장음표시 사용
61쪽
tenuioris fortuna sunt,Vtpote interpretes, proxenetae,portitores, nau. π ΡΣ tae, piscatores , seruit mancipia eorum qui urbe remotioreS in ha -habitio.
Reges propter foetorem istum in maritimis locis non habitant,sed in Ciuitatibus aliis non longe tamen ab illis remotis, Atqui in maritimi; ' - - praefectos suos habent qui suo loco eis praesint. Verum quidem est urbes a mari aliquantulum remotas, longe maritimis esse maiores, multo bilis ; i , amodo neque quo ad adium praestantiam, neque quoad populi abun mairitimarum dantiam, cum his conferendas, sed nec portas habent nec moenia, necvlla quibus adversus hostem sese tueantur defendant propugnacula, ita ut incursionibus quibuscunque pateant, & expugnat perquam faciles appareant.
oe p. XXIII. DE CIVITATIBUS ET OPPIDIS UBI SATAVI NEGOTIA-tionesua exercentun θεciriquomodo nimirum vocentur, es quo intervallo ab invicem separatae distent. V primum, Bataui, commercia sua in Giunra littore iam exercentes, adqitius quod de Granis Uanstrate nomen habet ventiliant, cui aurum alicubi inuenirent, non tamen propterea ab auro isti regioni nomen imponere Voluerul,quod non moeso eo non abundare, sed vel in maiori id preci habere incolas viderent, quam nostris aestimatur, Vlterius igitur progressi,Cum au-
pio sitor abundare populos animaduerterent, initium littoris auriferi, promontorium quod cibo de Tressanctas vulgo vocant, fecerunt, ad Rio de Voltu usque illud extendentes. Promontorium igitur seu cibo de Tres unctis sub eleuatione .gradu Cabori Trasum situm, id nominis inde accepit, quod triplici sese aperiens cacum 1 ρ' ne procul in mare excurrat. Et quidem in hoc promontorio Lusitani
Castellum quoddam habent, nomiine Atara, quod impedimento est
quo mi nus Bataui commercia sua ibi exorcere possint, quamuis nemo etiam sit, qui contrahere cum Nigritis huiusJoci admodum cupiat, plerunq;: deo ibi appellanti quod locus sit qui facile cognoscatur, ut ita poli modii absque haesitatione progredi, & coepto itineri insistere possint. Qψnque ab hoc promontorio versus ortum miliaribus gallicis abest
emporium primum MNigritis dictum, Hic primo anchoram emitte Antam, is re solent Bataui,quod incolas norunt ferrum admoduexpetere, ex quo G 'M Marma Omnis generis praeparent. Populus huius loci vendedo vino est oe sqq. ' 'Cupatissimus, quo maxime abundant, quemadmodum&aliis fructibus, gallinis item capris ovibusq;.Tempore igitur illo,quo vinum ex arboribus colligitur Oenopolae thiopes vltra&cio. miliaria habitantes, multis nauiculis seu scaphis ibi applicat emptum ab incolis vin una petvniuersum postea littus distrahunt, quod quidem viris melius conueni re quam mulieribus existimant, propterea quod non tantae est dulcedi nis, quantae alterum illud quod in locis a mari prouenit remotioribus, sed aqua est magis dilutum&grata asperitate iucundum,contra Vero alterum illud a mulieribus propter dulcedinem suam,magis eXpetitur. Ab hoc autem oppido miliari unico distant, Rio de S. Georgio, tibia item& Cama, ubi Lusitani non castellum solum habere, sed .cum locus V.2-.
62쪽
admodum sit fertilis, habitare etiam visuntur,&vectigal siue tributum a Nigritis piscatoribus colligere, Quin etiam alimenta hic coemere, ria dicuntur,"idie mancipiorum auxilio ad castella alia 4 friem
nimirum GH transferre, ne defectum rerum necessariarum fortem
illis castellis sentiant. Circa hunc autem locum ingens in mare scopulus excurrit, qui naues Batauorum nullas admittit& non nisi scaphis minoribus superari potest. Porro ad miliare unicum progressis,ingens sese pagus offert, Nigri-- tis, Agitari, Lusitanis vero Aura de Torto dictus, Batavi hunc pagum Comando Vocant,quamuis verum Comando non sit,quod in montibus situm, aula regia celebre est. Ipsi autem propter pronunciationem commodio-iem hoc nominis ei dederunt.
