장음표시 사용
351쪽
D RE 'VALIAE A UI II. 333plicio assicit. Que vero seueritas optimis principibus sutura est, si ibi 'lis cutibus a quibus potist imum seruari debeant turannidis specie Occidi pollini Non quod Ce az - ,
teris principibus non licere putem perseqtu, a dCm -υ s. - - Ria, di tyrannos nancisi fieti possit, uno tollere Diodem, Fιγλ ω, im elu, ut antea diximus; ciuibus tamen ac subditis non', licere ita tuo. Quanquam Diogenes Urbane, V omnia, ac facere,cum Dionysurun iuniorem de tyrannidis arce depuli in Corintlii cu histrionibus summa securitate publico in loco lasciuientem competisset Nae, inquit Di O-
genes indigna te si conditione teris . Gratiain, inquit Dionysius , habeo maximavi, quod meam Pίctan graIUterferas hic Diogenes; An vero, malum, tui commiseratione id a me dici putas Ego vero tantam felicitatem tibi Iuliideo; qui,
cum stranio abnu 'o animosis assimperfueris, dignus crassistin ranuidis arce miserrimam vitam traheres, extili=mquepatra simileni haberes nimc tamen cum stimina traquillitate animi nobiscum tuis, o vitiissecurus Haec ille. Quis autem carnifex addictum supplicio crudelius
torsit at quam motus metus inquam mortis, infamis, cruciatus sunt illae ultrices furiae, quae tyrannos agi Pant,
ac sempiternis terroribus diu nosnuque excruciant, tum inuidia, suspicio, trepidatio,vltionis cupiditates,ac mille perturbationes secum distidentes , mentem de sanitate deturbant ac multo acerbius sauciant pungunt, quam crudeles domini seruos vinculis, fustibus actormentis exulcera te pollini. Quid item miserius tyranno contingere pollit, quam subditis omnes disciplinarum ac virtutum aditus praecludere ξ quam dementes ac stupidos, bestiarum in modum ei licere velle quam bique exploratores c alteraa vitae speculatores habere qui, tuae dicantur, quaeque fiant ab uniuersis singulis audiant, videant, Olfacianciatque etiam intimos animi sensu scrutentur quid foedius , qua quos amore ac
beneuolentia secum δί inter ipsos conciliare debeant. eosdem a sciplis disiungere, ut mutuis odiis acd: sit diis pareant Qu is tot animi doloribus ac pertu bationibus
352쪽
languente tyranno miseriorem quemquam esse putetρ quis mortem optabiliorem non ducat mortem enim Caesi miserorum portum; Theophrastus miseriarum exitum,id si, οὐ λυπηρων αναδεο ιν appellat neuter quidem superstitiosius, quia corporibus animos superstites esse non putarent multo minus id reputant tyranni, quoruo2tare Videtur.
o re '. Sed fere se moer tyranni quosdam habent in deli- . - τί - ciis quibus quati spongiis, ad exhauriendum sanguinem
se abutuntur, quos populit cum fusere coepis, comprehc-dere, lacerare ac distrahere soler ut Tiberius Scianum, Nero Tigillinum, Dionysuis Philistum, nec ita pridem, Henricus rex Sue colum Georgium Preschonem; quos a furente plebe correptos ac diicerptos legimus.Sic Antoninus Caracalla eos omnes qui se ad fratris parricidiii impulerant, quassi re graui ilimam populo faetiti us, trucidari iustit nec mitius adulata res suos tractauit caligula. At tu his artibus tyranni saepius plebis insidias ac
furore euas. Iunt. Sin ab ipso tyranno coniurati caedem auspicarentur, no amici tantuna, sed etiam uxores,liberi, propinqui, crudeliterne cadantur: nam post HierΘnymi Siciliae tyranni caedem, omnium amicorum ac propinquorum secuta clades est; in foeminas quoque inaudita crudelitate saeuitum; fa uae deieci ae Omnia edicta rescissa,non tantum iniqua, sed etiam utiliter constituta ne ulla usquam eXstarent vestigia tyrannorum sae- .h L λ liu tamen quae laudabilia fuerunt, probari solebat. In u. eum, . i, de illud Ciceronis , nihil P spatius quam tyrannorum acta se alere, ct eorsim tamen intersectores in caelo collocari. Idem
veniendum est in consilimn tyranni sis aliqua de re bo-4hnidis . adest beraturus si s Sed quaestionis utriusque eadem
