장음표시 사용
141쪽
dem&in annos quadragilitas ocietas, qSue uica dicen i latur,contraci afuerat a ciuitatibus Germaniae superioris,in qua nihil taeter imperium Germanetcum ex D Cperunt. nec multo post Vandalorum ciuitates imperiales, Lube linquam, Hanaburgum, Virnara, RO stoca, Brema,Suedadbcietatem simul coieriit, ac belli Serendi causa ducem Holiatium ciearunt in Omnio' tamen foederibus excepta semper est imperii Germa' nici maiestas.SedDanie nobilitas foediis pro tua liber tale cum Sigillia undo rege 'oloniae, acculit ate Lube Ca aduersiis ipsum Dani. e regem perculsit ilia Aiale statis crimine haud scio an graui iis ullum cognari os sit, si Daniae rex summam in suos potestatem habi .er, ac decus regiae maiestatis tueretur; quacie re suu it, ac de toto iure feciali, disputandii, cus: prius tam cus eiure maiestatis disterendum videtur. Decii re M .usatis. CAP. VIlI. MA LE est simu a in ciues ac obditos legibusque oluta potestas, qua Ciaeci απαν ἐξουσίαν, interdum
z zizm id est onaιus ληperat vias pcllant: est enim male Di 4-in x fra inquit Festus a magnitudine dici et Principio defini- enda sit: it maiestas, quam nec Philosophorum nec Iuri consultorum quisquam detiniit: quum tamen nihil ad Reipublic. an illam intelligedum maius, aut maius necellaru et e Ideatur. Et quoniam sui cri Rem publicam definiuim',rectam plurisi familiarum ac rerum inter ipsas communium cum summa perpetuaq; potestate,gubernationem: explicandii est quid veniat suma ac perpetuae potes fatis appellatione. Perpetuam
dixim 'cile oportatre, quia fieri potest ut uni pluribu silesiuina in ciues potest as,nec laincia pei petua tribuatur,
sed ad breue tempus cuius decursu summa potestate abdicat. Non igitur summi principes dici poliunt, icdi otius sum potestatis ac imperii custode tadita lint, quoad
142쪽
i1 IOANNIL TOPINIquoad summus princcps populusve depositum imperium reposcat, cuius ipsi lint verissimi possesseres ac domina, non aliter quam qui res suas commodato vel
a st 2 pignori dederunt ' aut suam iurisdictionem imperi-
----quir umve alteri fruendum,siue ad certum temp',siue pre- cario permiserunt,suae potestatis iurisdictionis' arbi-- οῦ tri ac posse res esse non desinunt Sic Iurisconsultus m . praefectum Augusti exacto magistratu depositum im- μὰ .ai: is perium redd redixit Nec interest utrum minor ma- torve potestas tribuatur; alioqui si summa potestas legato principis precario c5 cessa, Maiestas diceretur, ea potestate uti spo iure posset,ac uersus ipsum principe, cui nihil ter inane principis nomen relinquςretur: quinetia ieruus domino imperarer; quo nihil absi1rdi' cogitari potest; cum in omni imperio, magistratib. aut di, ut is priuatisco cesso,principis persona semper excipiaturq; bfri ut quantumcunq; sit imperium,q, alteri tribuitur, mi-δI nus tamen It eo, quod iure maiestatis sibi reseruauit:
is piab.ηdi .li nec Vnquam ponata summa potet late censes, quin earum rerum quas magistratibus curatoribusti attri-
f. c.. gistratibus concessam, eripere Sibo iure possit.