Hic pagus aquilonem versus, eleganti virgulto,& flumine limpidi Dsimo, ad continentem tendente celebris, negotiationibus vero aptissimus est unde etiam ab Hollandis nunquam praeternauigatur, qui multa ibi exercere commercia solent, cum frequenti habitetur populo,licet non usque adeo locuplete& diuite, Nam&ab Anta mercatores, si naues inportu suo nullas habeant,& ab Edom, assa, Comando aliisque locis, quam plurimi eo merces necessarias emptum proficiscuntur. Merces vero quae ab incolis eius loci potissimum expetuntur, sunte zz.., orbiculi vitrei varii coloris, Tenuioris enim fortunae homines illis per-d iuri poliendisvi diuendendis victum quaerunt, praeterea Vasa cuprea minora, pannus laneus caerulei coloris,&iustae latitudinis lineus, cum multi ibi agricola, abitent, qui eo carere non possunt. Non possimi tamen hae merces ingenti copia ibi diuendi, sed singilatim tantumvi minori numero distrahuntur, quae causa est , quod locus iste,adu e seu donaria proxenetis& nautis expedienda, pessimus omnium sit,quotquot in Guineae littore reperiuntur Ingenti enim saepe multitudine Batauorum naues simul ascendente, quilibet parum tantum emere expetit, praeterea aurum quod afferunt raro purum sed liquefactum&in minores particulas fusum est, quod fraude sua non caret, cum orichalcum ei astundere plerunque soleant Qquidam reperiantur , qui purum orichalcum pro auro obtrudere Batavis conentur,ut ita diligenti attentione maxime in hoc loco opus sit. Canoas seu scaphas prae caeteris qui in hoc littore habitant, plur1 maspis iis se, habent,& piscatum frequentissimi omnium in mare egrediuntur,Namqμφη O .vel So. saepe Canon secum ducunt, tam longe in mare progrediuntur, ut oculorum aciem fere effugiant, circa meridiem autem simul omnes cum ingenti piscium multitudine reuertuntur, atque ita in i bore hoc admodum strenui diligentes existunt. Fructibusi rebus liis ad vita sustentationem pertinentibus satis abundant,ita ut vix alius, in toto littore locus reperiatur, ubi plus fructuum exiguo preci cme, re possis, Maximam autem fructus alicuius, quem Bannana Vocant, ha'bent abundantiam, ut ita non immerito locus hic Batavis forum fru
Vlterius paulo progressi,ad locum qui Terea Ahina Vocatur,perueni
Terra Pεkisa. unt, sed ibi commercia non exercentur, propterea quod Lusitan ex
castello La Mi ibi quotidie obuersantes reperiatur,qui si aliquid mercium expetant,aliquos ex hoc pago, auro instructos, ad pagum Irad se u
63쪽
seu Camaiao,unico saltem miliari aduerso flumine hinc distantem, mittunt,qui quod velint ab Hollandis redimant. Ipsum autem Castellum La ira, dimidio saltem miliaria modo di-Lamna.cto pago abest, Estque propugnaculum fortissimum Regem Hispaniae Dominum agnoscens, sed sub iurisdictione tamen Lusitanica, militibus etiam Lusitanis firmatum. De quo quidem peculiari nobis capite
agendum erit. Caeterum confecto adhuc uno miliari, locus sese alius offert, ciboco se vulgo dictus. Hoc promontorium siue , emporium est celeberrimum, ubi Galli ante haec tempora commercia exercuerunt non vulgaria. Verum propter pericula quae ex vicino Castello Lit inna, negotiatoribus ibi imminere solent, locus iste vitari coepit, mercatoribus iam fere destitutus Nam oppressam ibi circa annum Is 9 o. vel 9I Gallorum nauem, Lusitan plane everterunt, plerisque ita: Esectis, residuo ero ea, eisse ..captori in sexuitutem redacto, praeterea etiam Batauorum aliquN An α ινρatονιbtis no Isset sub Nauclero Simone Tae Amstetrodamo, in cymbalittus te is
gentes, misere per Lusitanorum insidias oppressiri trucidati sunt 'At Vere nuper, cum 16oo qui pagum Mure, alias t redictum inhabitant,bellum Lusitanis inferrent , naues addictum promontorium appellere rursus commercia ibi exercere caeperunt, auri etiam aliquomodo praestantia inuitatae,quod magna copia ex Foetu Abyenbou, ω---dinga, necnon ex aliis ciuitatibus, ad 2oo. miliaria a mari remotis, eo
Mercatores quidem pagani magno numero ibi non confluunt, sed multum auri asturentes, Copiosas merces coemunt, praesertim autem linteum& vasa aenea mediocris capacitatis. Locus alioqui sub imperio Regis de tu est qui ibi telonium etiam suum habet, pagus Vero egregie eleuatus est&ingenti scopulo praemunitus, cui fluctus maris tanto alliduntur impetu ut sonum eorum procul audire possis Populus malus est, idque propter assiduam cum Lusitanis familiaritatem conuersationem quae inde extitit, quod ante ham tempora omnes fere,circa castellum det ora habitarunt Forum eximium habent spaciosum,ita ut omnes maritimas ciuitates alias, amplitudine sua facile superet.
