장음표시 사용
311쪽
ii vates pol illimum interpretandum csst; quia trium pli' riumve potestas stabilis elle potestachrma; duorum nollem: CII pr naturam num ni tantum contraiium sit; plura cito non postlint: tertium cnim quasi medium ouid extrema copulat. Itaq; imperatores Romanorum quum iis dena tempora b. ad caciem sceptra capessenda Venirent, ne mutuoi moerii concursu amicitiam ac inde in violarent, diuisiuinimperium laabuerunt; alter quidem Orienti οῦ, alter Occidentis rectiones ac tametsi leae caedem communi v-triusq; voluntate in utroq; imperio in Perdum peruulgarentur, re tamen dulis imperia fuere Lacedaemoniorul empublicam Rex unus racile moderabatur : at cum
Atilio coriis Proculum Turystheiacm liberos simul regnare Cllet tunc oborta contentio est ac disii dentibus utrisque, Lycurgus Licili me potestatem eripuit . conuerso statis,ad populum summam rei uia dctulit. - . a. hia, demantea Aphat coin Leucippo Messeniorum' Rcgi ι, bus contigerat. Sed Argivi ne eadem tempestate iactarentur cum Atreus& Thyestes patris imperium simul
cretiis lent; populus prudentiorem uniuerso imperio p- fecit; vel ut Lucianusi' prodidit, d9dliorcm. Qui Vero a b Lodian. I. scroti eo SD arolo Iagnos hirpem duxerunt, cum plu-M 'it i ' seres liberi eandem haereditatem cernerent, prouincias&imperia intei se diui erunt. Nam Clodo uel libe i cxv nius patris regno quatuor aequata potestate fecerunt:
ac Ludovici Psi tres liberi totidem regna inter se partiti sunt nec plures simul imperium in diuisum diu tenui stalegimus; propter indiuidua maiestatis naturam, S plena periculorum ini, perii soci Ctatem in qua nullus min-mum imperium habet nisi princeps aliquis peregrinus sibi despondeat reginam apud eos populos, qui foeminarum imperia ferre didicerunt. tunc viri J Vxoris imagines, nomina si emmata simul copulantur, quasi ad v-t Oiq; imperii maiest as pertineret puti contigit cum Fe
diu andus Isabellam Caltiliana,Antonius Burbonius Io-
312쪽
α IOANNis BoD1Ntaianam Nauarrae reginam .Philippus Hispanus Mariam Henrici Regis Anglorum filiam, penes Quam Angli maiestatem insolidum este voluerunt, ac per se ipsem sine
mariti consensu imperare: caetera in speciem marito tributa,ut de Ferdinando rege Aragonum 3c sabella exce-
erat aduertus Manichaeos, qui duplices aequa potestate Deos, erroris opinione sibi finxerant; alterum quidem bonorum,alterum malorum principem Z quod quidem si verum esset, perpetuis bellis ac dissidiis pulcerrimum uniuersitatis concentum concordiam perturbarent, quoad alteri victoria cederet, propter discrepantem ac plane contrariam bonorum ac malorum Vimin natu
Quod si una ciuitas ne fratres quidem summi imperii
collegas,ut minimu dissideat,ferre potest quona modo mund' hic duosImperatores, voluntate ac tora sui natura dissidentes ferat Θ tres aliquanto facili' imperaret,prΟpterea, quam prius diximus rationem. Cum n. Cn. P5- peius&C. Caesar, Marcii Crassum ad amicitia societateque imperii sibi adiunxistent, tanta concordia seipses ac Romanorti imperium tuebantur,ut vulg' illos Tricipitiuappellaret.Postea v.quani Crassus caesus est in Chaldaea, eodem momento Pompeius a se ire dillidere, ac Res publica saeuissimis bellorum ciuilium tempestatibus ac Ecellis tamdiu laetari visa est quoad via omnia moderaretur. Eadem pene, interfecto Caesare, in triumuiratu contigerunt, cum Augustus, Antonius , ac Lepidus imperii Romani corpus unum in tria membra diuisissent: cum Lepidus ad imperium omnino ineptus, Augusto fasces summisisset tametsi Antonius Augusti sororem sibi des, ondisset ac imperium ex aequo inter se diuisisi sent,regionibusque a sese disiunctissimi viverent: nytamen diu conquieuerunt, quin alter alterius dominatu ac potentia quateretur. Inde consecuta est stabilis imperii salus unius imperio eonfirmata. Illud igitur fixi im
313쪽
D RE PUBLICA, LIB. II. 29 .eneam', Iaec monarchiam dici, ubi penes duos imperii naiestas cit; nec eo statu, si dissident, Imperium consistet posse. Porio monarchia omnis in tres quodammodo sormas tributa est aut enim is qtii imperium habet, rerum
omnium dominus est,aut rex, aut tyrannuS nec Spte
rea monarchiae status alius atque alius dicitur, sed id ab impetandi varietate manat. Illii denim admonendi stimus, Reipublic aestatum ab imperandi ratione distare plurimum: quod antea nemo, quantum intelligere potuimus, animaduellit. Nam Reipub L status Regalis esse pote it gubernatio tamen popul aris sutura est, si Rex omnia imperi , sacerdotia, curatione , poenaSitem ac
praemia omni b.ex aequo distribuat: si vero Princeps imperia, honores, magistratus, patratiis vel diuitibus vela tortibus, vel studio lis tantum impelliat, regia potestas crit,&quidem limplex ac pura; sed Aristo cratica ratio-e temperata Ita quoque optimates pauci Rempublicam populari modo rcgere posthini, si ciues omnes omnium magistratuum participes fecerint: aut Aristocratice ii paucis quibusdam, qui aut Virtute, aut censi, aut nobilitate caeteris prae stent: quae diuersitas cOSine rorem impulit, qui Reipublicas plures tribus, erroris opinione, tibi finxerunt.
