장음표시 사용
941쪽
annis cum de pace Cameracens Fiancos inter&Hi-δ' 'mi V spanos reges agere turri omnes Christiani princines asciuitates regis alterutatus aut triusque nomme excepti sunt locus etiam iis qui sexto post mense foederib. regis alteruti ius no mure comprehendi vellent, relictus, Exceptio vero diserte fiat oportet, non generalioratione ne iusta exculationum probabilium argumenta
capiantu belli faces ministrat Nasorderas pe ac societates ta Occulte actam repente fiunt, Vt prius confecta
res sit, qua quis astectam fuisse suspicetur; ut Cameraces in foedus aduersus Venetos, de quod Iperius diximus, ta occulte contra istum est Vine Veneta quidem rerum agendarum conii hor inquirendorum artifices optimi, quid actum esset ante suspicari aut per Legatos sub- odorari potuerint, quam sis cietas aduersus eos controista omnium sermonibus ac fama peruagaretur. Necdu-brum est , si Veneti quae in perniciem suae ciuitatis gerebantur prospicerent, quin prohibere potuerint cum et iam be o u scepto, incoato dc affecto, Psitificem maximum a societate non modo distraxerint, verum etia perfecerint ut Francorum Ostium acetaimu se praeberet: vnde primum salus Reipublicae Venetorum illuxit.Eadem calamitate Germani principes o flictari coeperunt,cum quid aduersus eos foedere Suellionensi h Pontifex Rom. b.--1 pace cum rege Francorum dc Imperatore facta molire-inr,scire neglexistent. Nam primo capite Pontifex viru-que principem ad arma pro Romana Religione aduersus Germanos capienda iureiurando obligarat: quod illis no antea credibile visum est, quam exercitus Hiipa-norti, Belgaru ,&dratorum in Germaniam irrumperent. Nec tamen dissicile videbatur pestem illa auertere, cum nec Imperator nisi urgente Potin ce bellum illaturus es
set, S ab eo rex Francorum non modo abstineret, veru- etiam illis occulte faueret,ac praeter Pontificem Roma, num hostem haberent neminem in Perdum tamen-tan ta sunt odia , tantae inimicitiae, ut etiam prouis, nullius consilio vel prudentia declinari polsur. Fcanciscus maior
942쪽
rreduheon maior prospiciebat Polacificem Romanum, Imperatoria Franco . rem Carolum, regem Angliae, Venetos, Genuentes, Fic renimos, Lucetiles, Senenses; Ducem Mantua i ,Sl Ortiacias coniuratos ' inde unu armari, Ut agri Mediolanc-
sis possessionem Maximiliano Duci restitue sent: non tam ipsius Ducis gratia quam quod illos Ies is Franc upotentissimi principis victoriae aduersus HelvetioS QSfortiadas terruissent Rex societatem illam nec prolii-bere poterat, nec contractam perrumpere, nisi de agro Mediolanensi decederet qui antea cum rege Franclico amicitia coniunctis limi fuerandi a fide simul ex ab amicitia defecerunt: nam fidei religionem pleriaci Uncrpes nullam esse putant Eortere, si publica utilitas igitur:
quinetiam tanta est laontinum perfidia ut cum maxune fallueprcopo si arrvnr, omni Ain vo rarim Di D deuo-b Plutare. io uerem talestent ut Lysandrum x dicere solituin sei ut,
violatae religionis grauissimas dedit poenas. Certe quide periuriuatheisino detestabilius est: quia
non pata si pomina, Cleos omnes auersantur, impletas, quanta PQ Ulm CF. gh lec,ς, ιυ Dh. hulam iam pro syicere causarentur iuris tamen iurandi simularione numeri irrideret an distumiaci, illa vero impietas cum animi ab-- lecti turpitudine semper coniunc a est, quonia is I scies,, periurium admittit,hostem quid metuere; Deum vero, despicatui habere et declarat .praestaret aut cum Ini mortalem esse,aut eum que Deum esse putant,suae fraudis teste numqua an appellare, sed seipsos tantum ut Richardus Anglus Pictonum Comes in beneficio Rupellanis ciuibus cocosso ad extremum hac formula vitis est, TEs TE ME IPSO Cuna igitur fides iustitiae totius ni- cum sit firmamentum, qua non modo I e publicae, ed