Porro ad miliare unicum si progressiis adhuc fiat, ad praecipuum totius littoris Emporium, uirum peruenitur. Hic locus primus fuit,quia --- Lusitanis secedens,aduersus eos qui in castello Lainina sunt, arma ce-um ΗΡ--pit. Incolae vero etiam eius,primi fuerunt, qui fauoreri beneuolentia η tauos complexi, familiavitatem cum eis e nauibus nimirum suis, in terram inuitatis, contraxerunt. Quamobrem etiam Lusitani, cum hoc animaduertinent, noctu aliquando ex castello lac Uin ii proruentes, Omnes eorum Canoa & scaphas dissectas vastarunt.
Verum quidem est Batauum eos aliquando aliquem interfecisse, sed id propria ipsius culpa factum est, qui petulantia sua ad iracundiam eos Commouerat. Accidit enim Anno Iso 8 pridie calendarum Maii, ut Batauorum aliqui in terram descenderint ramos aliquot virides allatum,quibus pro more nauem suam exornarent,cum autem arboreSC
dere carpissent,aderant statim incolarum aliqui hoc ipsum prohibentes, quod eiusmodi essent arbores, quas ipsi inter Felissos seu numina sua habentri colunt,sed Hollandi strenue in caedendo pergentes,ludibrio eos haberg
64쪽
habere caeperunt, cum igitur ab instituto suo desistere nollent, a verbis tandem ad verbera ventum est,& Nigritae quidem magno impetu in Batavos proruentes, spiculis&lapidibus, pago eiectos ad naves confugere coegerunt,uno inter fugiendum trucidato,quem postea capite truncatum terrae mandarunt.
At sequenti statim die,incolae ad nauem venientes, Ethiopem istum homicidam secum adduxerunt, petentes, ut timili poena ab Hollandis aificeretur, qui cum ipsum comprehendere& trucidare recusarent assumptum secum&in terram iterum abductum capite truncarunt, compore in quatuor partes dissecto, in cibum volucribus proiecto. Postea cum Bataui rursus in terrain descendissent , viderunt eum qui in fuga interfectus fuerat,ab incolis sepultum, caput vero homicidae
culeo inter tum , supra sepulchrum suspensum esse, Quod quidem
noli leue erat beneuolae eorum erga Batavos voluntatis argumentum,
ut quod caeptam amicitiam omnibus modis sartam, tectam esse cuperent.
Locus hic coemiterium Batauorum vulgo appellatur, quod multi eorum vita in itinere defuncti, ibi terrae mandentur,praecipuum autem est totius littoris emporium,Vbi plurimae naves appellunt,&plurima commercia fiunt, Ritin imo si quae alibi negotiationes suas exercuerunt, ibi semper priusquam domum reuertantur appellunt,ut aqua lignisque&rebus aliis, quibus adhuc indigent sibi prospiciant, cursu postmodum suo versus promontorium quod Cabo Lopo Gonsalve vocant directo. Pagus ipse eleuatus nonnihil est , sed informis tamen sordidus, nec forum nabet negotiationibus satis aptum , quamuis & copiosum de palma vinum fructus alii ad sustentationem vitae pertinentes satis multi ibi vendantur Dominum agnoscit Regem de Sabo, qui telonium ibi suum habet. Mercatores pagani ex Coo , aliis a mari remotioribus locis, Mgna frequentia ibi congregantur, magnam vim auri rudis, quemadmodum illud ex terrae ruunt,secum afferentes, multas merces subinde ementes. Ante haec tempora, locus quidem celebris non fuit,cum raricum frequentarent mercatores pagani,veru nauibusBatauorum subinde ibi applicantibus inuitati sunt paulatim ex pagis, ut frequentiores in- dies advenerint,&locum iam negotiationibus suis celeberrimum reddiderint. Caeterum miliari uno adhuc confecto , locus quidam occurrit, quem Infantiu vocant, Ciuitas vero Κormentin duobus inde miliaribus abest, quae ante haec tempora negotiationibus celeberrima, imo praecipuum totius littoris emporium fuit, iam vero non magni aestimatur, Pagus ipse satis eleuatus esti in excelso positus procera fori medio arbore insignis, occasum versus, monticulos quinque, ortum Veroversus, montem Mario habet Lusitani Galli olim magna ex parte portum suum hic habuerunt,quemadmodum etiam a Batavis frequenter requisitus est ed cum aurum adulterantes incolae saepenumero deprehenderentur, naues postmodum alibi appulerunt, hoc loco prorsus relicto, ita ut incolae ipsi iam cogantur ad G umciuitatem Batauorum naues couenire ii merces aliquas,inprimis vero orbiculos vitreos emere desiderent, Regem autem de Dominum agnoscunt.