Est igit Monarchia regalis in quasubditi libertate ac dominio rersi fruetes, sivi principis lagib obsequutur perinde Pt Princeps ipse diuinu ac naturae imperiis obteperanda iudicat Domi-ηatus vero dici c,cu Princeps Pum,libertatis a sortunarum o-niniu dominus,iure bellifactus auisardere subditos quaseparem familiasseruos. moderatur. Tyra)ris denicii Princeps imperiose 'relugentiu ac natura legibiusubditorse bonis ac libertate ad libidιne abutatur.h adedi sim Chio ad Aristocratiam Democratia adhiberi potest: namTyrannis quoq; omni uni maxima a Marco Tullio appellatur, fui emis ac turbulen rar plebis impotentia. Priusi ritui est de unius do ΤΠ 'minatti, tuin de caeteris dii lcrencium. Nam Princi dominatus:
pio rerum omnium, quo societas hominui coalescere
314쪽
196 IOANNIL IODINI coepit,ac Reipubi forma quaedam constitui, unius imperio ac dominatu Omnia tenebantur. Fallit enim Aristoteles. qui aureum illud genus hominum fabulis Doe tarum quam reipsa illii strius , Reges heroas suffragio creasse prodidit; cum omnibus persuasum sit ac peripiticulam, monarchiam omnium primum in Astyria fuiste constitutam Ni mero doli incipe quem sacrae ueraepotenti summa venatorem appellant; loquendi genus Hebraeis familiare, quo verbo latronem stignificari volunt. Vetc..do hiatu, res enim, Plato inquam, Aristoteles Xenophon latroci in libro de e nium inter genera Venationum posuerunt, , ut alibi no---V tauimus.Nam ante Ni mero diaetatem, aequa erat omni
una libcrtas: primus hic dominatum arripuit, de liberos homines seruire coegit; qui propterea dictus est Nimero-dus,id est ominauernetuendus Eociem pene momento seruitia ubique constituta videmus adhuc vivo ac si irante Semo, Noei filio. Et quidem sacrae liter , quotiesAssyriorum ac PersaruReges meminertit, tominos appella C. subditOS vero, P cipisseruos.Nec Hebraeoru tantum, sed etiam Graecorum
scriptores,in ea sententia fueriit: quide hi sese liberos,
Asiaticos vero ac AEgyptios seruili contumelia notant. Itaque Reges Persarum cum bellum indicerent terram&aquam sibi dari poscebant: quo argumento se rerum 'mnium quae terra marique teneantur, dominos est si In Carri Tai gnificarent, ut Plutarchus scribit At etiam h Xeno'
phon laudabile putat c lorum institutum, apud quos
Princeps unus rerum Omnium dominus esset. Inde adoratio, qua non modo subditi, sed etiam peregrinivi ex terarum gentium legati,aduersus Reges Persarum tebantur , ut eius dominatu omnia teneri significarent. Cum enim Themistocles , cuius fama illustris S clara semper antea fuerat, Regem Persarum, Graeco more e Tisino. r. conuenire vellet Art banus praesectus praetorio illum: . . '' '' ab aditu depuli est: nec rogationem ullam erre pastus est,
i itarιh. in nisi prius adorato Rege: deinde praetorio egressum, hoLm' V ρε- inaniter allocutus; factum his verbis cxcusavit, laudi ab iis
315쪽
est, The)3ri locles suum cum que gentis iistituti : ros Graeci li
nea sunt citiae Liuius scribit; barbaris, in Putero legibsemper dorvinorum ivrperiasuerlint. Ac certe non debet unius dominatus tyrannidis appellatione rat dari. Neque cnim iniquum est, ut qui hostes iusto ac legitimo bello fregerit ac domuerit, personarum ac rerum dominus sit dum subditis non aliter quam bonus paterfamilias seruis utatur; Vt quidem gentium fere omnium moribus ac institutis receptum videmus qui vero iniusto bello fractos imperio subiecerit. eorumque bonis ac perlonis seruilem in modum&ad libidinem abutitur tyrannus esLAt ne Adrianus quide Au ruitus, seruum hisbionem vel aurizam petente populo Romano', libertatem quam in theatro dominus 'de distet, adipisci, scd arbitrio domini priuatim statuendum reliquit. Idem etiam antea Tiberius, ac deinceps Aurchus Adriani filius vetuist edicuntur: cum libertas iusta non vidcrctur u populi vis ac plausus extorsisset. Ac tam et ii pauci admodum Principes sint, quorum dominatu ciues ac ciuium bona teneantur, etiamsi ty rann OS permultos videamus; sunt tamen&in Asia&in Afiica nonnulli, in Europaucio qui tantum sibi tribu ant,pr terTurcarum ac Moscho uitarum Principes,scio
