장음표시 사용
901쪽
ma Vnguibiis, alit cornibus,aut solidiore olluim copage armauerit, caetera exarmata reliquit Sed absurde princeps urbe valid illam is moenib. cinxerit, nisi arcCm quoque agris urbi imminentem praesidio su marit.Quod si magnu ni est ac late patens imperium optimatum, nec ab hostium ii ruptione tutum,urbes qui de hostibus Opposita propugnaculis arces'; munire o Dortebit; ted calege ne Praefectus arcis urbani Praetoris aut praesidis cui ut quam aut alierius quam pirus regis imperio teneat Ur.Sic. n. Ut carram principes ab AEgypti Suhanis in stituta , sic iacti, sic re os nostri Praefectorum imperia diuiserunt. Veneti Ihoc amplius quod annua potestatu ac Praefectorum imperiaille o ierunt; ne quisquam in arce perpetuum sibi domicilium constituendum putet. Rilagusii vero, qui optimatum imperiti unius urbis ana Distidentiabitu euec angus filii mis agri finibus tuentur, arcem loci na est 3 tura firmiunria habere coacti Praefectum in sinetulos dies mutant, obuoluto capite in arcem deducunt. ldg-dem ex vetere Atheniensium nitituto, qui ex notae Pr tori b. uni tantum claues arcis quotidie committerent.
Tutius est tamen in optimatum ac populari imperio arces ab urbe metropoli in qua domici hum imperii c6stituatur, amouere; nequis ex optima tabus arcem na
cum imperio inuadere se posse confidat. In monarchia ne singulis russicas arces munire liceat, prudenter est nomodo ab Anglorum de Moscho uitarum, Verum etiatri ab omnibus Orientis de Africae regibus institutum ne subditi defectionem meditentur, si potentes fuerint aut
latrocinia, si tenues. Quamobrem Helvetii ac Germani arces quasq; munitissimas clatronibus c tyrannis opportunas quae liberis ciuitatibus imminebant, iampride1ubuerterunt. Sed innaonarchia in qua mo' inuetera uit, Vt arce ac praesidia contra vim latronum ruri habere liceat, qui eas edictis euertere se poste putet, nae ille Reipubi ruinam moliatur semper tamen in omni Rempublica licuit ac licebit praedonum latebras Empiternis
902쪽
88 IOANNI: BoDINI Atq; haec de muniendis urbibus,ac locis praesidio mi litari firmandis, Belli vero studia optimatu generi utilia ne sint, an pernitiosa,dubitari potest. Navi plebs armat
fuerit d1sticile est ut optimatumraperia ferre, Schonorib. ac praemiis excludi se patiatur.Si Optimatib. tantum a matribuantur, una clade, ut pluribus belli offensionibus acceptis deleri , ac penitus exstingui,ex eoque statum optimatum interire neces est silperius variis exemplis docuimus.Sin militarem disciplinam omnino deserant, finitimorum direptioni achidibrio subditorum patebunt: nisi arct illima cum illis societate ac foedere coniungantur, aut Vrbes arcesque munitissimas optimatum praesidio teneant ut Veneti coguntur: quos
Contarenus scribit studia belli ac militarem disciplina propter ea quae diximus incommoda deseruille: quamquam hoc ignauiae potius quam ullis institutis ac)egib.
tribuendum est, cum ante ducentos annos rem militarem strenue tractauerint ac de Genuensibus claras victorias reportauerint. Sed pacis diuturnae fructu otio delectati bellica studia neglexerunt, ut peregrinis non modo militibus,sed etiam ducibus aduersus hostes iampridem uti cogantur. Ac si quis ex optimatibus studia belli amplectatur, aut peregrinorum principum stipendia quaerat, hunc ab inst ituto domum reuocant: ut non ita pridem C0rnarium opibus ac propinquitatibus florentem, cum militares animos jectare ac imperandia- uiditate quadana teneri videretur, a principum peregri norum consuetudine seduxerunt.
Certe quid periculi plena res est exercitu peregrinuac ducem peregrinii conducere: qui b. praesit domesticus imperatori cum imperium militare in eos qui nisi velint cogi non possunt, inane sit ac inutilet futuria. Carthagine se quide nodum militari disciplina satis instruct i,duces Lacedaemonios arcessere solebant, qui exercitum Carthaginensiti ducerent sub imperatore Carthaginensi.numquam tamen exercitu accitice peregrino utendusibi putauerunt, ne Reipub.in peregrino rupotestatem Veniret.