u.ν Hiev Ex b.ellicitur necDictatore Romanorii, necHase s Hi U noster Lacedaemoniorum, nec Esymnetem Thes O Folin.is iap. salorum,nec Archota Melitentium, necBaliam Flore-uες-sia μή tinorum,cum populari potestate terentur; nec eos si a nostris hominibus Regentes regnι appellantur, nec vl-hlos omnino magistratus curatoresve quibus suma potestas est, non tamen perpetua, concessii principis populiae tributa, iura maiestatis habere ac ne illos quideantiquos dictatores summum ius habuisse,iam etsi Ohris ivi in ver-PTIDIA LEGE dicebantur; a quibus prouocari' 'non σει ρῖψ' tiae noterat & Quos um creatione magistratus omnes ab-sio.A.m dic.1bat: quousq; togatione iunia sacrata Tribuni plebis popularis libcrtatis custodes facti sunt, edictatore creato, libet umius intercessionis habuerunt : visi
143쪽
DL RE P.MBLICA, LIB. I. III prouocaretur dictatore, Tribuni cogerent plebem, apud quam de prouocatione certabatur. Nadictator Papirius Fabium Max. I. ac Fabius Max. II. Minucium equitum magistros, quod contra mandatum dictatorum dimicallent capiti damnarunt: Ut tamen ex D . . uocatione populi, ut dicio liberati lunt: sic n. Liuius
Tumpater Fabii, Tribunos, iri quit, pello, Sprouoco adpo pulum,qui plus quam tua dictaturapotest, cui rex Tu Boia, filius cessi. Quibus verbis planum fit, dictatoremnem principem, neq; summum futile magistratum, ut pleriq; putarunt , sed curatorem, que nostri commissariam vocant nec aliud illi tributum fuisse, praeter curatione belli gerendi, aut seditionis sedandae, aut Reipub. costituende, aut magistratuum creandorum,aut claui fi-rendi Maiescas vero nec maiore potestate, nec legib. vllis, nec tempore definitur. f. At ne decemviri quidelegum ferendatum, tametsi summam ac legib. soluta pote itatem haberent, magistiatus omnes creatione aecemuirorum abdicassent, ius maiestatis habuere, cu eorum imperium legibus duodecina tabularum ad populum promulgatis fine acciperet idi curationuomnium comune estinam Cincinnatus dictator creatus belli gerendi causa, cum intra dies quindecim hostium copias fregi silet, ac bcllum confecisset, dictatura statim abdicauit Seruilius Priscus intra diem octauit; Mamercus eodena ipso die; quo dictator dictus est.
Dicebatur autem dictator non a senatu populove, nec item a magistratibus, aut rogatione ad populum, aut ullis legibus,ri ad magistratuum creationem sem 42 M.... vi per necessaliae fuerunt, sed ab Interrege Qui modo pa-t
tricio anguine ortus eliet: neque enim satis erat nobi duim erat em
lem eise senatorem, qui dictatorem dicerces Quod si quis obiiciat, Syllam in annos xx .dietatorem legem tui. in I Valeria dictum esse; reponam illud Ciceronis 'neque 'G :
dictaturam neque legem, sed crudelissima lyra nidem P
fuisse; e tamen quarto post anno,quum dictator Sch - -
cst,abdicauit . cum scilicet bellorum ciuilium iam- -
144쪽
hias ciuium sanguine res inxisset, salua Tribui bruti plebis intercessione. Ac tametsi quadragesimo post anno Caesar ppetuam dictatura si libertate plebis inuasisset,intercellione tamen Tribunis plebis reliquit: sed cum antea Popeii singulari costulatu dictaturae no-imen de Republica sublatum estet,& cotra legem P5peiam Caesar diectatorem se lege Seruia creari curasset,
eoniuratione principium caesus est in medio senatu. Sed demus,uni pluribusve summam ac legibus se-lutam potestatem extra intercessionem aut prouocationem ae populo dari; num maiestatis itis habere dicemusZnam is maiestate habet, qui post Deum immo talem, se ipsi maiorem videt neminem. Sic tamen statuo non inesse iri illis maiestatem,sed in populo aquo potestatem precariam habent, vel ad certum tempus, cuius temporis decursu imperium deponere tenetur; nec populus sua se potestate exuere censetur, etiam, i summu ac legibus solutum imperium uni pluribusve tribuat,idq; ad certum tempus, no precario; itroq; modo, qui summum illud imperiit habuit, rerum a se gestarum principi popul OVeratione reddere tenetur: princeps vero populusve,in quibus maiestas inest, rationem rerum gestarum nemini,praeterquam immortali Deo reddere cogiitur. Quid igitur, si summum illud imperium in annos decem uni pluribusve conce datur ut olim apud Athenienses Archon nus,quem etia Iudice appellabant, summae in republica potestati
