장음표시 사용
961쪽
tis ces Romani vacare non possunt, securitatis tabulas luanti inutis a mi lillimas pro dei te nemini, nisi admisiacii min. 1 tabulis diserte contineantur. accra lationis piarespuu in caput erat, quod Ponti iacem Romanum vene non ecali et niti conatus irridos fortunalec; si et itaque
lictor humanitate Pontificia Cardinali damnato gulam fregit. Certe quidem Hispanorum leg itus fidem aut securitatem sine iustu principis tipulari nolo rcrat, visu perius docuimus. Varum rerum ignoratio non modo caliginem , sed e urin acile iniciem principibus in serre saepe consuetiit. Clemens Vil. Ponti sex R omanus calligitate non disti mili Floretinos tale nostra se fellit: quoarum libertate mi imperii maiestatem illibatam fore te gato Hispalaonim promise Iat: eos tamen Alexandro fratris spurio seruire coegit cum diceret maiestatis cramma,hisi expressa fuerint, nullis securitatum tabesti conpiueri quo nillil inepti iis ab eo dici potuit, qui nullum in qua imperium, nulli iam ius in Flore illi nos habuisset. Qitam ob rem in omnibus principiani ac ciuitatuni pactis conuentis, utilillimum est arbirros ac iudices foederum ac pactionum complecti, si qua inter socios controuersia oboriatur; sic tamen tin utramq; partem ar- Uitri pares stat, ac si di ii dea lar te trium aliquem optent,
qui viros aue dirimere posui. Vt eo foedere quod reges
nothii cum Helvetiis percusserunt anno MCCCCLXXXI. quinto capite cauetur, Pt aquatissocioruni iudiciis controuersiae exhedoutur. Item Austriaco foedere cum Helvetii, contracto, Pontifices Bohemiar&Constantii controuerliarum omni una arbitri recepti sunt. Secus eo foedera
quod ictum cist ab Helvetiis cum Francisco I rege Francorum anno MD XVI. quia decimo septimo capite,D-cta potes es est omnibus sio cita eorum re subditis duos rarum s niendarum arbitros adhibere ea lege ut si quatuor arbitri negotium explicare non possent, actori a Valesiis auci latetis quin tu accersei eliceret, cui no esset sententiarum utandarum ius, sed earum alterutra sequi necesse haberet. alcaiieri debuerat ut arbitii quatuor discrepantes a. inter
962쪽
inter se quintum cooptarent, cumHelvetii in causis sere omnibus peritorum personas sustinerent, dc eos quos vellent, sine reiectione arbitros haberent. ita fiebat ut regis de Gallorum causa semper deterior videretur. Illud etiam in principum rebus ac rationibus contrahendis caueri oportet, ut nillil cum legatis geratur sine mandato singularum rerum amplissimo,& quam maxime fieri poterit, copiosiissimo:propterea quod quantu-cunq; legati principes ac populos rem ratam habituros spondeant ac recipiant nihil tamen recte,nihil tuto geri potest: quo fit ut princeps qui quid alterius legato p- milit,ipse quidem teneaturiis vero cuius nomine ac fide legatus spopondit, nulla obligatione costrictus sit, quo-u que princeps alter ratum habuerit:atq; interim causae incidunt quae obstant quominus pacta rata habeantur; ut Samnitibus ac Numantinis contigit. Ac ne logius exempla petantur, Ludovicus XII.rex Francorum pacem a nη. Is s. cum Ferdinando Hispaniarum ac Neapoleos rege 'pepigerat,qua pacis actione Ludovicus pro se spoponderat:Philippus archidux Austriae pro socero absente, qui tabulas quidem procuratorias amplissimas genero dederat;quibus etiam se ratu habiturum quς gener pactus esset,lmiserat dum interim socer belli Neapolitani exitum exspectabat, ut si aduersa contigissent, ratam pace ac Ludovicum obligatum haberet; sin prospera consequerentur, pacta repudiaret; d, quidem contigit Hispanos praeliis duobus ruperiores esse qued cum in Hispaniam allatum estet,pactio quam Ferdinandus ratam habiturus esset euentu sinistro , reiecta est; cum Hispani
Philippum sine seceri mandato singulari quicquam rmittere potuisse negarent. Aut certe si princeps que rata negotia habere oportet,icul absit,necesse est eum qui praesens quicquam l- mittit,tepus breuissimu concludere,quo pactoa couenta debeant a principe absente rata haberi: quonia cum de statu Reipublicae agitur, reticentia inutilis est: nec,nisi
expressa ratiliabitio sequatur,pactu vilii efficax esse potest.