latam a subditis fidem acerrime victici debeant, qui de-- ---'sertae a principit, ii dei ultor futurus est Excipio turpi , paeta , quae nec sine scelere seruari, nec sine impietate
943쪽
iureiurando cos rinari possuiu . At ne princeps quide si
iurauerit eas no facturii qui natura iust a sunt,sia promisto descii cat, nulla iurisiuradi religione Obligatur: cupriuati plura e ciuili iure liceat praestare ne iuratiqinde
teneantur'. Quae autem in illita sunt natura, nec pini numoris. e citer quemquam, nec ab aliis promissa exigere fas est OUre .vst. Ambiguitate etiam verborum circumcidere,& quo di. q-- ad eius heri poterit de pactis conuentis amputare utilis-tu sesura simum est, ne uis orti ira aut intultorum specie, periurio ilatebra, decipienciique occasio quaerat ut ut cuia Hen Cano/u alterricus Anglia rex bcietatem cum Aureliorum, Biturigu. . ac Burboniorum Ducibus cumque Alen Zoniorum&Ωιι Gωra id L. Arminiacorum Comitibus iniret, ut mutua sibi auxilia Eρ μ' praestarent, si iusta causaestet: Henricu Sca clausula sibi Bald. ibici eti-
utendum putabat , ut in regem Francorum subditos, Sc 'o et
quidem regis ipsius gentiles armaret; quia foedere exce rumIidem eraptus non ellet. Illi vero Henricum in eam societatem no 'p' pertraxillent, ii regem Francorum dilerte Aciperent. sed mi inoperliberum sibi fore putabant, iustam causammterpreta '' es tione honesta nam uere, cum nulla cauianonesta viderinum.ν.demem
polliit ad uias principem multo minus aduersiis patri ana arin apiendi; no quia perladiae scelere careant principes, qui fidem pactorum, quae deuimento sibi futura sunt, violare non dubitant, etiamsi a victoribus pacisci metu cogantur contra quam pletisque Romani iuris interpretibus videtur: qui nec iura fecialia nec verae iusti 'L I, 2 ii disciplinam, nec ullam antiquitati Romanoru,quo- tr. h. s.' rum leges interpretantur inemoriam tenent.Sic tamen inueterauit hic ortor,ut nullum stabile foedus illa fida ui U . io societas inter principes contrahipolst. si victores vi ictis i legem dederunt ut iam legati de foederibus disceptan-ωUJ. α l . . tes non dubitent, hanc unam violandorum foederum '' 'causam opponere, quod vi ac metu Hecta; quasi ex edicto Cardiis. Ma.
Pretorio actionem instituerent re cubita I . Mirum tamen est hanc noua prudentia Romanos, uentio stum.
quibus ad oes populos iuris fecialis totiusq; iustitii n- ρ δμ res purissimi manarunt, antea semplatuitie. Quis est n.
944쪽
qui nesciat pacis condiciones fere semper inuitis dati,de a victorib .vi ac metu accipi,ut quod dici solet Mynima deviatu Nemo tamen aut princeps aut legislator exstitit umquam , qui quod vi tori promitisset, exsi qui recusaret quasi vi coachus id , isset clui enim viro forti, inquit, Tullius rupo in beres illic agit deMarco Attilio Regulo, qui ex ualidus captus duce Xanthi po Lacedaemonio, imperatore Amilcare Romam venit, iuratus se Carthaginem reditui iam nisi captiuos nobiles pro se reddit ei suasisset Senatui mandata exposuit,sententiam ne diceret, recusauit quamdiu iureiurando hostium teneretur, non esse se Senatorc .sciebat se ad cruciatum &ad exquisita supplicia reuertici Vim tamen aut metu ininon excusauit, sed ad hostes rediit. nec aliter I cinus Coiseriaciendum sibi putauit, cum Senatui pacis coim ditiones pel suadet non potuisset. Quos enim iuris se cialis magistros grauiores; quos Romanarii legum meliores interpretes quam Consules Romanos qui ramus i, Illi tamen officii retinendi causa ad cruciatus voluntari, o proficisci, quam turpiteriadem deserere maluerunt.
