장음표시 사용
131쪽
DE REPvBLICA, LIB. I. II;bppida imperio domestico adiecerunt, quib.imperat
exercitus, tributa, leges:ines tamen caeteri nullum ius habent quinetiam Basilienses, cum anno DLX. qum-qu:iginta aureorum millia regi Francorum mutuo dedissent, fideiuslbres acceperunt Solod tureia ses. Quoniam autem praefecturas nouem communib omnium auxiliis in deditionem acceperui, singulae ciuitates vicilli in praetorem mittere consueuerunt ad ius dicen-dhim; ut sua cuique Helveticae ciuitati iuravi obsequia tribuantur Badense etiam oppidum ubi conuentus annui coguntur, commune est octo ciuitatum, qpost victoriam Sem bachiam simul coaluerunt. Satis etiam ni nib. persuasum est, Opi ror non una omnium esse religionem : nec dubium quin armis ac ferro iampride decernere concupietini id', pontifex Romanus perlegatoSessicere saepe conatus est,&confecta res esset, nili sapientissimis Regum nostroru co-siliis reuocaretur; tu nilpter mutuam erga socios ne cessitudinem, tum etia quod ab orii in salute ac tranquillitate securitas Francorum quodammodo pendere videatur. Accerte una omniuRespublica plerisque videri possit,ipterea cydecreta incomitiis comunib.
cominiani consensione probata omnes tenent:ut quidem latis intellectum est ex eo,' a septem ciuitatu lagatis decretum est anno MDLIm quo tempore, cum praetores earum ciuitatum' antiqua religionem acer rii e tuentur, communes plecturas iureiurando stes geret,ne religionum ritu veteres in nouarent: quare
ligionis specie communes subditi carcerib. ac iuppliciorum metua Romana religionis praetori b. catholicis urgebantur, nili ciuitates noua religionis interces, sissent: &ude res ad vi in Marma pia plura vidcbatur, nisi legati Francoru disti diacoposuissent, ealcge tacta iurisiurandi a comuni b. subditis extorta Dei indorentur;&ut communes iubditi noua religionem contra foedus susccpta eiurare cogerentur, si maxima pars ciuitatumHelveticaru ita decreuislet. Ad hanc cis
132쪽
actionem magnum attulerunt adiumentum sarἴω&Abbati cellanic5munes socii; qui utramq; religionem suscipiunt ac probant. Ex quoessicitur,ut quod maxima pars sociarum ciuitatum decreuerit, singulos teneat. DAt ne societatem quidem, aut foedus,aut a micitia cum ullo principe contrahere sociis licet, nisi conspirante omnium consensu. Cum enim ciuitate, Helvetiorum qnouam religionem probarunt,societatem cum Philippo Hesserum principe, cum ciuitate Argentina coiissent, ab ea sociis expostulantibu discedere coacti sunt. Et qui Romanam religione colunt, societatem cum Austriacis contractam deserer coacti sunt. Ac tametsi cum Pio IIa I potifice maximo, foedus religionis tuendae caula percussissent; id tame, quantumuis a pontificibus prςmiis propositis pellicerentur, renouare noluerunt. Cum autem ageretur de
foederibus cum Francisco I rege Francorum faticiendis, diutissime intercesserunt ciuitatosHelvetiorum, cinoua religione non ita pridem imbutae fuerant,Zuin-glii theologi acerrimis concionibus persuas; qui peregrinis principibus militare nefas esse contendebat ac tantum profecit,ut sui non aliter quam amicitiae causa secietatem cum rege nostio coirent. Renovatis autecum Henrico II foegeribus, Basilienses richas istam cum ciuitatib. catholicis no tantum ad amicitiam,sed etiam ad auxiliares exercitus cum Francis es adluxerunt. Tigurini tame ac Bernates, suos, indicta capitali
poena, regi Francorum ereri Vetuerimi, anno DLIIII.
Acciuitas Vndet ualdensi si, Cardinaled ridentino exercitu coscribente, subditos ab exercitu reuocauit, capitis ac bonotu Sposita poena siquis alteri quam regi Francorii militaret. Quae certistima sunt argumenta, tot esse apud Helvetios Respublicas quot ciuitates. avustet siris Ita quoque tres Rhaetorum ciuitates', quae quin- 'U' ' ' uaginta collegiis constant, diuisa seorsu imperia moderantur quotie autem conuentUS habent, maxima
Rhaetorum ciuitas legatos octo ac viginti mittere co-sueui.