963쪽
D ME PUBLIC A. LIB. V. ' 'test. Quamobrem Britinia cum foedus ruptum est, cum
Ioannes regni procurator absent patre ratum non habuisset id ci, exceptum erat de Aquitania, ne deinceps imperii Gallici maiestate tenoretur. Nec aliam ob causa Carthaginenses discesserunt a primo foedere quo socii omnes utriusque imperii uno verbo comprehensi fuerant deinde additum , ut pacta cum Luctatio Consule faeta ea lege valerent, si pop. Romanus rata haberet. populiis ea pacta sancire nolitit, sed procuratorias tabulas in Africam misit cum legatis qui populi sententiam explicarent, quam Asdrubal imperator probauit: his autemandatis Senatus populus que Saguntinus diserte inter populi Romani socios exceptus erat,sed populus Carthaginensis imperatoris sui acta non sanciuerat: ac proinde contendebat Annibalem Saguntinis iure bellum indixisse nihilominus tam caetera pacta iis dem tabulis comprehensa seruare non dubitarat; in quo videbatur
exceptionem de Saguntinis focus si non Verbo, reapia ..ia tamen ratam habuisse.
Tutius est igitur singularea mandata Pserre cogedos,
qui b. cum agi de statu Reipublicae possit, priusqua quid
definiatur quoniam tantae sunt hominum fraudes, tot in menti b. latebrae tantiq; recessus,ut fidei violandae occasio ex reb. quibusq; leuissimis quaeratur: quamquam perfidia deesse potost nemini perfidiae latebras quaerenti .pleni sunt libri Polyaeni: ut Chalcedoniorum aduersus Byzantinos, Cleomenis aduersiis Arginus,Thracum aduersus Thessalos; cum aliquot dierum inducias pacti essent, noctu populabatur agros. Foedius etiam illuci Periclis, qui hostib vitam incolumem futuram promi sit, si ferrum abiecissent; illos tame exarmatos qui vel mbulas ferreas investib. haberent, trucidari iussit. Cuetia Flandri aerario pontificis Romani aureos mille num os dependere ex pacto p misissent si iidem fallerent, aut a
rege nostro defacerente, ne poena c5missa vidererur,Edu
ardo III regi Anglorum persuaserunt,ut se regem Fran corum diceret:quo facto arma, se, quasi pro rege Fran os corum,
964쪽
occasio nata est. Alii yllabas aucupantur ut Ludovicus X l. rex Francorii; qui, quoci Ludovicum Lux emburgum
magistru militiann ad supplicium qu reret; amicorum in modii iactabat se capitis tanti viri egere plurimum: ira tio loquendi apud nos de capitalem poeni consiliu significat Carolus; imperator subtiliore solertialiteraeo Sli Gu unius disci imine ne irare se dixit quae affirmare putabatur aetam se principes GermanOS carcerib erepturu 1cr1psisset. At Georgius Cornarus patricius VenetuS, qui foederis cum rege Francisco perciliis verbano poterat,sententiam malitiosa rivis nates pietatione corrupit quia cum e foedere auxilia utriusq; imperii coieruandi causa
vicissimam illa fui sient, ac Franciscus de prouincia Medio: anci depulsus esset, negauit ille auxilii deberi quasi foedus inim esset de retinenda ac tuenda postes sione tantum, non etiῆm de recuperanda si admitteretur. Cuc dera omnia desulit, qui plus opib.ide psidia potior esse coii reuit ut cu Atabalippa rex Peruantis in po-xessate Hispanorum venisset, pretium regio capiti dictites infinitae pecuniae qua ille cum abundatius si peterem ture fudisset, Hispani accepta pecunia rege impietatis accusarunt, Udacta biblia humi deieci siet, nec religione Christiana mibaret. cuius impietatis culpam expiarino aliter post e affirmabant quam ii Christianorusia religione priotellus, sacratistimo lauacro perpurgaretur.rexaegre adduci poterat ut religionem mutaret,ac Solem immortale mortalib. diis anteferendii diceret: sed perterritus tot mniinentiu periculoru metu, Christianas leges
Iouis dici um usurpari r otiuerit: i pote, plui a Q. Qipisces
Non aliteri inpius ille Mediolanerius quem appella- Iznc. ias est ψum aduer alium Op nautem adorius ei sers
965쪽
D RE PUBLICA, LIB. V. 'uersit, huini deiecit,&sica faucibus imposita mortem minatus cst, nisi ob illatas iniuitas satis sibi fieret: ille inopinato casu pei terrefactus, Venia in precari; poenam cleprecari; dictum factum nolle, sicarius urget se mortem illaturum nisi Deum immortalem eiuraret ille deos deasq; omnes detestabilem in modum eXsecratur .noco Con te-tus aduersarius exsecrationes illas saepius, quo minus simularentur, iterari ex animo iussit; deinde iugulum gladio lausit postremo de hoste triumphans, Et illa es, In - qtingonerosa Pitio, quae c0rpori vitam eripiat, o animo crucetatus sejupiternossit a Litura.