Quid Consul Postumius Z quid sexcenti obsides cum aceretur de pace Caudina exstant actiones Consulares; quib. quid ille in Senatu, quid cor a populo disieruerit. intelligi facile potest. si vina, si metu excusasset, a populo lapidaretur. Nulla tam vis maior videri potuit, quanicum inter angustias Appenninim fiatis fraudib. hostium
sic interceptusRO manus exercituS sic conclusus erat,vi nec progredi, nec regredi, nec cum hoste dimica repos set Illud tantum, pacem iniussu populi Romani sancire non potuisse : ac propterea Constat petiit a populo qui pacis conditiones repudiarat, Vt una cum Veturio collega nudi ac vincti hostib. dederentur cum scirent se ad erue iathim aut ad Gerripiternam sciuitutem quouis cruciatu foediore proficisci. bE-,ibi, ic Pace Madrica VIC Franciscus maior Carolo Impera--. Febr. tori iuratu promisit se, cum primum regni sine attigis set,pacis conditionem ratam habiturum, aut in captiuue
945쪽
dedit. Non oritis Hispantiae sine scua sciat, quam Omnes Uno ne consensu principCS ac populi suas opes&co Apias ad illuriponte decule rut, si Rduersus Imperatorem v bina lacllure nouaret Rexm Cura a Parillorum Veniti Senatu is habuit, Sc uniuscuiusq; sententiam exquisiuit pacisco 'nditiones ratas haberet necne Selua Praeses Curia Pari vi siorum ad infirmandam pacem, Zabarcit 'Cardinalis 'si auctoritate sui Cil, qui, quod in eo ge; aere via cine tu factum lit, ratum haberi non putat Qportere; idq; exemplo Ioannis Cypri regis, qui a Genuensib. captus, obside
filium dederat nec tamen adem seruatat. Muor ego no , crubuisse principem ranti senatus, quo nullos toto rer- νrarum ibe illiis biore it, non modo iuris fecialis imperitum hominem tellem laudate, sed etiam eius tam ineptis argumentis sese munire. Haec potillima pacis infir-naad. Occalio tulisse videtur additum etiam illud, non potu ille regem prouincias huius imperii, Burgundiam inquam.&maximam lictgiae partem, sine senatus ac populi consentione hostibus promittere. id quidem verum
est. caetera extiarem. Numquam enim veteres Romani,
qui neruuli Atr n nostri de toto iure feciali disterebant, de vi de metu de ratillabitione captiuorum quaesierunt: ex quidem nihil ineptius est quam captiuorum arbitrio relinqui, ut pol liminio reuersi rarum babeant quod cum hol ib. geitiina sit. ob fides Vero Q dederat,nec pacis legibus, nec ullo iureiurando tenebatur,ac ne iurare quidem cogebatur; qui Obses in ea causam datur, ut pro captiuo fide iubeat, aut capite luat, i iis qui promi sit, a pactis conuentis recesserit illud eli quod Post humius Consul in concione populi Romani; Cu=n=ne, itia quit , ea turpi, seu necessariasponstione obstrinxi: qua ta- nim, quando iniussa populifacta e s,non tenetur populiis Romanus, nec qui quam ex ea praeterquam corpora nostra debentur Samnitibus taedamur per g tales nudi vinctique. paulo
post . Quid enim obsidibus aut restonsioribus insedere opin ' si precatio rei transigitur Z nomina Consulum, Legato-
946쪽
dere res acta set,praterquam duorum secialium non exstarent. . Sponsionem appellit, non foedus qu foedus intersum- - mos principes aut Iopulos solemni precatione perpen tuai viri abitu um: Sponso a ducibus: Imperatori- αν bus,qui obsidib. cauere solent, nisii populis principibusve conuentio accepta sit: Pactio, teporaria est conuetiodi sine obsidibus: Pax utroq; ianodo conficitur ab iis quib. publice data potestas est. Ex quibus perspicuum fit eos qui obsides dederunt, nec iureiurando, nec pacis actionibus magis obligari, qua qui ab hostib.captiui, tametsi
