장음표시 사용
281쪽
l V LIC A LIB. I. 263 Amnatorii ob id crimeis coitio caeteris exclusis, vila di- . cate solent. cadepcLna Obsti ingunt , qui ex Optima materianai ulli num os c6sauerunt id est, sine Prancipis co-il cessu:&quo nicti pleriq; eo beneficio abutebantur apud nos, Vicecomes qua desienorum, Conaides Malch Le, Bloesensium, Nive inensium, S. Pauli, Potis ex Agat laensis, Cadurcensis, Meld cnsis, Ambionensis; omni b. ius illud maiestati Fracisci I Regis Francorum Vnael Cp um est vi eadem ego ea nec ab ullo Rege Ocedi ' nec con a cou ra FaGucesium lardientis vita egredi poterat, ut antea dictuis .
blico decreto saxit ius illud maiestari Sab Ipso Rege sub tia.dito ac fiduciariottabui non potuisse : quamobrem 'ηρι1 l ontifex Gneliae lis Polonorii. S pontifex Cantaurienis Anglorum Cancellati' de eo iure quod egit, extorserant apridem depulsi siuar δί ciuitate oecuesiae, imperii Gernianorii fiduc1arim percuti edi nummi potestatem ab imperatori b.antea ibi tributa foedere Constantiae amiserunt. exceptis Lucensibus Id. n. Lucius III. P.M.ab imperatore pro suis popularib. impetrauit. Quamobrem Petrus Rex Alagonensis Iacobum , qui Baleares insulas cti summo imperio postidebat, de regno deturbauit, quod eo iure uteretur vel alii tradunt, abuteretί r. Eande occasione siue oblata, uinci lita, Ludovic XI. atripuit ut Fracisco Armoricorum Duci bellum inferret,
PI Ummum aureum contra foedus ac fiducia contra chipcustisset. Et quidem Romani, cum in iuuinciiSOmnab e mm . . num Osa rCOS&argenteoscud inmitterent, ex auro dira ' Vm β.
rolus V. rex Francorum cocellisset ne quid in eo g ncre
ro puto conflauit,ac pecudis 1llosae figura signauit. Id aut omitti no debet,q, tametsi contra lege cuiquanti mi percuti edi potestate princeps dederit, latim morutii quosi pii cuderint, vis ac potestas a Principe pendet: maximas aut utilitates inde adipiscutum iter ligura qua
282쪽
26 IOANNis Io Di Ni Principes mitisce gloriantur. At in Rep.Roma Triuia uiri monetales num os publicos arbitrio suo signabant, quam dici Respubl.fuit poplitaris,adiectis etia his literis,
IlI.VlRI, A. A. A. F. F. quas Caulis PraetorDelphinatum sic interpretatur, AEre,argento, auro auoserunto: Verior tameest hςc interpretatio,Triunivira auro,argento, are, adoseri' T undo. Prim quidem Servius Romanorum ex aes gramue figura bouis signauit, cum nullum antea signum praesese iret, idq; Thesei regis Atheniensium exemplo, quibTlutare in eade figura monetam signarath: Exuuo apparet Graeco- rum ac Latmo ruimn cIpes, ea caeteroyangebat, inanis
gloriae cupiditate minime affectos fuisse,st tamen Asiqvi Asticae Reges auidissime concupierunt.Prim in Graecia Philippus Macedoniae Rex numos sua figura signauit, gproptereaΡhilippa dicti sunt; Persarum reges imitae,quinumos aureos, Darii primum imagine cusbs, Daricos appellabant.Et quonia Ariander praefectus AEgypti, num emti . mos publicos tua imagine signauerat,illum ex Persaru securi percuti iussit: eadem poena Commodus Perennem familiarem danauit. At etiam Ludovicus XIl. Rex, cum caetera maiestatis iuraGenuensibus a se deuictis co- cederet, publicos num os alterius quam stra imagine cudi vetuit; cum antea,& his etiamnum temporibus,Patibuli figuram Genuenses nummi prae se ferant. Quod si nummi percutiendi potestas maTestatis propria sit, uti est, idem deponderibus ac mensuris iudicandum erit; quo tamen iure priuati plerique, diuturna praescriptione, quanquam iura maiestatis nulla praescription quaeri possunt,abutuntur: quo fit ut infinita po-derum ac mensurarum varietate, graue accipiat Respublica detrimentum. Cuius rei admoniciis olim Philippus Belliis, S Longus Piilcri filius, uterqtie Rex, ac longo post firmpore Ludovicus XL decreuerant omnia p5dera ac mensuras iisdem legibus exaequares ac iamiam curatores dati, mensuras omnes huius imperii inter se compararci CXar Qua uerant, nisi Ludovicum re infectit mors abriptaistet: libertamen, quo id facilius coficiatur, exstat