neminem certe uidem Moscho uitae se reei Chlopas. . . . . ia eli, critos, appellant nos corrupte Dialios citcI Lib. Baro.
Inus Turcarum vero Pi inceps Suhanum se, id est, dominuin appellat: non tam propter latifundia, cum Rex Hispanorum gentes immanitate barbaras , multitudine innumerabiles, sicis infinitas, suo imperio regat: quod quidem imperium iisdem regionibus quibus Solis cursus detinitum est, δί quidem imperio Turcartim decu plo maius; sed do=viii in Turca rati3 appellatur, quod per naru in ac fortunarum omnium ses dominum ferari,
316쪽
quos tamen multo humanius ac liberius quam bonus paterfamilias seruos moderatur: nam eos quos nostri flavos seuseruos Principu appellamus, Turcae Zamogismos id esst,tributi lios, ipse Princeps non aliter quam filios e uducari acerudiri, eisque iura nobilitatis, quae ab aliis studiose ambiuntur, impartiri solet. Tranariotaru aute ordo equestris, omnia praedia fiduciae nomine Principi accepta fert:ac decimo quoque anno locationes praediorum renouare consueuit nec liberos praediorum, sed pecu η niarum tantum ac familiae haeredes habent; nisi Principis di beneficio paternorum praediorum ac veluti bonorum possessionem accipiant. Reliqui Principes Europς qui se rerum acpersonarum dominos appellant; nulli sunt. At Augustus Imperator, cuius imperium longe lateque patebat,in cui Reges sponte ministrabant domini
a Transui .ii, appellationem semper repudiauit. ' Neque enim ea, πη quae dicimus,lura seu dorum,aut ulla omnino praedia, fi
duciae nomine tenebantur; nec utilis aut directi domini verba exaudita fuerant,at ne in Codicis quidem vel Authenticis legibus,vel Pandectarum libris usquam leguntur. Ac tametsi nulli sunt in Europa Principes, qui directi dominii iure omnia praedia ad se pertinere non putent; non propterea tamen dominus quisquam iure dici potest,cum uniuscuiusq; rei proprietas ad singulos pertineata tametsi Princeps ad speciem 'ompam directu dominium sibi vindicet quamquam pleraque praedia,
his Visotad quae allodia dicuntur, ne Principis quidem beneficio D Z possidentur. Hanni primum ab extremis Scythiae oris, cum Europa pene totam ferro ac flamma vastaici, Loi gobardos&Alemanos Germanoru gentes, ac Francos Gallorum veteres colonos, ad dominatu rerum mnium occupandum lic alliue fecerunt, Vt nemo terrae glebam,
nisi eo tu beneficio possideret Romani quide bello captiuos aut vendere,aut seruire cogebant, nisi libertatem pretio redimerent,ut caeteri fere populi expugnatas au, tem urbes,ac populos deuictos agri parte septimas muti
L. stabant;quam coloniis ciuiu Roni assignabant.At Prim ei pes
317쪽
DE RE PUBLICA, LIB. II. 299 ipes&populi, humanitatis amb. ac disciplinis exculti Meruditi dominatum, qualem in stros Reges Persarum i in Asiae exercuerunt,uel metu defect ionis, vel potentia 'l diffisi sua,desciuerunt. Et cum antea Reges Allyriorum vel berib. summos magistratus ac Principes vestib. nutatos seruilem in modum caedere consueti allent; prim Ar a Mineh.in taxerxes nudari quidem, sed eorum vestimenta; non Ap phth g colpola caedi: quorum capilli contumeliose diuelli consueuerant, eorum pileos conuelli iussit. Aluare sius illioptimo μtamen, qui assithiopica descripsit, cancellarios ac prouin minatu PMI, clarum praesides nudatos ac prostratos humi verneribus lacerari coram Principe se vidisse prodidit,eosque maximo in pretio&honore haberi, quos princeps ita concidi iuberet. Ex his autem' Alua resius scribit facile colligitur qui dominatum habeat in Africa, aut Principem AEthiopum, aut esse neminem. Europa v. populi, quoru bellica vis maior est qua A- salicorii australium, vix, ac ne vix sidem dominatum