fidem dederunt, vinculis tamen aut carcerib.retinetur: Ia tabi is qui si euaserint, nulla periurii haude obligantur': ut Fra- L. f. nsi M. cilcus rex Granuellae Caroli V. Imperatoris legato aper-: ita, te respondit quoniam, ut Romanorum quidem Consul dicere' solebat vult quisquesibi credi,ct habitas es ipsa
obligua dem. Itaque Senatusconsulto decretum est, ut Romani ciues, quos Pyrrhus data fide Romam ire permiserat, ad hostes indicta capitali poena redirent.
Hic occurret aliquis, Franciscum regem iurato promisisse, nisi pacis conditiones sibi probarentur; in Hi- soaniam se rediturum: idque factum olim fuisse Ioanne rege Francorum qui tametsi obsides fidemque dedis
set, cum ea quae promiserat ac sperarat efficere non potuisset, in Angliam rediit neuter tamen datis obsidibus redeundi obligatione tenebatur. Quamquam Francis scus vr pacis actionem probaret cogere tamen non poterat Senatum populumque Francorum, ad id de quo nihil in pacis aectione exceptum erat, cum ejus potissimum interesset ne prouinciae ab hoc imperio distraherentur. Quamobrem imperatori qui a pacis conditionibus discedere noluerat , iure bellum indiectum est. Qua quidem re commotus Franciscum regem perfide se gessisse dixit. Quod cum allatum esset rex omnibus coactis principibus in senatum venit:cumque de iniuria sibi ab imperatore illata graMiter questus esset Gran-
uellum Hispanorum legatum adeste iussit, ut Carolo Austriac
947쪽
DE RE pvstre A. II 3 V. 33 Austriaco qui sibi absenti perfidiae probriim obiecisset
a ista contumelia denunt aret eum toties imDrobe me- ,
titum,quoties hoc dixisset; utq; duelli locum aciei us Massignaret. Eadem oratione aduersus Carolum usius esse dicitur rex Anglorum, cum etiam a Carolo perfidiae insimularetur Fortiter illi quidem es, perfidiae crimen arie depuleriit, cum eo scelere vix ullum in pruacipe grauius
esse possit quia nulla res vehementius Respublicas con , , tinet qua fides; qua sublata, cum una de pulcerrimis vir ννtutib. iustitia cum humana societate toll.atur necesse est . . . 'Nec vero tantae impudentia princeps ullus exstitit
umquam, qui honesti promisti fidem violare fas esse di-eeret sed alius fraudem hostium,alius errore,alius prauum consilium, alius rerum conuersionem, quae prouideri nulla prudentia potuerunt, excusat, aut quia F
omnia iure facta detenduntur, ut vel oportuerit,Vel ne .cesse fuerit,uel imprudentia,vel improuiso casii fictum,. sit quae cauta cum incidunt,violanda fidei occalionem . praebere solent quae tamen iusta esse non potest, nisi φ .. promiseris natura iniquum fuerit, aut praestari non possit. Scio prineipum assentatores qui remistius ista differunt, peruuii latebras omnes studiose conquirere: qui autem neruosius, fidem pmnibusI tilitatibus quantaecunquedia crint teponi putant oportere, si sublata verborum ambiguitate pacta conuenta perspicua mini-υmeq; dubia videantur. Oui vero Pontificem Romanum no seipsum modosos eritia hostiari si irratidi religione soluere posse tradui ,. '' .. . eos ego suma impietate obligari iudico; quamquam ab nerabilam Ge- ipsisPontificii iuris interpretib. citis refelluntur. Ac neb L. L. o.
