장음표시 사용
91쪽
I Cap. I. Rem publicam, quirites, vitamque omnium vestrum, 'hona, fortunas, coniugus, liborOSque voStros, atque hoc domicilium clarissimi imperii, fortunatissimam pulcherrimamque urbem, hodierno die, deorum immortalium summo erga vos amore, laboribus, consiliis, perieulisque meis, ex samma atquo scuro, ac paene ox faucibus sati Ereptam, et 2 vobis eqnseryatrem ac restitutam videtis. Et, si non minus nobis iucundi atque illustres sunt ii dies, quibus Conservamur, quam illi, quibus noscimur; quod solutis certa laetitia est, nascendi incocta conditio, et quod sine sensu nascimur, eum voluptate servamur: Prosecto e quoniam illum, qui hanc urbem eondidit, ad deos immortales benevolentia famaque sustulimus, esse apud vos posterosque vestros in Itonore dubebit is, qui standem hanc urbem conditum amplificalamque servavit. Nam toti urbi, templis , dolubris, tectis ac mocnibus subjectos prope jam ignest circumdatosque restinximus, iidemque gladios in rempublicam destrictos retudimus, Inucrones quo eorum n jugulis 3 vestris dejecimus. t Quae quoniam in sonatu illustrata, patefacta,
l. 2. salutis certa Met. - con
92쪽
comperta sunt per me; vobis iam exponam breviter, Quirites rut et quanta, et quam manifesta, et qua ratione investigata Et comΡrehensa sint, Vos, qui ignoratis et exspectatis, scire possitis. Cap. II. Principio, ut Catilina paucis ante diebus erupit ex urbe, cum sceleris sui socios, hujusco nefarii belli acerrimos duces Romae reliquisset: semper vigilavi et providi, quirites, quemadmodum in tantis ot tam absconditis insidiis salvi osse possemus. Nam tum, eum ex urbe Catilinam ejiciebam , non enim jam vereor hujus verbi invidiam, cum illa magis sit timenda, quod vivus exierit, sed tum, cum illum
Oxterminari volebam, aut reliquam conjuratorum manum simul
exituram, aut eos, qui restitissent, infirmos sine illo ac debiles fore putabam. Atque ego, ut vidi, quos maximo sorore et Φscelere osse inflammatos sciebam, cos nobiscum esse, et Romae remansisset in eo omnes dies noctesque comsumsi, ut, quid agerent, quid molirentur, sentirem ac viderem: ut, quoniam
auribus vestris, propter incredibilem magnitudinem sceleris, minorem fidem faceret oratio mea , rem ita comprehenderem, ut tum domum animis ' saluti vostrae provideretis, Cum Oeulis maleficium ipsum videretis. Itaque ut comperi, legatos
Allobrogum, belli Transalpini ot tumultus Gallici excitandi
m . . . - Paucis ante diebus. Es eho Gallien ist; auch Gallia eomata
nar der 24ste Tag der Enifernung. genanni. Es war Von den Pyre--' ejiciebam. S. Cat. II. l. 14. naen, dem Bl ino, dem Atlantiada tuis. S. Lumpi g. 736. Ugl. f. selion una dem Mittellandischen 25. Cat. IV. 3. 23. pro Mil. l. 75. - Meero hegrengi. Dimo Gallier Wa-3. 4. minorem Iidem. cf. Cat. II. ron Hegen three Nahe surchinaro 2. no vobis quidem omnibus ro Foinde dor Romer. Ugl. f. 22. etiam tum Probata legatos Auctis. Erst Caesar eroberte das Land. brogrinti Die Allobroger Hohnton tumultus Galliei. in eisalpina Gallia, i in Narbonensischeu Gallien. gwi- aucti Gallis to ga genannia ESDiuiliaco by Corale
93쪽
Causa, a P. Lentulo esse sollicitatos, eosque in Galliam ad suos cives, sodemquo itinere cum litoris mandatis quo ad Catilinam esse missos, comitemque iis adjunctum T. Vulturcium, atque huic datas esse ad Catilinam litoras: facultatem mihi oblatam putavi, ut, quod erat. dissicillimum. quodque ego semper optabam a diis immortalibus, tota res non solum a me, 5 sed etiam a senatu et a vobis manifeste deprehenderetur. Ita- quo hosterno dio L. Flaccum et C. Pomtinum, Praetores, soriatissimos atquo amantissimos vci publicae viros. ad me vocavit rem omnem exposui: quid seri placerct, ostendi. IlIi autem, qui omnia de re publica praeclara atque egregia sentironi, siuerccusatione ac sine ulla mora negotium susceperunt, et, cum advesperasceret, occulte ad pontem Mulvium pervenerunt,