283쪽
l DE RE PUBLICA, LIB. I. 16J lex stat adhuc in curia rationalium. Nam Polybius, ut Achaeorum conspirantes inter se voluntateS doceret, niuersam Achaiam Teloponnesum , non modo eadem religione; iisdem moribus, iisdem magistratibus, iisdemi legib., eadem disciplina; verum tiam iisdem nummis, ponderibus ac mensuris v sbs fui sic scribit R. Ius autem vectigalia ac tribilia imperandi perinde maiestatis proprium est, ut ex ipsa: no qui . linc tributas aut vectigalib. Respublica stare non pollit riccte Mastister Praeies, qui ante Ludovicum IX. nulla in hoc imperio
tributa hulle tradit sita ira en urget publica necessita bl . offita- imperare tributa, aut ea tollere, id non nisi i)abeo, qui tauq lf ς 'iummam potestatem nati et fieri potest,Vt, natu Fra triuisb. ibide. corum saepe decreuit et, curia Parisiorum saepissim eiu 9-
dicauit i. Et quoniam publicae utilitatis specie ciuitates
dccollegia pleraq; tributa uis maperabant, Carolus IX. Lugd M, cum Aureliae conuentus haberet rogatione populi; ac ij, .nirsus apud Molina os leget sanctius lata id vetuit, Ro eanηνι οφα man legibus M aequitati comtenter. ac tametsi S nat' i. i. n. Romanorum, ac Ceniores Ipsi urgente bello vectigalia gi. r. vel g4'.
quaeaam ac tributa impe labant, quae a populo CXtor .ae, kn, de queri non potuissent saepe tamen tribuni plebis inter uricolis
cedebant. Itaque vectigal illud memorabile devices1-
ma manumissorum in castris ad Sutrium lege lata ex au Bin l. cumctoritate&colitio senatus, quasi ad stipendia legionum V ' inuectum eli: quare intellecta Tribuniplebis rogatione Oid adu eo s.
ad populum tulerunt, indici a capitali poena, nequis dein
censin ca bis lege; i ferret. Quamobretra cum bello Punico d. saer in C. secundo maxima C et aerarii inopia. leae ad populi, lata ηρ f
tributum viritam imperatum fultis, lege contraria sub edicia r. ago. latum cst; posteaquam Licedonia imperio Rom.acccs r M. δ ν sistet ac tantis opibus uniuerit acumguli, direpta Macedonia S litvrico,abundarent, ut agiorum pIetia Velie menter augetentur. Centeliario poli anno cum Triumuiri Reip. ct instituond. Rem pii blicam diriperent; ru sus populo tributi imperatum git: ac multis partib auctum, quoiad Pertinax Augustus princeps primus no Λ, --ει,.
284쪽
166 Io AN NIL Io D IN Iua vectigalia tyrannorii vi auaritia inuecta ustulisset Hic dicet aliquis priuatos no modo vectigalia passim, sed etiam exigere tribura, non modo in Gallia, virilia ni- ρleis, ut recti illine Caesar scripsit, contemtius f ed etia in Anglia, Germania, acerbius etiam inmania, Polonia,NOrilegia; quae&temporis diuturnitates iudicioruma Ieduartim in Vsu inualuerunt Idq; etiam iis,qui' nec imperium, nec μη μζ C vllain partem iurisdictionis labent, curia Parisiorum li-ro . Maio cere pronuntiauit. Res ipsa quidem sua e diuturnitate, antiqu1 Isimo praescriptionis usu quodammodo tu es:
, SI/6. de filo agitur,praescribi iure possit. Quod si Pomponius
Geaua, col. . iam publicam fulla temporum diuturnitate praescribi Id. posse negauit, curis ive es igalium ac tributorta cur mam mactat a Ies alis iura praesesibi putant neque n. via publica pertia q/dHGqU net ad iura maies alis. Praestabilius esset confiteri, quod fit mρ, bli tamen sine capitaliti aude non potest, ea quae diximus, - 'Vt f ad iura maiestatis non pertinere; aut regnum issum,dia dema, coronam, sceptra deniq; praescribi posse. Idem iudicandu nobis est de vectigalium ac tributo-ς 'V yy riuii immunitate, ignemo, nisi is a summam Rei P. O C Ii-,unua testate nabet,aueri largiri potest id etia uno capite legis ς- ς α ς' Iolinaeorum sancitur neq; id satis, sed etiam munitatis