133쪽
ti leuit: securida, x xl III .minima. xl III .iis conditi onib Vt ea, quae pals legatorum maxinia decreuerit, de reb. ad uniuersitatem S communes socios pertinentibus. singulos teneat. Interdum etiaplebs uniuersa cogitur ad ea, quae in republica graui ilima hiat, duudicanda. Fallunt igitur, qui una ex trib. ciuitatib. Rempublicam conflari putant. Nam commune conuentUS,ager communis liostes lamici comunes rem publica non esticiunt eandem non etiamsi aerarium Oninium desit; sed summa imperandi phibendiq; potestas, qua quaeque civit. as suos coercet e potest, ut suo loco disseretur, neq; n.ii plures patres ramilias bonorumna niti societatem coeant, propterea natii milia et icere nostiliat. Ide iudicandum nobis relinquitur de sociis Italiae ciuitatibus,' quo foedere in Romanorum societate venerant, ut eosdem haberent hostes de amicos: singulae tamen ciuitates suae maiestatis iura tueb fitur: utAm- phictionum quoq; ciuitates septem p cullis foederib', caeteras fere Graecorui ciuitates in societatem pira-xeiunt: cum singulis anni conuentu S 'haberer, i p .l-G-i,gati omnium fere ciuitatum eo conueniebant, ut de Eliat H.SD a reb. rationi b.inter ipsos communi b. decerneretur, ab ' '
iis quos ipsi Myrios appellabant h: Ab iis Lacedaemonii, γὰ- - qumqvagitara auri talenta Tlaebanis quibus Cadmea chascis,d eripuerant contra foedus, pende: edamnati lint: S ua Amphictionum deereta contemseiant, duplicata est mulcta Phocenses quoq; cum lacrum Delphorum aerarium diripuissent, id restituere Amphictionum decreto iusti fuerunt: sed quia decreto non parue Ialat,agrum Phocentium Apollini Delphico iudices sacria in Fnuntiariit. Inde Philippo regi Macedoniae libido incessit ut Phocen lib. bellum Sacrum indiceret,&corii oppida popularetur. Hic videri pollit uniuetia necta una&eade respublica; qtamen totidem pene respublicas habuit, quot urbes; Amphictionum decretis no aliter obligari potuere, si CX paci O Juento,pei inde ut in arbitros copronaittilblet.at neq; Laced monii
134쪽
1is Io ANNI IBO DI Nineque Plio censes Amphictionum arbitria receperat; neq; ad id inuiti iure cogi poterant. itaq; Amphictionum aduersus Lacedaemonios Phocenses eateia,te-plo Delphorum proposita, cocerpserunt ac lacerarui. Et cum Lacedaemonii Phocentibus opem praebuisset, ab Amphictionum conuentu ac foedere excitisi sunt. Ex quo apparet,Lacedaemonios prius Amphictionum foederib. ac societate exceptos fuisse. at quoties inter se socii discrepat, ad communes socios arbitrium dese tur, etiamsi hoc foedere comprehensum non sit. Eosdem sere coventus maiores nostros ex uniuersa ita Gallia Couocare consueuisse,idque a Vercingentorige Gallorii in imperatore factum fuisse,scribit Caesar'. Actametsi Hedui, Carnutes, GergobiaArvernorum, Bello calli, haberent optimatum imperia, quidem a se inuicem diuisa ac Bituriges in Heduorum, Avarici in Biturigit in fide ac ditione essent nihilominus principum ac ciuitatum inter ipsas distidia, Druidaru decretis ac iudiciis dirimebatur. Ac si quis reb.iudicatis parere recusaret, vir sacris publicis, aqua, igni, hominum comercio, execradum in modum interdicebatur. Diuisa tame imperia filere ac certi cuiq; ciuitati fines,&sua cuiq; maiestas. Quod si foederatae ciuitates in v-nius principis aut plurium optimatum fidem veniant, una Meade respublica ccsetur; φ no facile iudicari potest. Na Achaeorum secietas, trib. initio ciuitatib. constabat, gaequo foedere iungebantur: δί cum eos de hostes eosdem etia amicos haberent,salua tam cetratinitio ciuitatis cuiusq; maiestas: cum autem assiduis bellis infestarentur ac sepillime couentus habere cogeretur, legatorum couentus tadem psecit ut in una optimatum Rempublica coirent,ac paulatim Achaiae totiusq; Peloponnesi ciuitates omnes in societatis Mespertraherentur: q societas ab Achaeis nonae accepit, ut Sui tensu, quos Helvetios veteres appellabat,ab exiguo Suitensium pago famam traxit propterea quod
p cimi, caeso pside, ab imperio Germanico defecissent. Et
135쪽
Et quemadmodum Achaei Tyrannorumagistri dicebatur;id quoq; nomen sum cum sua laude adepta sunt Suitenses. Quinetiam Italiae populi post clari Pythagoreorum, si populares status ad paucorum imperia
detulerant,turbatis rebus,ad Achaeorum opes 'Mnde I
cofligerunt. Vt autem ex omni b. ciuitatib eadem res rata.
