장음표시 사용
101쪽
semis. circa prinei. pag. 37. ibilem
vero abortus multae sunt, quarum primam Hippocra es ostendit inquiens, sit vero hyems australis, pluuios , serena fuerit , ver autem siccum in aquilonium mulieres, quibus partus ad ver inest ex quacunque occasione abortiunt: quivero pariunt imbeccilles, morbidos infantes pariunt, quare, vel statim intereunt, vel tenus, valetudinari vivunt; corpora tunc sicut Galenus in com inquieredduntur humida, ac rara hyemem unde aeris frigiditatem ad internas partes facile admittunt, cum infantes aeris caliditate longo tempore sint assueti frigoris superuenientis iniuriam possunt perferre nequaquam Lundesne ordine se mouentes calcitrantesit; disrupunt ligamenta, teri, Hetjciuntur importune, aer igitur si vel calidior, vel frigidior, vel humidior , vel siccior fuerit potest
Λliam abortus causam memorat Hippocrates dum inquit, mulier utero gerens sanguine lasso ex vena abortite magis si foetus sit maior: idem Hippocrates dicebat lierem utero gerentem capi ali suo morbo acuto , lethale est, postea dicebat mulieri in utero gerenti si aluus plurimum proctuat periculum est ne abortia , quae fluxiones non solum spontinae verum etiam δε quae ex purgantibus fiunt medicamentis debent intelligi; hac de causa pr gnantibus medicamenta purgantia , praeterquam si materia turgeat Hippocrates prohibet, in materiae turgentia ipsis tantu modo a quarto, usq; ad septimum concedit men-s cm, si vero etiam conceperint sanguis multus de repente in uteros mulieris descendens genituram suffocat. Denique alias refert Hippocrates caulas discendo, si mulieris grauidae in utero sit eresipellas, laethale paulo post quaecunque praeter naturam tenues existentes utero gerunt, abortiunt prius quam crassest ant;deinde quaecunq; inediocriter corpora habentes abortiunt, sic cundo, aut tertio mense sine occasione manifesta his acetabula teri plena mucoris sunt, mon possunt ex pondere stium continere, te disrumpuntur, dicebat deniq; mulieri uteros enu
102쪽
gerenti tenasmus superueniens abortum Acit,4 alibi , aut
amplius , aut minus nutrimentum accipiatur , aut timeat, consternetur, aut vociferetur, aut intemperanter vivat - εst tum corrumpet. Haec omnia ab Hippocrate traduntur morbis Nos vero si alias inuestigamus causas referemus, in ideo mulieradum foemina conceperit, leuiter debetur exercere, usque ante me ad nonum mensem, tunc enim deambulationibus nauiter dium est exercenda, ut partus essiciatur facilior. nunquam e pM. 3λοrit permittendum , ut transferat, aut eleuet pondera , ut bracchia , vel corpus extendat, neque quicquam super
entrem imponat, aut graue , aut durum, ut esse inclinet namq; haec omnia abortum facilitare solent vitandus
est etiam vomitus deambulatio longa, laboriosaq; spiritus, lapsus, clamor, contentio, locorum ac liuium, scalarumq; ascensus vitabit quoque repentinos, Magno sonos ex eos Hippocrate, ut tubarum tonitruum similium multa praeitis
enim mulieres ovium more tonitruum, tormentariorum O. instrumentorum audito strepitustatim abortierunt ecplexis etiam, quasi semper abortum facit, sed si uterus fuerit robustior ibi natus fuerit infans moritur, rideo noctu sola non ambulet grauida vitent amara omnia , acria, arida vehemente .grauida quaedam Ripaetransio serpente viso abortiit; ideo horribilia fugiat. Dicunt Philosophi, quod si mulier viderit leporem marinum abortiat, vitanda etiam ecuolia ambiatica, quae menses irritant, Viphatali, ciceres,in eorum ius, optum, erithrodanum, sic etiam illa, quae purgant iuuant siccavua,in cocrum cibis inspergere, tyris mespitis, 'uiusmodi astringentibus uti nec non etiam cotoneis, imo expertum est, quod si cotoneum frequentiu praegnas comedat, puella, aut puer ingeniosus industriusq; nascatur, imo cotoneum assatum comedere post cibum cunctis pro