atque ibi in proximis villis ita bipartito suerunt, ut Tiberis
inter eos et pons interesset. Eodem autem et ipsi sine cujusquam suspicione multos sortes Viros eduxeruut, et ego ex praesectura Beatina complures delectos adolescentes, quorum
opera in re publica assidue utor, praesidio cum gladiis mise-6 ram. Interim tortia sero vigilia exacta, cum jam pontem Mul-
um lassio allo Lander oberitatiens, nacti Etrurien.. - ex Praefectura
94쪽
rium magno comitatu Iogati Allobrogum ingredi inciperont, unaque Vulturcius, fit in eos impetus: educuntur ot ab illis gladii ot a nostris; res erat Praetoribus nota solis, ignora
Cap. III. Tum, interventu Pomtini atque Flacci, pug
na, quae erat commissa, sedatur. Literae, quaecunque orant
in eo comitatu, integris signis, Praetoribus traduntur: ipsi compDehensi, ad me. cum jam dilucescerct, deducuntur. Atque horum' omnium scelemm improbissimum machinatorem Cimbrum Gabinium statim ad me, nihildum suspicantem, Vocavi. Deinde item arcessitur L. Statilius, et post eum C. Cethegus. Tardissimo autem Lentulus venit, credo, quod litoris. dandis praeter consuetudinem proxima nocte vigilarat. Cum 7 oro summis ac clarissimis huius civitatis Viris, qui, auditare, frequentes ad me mane convenerant, literas a me Prius aΡ viri, quam ad senatum descrri '), placeret; ne , si nihil Ossct inventum, temere a me tantus tumultus injuctus civitati videretur: negavi me esse sacturum, ut do poriculo publico non ad consilium publicum rem integram deservem. Εtonim, Quirites, si ea, quae erant ad me delata, roperta non ossent: tamon ogo non arbitrabar in tantis rei publicae poriculis mihi osse nimiam diligentiam pertimescendam. Sqnatum frequentem celeritor, ut vidistis, coegi. Atque interea statim, admo- 8nitu Allobrogum, C. Sulpicium, praetorem, sortem Virum,
S. Rumpi. g. 473. Pro Mil. 3. 23.
facturum - ut. Ugl. Pro Mil. 3. 95. Bosc. Am. o. 44. lacisse, ut ementiretur. ad Fam. X, 17. Lepidus iacit, ut Apellam ad me mit
95쪽
misi, qui Ox aedibus Cethegi, si quid tolorum esset, esserret: ex quibus ille maximum sicarum numerum et gladiorum extulit. Cap. IV. Introduxi Vulturcium sine Gallis: sidem ei publicam, iussu sonatus, dedi: hortatus sum, ut qa, quae Sei-rct, sino timore indicaret. Tum ilIc, eum vix se ex magno timore recreasset, dixit: J a P. Lentulo se habero ad Catilinam mandata et literas, ut Servorum pDaesidio uteretur, et ad urbem quam primum cum cxcvcitu accederet: id autem eo con- Silio, ut, cum urbem omnibus ex partibus, quomadmodum
deseriptum distributumque orat, incondissent, caedemque insio itam civium socissent, pracsto osset ille, qui ct fugientes 9 exciperet, et se cum his urbanis ducibus conjungeret. Intro-
96쪽
ducti autem Galli, iusiurandum sibi et literas a P. Lentulo, Cothogo, Statilio ad suam gentem datas esse dixerunt: atqne ita sibi ab his et a ta Cassio esse praescriptum, ut equitatum in Italiam quam primum mitterent: pedestres sibi copias non defututas: Lentulum autem sibi confirmasse ex satis Sibyllinis
havuspicumque responsis, se essct tertium illum Cornelium, ad quem regnum hujus urbis atque imperium Pervenire esset necesse: Cinnam ante se et Sullam suisse: eundemque dixisse, satalem hunc esse annum ad interitum hujus urbis atque imperii, qui esset decimus annus post Virginum absolutionem, post Capitolii autem incensionem vicesimus. Hanc autem Ce- 10 thogo cum ceteris controversiam suisse dixerunt, quod Len
tulo et aliis caedem Saturnalibus fieri, atque urbem inccndi placeret ; Cethego nimium id longum videri ).