publica coctaretur,auector fuit Aratus V, qui obtinuit, 'in singulos annos unus Ach Orum pr tor crearetur, S raiatio. p. penes utiem belligerendi esset imperium.Is Achaeoru ' 43 Lim ιprmceps erat, id est, omniti prim , cu comitia cogebat. Et cum antea legatos singilli ciuitates cum ma datis adcouent Ach orummit celent, ut ab Helvetiis erisb-let, Arat'psecit ut legatorum coet' decem Demiurgos crearet, qui b.decernendi summa potestas esset cς teris v. legatis consulendi tantum ac deliberadi. Haec duo capita unius Reipubliciae optimatum consi ituend p-cipua silere in si paulatim tyrannorum ac populareS status concessere, partim sponte,partim Vid armis coacti Hostium vero spolia non suagularum ciuitatum
sed omnium fiebant. Ad extremum, tanta fCederato Aehaeorum rum conspiratio fuit ac tantus co sensus, ut iisdem in1- ως ς
periis iis dona legibus eadem religione,eadem lingua, sermone iisdem iudiciis eade disciplina, iisdem mori bus, ii ldcm numniis,iisdem mensuris,iisdem poderit,'
Vterentii r nec tam singuli sibi, si omnes omnium si e Tebbi ', miles essent. Quin etiam Macedoniae regea, Philippus inquam uterque, Antigonus, Demetrius in foedus Achaeorum Venerunt, ac praetoresAchaeoru creati sunt; salua tamen in suos imperii maiestate. At cum Romani copertum haberent, Gr clam inuictam fore, quamdiu staret societasAchitorum, Gallo proconsuli in mandatis dederunt, ut modis omni b. societatem illam dirimeret; neq; id fustra tentatum. Nam pleraeq; ciuita te quereb.atur, foederis aequi specie imperium sibi ademtum suille Inde Gallus accepta occasione ciuitates de se stionem meditantes Romanorum propositis opibus acrius inflammavit. Quod cum Aiatus intelle-
136쪽
xisset, rogationem tulit ad conuearius, utqstione d CIeta coercerentur, Tab Achaeorum societate defice-Ient: tunc pleraeq; cutitates aduersus Achaeos rebellarunt, cum Romanis foed'percusserunt. Sed cum Achaeis inuicta Romanorum potentia videretur, cu illis pro sua libertate amicitiam inierunt; ea lege tamen,Vt deinceps Lacedaemonii, quos ab Achaeorum imperio Romani quodammodo distraxerat, in Achcorum fide ac ditione essent, nisi de capite ac fortunis omnibus a Taufhb.ν Lacedaemonii ciuis ageretur ' quod a Romanis callidissimo commentoti unum est, ut esset perpetuaLacedaemonios inter: Achaeos materia dissidiorum ac ciuilium bellorum: nam si omnino Lacedaemonii in Achaeorum potestate fui sient, eorum opibus societatem valde auxissent; si liberos omninoLacedaemonioSRomani Cile paterentur metuc dii merat ne priscana Via ratem, cum sua Republica recuperarent.