903쪽
culis munitissimis turi, ex eicitus peregrini fraude velignauia vinci possunt,de imperio penitus deturbari non facile possut. Seditiones vero ciuiles arte militari deserta tape declinauerunt; cum antea declarationum ac secessionum ciuilium fluctibus saepillime iactarentur. Ac si quidem bella non nisi pio pulsandae iniuriae ac pacis fruendae causi suscipienda sunt,ac beata ciuitas es se putetur, quae parta pace suis finibus contenta sit profecto Respublica Venetorum beata videatur, quae non modo imperii sedem in loco arte ac natura inexpugnabili collocarit, verum etiam in continente arcCS ad imperii adiumentum valde opportunas tantis praesidiis armarit, ut nec hostium impetus valde metuere debeat & subditos imperiis ac legibus facile tueri possit. Propagadi vero imperii curam penitus omiserunt quin etiam bellorum causas omnes studiosissime declinant; S illata dissicili me suscipiunt suscepta vero finire ac pacem inodis omnibus magnoque s epius cum detrimento inire conantur; ut videre est in foederibus cum Iulio I. Pontilace maximo cum Maximiliano Imperatore, cum Alphoni rege Neapoleos iisdem temporibus 'd non ηηο Iso . ita pridem ' cum Selimo principe Turcarum perculiIS a quo pacem petere amissa Cypro non dubitarunt. Et quemadmodum bestiae imbelles, qui b. naturabilem ademit,ut certa 14 columbae;aut quas omnino eXarniauit,ut lepores, fliga saluti suae consulunt ita quoque turpe videri debet nemini, si gens imbellis cum suo detrimento paciscatur; cum tamen ei qui plus armis aco-pib.valeat, aut par hostib. esse pollit,pacem petere etiam sine detrimento tu e esse videatur. Nec vero ulla res Henricu II rege&CArolu V. Imperatore ab ineundas: V pace tamdiu retardavit quam quod incerto rumore Ca- Iollas pacem ab rege petiisse diceretur; quo nihil ab ullo principe, ne Oti quidem coceptis maius optari potest; coq; magis silanes hostium perlita serit, ut idem Imperator Francisco rege I. non modo stris , sed etiam Geta na
904쪽
gno IOANNIS BODIN rnorum 8 Anglorum opibtis fretus, huius imperii pio uinci. is quali nnium regundorum iudicio vindicabar,ut qui dein teidanus scribis sed Pontifex max. Imperatorem ad pacis actionem adegit, quam non nisi aequissimis conditionibus accepimus eandem tamen Ludovicus XI ab Ecuardo IIlI. rcge Anglorum, cum primum fines imperii valido CD m exorcitu Vastare coepisset, pete-Ie, prectoque alii nitate contracta mercari non tibita rκs, cum ab amicis ac familiaribus cunctatore timidiuoppellaretur, patienter ferebat. Quamquam Carolus VH Ludovici pater pacem multo cedi Orem petierat a Philippos L Burgundionii Duceregis fiduciario ac subdito, δ qui ciem per legatos quos omnium illus drissimos ad hoc negotium adhibuerat, scilicet Igistrum equi- tu, Cacet huium ac Tribunt militia, legationis Comitibus additus, qui circumstante magna principum ac illustri si viroru corona; regis ipsul nomme Venia paternae caedis a Duce petierrint, cum id factoum a rege prauis quorunda consiliis confiterentur: Dux ad exta emum duris conditionibus quas dixerat persuasus, aegre tamen, declarauit se Pontificis max.ac principum Christianorum rogationibus ampulliam regi Francorum paternam caedem ignosccre Nihil abiectius , nihil humilius a seruo fieri potarit, quam quod a rege Francorum maximos istum est, ut Anglos de regni possessione deiiceret. Romiani prius Rempublica cum fortunis omnib.in extremum discrimen adduxissentiqua iis legibus pacem
acciperent: cum annos amplius DCC quibuscum populis fere omni b. de imperio dimicarunt, ad pacis petitionem pererahi nulla vi potuerint, praererquam a Gallis,qui fusis Romanorum legionibus Vrbe inflamata Capitolium cum principibus ciuitatis Obsederant.Inepti quidam histo Dici scriptis prodiderunt Gallorum exercitus , postea Furii Camilli ductu his os ac prostratos
