장음표시 사용
61쪽
gratias. Quum autem cogitationes mea.xemini, Hae coniugi is q*idem, deteger a erem, Oraeterea cura uxoris liberoram rei familiaris o varieta ecta minua inter Chrisitanos δε- es prehenduor, animum meum iurbarentis distraherent, per in-xegra τί eptimana adeo angebar, ut nec esca necflo ' rc t Nec quietu omnum caperem, donec prosa benignitate sit o clementia Demanimo meo indidit, ut relictapatria ct cogna- est rione mea in ditionem Brunsvicensem me conferrem,ibi acrum
baptissmmpeterem. Haec ille, vir Hebraeae linguae peritis is simus&inscriptis Rabbinicis Talmudicis versatissim imis: qui deinceps etiam effecit, ut suus fraterin filius D. Iudaismo erepti ad Christum traducerentur. Et haec is quidem exempla sunto conversionis Iudaeorum. L XLI. Colophonis loco adjicio, quae de converis sione Iapanensium ad Michaelem Turrianum Iesui- tam scribit ex eadem societate Iohannes BaptistaMon
a conversonem, inquit, harum gentium attinet, evangelium lea longe iates iampervagatum eis, esseneprobatur in vulgus, , feresemper ad bapti um Dei bene cio aliquiperducuntur Ra
ii autem nostra cum illis agendi meis odi. Euariturpri
mum qua ectamsequantvir Deinde non modo quam ipstipro tentur, sedetiam reliqua omnes Lapani aes Iae multis, rationibus ita confutantur, ut earum ope ac praesidio aeterna δεω- re se nequaquam potiri intesistant. Id ubi perceperunt , δε- centur esse unum rerum omnium os cem , qui ex nihilo cuncta creaverit , eaque omnia fungi officio praeter Angelos desertores, o hominem, qui eprimo si satus a culpa exciderit, in quo a Deo parente postus erat idem , t a legibui, rectAEs rationi adversetur. Discunt deinceps Deum se iri- ην- unum, cuius imperium homo neglexerit. Et quorirami 'ri malefati e numini acta iniuria in nitam quoqμ δε
62쪽
ρῶ actionem exigeret secunilam Trinitato personam, qstam
genu humanum, aliate omnino creata natura solvendo non
esse , humanitatem Osfram ultro ad umsisse or induisse, uridem homo ut Deus innocent imus poenam no risset ribi debitam pretioso anguine suo acerba mortepersolveret, nos in omnipotentis Dei gratiam si ueret. Haec Eis mnia clare se copiose explicantur. Tum adeorum quaesi ne probe resonitur c omnis ex eorum animis, quoadetis eri potens, dubitatio tollitur, atque ut Luceria precandi formuti sepracepta decalogi tradita n , promittunt se barbaros ritus persitioneris deposituros. Denis sacri baptisenimis, ars msteria iisdem explicantur: ais ita Chris dant no
XLII. Commemorata hactenus exemphi evidenter oculis nostris ingerunt summam Scripturae auctor, ratem sive vim animos percellendi, ad adsensum Pr bendum commovendi,quam ab adjuncta gratia divinavi virtute S.Spiritus auctoris sui sortitur.Et ex hae prius posita credita fidelibus innotescunt promis.1iones divinae per quas fit, ut universam ecclesiam infundamentis ad salutem necessarjis errare, id est penitus interire exstingui non posse,constet. Quali tum externae dignitatis eminentiae hodie in Ecclesiam competit, tantum olim non competebat; atque ita hodie etiam se habet, ut plerisque non sit satis exploratum. Quibus autem notuit, apud eos vicem inducentis tueri potest, non evincentis. Hinc igitur est, quod superiora conversionum exemplanusquam auctoritatem ecclesiae, per quam convertendi ad adsensum Evangelio praebendum commoti fuerint, inducunt. Esto itaque, quod aliquibus fuerit occasio
credeadj, dii usi per quam prauutu allecti, di sinc
63쪽
quamdescredidissent , ut sancto Augustino esses, in