praeerat; non mittamen penes eum Reipublicae maiestas, cum potius populi curator curatorve esset,&rationem imperii gesti reddere teneretur. Quid si suma illa, quam dixi,potestas uni pluribusve ea lege in annutributa fuerit, ne rationem rerum a se gestarum reddere cogaturὶ sic n. Cnidii in singulos annos sexaginta ciues, quos ipsi Amymonas vocabant, id est, Omni exceptione ac reprehensione maiores.Non tamen hiit illis imperii maiestas,cum depositum imperium anno ver tente populo rcstituet e tenerentur.Hunc igitur magistratum
145쪽
iiratum quidem summum, ac potestatem maximam appellare possumus: pi incipem summum non possumus nam alter dominus, alter subditus est, alter pos
sessor ac proprietatius imperii, alter nec imperii pos casellor, ne dona inus dici potest , s ed custos. ista --
Idem nobis iudicandu est de iis, quos Franci Regen seres regni appellant, vi vel ob infantia,vel furorem, 'siliaria a absentia regis creari solet, siue eoru nomine,manu,ac 'sigillo, leges, edici a rescripta, iussa deniq; omnia fan-ciantur ut quidem fiebat more maioru ante lege Caroli V. regis Francorum diuo regia sigilla nomenq; regium legib.acmadatis Eponantur: nihil .aut parum admodum inter utrumq; interest, cum labi' curatoreserantur, ibante domino,ab ipso domino geri videatur ' At rectores illi regii ac regni Pcuratores blat:sic bare Et a ' s.Theobaldus Ble sensium Comes is qui Bonus usur- '-patur, seipsum regni procuratore Vocabat. Quare Cum ., Aouid Scuratorio nomine imperatur, extra Regis aut Domini appellationem, rasi procuratoris aut curatorisaeipublicae, sed regis ipsius est madatum. Sic n.Sena---tus Mediolanensis ac Neapolitanus abiente rege Hi-ψanorum, Inania cum summa potestate regio nomi-he iubet ac vetat 3 id, Caroli V.Cςlaris constitutione cauetur diis verbis concepta . SenatusMediolans Isispot statihabeati itutiones Principis somnandue, inservia lι,toia legi, lillesandi cotrastituta: habilitationes.praeroga Iones,re stitutionesfaciendi ci c. Asenati ne proliocari plui d c. Orqitic laidfaciet pare rivi h. ibeat Pisia principes is uac decre- tu esct no tam os delictori venia tribuere,aut literas salui coticius, reti criniinudit=e. Haec,ppe infinita potestasi natu Mediolanesi ac Neapes litano lege data, no tiregis Hispani maiestate ,elabore curas, solicitudine I nuere videt'; eiusmodi tame est 6facile reuocari possit. Quo u .inta potestas legato recis aut laesidi.
quamuiu vixerit a principe ruenda permittatur numineo maiestatem inessse dicemus, cum summa sit ac p-petua potestas tributa alioqui si perpctua HatcrprCte.
146쪽
mur potestatem,quae nullum sit exitu habitura nulli sit,praeterj in populari&optii natu ita statu,fututam testas, Sptereari, immortalis est populus, nisi a stirpe simul deleatur; aut si petui interpretemur de regi b. eorum stirpe futura, non esset maiestas in illis regib. qui suffragiis populi creantur. Si magistratus est annu-us,aut qui tempore definitum habet imperiurn,is ede extra tempus, aut sponte stiperioris,aut vim impellii retinet si vi retinet imperium, tyrannus est; tametsi ty- Ianni quoq; maiestas est, ut qui violenter possessioni alienae incumbit, tametsi contra legem id sit, possessio: si tamen est: q, si voluntate superioris summum imperium in magistratu continuatur, non tamen propterea maiestate illi tribuemus, cum nihil habeat nisi precario qui autem precario habet , nec dominus est,nec posses r.Quae n.tanta sitit unquam ullius magistratus postprincipem,quanta fuit superio ib.annis Henrico II.Andium Duci potestas,a Carolo Ix fratre tributa fisit enim summa, quidem perpetua,sine ulla regalis potestatis exceptione; non tamen summa fuit cum Legatus sui principis dicere tuta subiectavi ligari clausula, QUOAD VIDEBITUR, quae precariti impersum satis significat. Legati veropotestas,aeque ac magistratuuomnium, principe praesente penitus evanescit.
Quid si populus alicui silmilia perpetuamq; , quoad vixerit potestatem dederitZsubsisto: nam si potestas illa legibus soluta sine magistratus aut legati,aut recto ris, curatorisve appellatione, nec precario data sit, p-fecto iura eidem concessa fuisse confitendum erit gapopulus sita se sponte imperio spoliauit, ut alterio innia iura maiestatis sine conditione donaret,perinde ut siquis pura donatione rei suae dominium ac possessionem tradidisset tunc enim perfecta donatio, codio, ' θηλή tiones nullas capit V. Ad his modum de stimimo prin
tac ' cipe lex ab Iurisconsulio Regia dicitur lata fuisse, cuni
populus EI ETHN EUM OMNEM POTESTATEM GONTULIT.