Iulius quide II. Pontifex max.quem Ecclo: Lamians idem An on.' tria
historici appellant,tant impudentiae fuit, ut sibi fidem. I se '
violare licuisse diceret,cum Ludovico regi nefariu bel- Uusiciar .lum pro tot beneficiis quae antea commembrauimus,&
quidem societatis violato foedere,intulisset:exquisitam arripuit occasione, cu Pontificatuita Arelatensem actori Nnn cuidiam
948쪽
cuidam Romano contra decus huius imperii, contraq; morem maiorum tribuere non dubitasset, atq; ita segereret, Vt ne regis qui de legatum admoneret: quod cum allatum esset, Ludovicus omnia sacerdotia, quoru fruetus in Gallua Romani percipiebant,marip ad Iudicauit. Hac igitur Iulius inter edi belli occasione nacitus estimis probe liliam. Hunc etiam Guicci ardinus bonus audior, iaci are colue uille scribit se foedera ac societates cu Ger-- manis, cum Gallis,cum Hispanis, quos ipse Barbaros ap- . pellabati ad eos fallendos ac decipiendos contrahere ut νι omnes ex Italiae finit, ex Cerminaret. Nec desunt e perfidos quid exsecrantur, perladi. et amen suavillim Ostiu-ctus dccerpere solent: ut de Philippo Alexaudi i patre furunt. Ire Lacedaemonii Phoebidam perfidiae damnaue
runt Q contra foedus cuni Thel, anis ictum in Cadmea RU Miarch in aucem inuasisset eam tamen ipsi rotinuerunt LQui vero ua dignitatis uiam habent, ne turpiter Aside desciui ite videantur iurisconsuliorum responsa co-- quirunt: ut Marchio Pesquerensis, qui accurate ac laten-- ter tacitis nominib. ac locis exquisiuit, num vasallus regis Neapoleos Pontilici Romano potius obediue quam regi teneatur consilii vero capied summa fuit,ut si bellum aduersus Carolum V L Iediolanensi Duce,annuente Potifice, susceptum prospere ccderet, ipse regnum Neapolitanum pCllideret sin aliter res cecidisset, Mediolanum principatum Duce perduellionis damnato praemii iure sibi depol ceret. Sed coniuratione detecta
Moronem Ducis Cancellarium in carcerem egit: luem pro tanto crimine leniter tractauit, ne seipsum nao itu-- rus pro dei et Marchi tamen paulo post, cuni omnia patefacst Lellent, animi dolurc extabuisse fertur. Eiacua
enim prasilia Imperatorem Ducem, Politificem,acsOrci Os Omnes traudare proposuerat; quo perti liae genuis nullum ad ius alii xurpius Vogitari patest Licet quidu
id fiat ut de Theria istocle fertur qui regem Persas uiri clam adtitonuit, Risi ea Europa breui ςx deis c. 'ae'
949쪽
D E RE pvBLIC A LIB. V. '3ssos aditum Hellesponti praecidei decreuisse: precatus
est Ctt.2m a rege ne rem euulgaret. Quo quidem consilio Themistocles sibi securitatem pepetit, si penes regem victoria futura fuisset, in consilio rex acquiesceret, ut quidem acquieuit, Iaecorum omnium gratia inniret.