Plincipum ferre potuerunt, nec ante Hunnorum incur-
siones in Europa Principum dominatum p tulerunt. Primus Odoaccr Rex Heruloru qui iisde sere temporib. I- taliam, qui b. AttilaGcrimania, inuasit, stibacta Italia,pos sesib res agri tertia parte mulctauit: liberos homines illario libertatis flatu ac reliqua parte bonorii, sine ullis fiducia paesis, aut directi dominii specie, securos esse permisit. C teri v. ab Aquilone populi, cu Hunnorum mores ac dominandi illecebras didicissent, Alemani ine, Logobardi,Saxones, Buigudi, Gotthi, Ostrogotthi, Angli,S reliqua Scytharu colluuies, se rerum omnium dominos ferentes, fertilissima quaeque praedia sibi reseruarunt; caetera fiducii e nomine veteribus colonis fruenda
reliquerunt; exigui vectigalis lege dicha, si pollessorem
mutarent. Illa est imago, illii dar rumentum antiquido . minatus Q. Nam militiae ex casu Uae Cristima sunt stidonscuda o militibus, quamdiu viverent, fuere permissa; deinde a parentibus in liberos continuasa, praeter eos honores qui Ducibus, Comitibus, Marchionibus ha
318쪽
beri solebant, nec praedia afficiebant: qtio more etiamnum tuntur Angli&Scoti; apud quos Ducum liberis agros S praedia postidere licet, sine vita Ducis pr. ero rativa. Cum enim fe uda seu beneficia praediato ita, militibus quamdiu viveret, tribuerentur, obtinue iurar, VteΟ-rum liberis testamento ab intestato relinquerentur: si mares nulli ellent,ad foeminas iure transmitti placuit: praeterquam in Germania,ubi foeminae a possessione seu-dalium praediorum arcentur quo argumento potissima usus est Fridericus Comes allimo utis,aduersus Renatum Siciliae Regem in consilio Constantiensi cum Lotharingorum Duce consobrino mortuo, possessionem ab Imperatore Sigismundo sibi dari poscerpt: quia imperiale fetidum esset, cuius Eabella Regis Sicilia uxor, tametsi Ducis Lottaaringorum filia minime capax esset dicebatur. Quanquam Rex Siciliae aliis sese rationibus
a sedleatum in tueri poterat. Cum enim de legit, seudorum quaeritur, Mes thau, tu i seruientis, non dominandi praedii mores ac leges intueri tuis euiorum. Oportet. constat autetan in uniuersaLothai ingi asceminas
antiam,ini Ex quib. peripicitur dominat' vcstigia in Asia&in Α--.ῖὰ 'f''st frica constitisse, rarissma in Europa restare. Tametsi n. Guillelm ' nothus, is si post ea Augustus est appellatus, Vniuersam Anglia armis domu1stet, seque edicto publico niuersae pecuniae,ac praediorum,q quis'; postidebat, dominum appellari iuberet: nihilomin' tamen praeter hostium agros,quos, iasco addixerat,iprietatem bonorum omnib. uduciae nomine fruenda permisit. At Carolus V. Imperator, cum Pertianoru regiones latissme patentes subegisset, suo uni dominatu omnia teneri Vol Vir, CXce piis seruis, quos cu nn timerabiles essent,manu traitti iussit; pdia vero polietiori b.precario fraeda reliquit, nec ad liberos harreditario iure transmitti. Callidia ac veteratorium comentum; quo Laga caduri consultus Imperato ris legat', Go salo P1Zarra caeterisq; defectionis auctoribus fractois ac prostratis,ut incolas perpetua obligationis fide in ossicio ccitineret eos ab Rege Hispaniarum pose
319쪽