147쪽
Sed si populi is omne suum imperium cuiqua tribuat quoad vixerit,idq; cum magistratus, aut curatoris,
aut legati appellationes huic neq; ius maiestatis, neq; principis luna mi appellatio cogruit,la d magistrat aut
Scuratoris. Et quemadmodum magistratus si legato tuti dictione ita mandauit, Vt nihil omnino retinere aut agere videatur; non tamen in legato imperand: p-hibendique potestas, aut legis actio est, sed in ipso magistratu tui praeter mandatum quid agat imperet αἱ de M. ve, nillil agitur, nil raru habeat qui mandauit, neq; ta tmen rati habitio magii ratuS in leb grauiorab .lad Iu epta ossi ei risdictionem pii non taetro trahitur, ut principis, cuius
silmina ei in Republica potestas. Nam qui dela Carolo V. Delphina te, Francorum Iegni curatore,gestu est absente patre,qui captiuus an Angliam abductus erat, cum postliminio pater rediisset,ratum habuit legitimis ac lolemnib actis. Sive igitur curationis inmodii, siue iure magistratus aliena potestare quIS utatur, siue ad breue tempus siue in perpetuum, is maiestate no habet, etiali curatorio instrumento reis totis aut legati appellatio non contineatur, no etiasi patriae mo- Dbus,aut institutis,aut lege,potestas illa defertur: ut se
qlex olim abrogata fuit; ne periculum pupillo cilicrearetur a propinqui S astectantibus iegnum; cuius causa Caesar,sceleratum elle licere,putabat. Caetera definitionis propositae membra persequa
Jtati diam populus summum pCrpetuumque Imperiti po sui. in ciues, ac vitae necisque potestatem, legibus omni b. seluiam,vni ex civibus tribuere potest,Vt quemcunq; volet imperii hccessorem designare pol sit: dc quemadmodumsuae qui queret moderator arbiter,pla edor et missim nare potest, no alia quam liberalitatis subiecta causae d. i quae quod ita contacta est,ut nullam postea scoditio '' - 'I nc m
148쪽
nem capiat, Veia propriaque acceptaone,donatio ap- M o pellatur . caeterae donationes qui b. innexa est imple-bta.., aque alia causa conditione,donationes ny sunt si equo utie summum imperium, coditione aliqua vellege datum , summum no est, nec legib.solutum; nisi cxa at conditio maiestati dicta, diuinis aut naturae legib. I artarorum it comprehensa, ut fit in Rege Tartarorum initiando: iai . 'μ' narra moltuo principe, populus unum ex filiis optat. aut qui fiatris filius sit,ac sublimem aureo solio ins1dcre iubct, deinde carmine solemnia maiori b. accepto, ponti. ex,ad Regem Oratione conuersa; Nos, inquit abs te petIMI fac IIIbemus vimiperes. Tum rex'. Osrandoquidem, in thri r erare me vultis, omnia mea Asa vos diligeter ex- siri a nec se est, quemc linque occidi mandauero, hunc eode momenta iecari, Emmamque cram omni. m potestatem arbiti ire meo committi. Ad haec populus clara voce responder filio Rex iterum M a Pox, inquit prose Ere,
pro gladios tura est: ad hunc scrinonem populus uniuersus applaudit. His ita gestis de sublimi sede rex dimouetur, ac vili firmae tabulae superpositius humii constituitur, ad quem pontifex rationem conuertenS;
Sustice caelum, inquit , ac Deumpraepotentem uniuersitatis regem agnosce; nam basi imperaueris omma ex animi tui sentetia consequare; in muneris incitque tui obliviscare,praereps ex alto acsublimi loco deiectus, regalipotestate ac bonis omnibus ita 'oliabere, ut ne tabula quidem haec, clii insides, tibi relinquatur. Vel bis ita conceptis , in sublime attollitur,&ab uniuers populo Tartarorum rex renu-tia ur. Haec tanta potestas a populo regi tributa, ab omni conditione libera in plane legibus soluta dicipo est; quia nihil amplius habet u quod diuinis ac natur legibus imperatur, ac prohibetur interdum etiam consimilis ratio ac forma in regibus initiandis&consecrandis adhibetur, tametsi iure si iccessionis potest. adipiscantur. Nihil tarmen abiectius memini, 'De th 'era ita ivue Mod in Carinthiorum Duce initiando fieri o-
2 T ' litu accepimius. Eritat adllusino procul ab urbe Viti in
149쪽