Quatuor ab hoc loco miliaribus, igo,mons admodu excelsus abest, ubi
65쪽
vbi AEthiopes Diabolo ipsi sacrificia olfferunt, sed ibi negotiationes nullae exercentur, quae ad locum alium uno adhuc miliari ab hoc monte distantem reiectae sunt, qui Biamba ipsis vocatur. Pascua enim ibi haben Elamia. tur optima, propterea multis incolae pecoribus abundant, quae etiam magno numero vendere solent, negotiationes per uniuersum littus pecoribus suis exercentes ditissimas. Sed&multi paganorum mulieres puella emptum huc profici sicuntur,quibus pro mancipiisi famulis v- tantur. Cum mulieres ibi reperiantur reliquas fere omnes prudentia&ingenio superantes. Viri huius loci agriculturae sunt studiosissimi, victum sibi ex frumentis, oleo palmarum, secorum cura diligentiori,
Confectis adhuc tribus miliaribus ad locum alium quem Berquvo Ferq cant, peruenitur, pagus est montis vertice situs, ubi Galli plerunque commercia sua exercere consitieuerant. Atqui in commemoratis hactenus ciuitatibus communi eadem lingua omnes utuntur hic autem lingua mutari aliquo modo incipit, incolis aliter quam hactenus, sta- tum fuit loquentibus. Prudens autem hic, ingenio uas admodum reperitur populus, qui non aurum solum fundere, editorques& monilia, annulosque, alia id genus affabrefacere norunt. Sed potum sibi parare possunt,cere uitiae nostrae tenuiori non absimilem quem Pit . vocant,Gallinς ibi maiori reperiuntur copia, quam alibi &longe etiam minoris veneunt, Auibus etiam abundant, quas Paroquitas vocant. Incolae a Batavis ferrum emunt magna copia,Eius enim tractandi peritissimi sunt,&arma omnis generis parare eleganter norunt. Cum autem naues vel raro vel nunquam hodie ibi appellant, secundo flumine Ac iam quatuor miliaribus ab hoc loco distantem, o A. λαtunt, ut quibus opus habent, ibi coemant. Terra est humilis&depressia,
fracta arbore insignis, quae dissecti patibuli speciem in littore repraesentans, pro 'li1s, seu numine ab ipsis habetur. Lusitani castellum olim in Achri habuerunt,sed cum Nigritis admodum molesti, ingentem tyrannidem crudelitatem exercerent conspirantes ad versus eos incolar,Castellum expugnarunt dirutuque subue terunt, Lusitanis partim trucidatis,partim in fugam versis,&territorio suo eiectis. Populus est ingeniosus callidus, reique iam liaris suo modo administrandae peritissimus, Canoas siue scaphas quibus in mari utantur non multas quidem sed magnas tamen tam plas habent, Reperias enim quasdam pedum 31 longas, latas vero pedum s.&trium altas, ita ut vel
3 personarum capaces sint. Raro cum Barauis contrahunt certos Cnim in septimana dies habent, quibus ad naues Batauorum proficiscantur, veniunt autem multo instrueti auro,asserentes illud, prout X terra erutum est, Merces quibus delectantur sunt pannus laneus rubri inprimis Coloris, Vasa item mea omnis generis, gausapa hispanica albi coloris villos pondera habent illorum qui in Gu'urre habitant ponderibus paulo minora, estque dilcrepantia, dimidii fere 'Mndenda. Feris admodum abundant, sic enimi ceruos,&lepores,aprosque Aferas alias ibi invenias, fructuum vero praeter Irinumm&genus aliquod pisorum, fere nihil. Raro autem Hollandi nauibus primariis ibi appellunt. propter fluctuum vehementiam, itaque scaphas suas eo ex tauom re
Cabocors ad miliaria 18. fere mercibus onustas ablegant, quod illis flu-- 4 ctus