ratio est nam i tyranno de rebus honestis deliberan-- ti, consilium impartiri nefaS est, ne tyrannis comproba, rivideatur edicta quoque ac decreta siliter abrogare neceii fuerit, aut tyrannidem ratam liabere: certe 'i-
353쪽
D R pvBLICA, LIB. II. 3 3rorum bonortim consensus plurimum valet ada Chaly- , ranni sancicnda ac stabilienda; quae alioqui sola tyian nidis opinione tui rura eslent. At saepisti me tyrannorum acta nomodo xtilia, seu priam iniqDavitiae iam r. rara inropo uia saluam M*Hiblior vesse Molvinus. Itaque quod Thrasybulus Atheniensibus post eiectos triginta tyrannos in ratus Sicyoniis,caeso Nicocle: idem M. Tullius Romanis, occiso Caesare, suaserandi, legem scilicet , Amnestias, id est, omnium iniuriarii obliuionem; ac ty-., rannorum aes a valere iusserunt: nec aliter lapsa erigi nec, erecta diu stare Respublica potuisset inae igitur alta,, Neronis ac Domitiana traduntur, a senatu rescista tu ille,
ad perpetua quaedam dicta pertinent: quae quo diem ' 'pitcnaam iniquitatem haberent, nisi abrogarentur,re D. trafiat an in recte constitutis interitum essent allatura. Quadautem ρ ωῆς e=.qum quennio i ero mSillusti tu, quia aptIUS: quid Cli , Dire Q. Ainti x eo dcm Traianus optim' princeps, in bene gere 'Z μ'
da Republica Neroni parem fuisse neminem iudicauit L . , i,
His consentanea est lucis consultorum disciplina a s GUI73 ut.
decreuerat edixerat, una lege abrogauit; caetera condir- u. V. '
manda putauit idem ipsum a Theodosio de Arcadio . '
354쪽
336 IOANNis Io Di Ni Galli partem Hispani,paitem Veneti,caetcra Ssortiadae sibi vindicabant,&quantum quisque vi&opibus; tantum iure valeret; Iason Iurisconsultus, qui partes Hispanorum fouebat, bona riuulci Gallicarum partium ducis,veteratoria fraude obtinuerat postea fusis Hispanis, Triuulcius Ialonem demiusta possessione depulit,
proposita Iasenis ipsius disciplina.
Neq; tamen in eo genere tanta vis esse debet legii ac edictorum, quanta aequitatis ipsius, quae nullis legibus, coerceri potes: sed eorum religioni arbitrioque relin-- quenda, qui ex rerum, temporum ac perionarum insani ista varietate singula metiri i quid quemq; cuiq; dare, , facere oportea ,prudenter in conformanda Reipublica dispicere possint.Illud tame meminisse oporter, ta Lan' de lingulorum 'tilitatem esse oportere. quae niuersoru sedgublicas riuatis anteferen a iii si jaia ima Ara: pac-quitate ac ratione priuata niti videatutavi si questores in ipse belli ciuilis ardore, aut vigete tyrannide, ausi giti mis hostibus arces accivitates inuadentibus, pecuniam publicam numerare cogantur,illud accepto Rispublica iactet , I ferre debet: sic enim iuclicauit curia Neapolitana R. de-i , Oiso. litoribus Reipubhcae, qui Carolii III. Regis prancorum quaestorib debita publica numerauerant neq; vero aliter facere potuissetGaliis ,regno Neapolitano ac summa rerum potienti b. At si debitores nulla petitione antecedente aut paeti cultos ib. debiti partem numerauerint,
ut summae totius acceptilationem ferant, non modo totitus summς debitores,sed etiam maiestatis reos esse perspicuum est.illud igitur teneamus, acta legitima Irannorum hostium Reipublicae raties*omtere. Qui autem omnia covellunt, aut tyranorum interfectoribus praemia largiantur, ut ipsi regnare possint, opinione ac spe deci-ο,dur neque n. salutesie possunt, nisi coniuratos ac parti-- cidas sui principis, quantumuis tyrannus exstiterit,sup- plicio asticiant ut prudenter Seuerus Augustus, qui omnes Pertinacis Augusti interfectores aut coniurationis suspectos, apitali poena damnauit quod certe factum
355쪽
incredibilem illi tum gloriam attulit, tum etiam diutis
si me imperandi secutitatem'. Ita quoque Vitellius non tantum Galbae parricidas, ted eos etiam qui ab Othonec edis praemia supplici libello poposcerant, prolatis libellis iis plicio allecit: quin etiam Theophilus Imperator Graecorum, eos qui patrem occiso Leone Armenio Imperatorem secerant accivit, quali amplis lima praemia
