장음표시 사용
851쪽
DE RE PUBLICA, LIB. V. 37 perueniret; neve plus quam qui ex haeredibus testatoris minimum ex ast e consequeretur. Lex illa ciuitati opib.aifluenti valde salutaris exstitit, tum quia veterum familiarum opes ac dignitate tuebatur, tum etiam cpfoeminarum indomitam arrogantiam ac libidinem vehementer coercebar Sed primum fraudibus d cuniculis, cum aperte no possiet, oppugnari coempit scilicet fideicommistis sub nomine foeminarii mae,cepti id tamen in eius arbitrio ac potestate situm erat cuius fiduciae relinquebatur: quia nec a stione nec perse
ti poterant ante Augusti tepora, qui Trebatii pernitiosa consilia secutus, legis abrogada: pr buit occasionem,ac pro uxore Liuia veniam legis Voconiae petiit a Senatu. Ita paulatim antiquata lege aut foedisti me concussa, Romani ciues capite minui ac serui poenae fieri coeperunt:
cu uxores dominas non tantum appellatione sed etia' Tr. ηquir. D re ipsa testarentur: qui b. temporib.ab auriculis sermina rem. delega. s. rum bina matrimonia pendere, margaritis foeminas ιν -- suffocari Seneca querebatur Nam Plinius Proconsu hisiatii f. se inlis nescio cuius filiam termillies sestertium in gemmarii l. vl. . Uxorem.
pretio habuiste scribit maximum occasius imponi argu mentum. At in Massiliensium Republica, quam omnisi Illib. Der
tiorentisIimam cero iudicauit, centum aureoru dotes
maximas&quinq; aureorum vcstes nubentium pretiosissimas fuisse legibus'. Veneti tamen lege dedo tib la-d Strab.. lib. xa mille sexcentis aureis patritiae dotem definierunt ne eris', isti, familiarum illustrium opos dotibus exhauriatur si vero Uane in . 3atritius plebeiam uxorem duceret, duob. quid maureorum millibus dotem terminauerunt, sed legem facile antiquari patiuntur, ut patritiorum quorundam e-estati locupletiorum plebeiarum nuptiis istriusque ,rdinis concordiae consuli possit. Illud tamen prudenter, quod foeminas ab haereditario iure, quoad eius fieri potest, exstantibus masi ulis suin mouere consiueuerunt. Nobis vero lata lex est Carolo IX. rege, qua dotes o mnium maximet deculibellarum millibus terminantur:
852쪽
r38 IOANNis Io DINI poena mille aureorum constituta qui fraudem legi fecisset. Sed lex ipsa non antiquitate sed nouitate sua euanuit:tametsi nec Philippus Bellus Eligabethae Anglorum
regi nuptς, nec Carolus .filiabus regum maiorum do rem constituissent. Quod si quis putet auri argenti summam qua tunc erat in Europa inopiam legib illis causam dedisse non quid male putabit; sed aetate nostra dotem filiari Henrici II. regis Francorum constitutione quadringeti aureorum millib. definitam fuisse videmus; qua ratione
centum viginti dotes maiorum uni exaequantur. At lese diuina maximam dotem qtrinquaginta siclis, id est,tre decim circiter aureis nostris constitutam habemus: qu. mulcta tenetur erga patre is si Virginem seduxit, qua et iam domu ducere, si quide pater puellae allentiat,perlea Boin. ra. gem cogebatur'. Quae ratio facit ut facile credam eaqus ab Herodoto de Persarum morib. prodita sunt; scilice curatores connubiorum curandorum formosissimasai
venustissimas quasq; puellas pluris licitantib. addixisse coactis pecuniis ex formosiorsi licitatione dotes de