Iisdem artib. Romani sitoloru ciuitates a se inuicebr viii ι, disὶ ui Xerunc V, Cum extrit, unaRespublica coaluisset,
'S μ δ' imperator perat. Na quo pauciorca sunt ciuitates, eo facit rus ex omnib.una respublica conflatur. Dissicilius LV iis uti nun tre: Viginti Lyciae urbes nam ex optimatibus societas Rempublicam constituerunt, a quibus Lyciarchos imperator annuus creabatur illud tamen proprium fuit eius reipublicae, quod maximarum Vrbium legati tri plex suffragium habuere in comitiis; mediocrium dupleae, minimaru vero unicum, ut est apud Strabonem 'η' ' ς' At urbes tredecim Ionice, duodζcim Hetrurax, septe Hetrusca se Oc quadraginta Latinae,archiuimam quidem bcietate
bere ibiebat,i,saluo cui l ciuitati iure male it iis, ut a 'pud Helvetios, Roma ipsa Latinorum fa clerc copre 'hensa fuit; ac Seruius ipse Tullius, deinde Tarquinius
Superb rcetes Romanosti, a Latinis imperatore cre-imi, atl iunt mhIl tamen de regu maicitate, aut ciuitatuna
137쪽
l DE R EPVBLICA, LIB. q. Ilo licina perio detrahebatur,quo miri Respublicas arbitrio suo moderarentur. In quo pleriq; falli post int, si eiusmodi ciuitatum consociationem, Achaeorum c feto lorum Reipubli cae cosimilem esse arbitrantur.Sed his nullaReipublicς forma, earum qua S nouimuS,aequarii potest,praeterquam Germanorum, quam a monarchia, penitus alienam optimatum Rempublicam esse, suo loco planum faciemuS. Hoc tame omni u sociarii ciuitatum c5mune est, ιν imperatore, cu bellum aduersus hostes geritur, vel in singulos annos,velppetitum facere consucuerunt. Et oueadmodum Achaeoru respublica Macedoniae reges sibi duces creaverunt ira quoq; Latini Romanoru reges; Ttoli Attalu regem ' Germani peregrino princi a rivis h.nipes acciuertit, Guilichraia Batauorum regulia, Henricu Lux cmburgum, Alipho sum X. 5 Carolum V.Castilia: Reges; sitamcisivit ius ac necis in suos haberet alienis tamen imperiis tenebantur. na qui belli praetor aut imperator creatur in aliena ciuitate, statum cipubl. alienae no mutat. Philippus enim Valentis rex Francorum legionum ecclesias scarum imperator Lu Pest, ut videmus inco foedere quod ictum hest inter Philippi, ann im. Valesium &Henricum Palatinum Comitem, qui post Imperator est a Germanis elestus. Nec ira pri. cm-dolphus Friderici Danorum regis auunculus Ballicarum urbium imperator a ciuitatibus dictus eit. At etiam Venets. quoties bellum gesturi sint, que nitiis potius peregrinum ducem acccrsere,quam ciuem costieuertini. GCrmanorum vero Imperatores altius quiddi
spirante ii quos antea diximus nec se belli latum duces ac praetores, sed etiam monarchasese contendiat;
quod an verum sit, suo loco: certe Fordinandus Imperator Caroli fiater, per legatos Vetuit, Grumbachu&coniuratos qui ab imperiali curia proscrip ri erant, ho-- mitio ab Helvetiis excipi quod cum impcrate magis ῆ rogare vi teretur, Helvetii liberi populi aliquantum fotum oti sunt. Antea qιloque Morictus Musaeus, regis
138쪽
D IOANNI, Bon INIFrancorum apud Helvetios legatus, regem admonii. ii,Mediolanensem psidem vetuisse cardinalem Sedunensem sui iuris principe ac Helvetiori socium, quominus cum Francis foedus iniret interdictum tamen
illud irrisit cardinalis,& in Regis postri societatem venit a quo trecentos aureos annuae pensionis accepit.
No dubito ego quin Germani principesHelvetios, si possint, sub imperium reuocare conentur. Hinc illa in omnib' sciderib Helvetiorum, qcu exteriSprincipib.feriuntur,imperii Germanici exceptio, semplacita quada ratione inesse dicis, nisi diserte δ expressi clausula reiiciatur. Quod ut fieret aduersiis Imperatorem in eo foedere', Helvetii cum Fracisco rege c5- traxerunt,anno MD XXI. curauit uisca regis legat', idq; habuit in mandatis. Na aetate superioreSigismundus Imp.Helvetios impulit ad arma capienda aduersus Fridei icum Austriacu, cotra foederaAust riac gentis, cum diceret, hoc ab Helvetiis imperii Germanici tuaiestati deberi in omnib.autem foederibus maiestatem superioris tacite semp excipi; id , verum est,qua'
tum ad iura maiestatis attinet: no tamen Helvetios opinor,imperio Germanico propterea teneri, sed Germanorum maiestatem superiorem confiteri;atq; adeo
Imperatorςm ipsum, qui est in imperii Germanici fide
ac ditione.Nam in foedere octo ciuitatum Helvetiearum, Tigurini,Bςrnates,Suit enses, Vnde ualdi. v antea imperii Gennanici partem fecissent, exceperunt imperii ei manici maiestate, ne Gei manis fraudi es set, , foedus sancirent. Nec ita pridem Tigurini, Lucernates, Urani, Glarcnses, legatos ad Ferdinandum cum Auguste couent' haberetur petieiunt ut sibi priuilegiorum libet tale uti frui liceret. Ac iam prid erantiquo foedere, quod cum imperio Germanico&Helvetiorum ciuitatibus ictui nisi , cauetur ne cum exteris principibus ioci cratem eluetus mite liceat , ut bellum intia fines imperia Germanici geratui, Fama κηοjo pi Optcrea Carol. V.Imperator questus est pcr iteras
139쪽
d Helvetios scriptas,antiqua foedera cum Germanis percus a violari ab exercitu Helvetiorum; qui nodu- hilarat, coniunctis copiis cum rege nostro, Germanorum agris vastitatem inferre. Nec multo post ab Helvetiis petiit, ut poenas sumerent de exercitu, a in Austriacos agros inuasissςt contra foedus , linterAustriqprincipes&Helvetios ictu est, annoMCCCCLXVlI. ac renouatum anno Di. quo foedere Romanus p5tifex,imperium Germanicci,ae domus Austriaca excipiuntur, pensionis lege dicta,qua singulis Helvetioruciuitatib ducenii florent in singulos annos daretur.