fuisse, adeo ut ne vatus quidem tantae cladi superstes es set: quasi vero Furius ex ital,inops ab exercitata a pecuniis, sonitho, tuos potuister qua Senatus populiq; I ornanileetioneS,
905쪽
tota que h. itota Gi cor tria i , copias exercituiq; Gallo- In Gi .ecialia subegille ac regnitia Thracia condiciis se testantur. At L. Marcoris P ioconsul cuia cxercitu Rom 3. Ortam hi his obhatas a Per eo victore pacis conditiones repudiauit, liti cileus scis' um ac lacedonia re-
gnum bonatus populique Romani legibus pol statiq;
permitteret , tametsi tributum Romani depcndere non recit i. aret Pytalius irem duplici aduertus Rimanosi viistoria elatus, ac pene Italia potitus, i gatos Roma: Π naisiit pacis condiciones aequas ex epturus ait Slesponsum est, nisi amsore pacis acti θne;n nisii Pyrrhus ital
excederet crimis Otamen erat hono iis ac dignit. is certamen non capitis aut fortunarum. Rex acceptore: PO,
o dixisse fertur Romanρ nec vi tores nec victos a JInsce repos. Fit erunt illa quidem fortium virorum responsa, id est, eorum qui bci carum rerum usu animi m. agni tudine semipe inuictos sole omnibus taliae populis an-rCa praest crant; quod principem minime acceret, qui nec viribus nec potentia par esse videretur. Hunc 'lit In tempestati obedire actam diu vel facere aut conmtrahere necelle est, quoad portum tene e pollita.ne inmani gloriae inseruiens, nauim una cum vecto oribus ac se ipsum naufragio perdat Moscho uitarum Dux antea maximus proauus ictius qui potentias nitimos superauit, cum allatum siet Tartarorum Praec opem cum legioniblis octodecim aduentare, obuiam processi icad potentioris pedes humiliter aduoltet tus,imperata facere non dubitauit ut consuleret patriae faluti. Igitur pace turpi conditione acceptis: quamquam nihil turpe videri potest quod cum situ te Reipublica conum Chumst: tantum incrementum accepit, ut non . Odo Tar rarorum iugum excusserit, sed etiam eos extra lincSHΠ'
perii longe propulerit. Igitur principem copii pibus,
societatibus propin quitatibus storcicm, ad pacis acti O nem accepi lenitatirpta iniuria delabi turpe putanti c.lsci pub-
906쪽
ssi IOANNis Boni Ni ui ab ho itibus iniuriam impunc accepit, ab iisdem le-
sc acceptu LUS,ac possiemo scruitutem passii rus est. niseriani iram Oorem magni lincipi eurialii a Repuolica, mum nec pa nec bellu appetere, nec li lacessitus, pacem precari , necti bestam praelium conserere nisi plus utilitatis in adepta victoria
spoliere laturus est, quam detrimenti si vinceretur ut quide Augustus prudentissimus princeps fieri portere iudicabat; qui bellum necessarium tulit nemini,&illarum propulsare satis habuit lacem vero, quantum quidem
fieri poterat sanctillime coluit. At rcgulos mutosque principes, quique artes impcra tollas ac militares iacere patiuntur, pacem a clarissimi Imperatoribus precari, ac
deprecari bellum turpe videri no debet. Iulius quidem III. Pont M. susceptum ab Henrico II rege nostro bellum pro socii dignuate ac salute tuenda, quantum quidem poterat, sustinuit sed cum tanti principis opib.impar tibi videretur, paci sique tuendae auctor esse deberet, legatos ad pacem petendam mitter non dubitauit; testatus per teras illatarum ab rege iniuriaru fore Deum
ultorem, ad quem prouocate se dicebat, rex petenti pacem annuit, seq; pro tribunali Deo pl. max affuturumariis trit spopondit certo scire tamen Pontificem vadimonia de- Ido Marti secturu'. Pontifex vi erat urbanus, dicterium non inui- ,T.' ''' itis accepit, tametsi dolorem verbis ac vultu simularet. Vt autem animi magnitudo decus est omnium virtutum, quaeque principem in summo honoris gradu collocare solet ita quoque hostium animos ac mentes siti splendore praestringit, ut eiusmodi hominibus sponte seruire quam imperare pulcrius esse ducant. In quo genere Romani multa egregie&ad immortalitate memoriae gloriose gesserui. Nam Furius Camillus Faliscos non vi ed virtute debellauit:cum principum liberos ac ludimagistrum perduellem ad obsesses mitti iussisset.