quam, intuitu nonnullorum id adseri recte posse; quod omnes attinet, certe non potest, quemadmodum adducta exempla demonstrant Minime igitur est caussa per se adsensus Evangelio a Christianis praebiti nam si esset, numquam ab ullo praebito adsensu abesset Muoi, ait Serarius, Biblia esse disina credunt, etiam nesciant Ec ' Viclesiae de ipsis si canti iesimonium, urgentilium aliqui,dum qu.ri ridem amplectuntur, o Chrisianorum nonsauci, vel indocti, veldocti quidemsedcirca haec nihil ratiocinantes. At quam G actu aliqui agipotens abfris re aliqui, non est haec ad usum necessaria. Caussa autem per se est divina gratia &virtus Sancti spiritus, cum Evangelio conjuncta,& per illud, tamquam per adaequatum&ordinarium medium, operans Hinc fidem infusam appellarunt Scholastici. Et vi veritatis adactus recte admittit docet Thomas
Staplet onus impossibile esse neseciali gratia ac dono de tale:
divinitus infuso actum verae eiproducere, aut ex veri nomi eap. I Bis de credereo item donum dei in sim tam certam o Cap. ω icacem esse de caussam, uinperiae tam veram dem conse qui liceat, ab voce testimonio, doctrinio magisterio Eccle- a. Et improbat sententiam Bielis, docentis fidem in i - ' fusam non polse haberi sine praevia aut comitante acquisita. Quo etiam videtur Scotus inclinare. Quin uterquo πλἄρυ--τ illo sancti Augustini dicto abutitur. Quod etiam facit Iacobus Almainus, inde col- .diae, ligit, aut colligere annititur, Ergo tota ratio, quare tenemur credere Evangelio episeolis Apostolorum o Prophetarnm, ς', quia raesentantur ab Ecclesia ergo fortiori tenemur a I crestre veritati Ecclesiae, quam Eva gelio. XLIII. Multi ex iis, qui necessariae, superiore se,
64쪽
me, quidem non prima &priscar, sed recenti&prae.
sentis non universali, sed particulari sive Latinae sive Romanae, ejusve Pontifici supereminentem , immensam illimitatam auctoritatem iotestatem vindicarent, nihilo Liniora protulerunt. Revera, ait Cardi. 1.i,dueis natis Hosium, nisi nos Ecclesiae doceret auctoritas hanc Stria pro leg*m pturam esse canonicam,perexiguum apud nos pondu haberet. γ ς' , mo, ut loquitur Sixtus Senensis Bibliothecae suae libro octavo, haeresi XII, nec quidquam librorum, qui in canone ponuntur mei derogatur, etiamsi ab auctore profanasriptibsint, quum libri es non ab auctore sdab ecclesia catholicae amri ritate pendeat;d quod Aa acceperit, verum indubitatum esse oportet, a quocums dictumsit auctore . Similiter adsierit Thomas Staplet onus Principiorum doctrinalium
In D libro nono, quod sit penes ectasiam huius temporis, librum aliquem in canonem nondum receptum 'solorum tamen rempore scriptum exempli causia librum Hermae,Psoris nom ne Ur tim, vel constitutione Apsolicas a Clemente edi- taurin numerum librorum sacrorum, d certὸ Canonicorum referreposses . Eu'dut non temere, inquis unquam ciet Ecclesia Asfaceret, auctoritatem divinam apud nos illi libri haberent, 'onsecus quam aliisve sub ipsis Apostolis, sive post illorum tempora in Canonem relati Iacobus reis erus Defensionis Bellarmini tomo I, lib. ID, cap. IX Adeo ab Eccles des infusa es eis opendet, ut remota Ecclesiae auctoritate nulli modo ubri ere valeat. Sub initium ejus operis, nempe libro primo capite primo , Id, inquit solumpromerbo Dei veneramur ac suscipimus, quod nobis Pontifex exeathedra Petri, tamquam fremm Christinorum magister, omnium controversiarum iudex de niendoproponit ita ad unum Pontificem tandem itur, Wrevocantur omnia.