Et qui de extreme dementiae fuit in flagitiosissimi ac teterrimi parricid promissis proculcato numine salutis spem ulla collocare. Nam si numinis metu in semel abiecit, eo minus ei credendum quo grauiore iureiurado sese ob minxerit. Carolus Burgundionum Dux eo foedere quod postremum cum Ludovico XI. rege pei callit, cum perfidia infamia laboraret, ut superius doctrina'; Ludovicum tamen, cui nil ait credendum putaba noua iuris iurandi ' religione obligauit; primum per verba regis, a ' ρε aiur perq; ride in sui corporis; deinde per creatore in suum: te ι, u hil ορ- gem quoq; diuina S eam qua in lauacro imbutuῆ erat, comminu .
religionem obtellatus est tum euangelia; denique ipsissmillae canones postremo Christi crucem. Quid hoc iu-
Ieiurando profecerit, quae deinceps consecuta sint, satis cognita praetermitto. At Ludovicus Lux emburgus magii er militum, nullo iureiurado regem obligari posse putabat, nisi per earn Christi cruccin quae apud Andes exstat; qua qui de Rex nihil sacratius aut magium et lendum' iudicabat: caetera quidem rex annuit; hoc postre bT.u' μἀmum reci sitiit, quod quem ulcisci auidiis me concupie- Ο Tat, non aliterquam iureiurando irretiri poste sciebat;
crucis tamen illius metu terrebatur. Ita veteres ouoq; non quid iurari decuit, sed qua se perstitionis ullius aut num lHISmet ellet, vi luctu specta iis iudicia fidei holi unes ad leti sine scelere posse putabant : alterii τ)φd y
truti rore, ut vel Iurati liciem coleret, Vel iniurati tallere η iiii a serit.
966쪽
Q; IOANNIS BO DINI possent neminem. Cum n. foedus iureiurando ac precatione sancienduin e stet interCarolum Ioannis filiu hui' regni procuratorem dc Philippum regem Nauarrae, P5tifex Lex obiensis sacris vestibus amictus interutrasque acies fecit,ac solenni precatione utrumq; principem deuouit sed cum hostia diuisa parte regi Nauarrae delibandam porrexisset, ille cibum antea sumtum excusauit: Carolus quoque porrectam hostiae partem repudiauid ex quo utrique religio ac futuri criurii suspicio iniecta est Veterum alii quidem caesis victimis,alii iunctis manibus, alii iactu lapidum,aut ferro candente frigida immeris, dira carnium exsecratione foedera sanciebant. maiores nostros collatis signis sanctissime foedera iunxisse scribit C lar. Qui arci illima conspirationis et de co- iurabant,pocula vino ac sanguine que inflicto sibi vul, τ χ . . isere expresserant temperata simul siccabant. Clea M. a. chus Laced monius:ac Tissephernes Persa,victimarum sanguine gladios tingebant reges Parthorum & Armeniae iunctos pollicesin eodem nexu colligatos leniter ' vulnerabant, cruoremq; expressum exsugebant h.Nec i- . I. . iar, o pride Calangior rex cum Lusitanis foedere percusso ἀ- sinistrae manus cruore liguriens vultum perfudit. quae omnia penitus inania sunt si cuperiado principeres est. ὼD.. ., . h. Quod si dignitaSilli d existimatio curae est, sermo proram. . O3c lege fides pro oraculo futura est.vetat aute diuina lex ialterius e Dei aeterni nomen ac numen iureiurando obtestari: s. n. solus est qui ad siti numinis contemtores
perfidos ulcisci potest, non ii qui nulla reru humanarum
iucuratione gerunt. Cum . n. triginta Carthaginensisi legati in senatuRomanoru rogarentur,ecque deinceps ex omni b diis ultore se vellent si fide fallerent; eos opta- sunt,qui superiore perfidiam tam atrociter vindicarant. quam qua non minor est eius impietas qui, quem Deum putat,irridet, tiam si Dei sempiterni maiestatem violaret, cui ne iurato quidem credendum at viro bono etiam iniurato credendu est. Et certe Athenienses Xen crate ad aras accedentem ut iusiur indu praestaret,iurare
967쪽
vetuerunt. Nam cum bella ciuilia quae inici Burgundiones&Aurelio intercesiciunt,una pacis actione debuis
Ient, lex foederious terminata non potuerunt .