ω tii δε iis desplomata apud acta curia rationaim micribi,&a,1p1is 3 -- - v cc icialium iudicibus probari necesse est. Quae sint autem veci igaliti aut tributorti genera,et quatenus imperari pollini id quide suo loco munc fatis est intelligi ius lud maiestatis proprium esse: tametsi pleriq; putant 2 ruabis. ttit trium rectigri magis qua Picia maiestatis' proprium est; nulla probabit 1 ratione subiccsa Nam salinas in priuatorum pos estiones csie S temper utili videmus, non modo in ora maritima versus Austrum neque n. a
285쪽
DE RE PUBLICA, LIB. I. 2ς Isole concrescit ad Septena trionis plagam sed Cti .im in Zitras ratamine diterraneis regioniblis. ubi salis fodinae ac fontoe sal
nitas populo Romano concella Hillet , Liuiti tamen e i a Censor, nullum Rci publicae CCtigal cuius d conrino hiae detinfib.Ldius, cluam salmarum sic putauit, qui Diopicio a Salii:a g yμων -
gi miseri periei inti de quem noliris opit, subleuare dc 'ι. l ' beamus eius reliquias, quas ad littus cicetas bona fide . um 1 η freta itui oportebas, tur Pe diripi pariamur. Sic tam ora viui ibi . ' '
tur', ut qui portus rabon cam crudelitatem tum in k l. i. den-- ciues tum m Per eriti Os X sequantur lus quaeri cur 'ror 'im facim alli nim peccatur errorC, sed sciencia, s cc nais is clus est, quod erro iis sicci e praetcnditur. Cum enim leta ' gatus Cariaris coram Pientaco P FI ancorum rege que ait i . . D. i us siet, duas nauc ad littus ciectas, Mab Iordane Vr . .
286쪽
168 IOANNI, Io Di NI Masioli lino capras esse, easquc restit tri postularet Annas om- 26 j iri orantius Magister equitum respondit, ea quae ad littus . tae. b. in iis fuissent ei e sta,gentium omni una iure ad Principes, qui Q μ' , ἔ- littoribus imperarent,pertinere. Ita ius inualuit,vine Dussiet titi Andreas quiciem Doria questus sit de nauibus in littu; Turon η f. t. Celticum eiectis:& a praefecto classis Galliae direptis At
iustice . rite etiam ancoras allenIS littoribus suae Princip1 concestus . ti . des e pa iniicere non licet': quae tamen olim iuris pentium fue-
nei ita ges. 9. r. acantia vero bona, aut res derelichas vindicare, am- .f.us d , tu etsi cuique 'Romano Iure licereti nunc vero tantum 1is,
iliciers a Vi. I. quibus imperium est, aut iur1sdictio legibus vel mori- ἡ biu , bus ς concessa res amissas aut desiertas post statum tem-απι os pus, quod in re mobili quadraginta dierum interuallo M p μή post publicationem definitur, nisi a domino vindicat da υθ.dZb ii sit,usurpare fas est: quadrieni, quidem praedia vacan- Gi tia vindicaria Principe potuisse definierunt Imperato' Mὸs se tam reS Romani; sed post quadriennii spatium contra faticum p praesccibi. Haec cum priuatis tribuantur,ad iura maie-
prae eri t.antea statis non magIS pertinent , quam laicum nabere; qui Perpet nota modo priuatorum communis est , sed etiam suus
quid in Diopia que procuratores singuli ab pii S ImperatoribusRoma- Mico. t. se Cet norum constituti.Ita Ludouieus XII. Rex Francorum,
f.γβ.iis ea cum imperII huius sceptra adeptus estet, priuata praedia meo. partian Blcesas inquam, Calliacum,&Montfortium ab Aurelio
M ag . . d. Ium Ducatu caeterisque praediis publicis disiungi, ratios adrιλuipra nesque seorsum reddi iussi. his o ui , illud aute inter iuratisicalia sium potestatis p priu est LI. vlt delegat , maiestatis danatorum boIaa Principi, nota priuato q- runturiis in locis, ovibus proscriptio bonorum priua s.1.de appeta: tis est aliis in criminibus lege vel more tributa maiest ccas tis Ver crimine praeterea capita, quae lege Iulia de ma-
287쪽