Silvester Prierias, qui primus calamum contra Luth
65쪽
opposui rem strinxit, sub initium Dialogi quenι
uisu non innisitur doctrina Romanae ecclesiae, M Romani duris pontificis, tamquam regu dei infallibili, a qua etiam Sacras scriptura robur trahis es auctoritatem retis ea . Et pro gressus ultra medium, ut lia, ait, auctoritate Scriapturae nobis non involuerunt,sed aueZoritate ecclesiae Romano, Romanorum pon/ificum, quae maior e f. Ab eorum videlicet arbitriopendet, ut loquitur Baronius, quid metini esse ' Π in universa eccles sacroseanritam. Et hoc est, quod funda 'menta immanis Wantichristiani dominatus aciens Hildebrandus sive Gregorius vii ante quinque secula primus dictavit, nultam eapitulum nosium, librum canoMirum ιaberi absit Roman pontificis auctoritat. . XLIV. Ne quid tanaen dissim utemus, Gretserus,quein paullo ante admodum dura loquentem audivimus, alibi ad saniorem sententiam propius accedere videtur. Nempe Appendice secunda ad librum tertium Bellarmini, Pontificii, inquit,principalitreMrytum dem habent, esse ut divinis veneramur ac siciunt propter
quam ut ob conditionem se qua non ut in scholis appetiamin. enimhaec te sicatio accederet, ipse δυina, elatio de fiabris canonicis,atsaisostri etiam mausa es aucIoritas, qua Canonici libri in sint praediit, nunquam nobis innotesceret. Haec postrema, ut ad hunc modum simpliciter proferuntur, falsa esse ex iis, quae superius dicta producta sunt, constat. Interim Ecclesiae auctoritatem apud nonnullos, qui eam penetrare potuerint speram vero liquam apud plerosque conditionem nequanm fuisse vel eue ultro conceditur Ex opera autem adhibita ad-nibentium hominum magnam vel ad commovendum idonPam auctoritatem fuisse , recie non colligi rur
66쪽
Alius magni nominis Iesu ita Martinus videlicet Becanus, in hunc modum loquitur Tractatu de Fide, cap. I, quaest. I Tripliciter credi poteis Deum sequi revelase. Prim)proptersio tunc eis assensu dei Theologicae. Secundὸ propter auctoritatem Ecclesiae dicentis , ct tunc non erassensus de Theologicae, alterius in rioris ordinis Terti) propter auctoritatem homisis se iunc eis assense dei humanae. rLmin assen sic explicatur Credo Deum hoc revelasse non fropter alis sed immediatepropterse . Secundu sic Credo Deum hoc revelasse, quia Ecclesia dicit Tertiussic Credo Deum hoc revelasse, quia homo dicit L asprimus assensus non resolvitur ulteriiιs,sed itin ipsa revelatione divina , quae creditur propter ibam. Seciso inresolvitur in auctoritatem Eccles
Pertius in auctoritatem hominis. Quod secundo adsensuia caeteris distincto peculiare genus tribuit, non potest Probari. Aut enim nititur testimonio Ecclesiae,de quacXSCripturis constet eam fundamenta salutis non ignorare vel depravare, id est, universalis ecclesiae o siein solos, qui fideles jam sunt, competit, est adsensus fidei Theologic* aut Ecclesiae, prout ea hodie prae caeteris mortalium congregationibus vel superstitionum sectis antiquitate, amplitudine, cruditi pnein virtute
ς minet, sic in paucos cadit, neque transcendit adsensum fidei humanae. Priore ixaque modo cum primo, posteriore cum tertio coincidit nec peculiare genus ςonstituit. XI V. Notandum autem, etiamsi adsensus fidei Christianae, qui Scripturis praebetur, sive donum fidei infula haberi queat absq; cognita auctoritate,imo absque adhibito aliquo sive magisterio, sive ministerio Ec-slesiae; haberi tamen non posse absq; ipso verbo divinitus reVesa , undecumqHandem in notitiam deducare