laturos deinde contractos unum in locum mactari ius sit: quo faeto plerique caedis minae cΘnscii, praemioruillecebris eo deducti, poenas dederunt. Illud etia crudelius, sed tamen ad Imperantis securi. tatem, quod Domitianus Epaphi oditum Neronis liber-
tu capitali supplicio damnauit; quia Neroni tibi gladio iugulii petenti, ope attulisset. ta inelli rem grauissimam patrono faceret,il carnificis manib. crudeli supplicio
maiorum ill si eripiebat. Haec quidem non tVrannos modo, verum etiam reges Optimos fecisse legimus, non tam ut suae saluti qua occisorum dignitati consuleret; ut quidem David aduersus eum, qui occisi ab hostib. soceri caput amputatum ad se detulerat: δ, Alexander Magnus Darii parricidam acerbissime torquendum carnifici dedit,liuo principi manus intulisset, cuius tam e caput ac vitam Alexanderi ullo bello petebat. Certe quidem reges nostri, nulla re magis ancti ac inuiolabiles suis ciui-bu, fuere, quat propinquorum a gentilium salutem
non minus quam sua ruerentur; tametsi nonnullos perduellionis couietos in ipsis carcerib ac potestate haberent. Nam Ioannescis. Dux Aletigonius bis ex eadem maiestatis causa capitis damnatus, quo diu hostibus aduersus regem Carolum VII. remque publicam conspirasset, utriusque iudicii poenas clemetia regis euasit plerique nimia regis lenitatem accusabant. sed non intelligunt reges, noram propinquos qua se ipsos eripere suppliciis,nec tam alienae quam luae constulere saluti: cum gentilium sanguinem effundi vetant, sitio sanguini parcere. Imperatores quidem Graecorti ac Turcarum prin
356쪽
cia sumserunt certe quidem Philippus Cominiusti Commentariis prodidit annis non amplius XXV l. cistoginta regiae gentis principes mutuis cladib. ac suppliciis in Anglia occidisse. Reges item Castiliae puras a patricidio manus continere non potuerunt ut enim Omittam ea quae recenter facta commemorantur;rex unus ilea gente sex fratres crudeli parricidio peremit,at principum securitas nulla maior esse PE 'LAENI: ut subdi
persuasui habe Dr sanctas ct inuiorum esse op rrere:quamquam Reipublicae plurimum interest, stirpen regiam sacrosanectam esse: ne sublatis principibusRespublica concidat, aut inexplicabili seditione perturbata distrahatur, ut suo loco dicemus. Quae cum ita sint, prudenter Seleucus Asiae Rex,qucaptum Demetrium Poliorcetem, bellicis laudib. clarissimum,nec liberum abire, nec occidi passus est: alterurn.impietatis erga socerum,alterum tinprudenti fuisset Ita Hugo Capetus Carolum, que in hac urbe Laodun post diuturnam obsidionem pontificis Laodunensis pfidia ceperat, Aureliorum arce conclusit, ne principatia parricidio proximi, qui cum cognatione conuict crat auspicaretur; ac regiae stirpi parendum esse doceret. Crudelius aliquanto Henricus I. Anglorum , qui Robertum fratrem captiuum,&quidem natu maiorem exoculari, sempitcrnisque carceribus coerceri iussit. Necit
pridem Christiernus huius riderici Daniae regis pater, eum quem dc regno deiecerat,post exilium redeuntem in arce Calem burgi conclusit; in qua cum anno XXV .exegisset,priuatus interiit. Eadem pietate Ioanne Suecorum Rex, qui nunc sceptra moderatur, erga Henricum fratrem usus est quem a populo repudiatum n se remque publicam perturbaret, carceribus contineri cogitur: nec aliter Eli Zabetha Anglorum regina Mari: Scotorum reginam, ad quanta totiuS insulae principaturi iure pertinere Scoti contendunt, diuturna capriuitati continet, ut suae Reique publicae saluti cousulere ac tan
357쪽
D sp B SIC A. LIB. II. 33gem aliquando in utriusique regni itis ac libertatem id
quod breui futurum speranata S, Peltituere velle videatur. Hic occum erct aliquis, pericillos in esse captiuorum