l. IO. Saturnalibus. Die Saturnalien Hurden, vom 17. December
schonlio, und die Horrn hodienton thre Selaven. Dahor Holiten die Ver. schisornen an illesem Festo das
noscere artem, i. e. agnoscere Rrtem. - recePissent, mit dem dat.
der Person, Ist metir ais Promittere. Caes. holl. Civ. III. 17. Postulabat Caesar, ut legatos sibi ad Pompeium sine periculo mittero liceret; idque ipsi fore reciperent. νS. auch c. 82. Cic. Fam. X,.2 L. omnia ei petenti recopi ot ultro Pollicitus sum. - abjectus, Von de Helcher den Muth vertoren hat. Corn. Nep. Att. c. 8. Atticus, qui pecuniam simul eum eeteris conferre noluerat florenti illi parti, abjeeto Bruto Italiaque eodenti sestertiorum centum millia muneri misit. Cat. IV. 3. 5. - debilisatus.
97쪽
Cap. V. Ac ne longum sit, Quirites, tabellas proferri
jussimus, quae a quoque dicebantur datae. Primum ostendimus Cethego signum: . cognovit. Nos linum incidimus : legimus. Erat scriptum ipsius manu AIlobrogum senatui et populo
sese, quae eorum legatis eonfirmasset, esse saeturum: Orare,
ut item illi sacerent, quae sibi legati eorum recepissent. Tum Cethegus, qui Paullo ante aliquid tamen do gladiis ao si is,
quae apud ipsum erant deprehensae, respondisset, dixissetque, se semper bonorum serramentorum studiosum fuisse, recitatis literis debilitatus atque abiectus, conscientia Convictus, repente conticuit. Introductus est Statilius e cognovit et signum et manum fluam. Decitatae sunt tabellae in eandem sere senten-llam e consessus est. Tum ostendi tabellas Lentulo, si quae-SiVi, cognosceretne signum. Annuit. , Est Vero, inquam, notum signum, imago avi tui, clarissimi viri, qui amavit unice Patriam et cives suos: qua quidem te a tanto Scelere etiam II muta revocare debuit Leguntur eadem ratione ad Senatum
Allobrogum populumque literae. Si quid de his rebus dicere vellet, seci potestatem. Atque ille primo quidem negarit: Post sutem aliquanto, toto jam indicio exposito atque edito, surrexit: quaesivit a Gallis, quid sibi esset eum iis, quam-
tari molestia non oportet. - imago. stanter dicuntur, sibi r pugnant. Aut den Siegesringeniheland sich seelere demens. Div. II, 55. magm-dio Gestali irgend . eines Gottos, ludino timoris a constantia atque oder Titieres, odor das Bildniis a mente discessit, qua Perturba- cines morkwiirdigen Mannes, oderi lione animi, quae, sanus Eum esse iste hies, ei nos berithmion Anver- timebat, ne evenirent, ea demens wandten. Der Grossvater des Len- eventura esse dicebat. - quσmatulus, P. Cornelius Lentulus, Har uis. Vgl. Pro Μil. l. 61. - demen ein auggogeichnoter Siaaramann, fur amens. in Pis. e. 20. Ego te Princeps senatus, ConsuI im Jahre non vecordem, non suriosum, nou592 und hampne gogon C. Gracis mente captum, non tragico Illochus, messiialh er nach dosson Em Oresto nut Athamante dementioremni ordung. Von Haia vorsolgi, Dei. putem 2 IIor. Sat. II. 5, 133 wibig naeli Sicilien in das Exit ingenium - exercitatio. Anders ging, wo er starh. Cat. IV. f. sprielit Cic. im B t. c. 66 VOR 13. - . thm. Neque multo sociis P. Lentulus, cuius et excogitandi et loquendas. II. constanter. So auch Hor. tarditatem tegebat sormae digni Sat. II. 7, 6. Pars hominum vitiis las, corporis motus plenus et arti gaudet constanter et urgot propo- et venustatis, vocis et suaVitas esitum. Cie. Tusc. V, 8. non con- -gnitudo. Disitig Cooste
98쪽
otirem domum suam venissent; itemque a Vulturcio. Oui cum illi breviter constanterque rospondissent, per quem ad eum, quotiesque venissent , quaesissentque ab eo, nihilne secum esset do satis Sibyllinis locutus: tum ille subito, scelere demens, quanta conscientiae vis esset , ostenditi Nam, cum id posset infitiari. . repente praeter oΡinionem omnium consessus est.