66쪽
ctus superentur facilius, commeatu etiam instruantur commodius, cum in ascende udo , quod contra fluminis decursum fieri necesse est, tres saepe quatuor septimanas conficiant. Unico infra Achram miliari, locus est Lethedri ipsis dimis, ciuitas nempe egregia, muro& vallo cincta, Cuius incolae sues alunt magna copia, commercia autem exercere Volentes Achram ascendunt. Itinere porro duorum miliarium peruenitur ad locum quem Nerio vocant, Ab hoc emina miliari no,& indes in a similiter uno distant, quorum locus posterior nuper anno 16 o. ollandis primum innotuit, iam aeque ut praecedetia omnia ipsorum negotiationibus4 commerciis inseruit. Delectantur aute huius loci incolae Linteo potissimum, mensurisque ponderibus iisdem cum illis qui in Achra habitant,quoviipsi antea aliquid emere volentes proficiscebantur, utuntur. Linguam habent ab illis qui in Achra habitant diuersam, ita, ut quam uis non longo ab inuicem interuallo distent,unus tamen alterum intelli reere non possit. Abundant admodum malis aureis pulcherrimis, iisces interdum satis copiosos,variis hamis& instrumenti capiunt Raias non raro inuenerunt i pedes longas, latas vero pedes et o Ciuitatem habent non deformem longius aliquanto mari remotam, ex qua mercatore pagani imagna copia emptum merces varias subinde prodeunt. Nomen autem ciuitati est Spice. Caeterum pagani in Chincti ab omni vectigali immunes sunt&liberi,Rex enim nihil ab eis tributi nomine exigi voluit, eo forsitan fine, ut comerciari negotiationes ab aliis eo facilius ad hunc
Caeterum ab hoc loco usque ad Rio de Voltu varia adhuc oppidula &pagos cernere est,de quibuscum nullius sint praestantiae&momenti, nihil attinet muIta dicere. Atq; ita quae recensuimus praecipua loca sunt, oppida toti auriferi littoris, ubi negotiationes aBatavis subinde exercetur.
CA'. XXIIII. D BELLIS ET CERTAMINIBUS EORVM eris nimirum sit Eorum ratio, o qualibin in belgo
- V regionis huius populus superbus admodum sit& fastuo.
sus,odioque&inuidia inuicem laboret maxima, facile ipsis est causam ahquam belli inuenire. Atqui bella ipsorum non
. '' sunt diuturna sed quemadmodum cito fiunt, ita cito etiam
clispcretant rursus finiuntur. Regibus inuicem nulla familiaritas est&nulla coniunctio, quin imo perpetuo sese inuicem odio prosequuntur, unde facile aliquid accidereri euenire potest, quo offensi, alter alterum Feld rinunciμ ad pugnam prouocet, bellum sibi inuicem Indicant. De nunciato autem bello, Rex statim ciuitatibus suis uniuersis,id significat,iubetq; praefectum cuiuscunque ciuitatis cum subditis suis uniuersis & singulis dicta belli die sibi adesse,&ad pugnam sese parare, Idem ab alterius etiam partis Rege fit, ne ad bellum imparatus vllus accedat. Habent autem Reges certos suos satellites,qui in aula regia excubias
agant, Regi semper sint a latere. Hi propter officium suum sibi admo-Zim placent, per plateas enim incedentes insolenter sese subinde in
67쪽
tuentur, respiciunt, variis gesticulationibus gladium modo trans caput athletarum instar vibrantes, modo ab hoc ad alterum latus saltantes inepti sunt, torvum tuentur, Vultum fingunt tam crudelem, ac si velo mnes pessundare vel uniuersum subuerterem udum vellent. Hi Regem suum semper comitantur,ita ut si Rex ipsemet in bellum procedat,eum
sequatatur, sin minus domi etiam Cum eo pCΓmaneant.