formib. costituisse, interposita cautione Prς toria ab iis c deformes ducerent, senumsi uxores repudiaturos nisdote restituta qua ratione&nuptiis pitellarii,&foeminaru pudicitiae, lonestati publicae, maritoria dignitati iuspiciebatur: cuius rei summa legislatorib. curaesti oportere Plato iudicabat:&quidem per sapienter. Quamobrem Andium,aeque ac Caenomanorum miribus, nobilium ac pati itiorum filiae partem haereditatis, quae masculis exstantibus perquam exigua est, tur domini consequuntur quam masculi,excepto primogenito, non nisi usu ac fructu pω uident, ne scilicet puellae innupta deleterentur. Iniqua tamen lex bonis omnibus saepe visa est praedia beneficiaria primogenito cedere praeter trientem quem caeteris liberis ad fruendui tantum Andes caenomani permittunt, ita ut nihil ei nomine haeredibus relinquatur : mulio minus e tia
Ambianis cuius iei graues saepe nobilium querelae ein stite tun
853쪽
niniis multa fuerunt: liniam pridem Vindocinenses, Andium municipium vetus, ab iis moribus discedentes, caeteros quoque prΠnogenito conuentionibus δί p .ctis ad eam aequitatem impulissent, ut triens iure dominii ac nexu pollideatur. quod non ita pridem Ambianorum abroetato veteri more obtinuit Actamcisi Gode ,
si id δ Britanniae Comitis, uniuerlammae'reditatem nobi
les primogeniti cernerent ea lege ut fratribus ac sororibus dotest alimenta praeberent; nihilominus tamen Artus qui primus Britannorum Ducis dignitatem adeptus est, primogenitos nobiles totam haereditatem iure dominii habere, caeteros trienti uti frui permisit ut non ita pridem decreto Curiae Rhotomagensium de Caucis permistum est. V l Ferreriti iis
Atque haec de ciuibus ac subditis mihi de peregrinis, e
quos a praediorum domino, nisi iura ciuitatis bene freto usi L. I. min.
adipiscantur, prohibere oportet Arcendi sunt otia gras satores ac fures, qui Egyptiorum specie ac nomine impune ubiq; praedatur: quos contra lex Aurelia magistiat' armari iubet. qpeltisq, in Hispania quoq; latissime gras e M., . t.1 .saretur,aedicto Ferdinadiς regis coerceri coepit. Falibri QVylo αgydem se AEgyptus appellat, ii morib .ac lingua AEgyptio i h es sit in dillimili mi temper fuerint nec ibabile sit ex uberri gan des Royma fertilistimaq; regione ad extremas Hispaniae inferti siti 'lis oras emeso mari mediterraneo aduectos, sed illa sor ti legatum colluuies ex Alpium&Pyrenaeorum praeruptis saxisic latebris appetet aestate quasi fucorum examina in regiones uberiores erumpunt. Nihil est aute in Republica tam pernitiosum, qua otiosorum ac tenuiunx hominum huc illuc errantium multitudo,qui&priuatorum bona diripiunt,& in euersione Reipublicae spem omne fortunarum suarum posuerunt. Hanc pestem Amasis Eguptiorum ab AEgypto longillime repulit: cum lege lata sanct illime cauislet,ut otiosi homines qui nihil haberent φ suum dicere possent,capitali supplicio quasi praedones afficerentur pii non disputo, ἰ quod suo
854쪽
loco dicendum erit praedia beneficiaria disrahi,an vero no ibilitati perpetuo relinqui debeant. Disseramus etiam tu lud, an bona damnatorum lituostproximis quam colin
Praemine bona prosicriptorum propinquis quam Reia publica adiudicaria: Ap. III.