Et quonia ex omni biis foederib. nullum est q,dissicilius seruari possit quam quod ictum est cum subditis necesse est principum sociorum ac foederatorum sponsione quasi pr dib.confirmari; aut ciues imperii finibus excedere,ac modis omni b.efiicere,ut paci,quae nihil habitura sit insidiarum conlulatur: qtria nihil aeque principum mentes exulcerat, quam cum lubditis qui b. contumeliam acceperint,pacisci, δή ad pacta seruanda compelli Ludovicus XL cum subditis, a quibus desertus ac proditus fuerat, pacem inire coactus est, sed eos omnes, paucis admodum exceptis, clam aut aperte necandos curauit Ducem inquam Nemorosum lagistrum militum; Ducem Burgundionum, Comitem Ariminiacum: Meteriis,qui res Belgarum s cripsit,fratrem quoque Carolum eo numero complexus, veneno sit blatum assi mat. Ac stiperiori aetate rex Fessarum a fratre iuniore obsessus, iniquillimis conditionibus pacisci coactus, iureiurando se te obligauit sed eodem momento fratrem quem ad complexum admiserat, suffocari,ac de sublimi solario coram exercitu delici mandauit: nec mora; nam exercitus amistbduce, quali corpus decus capite,animo fractus, regis imperia sequi non dubitauit. Consimili stupore atque amentia Dux HyorchuS cum Henrico VI Anglorum rege , quem opibus ac potentia superarat, foedus iniit quo quidem sibi totius regni procurationem vivo; liberis vero posterisq; suis regnum
mortuo rege paetus cst rex omnia assentiri non dubitauit:paulo post tamen Hyorcho manum iniici, atque eius capiti fictilem corma ana contumeliose imponi, postremo securi percuti innandauit. Externa libentiusquam domestico recordor: quae utinam sempiterna obliuione sepulta iacerCnt.
968쪽
dis Io ANNIS BoDINI desi arbitros comprehendi oportere hoc ita, si iustissi-'ma causa sit. Neque vero fas et patrocin: specie ciues alienos a principia suorum Oble qui 'd obedientia triti se here. quide noster Bellatus Onanni bello ruac disco diarum Inter Franciscum regem 3 Carolum impera i torem intercesierunt, hanc velut originem domite fuisse allirmat, , Franciscus Roberti Marchae patrocinia sui cepisset quam prudenter non disputo. illud tantum principem bene ado Chrma imbutum alienorum ciuiumque elas audite, dii cutere, quς cuius causa pr*polide-rct, accitra ei iri me ODI Heri oportere tum legatos mitte
re, ac modis 'mnib. distidia, quoad eius, eri poterit,c4 bona principis gratia componete. Sin tanta sunt principis erga subditos odia, tanta iniuriae ut ferendae no sint, nec tyrannus ulla se ratione duci patiatur, tunc infimo'rum de afflictorum hominum patrocinia magno animo atq; excelso suscipere, eosq; suis opib.ac fortunis contra vim contraq; tyrannidem tueri; imitantem Herculem illum qui toto terrarum orbe monstra tyrannorum fortillime debellauit.atq; in eo genere Romani populos omnes longe superarunt Ludovicus noster XII. patrocinii Ferrari. Ducis, Benti uolorum ac Mirandulae principum contra vim Iulii II Pontificis Romam suscepit: testatus primum se nihil contra dignitatem contraq; comoda ecclesiae Romanae moliri velle. Hericus II Ludo-
uici nepos, pro iisdem Mirandulae principibus aduersus Iulium III Pont. M .proq; Germanorum libertat fama
ac fortunis, aduersus Imperatorem Carolum eodem tepore propugnare non dubitauit. Qui aliter faciunt, ac leuissimis aliorum&quidem perduellium subditoruna argumentis persuaderi se patiuntur non modo imperii
alieni tranquillitatem conturbant; verum etiam luce ciuitatis statum in apertu discrimen coniiciunt ac suis ciuibus rebellandi maximam praebent Occasionem. Quamobrem in omnibus fere societatibus ac foederibus excipi solet, ne aliorum ciuium alii patrocinia sus-ripiant;liue iusta ut liue iniusta caula inius e Prolomae
969쪽
DE RE pvBLICA L Iu V. 'sym is qui Achaeum in clientelam recepit, cum ab Antio' clio ir agno cicie cillet, seque regem larens principi pro uinciam adem ille tu unde bella grauissima interutrumq rcgem nec aliam, causam Sigilia Hindus Augultiis Polonii aere magno cum tuo eique publicae detrimento duiturnum bellumlustinere coactus est, infercnte Moselao uitarum rege pio suscepta Rigiorum uentela, qua