sui usi nodi custodiam atq; h cpr cipua causa fuit, qua ob rem Carolias rex Neapoleos, Romano Pontifice sua dente ac impellente Conradinum anfredi filuim,ead Equa Ptolomaeus postiemus, Egypti rex crudelitate Po-peium post Phariaticam niga necari milit, cum dicet et, mortuos non nordere: sed neq; laic exirium estugere , neq; ille capitale uidicium , neque eius libera diutius regnareotucrunt sed ab Aragoniae regibus de imperio disturati, non line eorum qui particidium illud perpetrauerant, igno in VII sempiterna perierut Certe maiores no
stri cum loannem Burgundiae Ducem, Ludovicia pinqui Aureliorum Ducis partacidium in ipsio iudicio te me reconcitentem ac prae se feren em poenas effugisse per icerent; principum caedem plerosque dem ceps impuae laturos , recte iudicarunt. Nam Ioannes publica sideiccepta vulneribus contosi iis interiit; ac caedis illius au-
De Ara locratia. Ap. VI. A s Toc RAT i Reipublica forma quae aes, in qua minor pars ciuilim in uiuersios O singulos ciuessumniae poteritis tί s habet. Atque in eo ipso populari potellati con- raria videtur, quo dis paucorum ita tu pars minor cuini amin populari maior imperas Vrtaque tamen in eo co-
aenit, quod qui sitammu imperadi ius habent, omnis, .utem sigillatim imperare pollunt, collectim non possut. Igitur monarchia eo praestabilior est ac illustrior, Chunus 'erumhυι niuersis ac singulis imperadi ' habet g anii Taduersio idties' a lingulari digni mihi videtur. Vt aut monarchia, vel n unius dona matione, vel in regia potestate,ves in tyraude colis it: ita quoq; Arishocraticus status aut ad domi-
:itui, aut ad legitima potentia, aut ad paucor opes spe- .hat, qua Spterea Graeci ligarchia appellat ut eius nodiuit Athenis tyrannorum triginta;ROmae Dece uirorum
358쪽
legibus sciendis, ac postea Tritim uirorum Reipublies constituendae, qui populi libertatem ac Rempublicanoppi csserunt Aristo cratiam vero proprie Optima tunstatum, id est optimorum ciui una concessii terminaue T ' Cui runt.Nai; qui ea aciebant, inquit Cicero, quaque dicebar multitudini iucunda esse volebant, Populares qui autem ita, geresiant, visua con stitit optimo cuiqueprobarentur, optimate labebantur. Haec ille, 't causis in scrviret. Superius diximus,ad intelligenda Reipublicae cuius que forma, Virtutes ciuium ac vitia nihil nabere mometi. Neque vero Reipublica ex optimo genere ciuiunconflari potest. Id enim vel sorte fiat oportet,vel ciui uri suffragiis,vel tertio quodam modo ex utroque apto virtuti quidem cum fortuna nihil commune est; nec ad re rum honestarum cosultationes casus admittitur. Quo.
si populus ad haec ipsa virtutis suffragia cieri placeat,sudiis miles, id est, optimos, non seligent; sed quam maxime similes, id est stultos, improbos impudentes; cuna boni ac sapientes viri, si modo sunt aliqui, minimum effficiant ubiq; ciuium numeru Quid aute turpiuS, quana sapientium decus ac dignitatem pedere ab insipientium iudicio dicam, ante meritate Demus tamen esse bonos aliquot ac sapicntes in ciuitate viros, conspe stum certe fugient improborum ac desipientis mulii tudinis mecta me si ad comitia venient, seipsos Cipiete iudicabunt Ita quidem Lactantius Firmianus in septem Graecorum sapientes urbane iocatur; qui quidem desipiebant, si suo iudicios cipere arbitratentur; multo magis si aliorurn, id est, stultorum opinione tales haberentur. Quod si
quis Latinos veteres in eo genere putet imitandos, ut in exercitu conscribendo, qui rerum bellicarum laude ci 1isiimus esset, delectum auspicaretur; SI sui quam ma ximc sinari In cooptaret, secundus tertium, hic quartum. atque ita consequenter vir virum legeret, quem ma X nae rebus gOrendis idoneum inclicaret, idque toties fie xet quoad Optimatu numerus in oleretur Opt Imaquid in ratio videretur imperii bonorum ac follium vii O-
359쪽
im initio constituendi: sed quis modum ac numera non Oitim terminaret aut ciuis Reipublicae sponsor fu-irus esset Optimum que nulli sui mallem potius coOtaturum qua fallun quam fiat rem , quam propinquit,