67쪽
tur. Hic operae est observari, verbum Dei iuxta tripli
cem differentiam considerari, sive etiam triplici modo Proponi posse uno, ut sit verbum Dei saltem secun-Cum rem&sententiam; altero, secundit rem vo-cias temo, secundum rem, vocesin idio ma Primo modo fuerit verbum Dei, si dixero Corpora nostrae adem numero per omnipotentiam divinam supremo ieculi die resuscitabuntur, Manimabus nostris denuo unientur, ut simus iidem homines, qui pridem eramus. Hoc est doctrina divinari Dei verbum, saltem quod rem&sententiam attinet. Totidem enim verbis nulli bi Scriptura utitur, sed rem ipsam satis dilucide proponit. Eodem modo verbum Dei est, quod Symbolo Apostolico continetur. Neq; enim illud ea serie contextu verborum ulli bi in Scriptura exstat, me quidem omnia Symboli verba, Scripturae sunt verba.
Dicitur Apostolicum, quod summam contineat doctrinae Apostolicae. Ab ipsis enim Apostolis =-ξ
confectum fuisse nec probari potest me verosimile est. Nam si ab ipsis Apostolis totidem verbis confectum esset, caussa reddi non posset, quare tamquam pars Scripturae non habenda. Dicit quidem Hieronymus mbolum dei spei nuestrae ab Aposolis traditum non pist, ii scribi m charias iramento,sed in tabuti cordi, carnalibiti; 'r' ' quod scilicet Christiani omnes id memoriter tenerent, atqOlli etiam, qui literas nescirent, nihilominus recitarent: non vero quod scribi prorsus aut non soleret aut non deberet. Qui non ita verbis discreparent symbola antiquarum ecclesiarum Romanae,Aquileienii , Orien talis, ut apud Rufinum. Ierosolymitana, tapud Cyrillum videre est, si symbolum aliquod ipsi Apolloii conceptis verbis edidissent. Rem vero unam F ean
68쪽
eamdem in alio libro canonico dissulios,in alio controetius memorari,ad praesens negocium nihil facit,quum diversit illi sint libri, verbi gratia, alius est liber evangelicus Matthaei, alius Marci hic autem unum ridem Apostolicum symbolum. Pari ratione verbum Dei quoad rem dici meretur, quidquid habetur in symb lic confessionibus primarum quatuor Cecumenic rum synodorum quidquid etiam recte traditur ex ponitur sive a priscis sive a recentioribus ecolesiasticis scriptoribus&doctoribus. Secundo modo quoad remin voces verbum Dei est, quod ex origine situ Hebraea Veteris sive Graeca Novi foederis in alias linguas
probe est translatum. Ad eum itaque modum comparatae sunt versiones Scripturarum Tertio modo se habent, atque adeo in summo gradu Verbum Dei sunt libri, quales immediat eis proxime ab ipsis sanctis auctoribus Mose, Prophetis Apostolis profecti& conscripti sunt, nempe Hebraici Veteris Graeci Novi foederiS. XLVI. Iam dico, quocumque horum trium modorum verbum Dei proponatui, omnino verbum Dei est,&additam sive innexam habet divinam gratiam vim subeundiri percellendi animos,& ad praebendum
indubitata fide adsensum commovendi Absque hac enim si esset, sive hanc si verbo suo Deus non adjungeret, frustra ipsum faceret proponi praedicari, quum non servet hominem, nisi certain immota fide creditum tali vero credi non possit, nisi per virtutem adjunctae divinae gratia ut saepiri jam fuit dictum quod videlicet argumeata, quae in fallibiliter persuadeant &χ- vincant, nulla dentur. Sed, ut jam dixi, Dei verbum
quando proponitur, est Rei verbum, sive primo, sive