AEC quaestio pendeta superiore, cum earum rerum l quae ciues ad inopiam extremam deducunt,nom, . . mima sit proscriptio damnatorum: quae eo maior futura Abisai, dis est, quo plureS fuerint quibus 'legitimarum haeredita- 'votρ tumhes aliena culpa praeciditur, nisi aliunde bona sint obuentura. Iniquuin autem videtur parentum culpam
ιμε ε 3 9 naturales violantur; sed etiam egestate desperati homi ' ' nes ad furta, latrocinia, credes impelli videntur. atque ii potissimum quos ad otium S inertiam assiuentia reruomniumeducarat. Neque enim sperandum est,ut in delitiis ac voluptatibus educati homines sellularias artes Sopificia condiscant:nec si possint, velint ad haec etiaaccedit sceleris alieni contumelia infamiaque genti ac posteritati publico iudicio illata: quae illos ad latronum coetus,ac consceleratorum hominum secietates quaeredas, d ad piraticam exercendam inuitat. Quo fit ut ab unius proscriptione praedonum ac sicariorum multitudo exsistar; poena vero quae improborum numerum minuere,&Donis ciuibus securitatem afferre debuisset, dissimilimos exitus habitura sit. H c argumenta quς ex emplorum varietate augeri possunt, non modo probam bilia, sed etiam ad assentiendum necessaria Iustiniano Imperatori occasionem praebuisse videntur ferendae le-σ-then bet is ς qua damnatorum bona fisco ademit, ut legitimis
D. b.,i, dis haeredlou relinquerentur: quam Ut legi diuinae conten---. - Ω raneam summa consensioue plerique populi, Hepta perduellionis causa comprobarunt. Qui tamen aliter sentiunt,legem hanc quasi nouam ab antiqKorum sententia penitus alienam repudiant. Vete-
855쪽
DE REpVBLICA, LIB. V. 8 tVeteres enim egrina latores bona damnatorum quae is co volueriinti, lute de peculatu ac re oetundis agatur; Vt stilicet erepta Reipublicae restituant ur; siue poeta a sit pe cuniaria ob scelus contrachum: qui alReipublicae satisneri aliterno posse videtur, siue ad improborum hominii terrorem qui ut liberos opibus S coniis audeant in
modum de vita solliciti quippe omnium miseriarii ex ' quo iii
tremum lolatium ac requiei Cm In corpo IIS NINI ml in tandorum teritu consiste te putant. Quid in Ie perspicua exemplis viis impr opus est et Callius LiciniuS repet Unciarum rCUS,Vt Vidit iudice .
M. Tullium Praetorem quaestionis praetextam indueredarnnationis sententiam laturum misit ad eum qui diceret in reatu pertille , ac spectantibus iudicibus sudario faucibus e litis spiritum praeclusit: ut liberos furtis ac rapinia ditaret. Hic inquit Valerius. Cicero constitit quod quim reatu per H ι, intestro statu 'interiise videretur. Eiatu uide tvstodi t. In rei potet late libet una exsillum, etiamsi damnatus el-set, optare per legem Semproniam: cum ne ciuem quideverberare perte rem Posciam biiceret: sed metuebatil bc prone liberos inopes a pecunia relinqueret. Ac tametsi
Cicero scribit ad Atticum se Licinium damnatio idque Plutarchus confirmare videtur , sic tamen interpretor damnatum appellare qui sibi metu iubicii necem intulis
set. Nondum enim lat. eleges erant aduersus eos qui ante lententiam mortem sibi cosciuissent . Ac multo pollς - VI ii qui exanimi dolore,aut sceleratae Vitae conscientia,aut poenarum acerbioru in metu sibi manus attulistent,sepultura fruebantur: quinetiam eruum testamenta rata
erant i crudeli ili mi Tiberii principatu quo tempore P.