103쪽
caeperit vomere sinterdum praegnanti tument pedes , ideo ex citri mali decocto debent lauari ususque eorum, ac punicorum malorum in cibis est tarii salutaris. Testudinum, leporum, cerui . mae, cuniculorum, eri-cij, apri carnibus uti, confert summo per ad prohibendum abortum, sic tuis testudinum, quae non solum dictum est grauidae abortiant solent efficere, sed emam iuuantiam natos qui statim morituri sunt, nec possunt educari,durn modo ipsis assidue tantur prodest, Missius cancer fluviatilis piopinatus vino catullorum, Sescpori nondum natorum coagulum datum in potu mirifice conferre alserunt Medici. AEtites sinistro bracchio alligatus, praegnant abortum prohibet, in partus hora alligatum Anae aduenientia a-
mouet pericula in partum accelerat, ali cum ethicem
ali undem, ali Aquileiam nuncupant, eo quod Aquila in nido inter oua soleant ipsum imponere Sardonius etiam lapis ventri alligatus consert ad retinendum tum sicque sam ius lapis di tus ab insula sui noministi in potu sumatur idem δε it, item maluae agresti radix , herba suderitis A brachiis lapis , in pyrastro inuentus prosunt , ac prὼ terea serici stuppa imbuta candido ac luteo oui simul cum tribus aceti guttis super renes imposita ierillus praegnat tibus , ne partum abortiant, nec quid incommodi pEtiantur conducit, lim in infinita alia remedia dare potiem sed causa breuitatis sileo
EVNT nares interdum proni ex utero matris aut capite nonnihil in obliquum inflexo ut ficu conspici queat seninae,aero aduertarit imagna A parte collocantur; it aut resumo aegresse, edito ploratui Aulum Ob- tueantur licetiimu comper hoc a Uur oriri e proced ereio eant . animaduertandum igitur c cundum naturam iantem
104쪽
Antem prquio capite se debere proserre, atque in longum
Cocpore exporrecto, manibus Demoribus applicatis exitus affectare, in hac opinione Aristoteles videtur fuisse; Praeter naturam quando, aut inflexo, circumactoq; corpore, pedibus distortis, vel divaricatis, manibus expor rectis, aut natantium more expansis, pronis' humuris inflaxa, contortaq; ceruice, capite in obliquum magn suo prςgnantisq;.seu enitentis periculo an lucem prodeunt. Sed ut secundum ordinem procedamus infans gestati nis curriculo completo molitur eruptionem , seque incisen an voluitur deorsum, nequiens in latebris delitescere, quum illi per umbilicum suppetat alimentum cordisquo calor absq; respiratione externa subsistere possit quo cir ca alimento grandio factus non solum alimenti maioris verum etiam, lucis est auidus , praesertim carceratus in uteri angustia, Madaucto natiuo calore suffocationis imminenti periculum auersantis , quum non sufficiat spiritus maternus , quem illa per arterias subministrat adeo ut membranis ruptis, quibus obductus erat acerrimo parturientis cruciatu iam qui comodum sentit debet etiam sentire, Dinc ominodum' in vitam producatur, moniolumi tus , dum est persectus suis forsitan motibus, 'alcitrationibus, sed potissime natura operante, ut Galenus testatur,&itata a turae opera disrumpuntur membranae, exit 'tus non aliter, quam maturi fructus ex arbore facile decidunt. . Causis dissicultatis pariendi optime nos ab Aristotele docemur talia dicente cum mulieres pariunt dolores mali quidem in partes incumbunt, sed plurimum ad alterutrum femur, caeterum quibus aluum tormina vehementer exercent Ocyssime pariunt, quibus lumbi dolent vix pariunt, quibus unus Venter expeditius, si mas nascituriprofuit mi es diluta pallidiuscula sed si 'mina cruenta seresia ea quot praeliantida est sed fieri quoq; potest nonnQ-lis, vi orum neutrorum accidat ceteris animalibus partus non laborio leuetaiunt, minus enim cum parturiant in istari volib. T. p.
eripropesnem. i secum dum naturam j eo.