Ac rursus anno MDLII tr. 'renouatum foedus est. Nam
foedus Francorum cum Helvetiis cotractum est ad tuendos sociorum sines, non ad exteros inuadendos qratio facit, quominus Helvetii fines Germanorum S Austriae gentis inuadere velint; non quia imperii legibus teneantur. quod sanctius cautum est in foederibus
quibus excluduntur omnes qui nec Germanis subditi sunt, nec lingua Germanica utuntur. Ac lapissime Carol. V. Imperator ab Helvetiis petiit,ut agerMediolanci si una cum regno Neapoleos ac Siciliae, foederib'Austriacis exciperentur; q, plane recusarunt Helvetii anno DLV. Idem iudicandum nobis relinquitur de Rh torum ciuitatibus ab imperio Germanorum auulsis, i nec aperii, nec Imperatoris edictis se teneri satis declarauerunt; cum ne principem quidem Germanum, Q ab Imperatore pontifex Rhaetorum erat designatus, ferre voluerint sed cum inter se tres ciuitates Rhaetorum de pontilicis creatione disti deret, Helvetii illidiorum,quq inter ciuitates suboriuntur,ex foede e arbitros sese ferentes, pontificem eum esse iusserunt, qui erat collegio sacerdotum cooptatus acin- posterum politices, sic decreuerunt cos cib'Cadorti
tribus sit si agaretur. Et Fia de iure feciali, deque foederib disputatio est, dubitati possit, an siit, ditis liceat foedςraaccum illis Sc cum exteris iungere,sine sui
140쪽
xha IOANNI, Boni Nr principis venia Principes quidem modis omnibus
uidere se lentiae id haranaxime vero cum exteris. Nil ex Hi panorum sub cliris omnibus interdixit.Et curii L idovicus Dux Aureliorum is qui Lutetiae caesius est, multor uni calumniis premetetur, nihil gravi'cq im riibus obiectum est,quam quod foedus cum Henrico Duce Lancastrio clam perculisset Principes tamen Geti nani hoc sibi licere putant,&secum, d cum eXteris principib. suae salutas causa societatem coire, modo id sine imperii Gei manici fraude fiat. Nam qu foede ra aliter contrahunt ur,nullius sunt momenti: Cua tem imperium excipiatur,no propterea excipitur Imperator; Vis p equidem, sed nunqapertius intellectsi est, quam in cedere, quod Germani principes cum Henrico II .rege Francorum, Chamborti, pro imperii
Germanici libertate tuenda, P cusserunt aduersus rolu V. Imperatore anno MDLII.quo foedere Hericum regem lilperiorem aliouerunt, eiusque maiestatem comiter obseruare posponderunt, ac belli gerendi ducem communib. suffragiis creaverunt. Re autem Suecorum Gothorum una cum Marchione Asiembergo, Ducib. Brunsvicensi,& cliuienti,principe Au-raclio, e Comite Acuti montano,ac plerique Germanorum ciuitatibus foedus suae salutis ac dignitatis tue
dae cauta In1erunt, anno DLIX. quo anno 1 CX Dalaia ,
Dux Saxoniae, Laiadgrauius Halliae, Duces Bauariae,&Holiatiae, Episcos irigburgensis Bambergensis, Norimberga, Lubeca, ac pleideq; item Germanorum ciuitates populiq; , cum Sigista undo Augusto rege Po loniae contraxerunt.Quinetiam Carolus ipse Impera torsis cietatem cum Duce Baliaria: ac principib. catholicis iniuit, ut Ferdinandum fratrem Romanorum regem designaret. Paulo post etiam Franconica societas contradi est cain Austilaea gente DucoBauariar,trib. Fraconiae pontificibus, Salisburgenti Archiepisi opo,