D REDUBLICA, LIB. I. 269iestate c5prehensa sunt, veniunt etiam ii, qui erga Deum uri pietatis aut aduersus Rempublicam deprauat mo νώ. o. in .. netaehconuicti sunt. Quanqtiam urit constilli iunio te situ, is
centum inuinquaginta capitibus iurassicalias, Crte ' , An s. nimis erudita curiosa subtilitate in uestigarunt sed ita monota C ut ex uno decem ellaciant, quo plura videantur:&nua j s
maiestatis, cum iure lascali, quod priuatorum etiam iu exeaeauia binprium est , i publica priuatis confundunt ac miscent. ' 'Nam ius nim linarum ad solius Principis beneficiu, Vt Lucia r. caetera priuilegia, pertinet: iri lationem vero, qua nostris ὶ
duciarum tempore Icebar bello Vero, etiamsi nihil da ,.su, G. C. mni ab hoste illatum ellen captiuii tamen abducere ne- si v μο, δε
pti detrimetaspccie, induciae violaretur; Principes id sui
iuris fecertar, ut no aliterritia causa cognita in hostes aut in peregrinos, quamdiu cum ciuibus versantur, iniicere liceret. Id tamen prouinciarum praefeci is, S maiorum curiarum 'potestati tabui aequius est et, ut anica temper e PMiri in nostra Republ. tactu videmus, Vsque ad Caroli Vili. V, is dis Regis aetate is enim lego singulari clarigationis rescri- ptum sui beneficii est evoluit mollii homines maream appellat, quam opinor, M. Varro cl. irigation VII, Demo-smenes ανδρολη ία Iustinian ἐνεχθοι σμύον vocat. Ius ite
regale nostiis propite dicitur , quo Princeps pontifice mortuo fructus pendetes suos tantisper facit, duin alius pontifex a collegio cooptatus vel ipsius Principis beneficio designatus,& in postellione dato iureiurando, mi Lsus fuerit: sed neq; id omnibus locis, neq; maiestatis uis dici debet f Sunt alia pleraque leuissima, quae Principupropria ducunt, vel ad decus, vel ad dignitate: ut re criptis addere GR ATIA DEI quae verbaLudovicus X l. Rex , Franciscum Armoricorum Ducem de suis rescit piis detrahere ius ut tametsi in omnibus fere antiquis
288쪽
foederibus usitata legimui, nec principib. modo vel Dii cibus, sed etiam 1 nimis magistratibus,ac legatis ascripta: ut illud etia, Quod Reges Francorii flava cera in stetit
cu xi. Regem, id magni beneficii loco permisiste Rina to Neapoleos ac Siciliae Regi, ut flava cera Vteretur. Tilius perperam cera candidi; aslci ibit; qua nunquam reges nostros sos fuiste comperio. Sed multo verius adiura maiestatis pertinet, subd1ros cogere, ut imperantis lim-gua ac sermone tantur; quod Romani subditis sic im- ierabant, ut etiam nil iis temporibus in uniuersa Europa onge lateq; domitiari videantur. At Rex Hetrusicorumbraeerata, de qui postrem usu Romanis fractus est, caetera quide Ro-ης μή ς- Τ naanis, illud assentiri non potuit, Vt pati ita sermone u
qua desunt ad aret, aut Latmam lingua recipereta, ut Cato Censorius m G ς με scriptum reliquit Gallia vero quod ciuib Romanis pe-
rant. quoωer Parisioru Latine interpolita fuerunt id quod praesides ι, Θωὸ,.d prouinciarii a Cere iubentur' quousq; Prancticus ma-Ueyr f. urbi ior patrio sermone uti iussisset. Conlunili edicto Eduam ιγ' , , A. h. dus III. iudices ac magiistratus Anglorum patrio sermoseat. C. ng.in ne sententias reddere iussit, cum antea Gallico uteren-α si I, tur. At cum Arabes Aliae Africae imperii occupauis-an.int interru-sent,linguam ac religionem latillime,&qui de in Hispa- 'ης- μη niann usu citeriorem, diffuderunt: quam cum Philippus
d Li.ad pii Rex Hispaniarum obli Crari Vellet, non potuit tamen. tex. ud 66 t Sunt qui inter iura maiestati posuerint ex euua ani- τὸ itis, C de I sentetia Iudicare, cludi Cibu Omltibus licet, nisi lege σε prohibeantur. iram ob re in edictis, quibus ollicio ma- is auditu glitratuum ac Iudicia arbitrio qUld permittitur, haec ver- . ruit .so apsiba subiiciuntur; QUOD IVDICVM RELIGIONI CONCE,