Tacitus scribit pretiuin illud fuisse feonandi, ac mortike nutib. . praeoccupanda . Exquib. planum fit liberorum opes plerisq; patenti b. vita ipsa fuisse cariores nec ulla re improbos ab in tutos a facinorosaq; vita magis prohiberi, quam proscriptionis mctu quae liberos ad eget atem perducat. Nani male meritin, inquit Tryphonius ς, publice ut aliis exeniplosit ad et sem
856쪽
deterrenda mala sicli, egestate laborare debet. Nec diuina lex in eo violatur; nec filius parentis culpa obligatur, Alia sui it enim parentum, aliatiliorum bona. Nec ulla eiushmeditas videtur, cui omnia bona adhuc vivo ac spirati iure adempta fuerunt. Ac si quis metuit ut inopia liberos ad desperatio in em scelerum immanitatem perducat multo magis metuere debet ut scelerati liberi paretura opibus ac fortunis male partis ad Reipublicae&bonorum perniciem abutant Er; vel ob id ipsum ut parentum necem infamiam ulciscatur. Quamobrem iis legibus quae de maiestate latae sunt, cum noua lege de bonis damnatorum etiam derogatum ess i, perduellionisti h i ' excepta causa est, masculis ' liberis adempta bona tultionis potestas eis eripiatur; ina belli vero sexui,id est, foeminis , alcidia in bonis maternis relicta. Illud vero perniciosius futurum est, quod sublata, pscriptione bonorum,sublatis delatorum: accusatorum praemiis, fla-oitiorum omnium impunitas consequetur. Quibus rationibus esticitur, tum proscriptiones, tum etIam praemia delatoribus necessaria esse. esse, tali Vt igitur aliquid ex his inter se repugnantib.argume-dς Qx concludamus primum Reipublicae satisfieri oportet,
1issam nati bona detrimento CiuitatiScoacta lunt:clem-
de praemia delatorum legibus constituta, litiumque necessarias expensas detrahi oportet; alioqui vix ulla scelerum vitio futura est. Quam qua ea principum cura potis sima esse debet, ne improbi ab inopia peccator poenas effugiant: sic tamen vivitur,ut nulla squam iniuriarum vindi ista sublatis accusatorum premiis sperari possit.Sed in eo genere mediocritarem illam probarem, vigentilia quidem paterna praedia damnatorum haeredibus re-lm quantur emptae vero possessiones ac pecunia omnis cogatur in fiscum tum ut litium expensis, tum etiam ut delatorum priviniis quodammodo satisfiat; caetera publicis utilitatibus Maerario cedant. Qua quidem re&liberorum egestati, de scelerum impunitari,&caluiam iis improborum in tyrannorum auaritiae occurii
857쪽
DE RE VBLIAE A, L IB. V. 8 3 possit.Neque nim aequum videtur urgentilia praeitia, qex maxima parte distrahere proli ibemur, secuta condemnatione fisco quaerantur. occurretur etiam multitudini sua Opiae, quam antiqui legumlatores tantoperem tuunt. Praedia vel damna totaim pecuniis ac lucioribus
quaesita, non pruacipibus cedete, aut collegiis ecclesiasticis relinqui sed publice vendi, ac pecuniam in aerari- una public cogi oportere, propte Iea iudico, ne Omnia tandem omnium praedia principis aut ecclesia propria sint. Delatoribus item satista eri oportet, non propositis damnatorum praediis sed pecuniis tantum, ne praediorum quiri endorum propolita spe ad calumnio tam im
dum venator canibus vitillima quaeq; feraxum membra obiicere olet, ut talibus illecebris dem ceps ad praedam alacres cliiciantur ita legislatorcio domesticos leones ac lupos accurate venari, de canibus ciuitatis sic n. Demosthenes Oratorum genus appellabat praemia quae' etiam proponere necelle est'. Cum enim praepoteti Deo nihil gratius, aut Reipub utilius it quam ab imi robis poenas exigere, modis omni b. enitendum est ut eo per
ueniri pollit, Difficilis illa qui de bonoru discusso videri pollit,ia cc
facile hierit plerii h principi b. id persuadere sed Rem publ. Calva lo iacta cile volet, Omnes aute id velle de bem suςq; dignitatis curam gerere semper publica c6m Oda priuatis anteponet. Na ii prςdia publica amplissima sunt, nihil praediis priuatorum opus est si nulla lint,