Die igitur bello dicta, iam appropinquante, aciei sese quilibet acciripit armis se instruens, adversus hostem, quocunque modo cominu ' 'q-
niensis primo quidem aciem terra rubri albi, Vel tutulin flaui colo 1 stiritis pingunt,pectius Vero&corpus reliquum Variis lineamentis,circulos,
cruces, serpentes id genus res alias referentibus inficiunt; ut formidabiles aspareant, Postea orbiculos suos varios sphaerularum precatoriarum instar funiculo traiectos,quorum usus est in faciendo elisio, corpori inuoluunt, existimantes se hisce orbiculis quasi munitos, Fressa Ο,
in pugna conseruatum iri, ne vel vulnerentur Vel plane praestantes occubant, porro contextam ccarborum ramis brachii crassitie coronam, a
collo suspendunt, qua ictus & verbera excipiant, ne facile iis vulnereritur, Capiti Galeam ex Pantherarum pellibus aut serpentu Crocodilorumque exuviis factam imponunt, quin&Cingulum ex pellibus ferarum inmifactum, corpora circudatum per pedes traducunt, Pudenda sua exiguoluate segmento tegentes, vestimenta enim in bellu profecturi, ne inter pugnandum ipsis sint impedimento,pro rius respuunt, post cingulu,pugionen obdunt, sinistra manu Clypeum oblongum& latum,totumque
fere corpus suum obtegentem, dextra vero,Ipiculatria vel quatuor quae inter pugnandum in hostem emittant&eiaculentur pro ratione conditionis tortunarum suarurn capiunt. Qiui vero eius fortunae non sunt ut iaculis huiusmodii Clypeis tantur, arcubus armantur& sagittis, pharetras enim habent ex ferarum pellibus factas, qua multis acutissimis sagittis referta sunt, quae in hostem torquere quam celerrirne pos sunt Serui&famuli tympana pulsant,alii vero cornua habet& tibias ex 'ebore factas,quibus classicum canant. Hac sic facta praeparatione, Mori leunbbiles omnes, ad aulam Re gis sui coeagregantur,&postea cum uniuersa sua familia ad locum pugnaedostinatum, militatum abeunt,sumptis secum uxoribus liberisque, rebus quibuscunq; preciosioribus omnibus. Quinimo si bellum ipsis coi di sit,Causa nimirum existente ardua&seria, qua conmmoti ardeant Cupiditate hostes exterminandi finibus suis prorsus eiiciendi, tunc Ciui tam . tate Maedificia sua omnia antequa abeant igne subuertunt ne vel hostes in mimiam ab- forte superiores facti, iis potiantur, vel ipsi desiderio aliquo reuertendi
domum teneantur, sed eo maiori conatu in hostem ferantur,&pugnam maiori alacritate sustineant. Sin vero causa leuis sit, quae facile rursus componi possit, aedificia sua non quidem exurunt, nec etiam uxores&liberos secum in pugnam abducunt, sed antequa tamen ad praeliandum. Civitate egrediatur, uxores&liberos cum supellectile rebus omnibus ad locum proximum, ubi nulla inimicitiarum&simultatum est sulpicio, deportant ut ita aedificia prorsus euacuentur,&nihil quicquam in ciuitate reliquum maneat, quasi eam prorsus deserere&nunqua redire statuissent. Neque vero quisquam etiam ante belli exitum ad eam reuertitur, sed finito, composito certamine,mulieres istς deportate: cum liberis& rebus suis omnibus ciuitatem& aedificia sua tandem repetunt.
68쪽
Profecti igitur in militiam, cum ad pugnam, certamen ventum est, quilibet pro se& Rege suo strenue pugnant, atque ut victoriam obtineant,laborant gnauiter nulliS neque iaculis nec sagittis parcentes, caedendoque rem urgentes acriter spicula mittentes raro aberrant, tam enim in proiiciendo, iaculando certi& exercitati sunt, ut vel obolum ferire possint, Durante conflictu tympana pulsantur,&classicum eburneo cornu canitur, more in bellis usitato. Si quos in hostium manus vivos peruenire contingat, illi perpetuae seruituti mancipantur, ita ut libertatem sperare nunquam possint, qui vero trucidati in bello occumbunt, a parte victrice postmodum cocti in cibum assumuntur. Non semper autem aperto Marte decernunt, sed per insidias etiam interdum domicilia hostium exurunt, & ciuitates eorum subuertunt,