Et quoniam pleriq; rebellandi argumentum inde arripitin q, iure fetidatario vasallis donli nos eiurare licelat, siqua illis in tu i inscratur; eripiendus est hic error. Alia lint enim lubditorum , alia vasallorum i uia, ut 14- perius docuimus hi praediatoria quadam obligatione
tenentur; quae ut quodammodo personae cohaereati ab ea tamen vasallus, utcumq; libuerit, dum idiane iratiae faciat, etiam inuito ac repugnante domino, eximere sese
potest . ille nexu&obedientia quam principi debet, sol ut nilia principe non potest. Itaque Aquitani cum duris ab Anglorum regi b. tra starentur, ad Carolum V. rcgem prouocauertit, itib cuius fiducia reges Anglorum Aqui tantam tenebant: rex subditis suam ficie maplorantibus ope denegaremo potuit itaq; iudicio publice constitutociim rex Anglorii in vactimonia deserui siet, armisq; non
iure apere vellet: Aquitaniae bene licio indit laus iudicam . . .rtis est, ut iure licitit tametri qui humanIUSQ, aequius ,.qiati αηρο, d. iudicant, iurisdiectione vasallum non praedio spoliare a P ρ γημ' .liselle putant R. dieci rapta dccxcnuen:eSA. arcLIO nem , e. n. D. Finalem, conqueronti b. subditis, de principatu deicce si holitis m- Tunc, qui cum apud in meratorem de initIIIa libri Uara
quaestus ellet, Genuentes non alienos , sed suos ciues a Marchionis tyranno de sese eripuisse dixetunt. Marchio tamen iudicio vicit. Consimili fraude Allobrogum oppida quaedam quae ex foedere cum Bernatibus icto Duci Allobrogu non ita piidem restituta sunt, quoniam acer
bius a vetere domino haberentur, ad Beritatum pCkaspexerui; sed absis repudiati sunt . Acram etsi exstiles ac, tum seri
iociis pri 'cipi b. recipi possunt salua claus italo dei anni,
970쪽
quibus cauetur ne alii aliorum ciuium patrocinia sistipiant; quia exsules ciuitatem amiseiunt siquid tamen exsules contra principem a quo sunt in exsilium depulsi, moliantur, a socio principe prohiberi oportet. Quamobrem Germani principes legatos ad Henricum lI.regem miserunt, ne Alberti iunioris Brande bu Ggici, qui, quod lacerasset omni scelere patriam ,eiusque euersionem moliretur , imperialis curiae iustissimis decretis exsilio damnatus esset, patrocinium susciperet. Henricus rex admisit humaniter legatos, cum hoc responso dimisit sesu que maiores Germanis amicoso esse 91μisse anteasemper, nec ab imperii Germanici amicalia coniunctione rinquam potuisse melim. ct quoniam principes omnes M. ita fuitate acpropinqvitate, aut certesimilitudine ac veluti societate quadam comunctos esse arbitraretur nouum videra
non deberesprincipem Germanam fortunis ac rebus aflictis ad se confugiente=nJustitio dignaretur certiores tamen essese D se aduersus Imperii Gerinanici maiestatem emim m- quam opem laturum . Si enim princepsi compertum habeat alienum subditum tyrannidis 3c crudelitatis metu perterritum ad se confugisse non tam illatas sociis prin- cipibus iniurias ulcisci debet, quam humaniter illintue-
. , '' ''Ii ut lex ipsa seruosa crudeli dominorum imperiorindicari ac diytrahi iubet.
Praeclariηs est tamen ac magnificentius subditos crudelissimae tyrannidis metu sublato in libertatem asserere, quam sub imperium suum subiicere, ne potius utilitatis sp quam iustitiae splendore alienum patrocinium
princeps susceptile videatur: viRomani veteres olim feri iudicabant oportere cum Asiam, Giaeciam,ac plerasq; ciuitates tyrannis ereptas in libertatem vindicarent.Ita quoq; Agapetus pontifex Romanus alteri lue toti liberos ac posteros bonaq; praedia a nexu mancipioq; regum vindicauit, Clotario ipso rege alientiente Frbpterea quod alterum ante aras diEiacratillimo veniam a rege precante impotenti iracutidia uteremisset.Henri cus vero reXSuecorum liuoditum supplici rogatio fier - P itid