Ita eum non modo ingenium illud, et dicendi exercitatio, qua semper valuit, sed utihm, propter vim εceleris manisosti atque deprehensi, impudentia, qua superabat omnes, improbi- tusque defecit. Vulturcius vero subito proferri literas atque 12 aperiri jussit, quas sibi a Lentulo ad Catilinam datas esse dicebat. Atque ibi vehementissime perturbatus Lentulus, tamen
et signum suum et manum cognovit. Erant autem scriptao i sine nomine, sed ita: Qui sim, ex eo, quem ad te misi, scies . Cura, in lair sis, et, quem in locum sis Progressus, cogita, es inde,
qtiid jam tibi sit necesse. Cuina, ut omnium tibi auaeilio alungas, etiam insmorum. Gabinius deinde introductus, eum primo impudenter respondere coepisset, ad extremum nihil ex iis, quae
Galli insimulabant, negavit. Ac mihi quidem, quirites, eum IS
illa cevtissima sunt Visa argumenta. atque.indicia sceloris, ta-hollae, signa, manus, deinde uniuscujusque consessio, tum multo illa certiora, color, oculi, Vultus, laciturnitas. Sic enim obstupuerant, sic terram intuebantur, sic furtim nonnunquam
inter se adspiciebant, ut non jam ab aliis indicari, sed indicare i e ip si φὶ videtentur. Cap. VI. Indiciis expositis atque editis, quirites, senatum consului, de summa re publica quid fieri placeret. Dicta
99쪽
sunt a principibus acerrimae ac sortissimae sententiae, quas senatus sine ulla varietate est consecutus. Et quoniam non umeSt Perscriptum Senatus consultum, ex memoria vobis, Quiri-λ4tes, quid senatus censuerit, exponam. Primum mihi gratia Vorbis amplissimis aguntur, quod virtute, consilio , Providentia mea, res Publica periculis sit maximis liberata: deinde L. Flaccus et C. Pomtinus, praetores, quod eorum opera sorti sidelique usus essem, merito ac iure laudantur: atque etiam viro sorti, collegae meo, laus importitur, quod eos, qui hujus coniurationis participes suissenti, a suis et rei publicae consiliis
removisset. Atque ita consuerunt, ut P. Lentulus, cum se praetura abdicasset, tum in custodiam tradereturr itomque uti
C. Cothegus, L. Statilius, P. Gabinius, qui Omnes praesentes orant, in custodiam traderentur: atque idem hoc decretum est in L. Cassium, qui sibi procurationem incendendae urbis depoposcerat r in Μ. Caeparium, cui ad sollicitandos pastores Apuliam esse attributam, erat indicatum t in P. Furium, qui est ex iis colonis, quos Fesulas L. Sulla deduxit: in Q. Μanlium Chilonem. qui una cum hoc Furio sempee erat in hac Allobrogum sollicitatione versatus: in P. Umbrenum, libortinum hominem,
100쪽
m quo primum Gallos ad Gahinium perductos esse constabat. Αt- 15
quo ea lenitate sonatus est usus, quirites, ut ex tanta conju- Tationo, tantaquo vi ac multitudine domesticorum hostium, novem hominum perditissimorum Poena, re publica Conservata, Toliquorum mentes sanari posse arbitraretur. Atque etiam
sopplicatio diis immortalibus pro singulari eorum merito meo nomine decrota est, Quirites: quod mihi primum post hanc orbem conditam togato contigit: et his decreta verbis est, Quod urbem incendiis, caede cis , Italiam bello liberassem. Quae supplicatio si cum ceteris supplicationibus conseratur, quirites, hoc intorsit ), quod cetorae bene gesta, haec una, conservata re publica, eonstituta ost. Atque illud, quod faciendum primum suit, sacrum
atque transactum est. Nam P. Lentulus, quamquam potesa tus indiciis et confossionibus suis, judicio senatus, non modo Praetoris jus, verum etiam civis amiserat, tamen magistratu se abdicavit: ut, quite religio C. Mario, clarissimo viro, non fuerat, quo minus C. Glauciam, de quo nihil nominatim erat de. Cretum, Praotorem Oeeideret, Ea noa religione in privato P. Lontulo puniundo liberaremur.
Cap. VII. Nunc, quoniam, Quirites, sceleratissimi peri- 16 cutosissimique belli nefarios duces captos iam et comprehensos