Fabricius Pyrrhum regem, cuius potentia Romanorum exercitus fregerat,singulari virtute seperauit, cum veneficum seruum ei reddidisset: nec eo contentu oblatas sibi a rege prouincias ac pectiniarum vim respuit: capti-
907쪽
uorum etiam quos Pyrrhus liberos dimiserat, pretium solui iussi, ne quid tanto principiaRomanis de oeretur. Item Scipio cum capta Carthagme formosistimam Celtiberiae principis uxorem inuiolatam marito reddidisset, nulla vi maximam Hispaniae regionem populo Romano subegit, Cyri que unum ex omnibus ad altadunt sibi propoluerat , continentiam in consimili victoria imitatus. Quae tantae virtutes populo Romano qui nec turpiter Vincere, nec virtute Vinci poterat, non modo
sempiternam gloria, sed etia maxima regna pepererunta Sed cum infinita int Romanς virtutis ac fortitudinis exempla sum vel nullum praeclarius est ad muniendos d contii mandos ciuium animos aduersus hostium metuita, quam quod a Senatu decretum est , ne captiuorum
octo millia, quae cladi Cannensi superfuerant,ullo pretio redimerentur; ut omnes intelligerent aut vincendii, aut hosti misereseruiendum este qua quidem re Anni . bal sit animo fractus est ac perterritus', ut deinceps de 'θ- με - Romanis victoriam ullam se laturum desperaret Romani vero statum ciuitaris tot cladibus astrictum&co cultum tirmillimoiciendi stabilierunt; cum iudicaret senatus Annibalem, qui tantum Romani sanguinis hauserat, opes etiam accepto pro capite ac libertate pretio exhausturum,S ignauillimos quosque ciues redditurii: spe vero libertatis ademta caeteris ciuibus incredibilem vincendi cupiditatem addiderunt. Sedit calamitatibus acceptis delici non poterant, ita nec secundis rebus elati Ore animos quam antea gerebant. Cum enim Antiochus Magnus amii ingenti exercitu legatos ad utrumque Scipionem misisset, pacis conditiones quas vellent seIpionis A
accepturus, responsum tulit, Romanos nec vici os ani in ni Damum, nec vidi ores modestiam amittere me duriores
pacis conditiones se parta victoria quam ante bellum
Nihil autem commodius Romanis, quam extra fines imperii bella gerere, ab Italia militum velut examina quaedam: colonias toto terrarum orbe dissipare;vnde
908쪽
amissos exercitii I facile reptitare; aut si Vincerent,reglo- ne, eas quatum dispendi bellum gestierant, ii ui se tium subiungere pollent. Neq; enim sortem ac magna- nimum piincipem decet in imperii sui visceribus praelium committere: hostes extra fines uia perii anteuertere pollita, aut certe alios exercitus uno amillo. vel munitiss-mas ac plurimas arces quibus ei recipiat, habet e opor- et alioqui periculum imperii ac fortunarum omni uni facturus ut Anthio cus is quem modo dixi, Perseus, Iuba, Ptoleminis Cleopatrae pater, DarmSposti emus, ac
Lepe reges nostri aduersus Anglos. Prudenter Ludovic' Crassus rex Francorum; qui cum Imperatorem Henricii una cum imperiali exercitu in Galliam aduentare audisset, pro suscepto a rege Pontilicis Gelasii patrocinio,ex erci cum ipse mihi una ducentorum illium conscripsit: tot enim Suggerius m historiam retulit dreae a fines imperii ad Rhenum usque finitimas imperii prouincias
lon pelate populatu si Oltes anteuertat quare perterritus Ini Derator, paci conclitiones arbitrio regis accepit.
Pari fortitudine ac prudctia Philippus Augustus Ludo-
uici nepos, cum allatuita es Scros honem Imperatorem una cum reste Anglorum i et larum reguli m. a Uno
cum exercitu Galliam a petere, arces&Oppicia praeit
dio firmauit deinde excia fines imperii hostes ingenti clade ostrauit. Ac liquidem Franciscus L Rex, cum exercitu ad Papiam amisibin potestatem hostium venit, tantam cladem in Galliae viideribus accepisset, imperiuhoc in extremum sui discrimen venturum fuisse nemo est Lut opinor: qui dubitet. quae cum in Italia contigisssent, detrimento multo leuiora fuere quia ciuibus interim tempus ad animos colligendos ad vires recuperandas datum est, ut de salute desperandum non esset. Pleriq; tame euna principem in quo summa Reipub.