non est aequii priuatorum bonis proscriptionibus Rem publicam locupletari; ne calumniatori b.ac tyraniSaditus ad lynocentium bona diripienda, S ad sanguine inexhauriendulia aperiatur. Platonis etiam ratio succurrIt, qui in libris De legib. cap. n xxviii. auita praedia disti alii prohibuit, aut aerario Interri, ne aequatio bonoruritiam tibi cogitatione tinxerat de ciuitate tolleretur. Nam ty-rgnidis crudelii lima omines est exilem a proscriptio; hac
858쪽
vero proxime sequuntur bonorum ac locupletiorum ciuium caedes supplicia.Quarum rerum cum exempla ubique abundant, tum nulla grauiora quam principatu Tyberii qui vicies millies uel fertium moriens reliquit. quae immanis pecunia fere ex proscriptionibus coacta fuerat. Cuius exempla secuti nepotes,Caligula inquam,&Nero, Rempublicam totam ciuium sanguine turpissime foedarunt. Certe quidem nulla Neroni praeceptoris necandi occasio fuit , nisi ut bonis occisi frueretur. Nec talibus tyrannis calumniatores umquam defuturi sunt, quorum scilicet opibus ac potentia nituntur.Hinc ' illud Plinii iunioris, ιdimus, inquit' dilatorum iudici-hum quasi gra fiatorum , non solitudinem illi,sed templum,sed
forum insederant: nussa testamenta siecura, nullis satin cer-Jim,non orbitas, non liberaproderant. Quana obrem nudenter nostris legibbui Procura reis ciuis latorum nomina prodere cogunt ur, IIae spatiamnia lacum uentus
fuisse iudicetur, qvs Megibus rassanorum ante accusotionum necesse est. Quum vero proscriptiones bonorum omni ciuitatu generiinitio is sunt,tum vero maxime in unius dominatu ex quo tyrannus facilius si in caeteris exsistit. Quod
si quis putet nihil ab optimo principe metuendust shortina exitio ditari cupiat tego sic statuo, nulla re ex bono principe tyranum facilius quemquam fieri qua proposita scriptione damnatorum, eoq; magis si tenues sunt prmcipis opes ac fortunae. Quib.enim principibus nulla
diripiendi causa est, proposita bonorum adipiscendoru
spe, laec occasio, nec crimen, nec calumniator, nec im
probus iudex umquam deerit ac saepe principum Uxores, dum alienis opibus ac praediis inhiant, maritos ad caedes: ad proscriptiones impellunt. Cum enim Ach bus rex Samariae, nec prece nec pretio praedia Naboti extorquere potuisset,lsabella uxor testes subornauit qui hominem capitali frauge circumuenirent, ac laeta maiestatis quaestionem intentarent. Sic Faustina saepius ab
Aurelio Imperatore petiit, ut Avidit Cassii liberos ne
859쪽
DgREFUBLICA, LIB. U. 8 scari iuberet,eorumque bona diriperet. Egre serebat optimum Imperatorem Cassii perduellionis damnati bona liberos postidere iussisse quod non modo Romani, sed etiam Persarum Reges facete consileuerant sui δε- λι- Poloni quoque non modo proscriptiones nullas probant sed ne perduellionis quidem damnatorum bona fisco adiudicant. Quae vero semel fisco quaesita sunt,vix umquam eripiuntur siue iusta fuerit, siue iniusta condemnatiori quod eo magri metuendum est in criminibus lae a maiestatis, in quibus damnatorum bona sum
mo tantum plincipi, non itcm' aliis quibus fiscalia iura: '
tributa sunt, qu gruntur: nec satis est,ummum esse prin- .DD.ini
cipem, sed eum cuius maiestas deminuta sit: caeterito et '. ἡ na damnatorum suae ditionis finibus comprehensa, in extra triaue fiscum ex aliis criminibus cogere possunt, ex causa male et 'statis non possunt. . e macia LAc tametsi qua plurimos habuit Gallia principes in sFtegritate ride ac militia clariitImOS,&quidem plures,Θ ιοmi Asna-pinor, i illi populi: nulla re tame re rates opes maius in- M' f. crementum quam puniicISPIcriptionibu acceperunt. Mis Ραis Lia tuis D. Ludovico pietate ac iustitia comparanciusὶ hic si
tamen Petri Druidarum Comitis agros ac praedia fidu- az .