105쪽
stari videntur. At mulieribus dolores vehementissim incidunt praecipue stabilibus . tellularijs.4 quibus non latera sunt, ncque facultas retinendi spiritus suppetit difficilius etiam edunt, si interea dum per vim retinent, coactae eruperint respirationem primum aqua illa subter cutem fusa per foetus motion m ruptis membranis effluit deinde stius inuerso utero, secundis interna euoluentibus foras venit in lucem Dissicultas etiam pariendi ex multis causis oriri potest , primo mulier, quae, terinis molestatur, aut dissiculter parit, ex Hipp crate , it Galenus dicebat, non sine rati ne foetus nescit obsisteres, sed ex febre, Munio humorum
corrumpitur, nonnunquam vero perdurat qui cem usque ad tempus partus, sed cum in ipse valitudinarius sit, equi longo tempore laborauit, di matrem habeat imbeccillem, non sine periculo paritur,cum ad bonum partum duorum corporum vigore sit opusci grauidae mulieris , infantis , foetus robustus, proinde valide calcitrans facile excludi solet ex Hippocrate, aeta etiam Obseruatur, nam iuuencula ante decimum quartum annum dissiculter pariunt, timc enim viae adeo existunt angusti ut partus dissicilis fiat, sic post o annum seniores propter virium imbecillitatem dissiculter pariunt, etiam mulieres partui non assuetae ex Hippocrate cum dissicultate pariunt, sic etia in delicatq, molles, quae dolore non facile possunt i
Oriuntur etiam pariendi dissicultates ex aeris mutatione, sicut ab Hippocrate habemus legis recordor, Si se expertustanno baxestili animalia sterilescere, Sirulie-rps cum labore parere. Inter cinera animalia mulieres uterum meierunti causa ab Aristotele redditur, cum enim mulieres totam degant vitam plus sibi X rementi contrahunt nam quibus gentibus solitum est, ut mulieres suscipiant, ij nec vir-xus tam dissiculter gestatur ' partu iacit est, deni uequibusii is locis mulieres, quae laborare consueuerantia lius
106쪽
lius pariunt labor enim excrementa consumit, quq in x lieribus Ociosis augentur, cuinq; parturigo laboriosa sit . labor, exercitatio aeta vitae facit ut spiritum possint retinere , qua in re partus facilitas conciliatur. Difficultatem etiam pariendi ita accidere necesse est pro Iib. Pter delationem longiorem, nam in nunc mulieres si in D. de partu , vel oscitando, vel alia eiusmodi causa retrahunt, cu as. facilius pariunt.
Pingues, praeter naturam crasilai teste Hippocrate Dis pώ.
non concipiunt utero ijs omentum os uteri comprimit, de ψε. Priu quam extenuentur non concipit, ego obseruaui semper cum dissicultate parere , sed non admodum praeter naturam pingue idebiles, timidae, paruam hysteram habentes dissiculter pariunt, si ibi apostem , si nimis magnustus, quia gre excluditur, nimis' crassus, vel hydropicus.
aut maximum caput habens, vel capita duo, vel monstrum,
aut si plures, veluti Gemelli, praesertim si accidat, vevterq; eodem tempore in uteri ceruicem decumbat,in si foetus in utero mortuus, Miritus,& si natutaliter non exit,s fuerit iuxto minor cum non habeat iustum pondus, haec omnia dissicilem dolorificumq; reddunt partum A Medico me percepisse recordor grauidis, praegnantibusque multoties placidum , facilemq; partum de nunciari , quando Luna noua, seu plena parturire incipiunt praesertim quum Lunae vis pubi in cubit, aut inguina,se moraq; occupat, nam syrius hoc singula membra percurrere spatio 8 dierum ijsq; biduum non nunquam triduum insidere constat, quum enim motatur circa illas partes uterus lubricus , protinus dilatatur, ipsiq; infanti exitum praebet expeditum . si vero Luna senescente, atque imminutata tus inciderat magis laboriosus fere esse consueuit, magnoq; conatu ac molimine elidi ratio cuius licet a Ptholem omultis in locis securo quadripartiti libro ostendatur, Aris lib. s. c. toteles tamen in Astrologia fatis veriatus idem ostendit. o. de In conueniens hoc in loco non erit si aliquas Astrologo gen ara. rum referam Platones , imo obseruationes a me ita icta S, N
107쪽