yiaesenti potestas sit, praelio interesse portere negant; eoq; mi- PD ς'pyδ iussi hostes in intimos imperii recellus penetrauerint. adjictoriam Illud quidem facile assentior, si princeps ignauus S ab
Him ςhin lecti animi fuerit; sin magnanimus est ac strenuus, proculdubio
909쪽
DE RED VEL 1 CA, LIB. V. 89seuldubio militibus animum incredibilem addit, viresci;
duplicat eoq; magis si exercitui carus lit, ac tingulorum virtutem interpell.ue velit Vrg t Im, Ut ait Maro . prae
sentia Turni. Saepe lane principi praesentia ulgam exercitus repressit ut Caesar ipse aduersus Orinos, deinde aduersus Pompeii :beros, cum de vita dimicaret. Quod item Edualdus IIII rex Anglorum noui eSex praelio victoriam reportauit, hoc ideo ei contigisse putans, quod
exercitui temper imperaret, ac pedes cum tolle manus consereret. Q L in multi regem praeliaturum alacresco se eluuntur, iii aliena imperia recusarent iam cum
Eumenes Imperator aegrotarzi , exercituSpugnam da-trectauit, ni lectica adueheretur in campima, ut eius auspiciis ac ductu praelium inirent Imperatorem tamen militi sonacia gerere nolo, nec e vitamq; suam in aperta pericula conticere: ut temere lectile arguitur Pelopidas, M. Marcollus, Vas o Fuxaeus, ac pleriq; alii, quorum occasias incredibile attulit Reipublicae detrimentum. Hic artes imperatorias ac militares non attingo; ne disciplina iam fines ac praecepta misceantur: sed id latum quod politica di cipima pi prium est. H. igitur Caeco clusio nisu umma est, principe dubitante hostes in eius imperiti inuadere velint necne,arces 5 oppida sinitima piaetidio militati accurate munire ac belli extra fines imperii, quantum qui desieri poterir,gercle oportzre: aut si ianes sui imperii pua: erit hostis io temere praelium committendum, ac multo milius vitam hostib. Opponendam esse, si cum bellicosillimis ac desperati homini b. bellum geritur: qui cum nub la, si vincatur, alutis aut praesidii spem habent, despci Ptione te orias a pilli iane .rdipiscuntur cuius rei cum infinitanni exempla, nullum tamen Francorum nominicalamitosiuis cite potuit, quam quod praelio Pictaviensi contigit Ioanne rege; qui non modo seiplum, vitam luc strant, ac decus nobdit alis, totiusq; imperiit Ortunas an-ci: iti praelio comm ut nec hostibus pacem petentibus, ni odo impune iegni sinib. excedere liceret indulgendu
910쪽
is Q in . captiuum abduxerunt. Vasto FuXaeus consimili errore ni mere peccauit cum ad Rauennam hostium copias fudisset, reliquias Hispanorum in cuneum coactas, quae fuga sibi salute qu rebant, persecutus,Vitam primum , ncc mu topost caetera quae clarillimis victoriis adeptus erat,amisit. Quid antiqua commemorem Z Caesaris exercitus in Pharsalia fame ac inopia premebatur, urbibus undiq; ac legionib hostium terra marique circumsessus,ac breui, nisi vicisset, fame interiturus; nihilominus tamen P5- peius praelium committere, inuictasq; legiones lacessere non dubitauit. In tanta rerum desperatione Impera- inutis a Vi tor Volscorum breui oratione milites hunc in moduni neeessitatis. inflammavit Armati armatis obstant .rirtutepares,sed nec itates eriores estis. Haec autem vis necessitatis tanta est prementibus armis,ut quae iniusta sunt,iustissima videatur. Iustum est bellum, inquit ille ad Samnites,quibus necessarium opia arma,quibin nuda nisi in armis relinquitutiles. Quamobrem sapienter Fabius Maximus , is qui gentis
Fabiae extremus fuisse diciturri omnes omnium contumelias ac dicteria patienter ferre maluit, quam Reipublicae fortunas ancipiti praelio commuteie atque ita cunctando,ut ait Ennius,r imit mn Annibal vero qui cu Scipione de summa rerum ante moenia patriae certauit,
imperium ac Rempublicam perdidit. Romani qui dein antea lapius cum Pyrrho , cum Annibale in media Italia dimicauerant,ut necesse fuit,
raro tamen: sed ea gens erat cui exercitus numquam deessent, cum per leges militares anno decimo septimo Romani ciues arma capere necesse haberent; nec ante quinquagesimum quintum aetatem excusare. Itaque videmus apud Liuium duo millia Romanorum a Censoribus ex albo ciuium exemta, quod annos quatuor studia militiae deseruissent. Nec vero ad honorum pe-a Tlinarab. 3 titionem admittebantur nisi saltem decennium milissi tassent'. Quam quidem ad militiam initio coacti sunt a finiti-