claria iudicio publico scripsit d. Theobaldus vero a ηεο .pania Comes, iudicio maiestatis postulatus,ne damna ais .is. retur, Braeorum Fortionum, Monstro tensium agros late patentes eiusdem regis ditioni concellit ut Ray-ο--- . naundus Tolosatium Comes uniuersam Septimanianae,c agrum Tolosatem Alphonso P. Ludovici fratii dotis nomine qua ei dei ponderat, ea lege donavit,ut Alpho-1o sine liberis moriente in regis potestatem venirent in metu magis quam sponte fecisse dicitur, ut bella ciuilia, quibus premebatur , religionis specie exitum aliquem repertient Aquitaniam Vero totam, Andes, Caenomanos, mones , Auernos si oscriptionibus in Philippi Augusti potestatem venis te constat ut Alenzonius ac ι a Perticentis ager Carolo VII. rege . quid commemo- - ΤΦ, νε, rem Petragorios, ' Ponticos, Alatchianos λ, Ango - is smaeosν
860쪽
b. T. naaeos, saluciarum deniq; comitatum, Momnes caroli Bua boni fortunas Zom nia haec proscriptionibus ii
sco quaelita videmus. Si vero singulos persequar intini-rus 1 m. nulli tamen ex iis iniuste damnati memorantur. Crudelior Scotorum lex de maiestate, qua damnatoiubona summotis non modo uxore ac liberis, sed etiam
debitoribus, solida fisco adiuὰicantur. Hic occurri potest, ne priuatorum agri publici fiant, lege Philippi Belli sanctillime cautum fuisIe iqirae praedia publicis iudiciis ad regem peruenerint; si alterius domini fiducia teneantur, distrahi oportere caetera vero priusquam agris dominicis penitus coniungatur, a prin-dS priμ ic cipe bene de Republ. meritis donari polle M. At ne prin-mis s.f. clpI qui de per tege huius imperii reiq; iudicatas licereemdic gentilia Dia dia oblato emtori b. pretio, recuperare : ne Maii , Diiu priuatorum omnium agro Illa ratIone princeps emtio-Via Taras nibus suos efficere polii P. Viae quidem,ppositis incom-ιώ- usa modis com Odiora duco,quam , lege Cornelia caueba- cani tur ut scilicet aethriptorum ciuium agri publici fierent. Sed fere fit in unius dominatu ut canes aulici bonorum ac fortium ciuium praemia ferant,&quide summa gratia, non virtute sed flore aeratis aut turpissimis obsequiis collecta. Quis non meminiti quamquam meminisse doleo innocenti Una ciuium priusquam damnarentur, imo pilus qua accusserentur, sanguinem pretio specie religionis effusim ut aulicae hirudines saginarentur Quamobre nullum calumniarum, nullum crudelitatum ac proscriptionum finem video futurum, nisi ea qua dixi ratione,Vt scilicet peterna auitaq; praedia danatorum Spinqui fruenda relinquantur caetera distrahatur: ex pecunia vero coacta debito ii primum deinde clelatorii piae iniis satisfiat caetera fiscus vindicet; publicis operib. ac sacris aedib. parte arbiti io iudicum relicta; ea lege ut quae accusatori b. aut collegiis,adiudicata fuerint,tion in praediis sed in pecuni rus imma decernantur. Romanos quidem veteres faciis faciendis muli has designasse planum est apud Dionysium Halicarnasi eum ii