69쪽
secundo, sive tertio modo proponaturi&; uncta est Ubique gratia , ἐργει Spiritus sancti, per quam qui audiunt, nisi negligentiam vel contumaciam objiciant, ad praebendum adsensum inducantur. Et quum id essecundum se non sit discursiva, sed simpliciter apprehensiva, fieri bene potest, ut evangelium primo MO'do propositum homini, prassertim rudior, satisfaciat. Hinc igitur est, quod nonnulla superius producti exempla non praecise directe Scripturam memorant, 'sed Christianam doctrinam Hri enim ipsa si sincere Proponatur, quocumq; alias modo, sive diserte sive indiserte proponatur, Dei verbum est,in divina virtute
Pollet. Hinc etiam, quod attestante Irenaeo multa gen Lod, Hres barbarorum in Chrisum crediderunt sine charactere vel atramento istam habentesper Spiritum in cordibui uis almiem, o veterem traditionem diligenter Uodientes, in unum Deum credentes fabricarorem cauto terrae, o omnium quae ιπι issent,per Chriuum Iesum Deisilium Euipropter eminentissimam erga figmentumsuum dilectionem, eam quae esset ex Vi gine,generatione, inuit, i perse hominem adunans Deo, o passisse Pontio Pilato , ct resurgens, o in claritate recepitu ingloriἡ, venturus alvator eorum quis antur,o iudex eorum qui iudicantur, o mittensis ignem aetereum trana ga-ratores veritatis, ct contemtores Patris sui se adventu eius. Hanc dem qui e literis mon tamen sine doctrina e sacris literis depromta crediderunt quantum adsermonem no rum, barbarasunt quantum autem a. ententiam es confletudinem. γnversationem,propter idem, per quam Ficv- misint, seplacent Deo, conversantes in omni iustitia seca-
in eo apienti L Haec de barbaris Christianis Irenaeus. De aliis non ullis Augustinus libro primo de doctrin Christiana, cap.xxxis, Ionio, inquit, siri, μὰ -
70쪽
Iuniatu, eas inconcineretinens, non indiet Scripturὐ nis ad aliosi fruendos Iras multiper haec tria insolitudine me codicibus vivunt.
- XLVII. Quamvis enim, ut pridem dictum fuit,
fides secundum se insiimplice apprehensione sit posita, non in discursu, ad eum fere modum, ut principia per se nota ex apprehensis terminis praeeuntem turali lumine sive intelligendi facultate vera esse cognoscuntur nihilominus sicut aliquando de hisce principijs, ita quoque de dogmatibus&articulis Christiana fidei instituitur discursus, imo institui plerumque oportet. Potest fieri, ut summam Christianae religionis breviter simpliciter propositam nonnulli amplectantur, ine ambagibus ac curioso scrutinio ad. sensum praebeant sed saliter fuerint animati, si sorte
Ingeniis aut tardioribus aut acrioribus, si oboriantur scrupuli, si ingruat desiderium cognoscendorum principiorum sive fundamentorum, quibus tota res innitatur tum omnino discursum institui, & ad Scripturam eos deduci oportet. In ta videlicet omnia Christianae fidei dogmata continentur,&ex ea deduci ci monstrari possunt ac debent. Etiamsi autem legatur,
sicut in aliam linguam per interpretem conversa fuit, est nihilominus Dei verbum mon tamen ita prope a Deo profectum vel ortum, quemadmodum se habet, quando lingua primaeva, qua scriptores ipsi no usi sunt, legitur Plusculum etiam hic accessit humanae operae, quidem talis, quae non fuerit gubernata per peculiarem Spiritus sancti adsistentiam, qua ab omni errore immunis praestaretur. Si itaque, cum quoaoitur, non adquiescat, adscendendum erit ad Scripta