primo in infante quodam in mole Florum nato anno r6o'. Mense Aprilis die Saturni decima octaua , hora et cum minutis et 7 horologij, cuius mater varij torminibus vexata ex hac vita migrauit c li situ inspecto eodem tempore luminaria in Angulis Orientis, S Occidentis diametro radios intuebantur; cnus etiam Martis significatrix in Geminis Marti iuncta partiliter in non repcmebatur , Saturnus in Aquario partiti trigono in signis breuiu ascentionum Venerem , Martemq; in tuc batur iis bes candidelecto euidentem Matris mortem salutas liut in lans , quia sol, Horoscopus, atque Luna apliciae esse poterari In altera vero sit constitutione non solum Mater V rum etiam δε infans mortuus est; pr ter a mihi cum di- istum fuisset quodam sene se multos habuisse liberos , postremo filiam, quae prima, vel secunda hebdomada post
Ortum Vna cum matre mortua fuit, quesivi tempus sirus
Ortus. quod dixit fuisse a uino I 8 i die lunae septima Augus hora . cum dimidio horologi j,4 quisquis paululum in Astrologia versatus iudicare potuisset, quam debilis extiterit eo tempore C li dispositio, ac influxus in elementa, cicorpora alia primum enim nullus apheta erat praeter horoscopum, qui ob australem nodum infortunatus existebat, atque etiam ambo ipsius domini, nempe una ob mansionem, Iuppiter ob altitudinem in signis a proprii a lignitatibus cadentibus, Luna scilicet in Scorpione Sciu-piter in Capricorno cadens ab altitudines, atque Et rogradus in sexto Coeli templo, Luna in ultimo Scorpionis gradu si Pthole meo,& AEgiptij credendum hin maleficorum terminis, ici non procul a Scorpi corde, in jue lolis tetragono dannata censenda est , Venus etiain radio diametro Saturno respiciebatur. Alte una referam exemplum perceptum a quodamin uerendo meo amico , qui multoties di it eius sororem au DO 'i'. die I Aprilis Romae variis pariendi doloribus per totam dic in corrcptam, tandem quanta noctis hora Uu mairati a Q. pereris maximo cruciatu ac anxietate.
108쪽
undectio inspecto Horoscopum a sagittario occupari inueni, quia Dragonis cauda ni ipso orienta lyangulo erat, Mars in septimo cardines, Mercuriusq; in tertia quadra tOhoroscopum intuehatur,donec Dragonis cauda ad duo 'ecimam non peruenerit, Mercurius partiti tetragono radio horoscopum respicere non destitit, Mars in sextam non ruit a Solis exagono radio illustratus , ideo nunquam pariens infantem soras eicere potuit. Haeel, Minfinita alia exempla a me referri possent, tamen quia alibi diffuse tractantur ideo silentio inuoluo. Ad facilitandum denique partum remedia innumerabi s. Ita sunt, etiam amuleta perlatta ex Galeno , sed apud nantiquas mulieres erat es Lucinae auxilium Iouis, MLa 1, tonae fili , haec enim eadem est cum Diana, Hecate, iu-na, disserunt tantu modo nomine dicitur Lucina, quia lucet per noctem, vel quia lucem praebeat f tibus , qui ante septimum Lunε mensem hac Solis luce perfrui minime possunt, vel quia maturos situs in lucem ex utero euocat; sed causa quare Lucina nempe Luna dicatur plurimum conferre partutientibus esse debet,quia illius ope propter vim propriam humoris foetus adiuuetur, cum illius benificio is in utero intumescat, ad quam rem in Solis ' Lunae
ratio praecipue conferre putatur, nam manifestum esse arbitror omnibus, vel mediocriter eruditis, quod Lunae beneficio augentur humores, cuius vis in multis est conspicua, sed in conchyliorum genere praecipue,quae cum Lunglumine augentur decrescunt. Huc accedit . quod parturiendi tempore plurimus humor sero persimilis in membrana cum foetu continetur in utero, quare, isterus inis
surgit ad expellendum cum foetu humorem cui rei cum moderator humorum sitiuniplaneta plurimum conferre putatur, Midcirco Luna parturientibus, praeesse credita est coronabant praeterea Antiqui Lucinam dictami , quae quidem herba valet ad abortum, ad secundinas expelleii-
Et expertum est magnetem lapidem hora partus ia
109쪽
biem II manu retentum eum facilitare; Calactides seu galarici ea lapis alligatus coxae cum filo lanae Ouinae partum facilitat, Gagate in aqua tritus, ac PrRgnanta CX bitu S, vel quocunque modo propinatus ab ea Cetum accelerat, magis vero succinum, quam Gagate prodest . Viridis Iaspis cum venis croceis , etiam praegnantibus sic parturientabus auxiliatur.