DE REΡvBLIAE A LIB. II. O Isessionem bono rhina , mortuiSpropinquis, peterC coe gIt; C. iiij ta .. parcntes pii adhuc spirantes pio libcris id mortui uni lini concedi curarent; quod non sine magnavi pecuniaIum, quae in aeratium publicum inscrutatur, in petiari poterat; dum interim potentiores a rebus no ual)cii , prohiberentur. Consua illi de causa uno capitel gi Mun. mcdicae cautum erat, nequ1SOmnino domi natum allectaret neve ullius praedii dominum sese di-ccrct, praeter Calipham Multam edi legatum Potificem
maximum, quem principio rerum omnium dominum s bulle commemorant,a quo RegCSimperium haberenta, cui Principes sceptra accepta ferrent, 'UldcmlIccario tantum, quoad Turca I Um ac superIOris Asia itemq;
Africa Reges sua imperia libi asteruerunt. Hic tamen dubitet aliquis, num tyrannidis appellatione veniri et latra rerum ac personarum dominatus, lnatura ipsam&homilium societatem, quae unius cui utq; libertatem ac retu dominia tuetur, oppugnet. Id quidequodammodo cum natura cumq; ipsa hominum consociuit Clio Ugnare videtur. S cci cum ea sit hominu leuvio, si timinata cupiditas,ut in oti ac traquillitate diu viui non possit,iue identidem bella gerantur,n .lgnam partem iniuste illata; nonne aequii est, eos qui aliis iniq; bellu inserat, victos vel reru suarum damno, vel morte,vel
seruitute coerceii ZHaec iusta ' dominandi lex est dum is a b 'Ais
tamen crudelitate abstineatur, quidem sacris' legib. Dι-.ι . Us. comprobata. Itaq; pater ipse Iiiaelitarum; cum polles siones ac praedia nepotibus legaret,eadem suis . armis aes Vpotenta qua lita misse testatum Ieliquit. Id autem iure gentium certu est, ubi iure agi potest, ab armis abstinen- dii:quo iure etiana ciuitates ac Principes aliena iniuste rapientes, iudiciorum ac poenarum seueritate ab Imperiali curia coercentur: ex quo efficitur, cum nulluS aequitati aut legibus locus relicius sit, at morum vim ad sua tuenda, vel repetenda iustissimam est alioqui si iure belli ac setium omnium quartita dominia, dominia iniusta es c dc mus, ac dominatum cum tyrannide confu
320쪽
sarerum ac verborum appellatione , misceamus; illud etiam confitendum erit, nihil hostem a praedone nihil verum dominum a tyranno; nillil denique iustum belluatin a latrocinio differre quae cum ' absurda sint, dc illa ex visesbsicis f. quibus haec sequuntur,absurda videri necesse est . Itaque videmus tyrannides momento collapsas, ac plerosque tyrannos breui caelos exstinctos, dominatus vero Assyriorum, Medorum, Persarum, Parthorum fuisse diu,
turnos itemq;, AEthiopum Dominum, qui Reges quinquaginta, ut Iouius scribit, vel certe totidem prouincias, incredibili maiestate imperandi coercere ac caeteros Africar Reges, exceptis Thunetanis,antiquitate superare.
At illius principis subditi seruos se&esIe&haberi gloriantur cur autem imperia dominorum quam regum
certiora magisq; diuturna sint,ratio in promtu est; quod& dominatus augustior est,&subditi omnia Principi a cepta ferunt seque ob eam rem Principi obhgatos putant: tum etiam quod serui conditionis suae nae mores, metu seruili afficiuntur ac deiiciuntur. At liberi homines, sub regia potestate, quoties libertatem opesqtie suas meminerunt, animos excelsos gerunt nec sua bibi eripi patienter ferunt, δή illatas a Princape iniurias, quacunque ratione possunt, ulciscuntur. Atque haec de unius dominatu: deinceps de regia potestate dicamus.
De Monarchia Regali Ap. III. RE est, qui in sun a potestate constitutus , natura Iegibus non minus obsiequentem se praebet, quam mi subditos,quorum libertatem ac rerum dominia aeque acsua tuetur fore confidit. Subditorum libertatem ac rerum do minationem adiecimus, ut Regis ac Domini distinctionem certam adhiberemus. Superius diximus dominatum iuste quaeri , ac dominum eadem aequitate suos qua paterfamilias seruos moderari posse qui tamen si seruos manumittat, ac peculium libertorum proprium esse patiatur, ex domino sit patronus itidem rerum o