uam amicum λ& ut fiat, si tanta paucitas est ubique bo-orum, quis illos ab eorum multitudine, quos improbos cstultos iudicarent, tueretur λDemusta me illud, selectorum numerum qui optimini, Rempublicam initio costitui posse, quam diu in eo aru futuram putamus Quam obiem mirum videri de- , et nemini, ii nulli lint, atque haud scio an uerm vnuam antea status optimorum: cum enim Pythagorei yrannos aliquot l .die in re istam imperandi viam de cluissent ac breui fit tutum sperarent ut populares status Iligat chiae in legitimam Optimatum potentiam mura-entur; ut quibusdam ua locis pei secerant; populares ho- nlneSImperandi cupidi, potentiam sibi specie virtutis ripi cum perspicerent; plebem in Pythagoreos S audarissimum quem l in Optimos armauerunt, ac pecti dum n morem crudeliter mactarunt caeteros in concilium oeuntes, exceptis admodum paucis, vivos concrema aerunt: quae caedes Pythagoreorum maximos in Italiau multus commouit.' a Tob;
Sive igitur optimi, siue flagitiosissimi, siue litisiimi si ue nobililli mi, siue eget illi mi, siue bellicosiissimi summii
imperium teneant, modo ciuium pars minor exstiterit, Aristocr.ittam appellamus. Parte ciuium minore nocerto
numero definire neccsse est; cum numerorum sit infinita Varietas, quae in nullius coprehensionern cadit. Navi demus decem millia ciuium ex quibus centum ciues summam rerum habeant. si quide in comitio sexaginta ciues cocordes sint in lege hereda, reliquis ciuib. quadraginta qui' uticipes sunt maiestatis .itemque nouem millibus acnc gentis, qui ab imperio excluduntur collectim lege dabunt; singulatim vero dece millib. ciuium iidem sexaginta collecti simul imperabunt; nec propterea ius maiestatis ad sexaginta ciues contrahetur sed quia in omni coetu
360쪽
coetu&collegio legitimo maior pars ubique potior est
sequitur ut sexaginta concordes, reliquis quadraginta,ti singulis, tum uniuertis imperare pollimi nisi lege de ma testate lata caueatur, ut duo ciuium trientes inter se consentientes, caeteris potiores sinis quemadmodum in o.
iati . . . 'nibu fere collegiorum legibus ac institutis ' praecipi
Videmus; qua quidem ratione exaginta quatuor ciue, reliquis triginta sex superiores erunt.
Igitur in optimatum statu ciuium paucitatem spectare nihil est necesse, modo ii, qui in caeteros dominatione habent, dimidio pauciores sint uniuersis. Nam si demus centum millia ciuiu in Repubsica ex quibus decem millia caeteris omnibus imperandi ius habeant perinde Aristo cratia dicetur, ut si ex dece millibus ciuium mille ciuibus imperium delucinam in utroq; numero decima pars in reliquos omnes imperium habet. Nam quo pauciores ruerint, eo stabilior erit ac diuturnior optimatum status, modo ne dissideant a se ipsi. Nam Pharsaliorum&Lacedaemoniorum Respublicae; quarum altera viginti, altera triginta ciuium principes ex optimis fere selectos habuit, ex inlinito pene ciuium numero diutissime floruersit. m. Epidauriis centum octoginta ex omnibus ciuibit , impe-
Oph h. a rabant Vetus item Maililiensium Respublica ad littus
oh si' corum Celticum, omnium quotquot usquam exstiterunt Rerum publicarum, iudicio Ciceronis, optime constituta sexcentos summo imperio praefecerat; ex quibus tum senatores creabantur, tum ti m quindecim magis latus. quibus tres hi ii quasi Praetores praeibant. Idem nidicium est Rhodiorum ac Thi banorum, posteaquam populare
imper viii ad locupletiores rediit. quo nihil commodius fieri potest si optimi ciues haberi non postisat itaque T.
--Τ Flaminius proconsul, in qu 1 Liuius 4 eam parte cruriarum
kbcsalia potioremsetat, cui alua tran JEιlla ad cnima Ogis esse expediebat. eanmi,is Quam rationem Andreas Doria in colli tuenda Ge-2 ' ςmSum n uentium Republica secutus videtur. l, enim de ciuiu in contentii milias octo ac visi uitium c Aobliti a te, tum