Qui tamen veteratoria calliditate sibi cauent,ut in v- . tramque partem fallere pollini, exitium sibi procurare saepe consueuerunt: ut Epirotae qui bellum aduersus Ε-tolos ab Achaeis susceptum se in consilio Achaeorum p-bare dicebant; PEtolis vero clam significauerunt se illis hostes minime futuros, Iidem bello Macedonico Perseis se amicos sine promiserunt modo neRomanorii in suodia excitarent Idas ebatur, inquit Liuius, ut rex ab sinuisset Epiro, integrasibi essent omnia apud Romanos, ct concialiata apud regem grat;a,quod accepturisvissent venientur. quae consilia pates acta exitium illis ac miseram seruitutem fugato Perseo pepererunt. ΙHaec autem iurisconsultorum consentiens ' disciplina est,iturusia stansent bis demst pc 'si
Sed porro nostri 'grediuntur,cti etia decreto concilii μιμι Costantiens 1 nulla statu ut est fide mica infideli data sit. Patres ita decreuertit, cum Sigismundus Imperator La disias Bohemiae regi fidem dedisset, Ioanne Hussum Sc Hieronymi Pragensem saluos Mincolumes a concilio domum reuersuros utamen de concilii sentetia impietatis danati exustini erunt. Imperator nec fidem regi datam nec publica securitatem violari fas esse ducebat: sed hunc illi scrupulum accersiti iurisconsulii; Nicolaus
inquam Abbas PanormitanuS, LudovicuS Romanus exemerunt, cum dicerent insdmliden PtIhter Ora non po seruanda Miu emta clatir in Guar oportere: In quam sententiam Pon-d frutifices ac minutos theologos facile pertraxerui, ut quos capitis arces Rare non dubitarant, crudelisti mo ignissum Aned ni tametsi nec imperatori nec Patribus in eos ullum ius esset: nec si fui flet, Bohemiae xςui data fides erat,ab eccles: e Romanae ritu descis
950쪽
uerat:sed omnia pessum iere. cuius erroris assiumentum lat. ' μζ' 4Bartolo iuris utriusu cosulto :quamquam nimis in
Hii . epte ac pueriliter: repetere non dubitarunt.Is enim hostibus priuatis, qui ius imperandi nullum habent, fidem seruari necesse non putat. Quo est detestabilior talium hominum immanitas dicam an inscitia, qui talib. argu mentis iustitiae fundamentum, id est, fidem, subuertere conantur, in ea fundi fias deleda occupati& sunt& fuerunt. Et quoniam Barioli dictum illud vanius est ac le-
Min . Hoc decreto a1 mari Patres Cardinalem tituli sancti Iuliani legatum in Panoniam miserunt, ut Huniadi for t1ssimo duci significarent foedus cum rege Turcasu contractum violandum esse , ac bellum renovandum quae res illi cum absurda Reipublicae Christianae exitiosa, pax vero aequissimis legib. accepta videretur,tamdiu restitit quoad concilii decreto a sententia discedere coa- cstus est. Ruptis foederib renouatu est ab H ungaris bellum. Quae perfidia in tantam iracundiam Turcas egit,ut ingenti exercitu Christianos undiquaq; caederent ac iu fligarent,imperiumque illud, quod iisdem pene finibus quib.Solis cursus terminatur, fractis opibus Christianorum longe lateq; amplificarent. Ac tametsi Sigisinunes Imperator innumerabiles Christianorum copias ad Nicopolim coegisset nihilominus ingenti clade acceptae prostratus est: vi perspicitum omnib. esset,decretum illud quod Patribus placuerat, immortali Deo displicuis se. cum etiam legatus ille quem modo dixi a latronibus caesus sit. Nam si fidem infideli franome asias dare ce
Haec enim ipsa sibi sunt consequentia. Quaerendi ergo prius erat, cum infideli principe pM, cisci ius sit, necne ξ Carolus quidem Imperator cum rege eona. u. . Persarum amicitia inire perlegatos non dubitauit :eoque Esectus estRobertus Anglus,quem Syriae Praeses citatis equis pene comprehendit: ut nullo iure tum apud