De Inequaliparturiendi tempora Cap. XIII. OM NI A caetera animalis teste Aristoteleo partum
suum singulari, implici modo conficiunt, ac unum pariendi tempus a natura statutum habent, cum norm ulla longiori, nonnulla breuiori pariant tempore ; Sosi homini varium pariendi tempus datum cst , sicut ab ipso me Aristote e habemus in experientia comprobatur, mulieres septimo, octavo, nono, decimo, Vndecimo mente parere . Vteru tamen magna ex parte nono mense dehiscit reladiato ite pubis parturiente pro virili enitente, quod grauat excutere , atque infante insita vi ductu a naturae crumpente , quo adiumento ua partu mortuo, aut inualidoni ulter destituta est, namq, vivus , alacerque infans e Nistit .peri, acrique inhiat, iurum nitit captare Sed est inimaduertendum hoc in loco, nam statu excusso, ut frequenter accidere solet , ego in Ciuitate Montis
rati, dum ibi medicinam practicam exercebam expertus sumo ut secunda choryon a Graecis dicta in utero tit iter, cuiusdam nobilis mulieris adheruit,& seiuncta in uteri iundo existebat, instar pilae conuoluta erat circa illam uteri partem quam quidem nec violenter statim extrahere iussi nec eius eductionem parui feci edoctus a sapiet tilii-im Medicis talem detentionem cerebro cordi, ac stomacho grauissima inferre nocumenta vapor bus ibe eleua- ijs, iam ad eas partes traductis , S uti cicentc inicit ora corrumpat, scuissimis cruciatibu interuciat erat
in hac os turi apertum velut obstetrix ruisex Mi in alici a
110쪽
ciebam ore uteri clauso talis membrana coniuncta erat in
uteri fundo , accersitus igitur,4 omnia ab obstetrice recte Pe cuntatu cessi cacissima multa presidia subministraui Omilla tamen ociosa extatere, te ipsius salute diffidens ulli ut pinguibus perfusionibus adhibitis per sim strae manu digito hylteram leniret aperiret, ac paulatim dilatares, Vnde manu immissa secundam coli rentem uteri fundo veluti dixi lenit, tunc iterum ut si, ut apprehensam nos ita ti in recta in attraheret propter timorem hystero prolapsus, scd sensim . S placide in obliquum δε absq; vi Olcntia hac, illac uer Obvertens, deinde paulo validior, unde sic obediuit, a connexu sint distbluta, S praeter spem salutis libera euasiti,
Sed quare non unum sit pariendi tempus , primum Obsanitatis inconstantiam, atque morborum varietatem, nec non in formationes, postea ob statum in utero varium, mutationem, nutritionemq; S exitu S celeritatem, aut tarditatem contingere potest, nam quc madmodum quorum celerior formacio est , i cel crius quoque mouentur, Win lucem exeunt, ita si validior sit festus, ubi perfectus existit exitum sibi parat, differt si imbecillior, atque si alimentum parcius habet , si vero uberius citius egressum quaerit, atq; sicuti non omnes mulieres eundem in menstruis moduxta retinenti, sed pro temperamento habitus, victus rationis , status varietate, aliae alijs largius, aut parcius Xpursantur,at quum utero gerunt alia: alijs copiosius, aut pa cius Detui suggerunt alimentum, ex quo fit, ut cetus nunccsterius , nunc sqrius ad exitum sibi viam procuret. Haec sunt Philosophorum, medicorum sententiae, quq eum naturalibus rationibus sint sulcitae, atq; naturierespondeant non sunt ullo modo spernendae Pego vero non micus Philosophorum , Medicorum amicus, quam Astrologorum sententiam ipsorum libenti animo referre con bor, quae in hac materia non minus vera, quam utilis a me