnibus gentibus constituta ost, expers esse debet gloriae ejus imperatoris atqueojus exercitus, qui consilio ipsius atque periculo est Con-
58 stitus 2 An C. Falcidius, Q. Metellus, Q. Caelius Latini
ensis, Cn. Lentulus, quos omnes honoris causa nomino, Cum
tribuni plebis suissent, anno proximo legati esse potuerunt: in hoc uno Gabinio sunt tam diligentes, qui in hoc bullo, quod lego Gabinia geritur, in hoc imperatore atque exercitu, quem Per vos γ ipso constituit, etiam praecipuo jure esse deberet 2 do quo Iegando spero consules ad senatum relaturos. Qui si dubitabunt, aut gravabuntur, ego me prosicor relaturum; nequemo impediet cujusquam, quirites, inimicum edictum, quo minus, Detus vobis, Vestrum jus boneficiumque defendam; nequo, praeter intercessionem, quidquam audiam, de qua ut arbitror isti ipsi, qui minantur, etiam atque etiam, quid liceat, considerabunt.
gen honnio dor Consul e in Edilitubor die Art, iste man dio Mei-
geniten Sache nocti cine andere in ,nregung gebrachi Herden durse, was in der Hegel den Senatoren
40쪽
Mea quidem sententia, Quirites, unus A. Gabinius, belli maritimi rerumquo gestarum auctor, Cn. Pompejo adscribitur ), propterea quod alter uni id bellum suscipiendum vestris suffragiis detulit, alter delatum Susceptumque conse it. Cap. XX. Reliquum est, ut de Q. Catuli auctoritate et 59 sententia dicendum esse Videatur. Qui cum ex vobis quaereret, si in uno Cn. Pompejo omnia poneretis, si quid eo sactum esset, in quo sΡem essetis habituri: cepit magnum suactvirtutis fructum ac dignitatis, cum Omnes Prope una voce, sein οῦ γ ipso vos spem habituros dixistis. Etenim talis est vir, ut nulla res tanta sit ac tam difficilis, quam illo non et consilio regere, et integritato tueri, et virtute conficere possit. Sod in hoc ipso ab eo vehementissime dissentio, quod, quo minus cexta est hominum ac minus diuturna vita, hoc magis res publica, dum per deos immortales licet, frui debet summi hominis Vita atque Virtute. At enim nihil novi sat 60
contra exempla atquc instituta majorum. Non dico hoc Ioeο, majores nostros semPer in pace consuetudini, in bello utilitati paruisse, semPer ad n OVOS LaSus temporum, novorum ConSiliorum rationes accomodasse: non dicam, duo bella maxima, Punicum et Hispaniense, ab uno imperatore esse consecta: duas ) urbes potentissimas, quae huic imporio maxime minitabantur, Carthaginem at .ue Numantiam, ab eodem Scipione ess deletas: non commemorabo, nuper ita vobis patribusque vestris esse visum, ut in uno C. Mario spes imperii poneretur, ut idem cum Iugurtha . idem cum Cimbris, idem cum Theutonis
Fam. XIII, 55. deferre alicui prae
f. 59. videatur. S. g. 27. si quideo factum esset. Wie Cat. IV. f. 5. Uebee die Construction S. LumHI. 49 L. Vergi. Pro Mil. c. 22- ια quo uixistis. Plui. Pomp. 25. g τένα,εῖπεν , εξετε ἄλλον, ἄν ἀπολέσητε τουτον ἰ ἐκ μιῆς γνωμης υnε υμησον
Possit. Cic. Off. I. 22. Mihi quidem neque pueris nobis M. Scaurus C. Mario, neque, cum Versa. remur in ro publica, Q. Catulus Cn. Pompcjo cedere videbatur. f. 6o. Non dico. Wie l. 54.
consiliorum rationes. S. Zumpi f. 678 Punicum et HisP. - αι eodem. S. Cat. IV. f. 2L. Dieser Scipio Harvor dam gesetnrnassigen Alter Eum Consul erisahit Horden. - C. Μα-