derinui, in eap. de legib.in Rep. probatis ac susceptis disputare fas est: id cuias . . enim nonni Odo sapientillimis Lycurgi institutis, sed et- in delegar iam veteri Florentinorum lege prohiberi scribit Ludo uicu S
289쪽
prohibeatur, licere antea diximus. Maiestatis vero nomen ei qui iure maiestatis vacat Lupare ab sui du sed exceslantis aut sacrae maiestatis epuli e- tu sibi asscribere abluidius: est M. alterunal cui casIS, alteruetiam impietatis . nam quid amplius pira potenti ac lin- mortali Deo tribuantus, si peius proptati est cripimus Naipsi Gcimani Principc qui hac voce ad splendorem Imperatoris ibu in ur,eande statis literis Regi Francoruasscribunt; sepe quid cripta exemplaria, no ex epialiterarum ad Regem Francorii sciipta legimus; qui b. hae notς,
tera quae cuiusq; regionis piopria simi, ' Principes busdam locis ita dicunt omitto: neq; n. lingularium, lipsas intinfinita, s cietia aut disciplina tradi potest; illud tantum, ψ antea saepe dictum, dicendum tamen saepius
est, iura maiestaris eiusmodi este debere, Vt summorum beas . vemex quidem Principum ommum pro pila aut nec tamen cu L I, P. subditis comunt.1 quaeq; nec 'concedi debeant.& con l. v. deliariss cessa nullo temporii incurriculo praesci ibi nostini. At si Princeps publica praedia cum imperio ac iurisdi dati. se in lyctione 5 eo modo si uenda concellerit, quo ipse fluere. 7' IN
tur,ctiam si rabulis iuram a ICitari CXcepta non nigrint, Aiax confidi, ipso iure tamen excepta iudicantur id quod vetet e Sc o f suco 'r'
resipio regiae stirpis ac gentis decretum ess . Quod si 'er m.ππιτ, o publica nullo temporum decuriti queunt platcri d is tib in iis bi,quanto larinus iura matellatis erum illud: hoc iri fraptasti . tur Themilio cles quidem apud Atheniensem Caro euis fis Ei, Censor apud Rom. inoiationi b. quas de iure praedioru Theni storie. o
publicorii habuerunt, uterque in sua Rep. Princeps gra- et is
ut millam, nec unquam satis laudatam sententiam viilr apro 'a ferparunt,ς Νι mortalis aduersus Deum immortale,necprimate. 2'. '' aduersus Remp. praelii ribo eposse. At etiam qui priuatu, nut uoti rando. JHacunque potestate praeditus in iura maiestatis in v t J. f. -
lauerit, capitali uaude Obligatur. se Ut C.
290쪽
ouetit Reip UIT ONIAM de partious ciuitatis, accie maiesta μ*, pH ais uniuerso iure satis cumulate disseruimus, E e deinceps ut ciuitatis cuiusque status, qui qua' ἀ- - lisque sit, commodius lintelligatur,dispicien dum est, quae in Republica personae iura maiestatis livbeant. Ac si quidem penes unum est Reipublieae totius,
summa,Monarchiam appellabimus: si penes uniuersos, Democratiam si penes paucos, Aristocratiam. His verbi , tametsi Dinus Latine , quia tamen usitata sunt, ad id quod volumus accomodate temur, Vt nominum ambiguitate sublata propter varias eorum qui de Reipublica scripserunt, sententias, certius ac melius de viai usi cuiusque statu iudicemus. Nam si erumpublicarum formas bonorum ac malorum finibus, aut virtutibus ac vitiis metimur, infinitas esse comperiemus. At in rebus omnibus apte recteque definiendis,ipsarum vim ac naturam, non quae cuique e X trinsecus accidunt,intueri oportet; aut certe in varios errores ac reprehensiones iri curramus.Vt non modo ex singulis virtutibus ac vitiis, sed etiam ex iis, qua nec bonorum nec malorum genetibus comprehesa sunt, Rerumpublicarum infinitatem, quae nec scientia, nec praeceptis contineri potest,statuamus; ut si Princeps eligatur a forma: pr stan tia,vel a corporis proceritate, vel a robore,vel a nobilitate, vel ab opibus quae si intextra virtutum ac vitiorum fines vela bellicis laudibus vel ab animi tra quillitate, vela sapientia,vel a iustitia, vel a manificentia, Vel a rerum magna rum scientia, vela frugalitate, vel continetia Velamodestia,