DE RE PUBLICA, LIB. I. I Iprato, marrno reus lapis: ouena conscendit rusticus hor
storis habitu vilistimo, una cum principibuS,ac purpuratis nos iitiarib Venientem conspicatus Sciationi calinguati calloquitur; criis bis incessit corii ita tu tam superbo gloriatur hic opulus Nostre inquit,prniceps ad haec iusticus An est,rnquir ia lex Zandepatriae ala tesolut-tus 3 an libera conditioni, homo Dan eo di Uris honore Dau religionis cultor Est iniquit populus .et alta Ic serat tum rusticus leui colapho Ducis os everberato ab omnibus muneribus vacationem habet. Pol te a princeps lapide coscendit, S ghidium manu vibrans, populo se intueti,virum bonum ac Iullum fore pollicetur; tum eo pastoris habitu sacra facit: sacris autem rite, ac more solemni peractis speciem illam pastoris exuit, ac principis habitum induens, rursus lapidem conicendit, fidemq;ὸ vas aliis accipit olim qui de Carinthiae dux ,Iviperatoris venator maximas dicebatur , Carinthia vero, cu ina- perio Germania 'consula, Venatoris maximi munus, 'm Uyyctinata ruradi forma vetus obsolevit: Carinthia Vero, btiria, Uroatia, ilia I Irolla, cum Austr1acaditione dicio .is Aia-
coniuncte iunt. Quiῖ autem de regibus Aragonu ni S 'R-tiandis traduntur, iampridem exoleverunt: sic autem accepimus heri consueuisse: Praetor maxim Aragonii, quena Iustitiam magnam appellat, rege sic ast ur Nos, qui nec virtute inscrtores. potestate sit emores teipso1umus, rigem te creamus, his conditionibus legibusq ,Vtinus altii Aris plus habeat qua tu potestatis ac imperti. In quo fallitis qui Lucribit regem populo creatum N a Sactius magnus Tar- racone ii regno Mauros post annum septingentesimii, qui Hispania citeriorem inuaserant fugauit, ac dein-
ceps et 'posteri utriusq; sex', regnum illud succesibrio Dure habuerunt. Quinetia Petrus Bel iugi, si de regno Tarraconensi accurate scripsit negat creandi regis populo bi Mi
150쪽
, this ..isu riores fuerint i cum ipse Belluga 'confitearili,nec conuo-ι.I. O ex re no car popliti conueutias, nec conuocatos initis regis abireposse. ι' . . . ,' Illud etiam absurdius, quod haec oratio haberetur ap-miblaetores. Wis, Ore ad cum, qui iure successorio regnu adeptus erat, 'l 'li' si in praetorem maximum creabat,"ies liberet,d phohibita abdicare iubebat. Na Martinum Di lacum praetorem filia Hire'μ O maximum ab uxore Alphonsi Aragonia ac Sicilie regis , crCatum, ab eadem potestate exutum fuisse costa Kb d m in Ac tametsi pretor maximus lites controuersias, uI.is. Uncipi cum populo Intercedunt, clita me redoler, uti
fit in Anglia, ubi lites eiusmodi mox a curia maiore, qex pontificibus patritiis ossatur; mox etiam ab eo mapistratu, quem ipsi Anglici Iustitiam magna vocant. 25 pene ab omni b. Francorum iudicibus disceptantur: nihilominus tamen rex ipse comitiorum popularium ubiq; arbiter est ac censor, ut vel populi rogation CSJbare, vel repudiare pollit; Q, ipsum de Castulonu, deq;
e Te rn Selo. Francorum restibus confirmant . quos Cttam Potesta-
is. OOMra Quid autem sit absollata,vel potius soluta lege po- testas, nemo definiit. Nam si legibus omnibus1olutam de finiamus, nullus omninopi inceps iura maiestatis habere comperiatur, cum omnes teneat ex diuina, lex bc tem naturae tum etiam levomnium gelium commu- ο nis, qu a natur legibus ac diuinis diuisis habet ratio- nes. Contra vero fieri potest, ut quis omnibus ciuitatis suae legibus, ac magistratuum omn1um imperii. lutus sit, qui iura maiestatis non habeat ut Cn. Pom- dilutis=eh.in peius, qui lege Gabinia legibus solutus est', cum im- τρ/πε perium ei extra ordinem datum esset in annos quinque , t aduersus piratas bellum gereret.neque enirn nouum est ciuem legibus a populo solui; cum id senatus interdum sine populi iussu faceret,usque ad legem ci . hais Omellam ' Tribunitiam, qua enatus Romanorum prohibetur quemquam lege soluere, nisi ducenti senatores affuistent.Na lege.XII. tab .ita cauebatur: ΡRIVILEGIA