illis in exilium fugatis Meiectis. Sic enim cum aliquando bellum esset inter illos qui in Agitaki vel Aldea de Torto,& alios qui in Labbe& Camaa,abitant,quae oppida in parte orientali fluminis S. Georgi sita erant, accidit,ut qui in qgitat habitant, noci u venirent, di accensis hostium suorum ciuitatibus,Lam nempe tama,incolas cogerent, relictis omnibus suis facultatibus, fuga sibi prospicere, qui nauiculas suas ingress traiecto statim flumine in territorium ciuitatis Antae venerunt, ubi a persecutionibus hostium suorum tuti, tuguriola postmodum in parte fluminis S. Georgir, occidentali extruere caeperunt, imperio Regis ab Anta sese submittentes, cuius patrocinio etiamnum hodie fruuntur , in parte nempe nominati fluminis occidentali habitantes,4 iam ab incursionibus hostium in Agitaki liberi . . Finito bello ite composita, ni interdum ut pacem Reges consti-2-- - tuant,&mediante iuramento alter alteri promittat,quod ab armis abs tinere, nihil imposterum noui moliri inuicem velint, pro confirmatione autem huius pacti, cum nullis verbis fidem habeant, alter alteri virum aliquem tanquam obsidem pacis tradit, quem ex praecipuis no-O Gi bilibus Regis esse necesse est, offerendus autem Regi pingitur primum vario colore, Mirum in modum exornatur, deinde humeris satellitis cuiusdam regii insidens, ad Regem transmittitur, quo honorifice non solum excipitur, sedi honeste habetur, quamuis ei non per omnia fidem habeant , sed attente gressus .facta eius omnia ob
Anno 117o temporibus nimirum Sebastiani Regis Lusitaniar, bellum fuit Lusitanis in Caslesto Latauina habitantibus, cum incolis ciuitatum Comando dc Foetu, ubi Lusitanorum quidem ingens multitudo conueniens, non incolas solum ciuitatibus suis eiecerunt,sed Moppida ipsa igne deformata penitus vastarunt, At vero AEthiopes in sylva quadam Lin Vi congregati, reuertentes Lusitanos expectarunt,qui ad Castellum suum jiata ' confecto bello redire volentes,insidiarum ignari,in manus Ethiopum inciderunt, quibus tanta accepere cladem,ut ultri ora trucidati perierint, de quibus o. adhuc capita nuper cuidam Batauorum monstrata sunt, quibus sepulchrum Regis illius, qui in pugna occubuerat,Vndique
cinctum erat, singularis ornatus gratia, in recordationem facti huius, silentio non praetereundi, Tantam enim tum Ethiopes aduersus Lusitanos de Castello La tamina obtinuerant victoriam,vi expugnato castello, residuum inde elicereri exturbare facile potuissent,absque tormentis anteis si fuisset, quae in castello disposita Ethiopes admodum metu
69쪽
unt, abhorrent. Hanc vero historiam a praecipuo quodam viro, qui mador affinis Regis erat, Bataui acceperunt qui eam non solum Confirmabat, sed ipsum se etiam bello tunc& pugne, interfuisse dicebat cum Lusitani nihil tale metuentes, tanta copiaru multitudine oppressi oc
Ceterum de amicitia& familiaritate Lusitanorum cum Ethiopibus quemadmodum etiam de commerciis quas cum eis exercent,itirradicetur. Quamuis autem Nigritae periculum tormentorum&seloporum valde metuant,& propterea diligenter sibi ab eis caueant, libenter tamen sonum eorum audiunti explosionibus sicloporum admodum iis . delectantur. Cum enim animaduertunt naues aliquas vel aduenire, vel discedere, magna statim copia ad littus conuolant, auditum quomodo se invicem salutare&excipere soleant, sed pagani quidam ditiores si adveniant, qui multas merces emerunt,&multum auri expenderunt, plerunque in discessu expetunt, in honorem sui explosionem alicuius tormenti fieri. Quin etiam multi hodie reperiuntur, qui bombardas &sclopos sibi comparant, illorum usum egregie addiscentes, neque Ctiam ignorantes magno enim suo malo apud Lusitanos id animaduerterunt, glandem ex bombarda aliqua oblonga proiici longius, quam ex
minore aliquo siclopeto. Sedi petiti admodum sunt omnis geheris arma parandi, pugio Pusionei enes enim siue gladiolos faciunt ancipites longitudinem vinari latitudi- nem vero palmi seu digitoruni habentes, Capulo constantes ligneolaminis aureis, vel cute cuiusdam piscis obducto, quem tanti, quanti apud nos aurum, fieri solet,aestimant, vaginas ex pellibus caninis vel caprinis praeparant, Sin superiori parte, qua gladius introiiittitur, testarubicunda pugnum referente, exornant, Cum autem eiusmodi pugiones propter testam maxime preciosiorem 'pluris Veneant quam ut omnibus promiscue ccinueniant, ideo qui tetiuioris sunt fortunae , sicam emunt siue securim ex altera tantum parte acutam, cuius latitudo su . ....is..., perioris partis in mucronem desinit, Huius autem manubrio exornando, caput tigridis ve simiarum inseruit. Atque hoc quidem vulgare armorum genus est, quo praecincti quotidie per plateas assumptis praeterea iaculis quibusdam siue hastismis silibus, incedunt, aeterum qui eius sunt fortunae vi mancipia habeant& seruos proprios, hi armis gestandis non defatigantur, sed famulo ea sibi praeferenda committunt, ipsi vero baculo innixi pedetentim praeeuntem famulum sequuntur. Mercatores plerunque armati incedunt, siue peregrinentur, siue per A=mas. .. plateas tantum eant, sed& mancipia siue farnulos habent armis pecu liariter instructos, gestantes nimirum plerunque arcum iliaretram
iaculis refertana, idque propterea, quod hoc armorum genus ipsis inter eundum oneriri impedimento non sit,quippe quod a collo suspensum gestare possunt. HastasN missilia variis modis praeparat,pleraq autem ex ferro solido, re ad mu
ita ut parum tantum ligni in medio interseratur, ferrum autem quod trinq ligno assigitur,aequalis esse ponderis necesse est, ne una parte prae ponderate,in mittendo a copo aberrent. Egregiam aute armorum suorum ratione habere cosueuer uni, semper n. lex vel septe missilia eiusmo
70쪽
Clypeos enim ex corticibus arborum in tabulae alicuius quadratae formam, longitudine ut plurimum 6.pedum, latitudine Vero quatuor, contexunt,in nonnihil excuruatos vel eleuatos in medio crucis formam referente, ligno ut eo fortius resistant adstringunt, ansa, quateneantur ab interna parte ligno affixa. Quidam potentiores Clypeis suis corium bovis insterni, imbonem seu eminentiorem eius partem , ferri lamina praemuniri curant, multum enim Clypeis confidunt,& sese illis ab omni impetu&externa iniuria bene tutos tectos esse statuunt. Arcus ex lento firmissimoque ligno faciunt, neruos eis praetendςntes,ex corticibus arborum constructos, sagittas similiter ex ligno lento& tenui erficiunt, alas ex crinibus caninis mirabiliter Contextas,admediam usque partem eis aptantes,& mucrone ferreo nonnihil incuruato eas munientes Caeterum licet in bellum profecturi sagittas hasce herbae cuiusdam liquore admodum venenato inficiant, infectis tamen extra bellum uti ipsis non licet, nisi poenam incurrere,&mulctam numerare grauissimam velint,pharetras autem pro conservandis hisce sagittis ex perulibus caprinis factas, a collo suspendunt. Tympana ex arbore quadam excavata faciunt, pellibus caprinis ei instratis, hae enim si induratae, baculo percutiantur,sonum tympanorum praebent, plerumque autem haec tympana prae foribus aulae regiae, vel domus quam praefectus Regis inhabitat, iacere,& vel 2 o. pedum longitudinem habere cernuntur, raro autem mon nisi festum aliquod Re-Dm nummi ge celebrante pulsintur. Sed, minora habent eodem modo quo maiora haec parata,quae a Collo suspensia, per plateas incedentes pulsant, sed nemini tamen praeterquam nobilibus usus eorum concessus est. Sedri cornua habent siue tibias ex ebore factas Has variis lineamentis&scissuris condecorant, foramine aliquo quadrangulari forma , in medio constituto, quod ori fistulantes admouent, Atque hisce quidem tibiis solii nium Reges: ipsorum praefecti utuntur. CAP. XXV.
DE ELECTI9NE ET VLIS REGUM, ITEMRVE VIs honor ipsis exhibeaturis quid libera i rum inde lucri accedat siue serandum.
Cornua misibias Regis electio. Liberalitas in Rege requiri.
E cari ex communi populo, votis procerum eliguntur,Nulla onim ibi haereditaria regna sunt,ut Regibus defunctis,ad proximos agnatos vel filios, ea deuoluerentur, sed uno defuncto alius statim expDpulo eligitur, qui aula regiam cum omni sepellectile quasi haereditario iuro ad se deuolutam occupat. Sed de reditibus suis annuis multos eum boues&vina redimere,, subditos suos liberaliter subinde habere oportet, dummodo fauorem populi retinere velit, Liberalem enim ipsi Regem expetunt fauore
prosequuntur, contra Vero tenacem&parcum siue auarum,qui rem fa- cere&multum auri accumulare cogitat odio habent, omnibus modis ei insidiantur, non quiescentes, donec causam aliquam arripiant,
qua ipsum deponant regno eiiciant, ligentes postmodo alium qui votovi cupiditatibus ipsorum satisfaciat. sig