장음표시 사용
71쪽
is usi fuerunt, consignata est. Atqi hoc est verbum Dei, quod quidem hodie exstet, in summo gradu, sive puritate maxima; quo,quod proximiorem a Deo trahat o-it, riginem, nullum in toto terrarum orbe reperitur. Eta, etiamsi accesserit aliqua hominum opera, totam tamenti divinitus gubernatam,vi ab omni errandi periculo de' la fensam futilia agnoscunt&fatentur Pontificii Adscri-ν bam modo in hanc rem verba Francisci Suare e Tra-n ctatu de Fid disp. v, sectione , satis, ut apparet, a considerate loquuti Adverto, inquit, uobmmodisposse Magi si intelligisingula verba Scripturae esse ab Spirit uncto scilicet
a tersecialem motionem antecedentem, velluntlim per ν Nema riam, quas Ufodiam. Prior modus erit, quando fisi usa Ianctus, velimprimit concep/um verbi se 'ecies in ses velae seculiariter mo et, se excitus eciespraexsentes. Et hic mo-
ir si eis maxime propria o perfectine est veri illiu eis ob mi vari ab Spiritusancto, quoties msteria, quae ibuntur supc
naturalia ni est aptum humanum excedunt. Non vi esuri autem necusarium, et erudit quidam recentiores id conte i. dant, uisemper dictentur verba hoc peculiari modo quando
nim aucti canonicussiribit aliquid, quod cundumse huma- , num eR. 'subiacetflensibinsatis videtur, quὸ Spiritu used
, cialiter a iura, ct Modiat istam ab omni errore. alsitate , ct ab omnibin verbis, non expediunt, veIricent tale cri- , pturam avertendo licet etialiprovidentia omnia obiecta, qua concepitu aluim verborum excitarepossent est iis reliquis e termittendo, ulscriptorsea memoria est Fuiss=eciebus,ac a Z, Mentia utatur inscribendo. Posterius deinceps repetit,1 Πςmpe licet in Scriptura omniasin ripta Spiritu divino , ni Pax g tr. hiasim ud eundem Spiritum relinquerefriptorem, ut modos i accommsi ato orsecundum flum ingenium, eruditionem,=i 1μη et lascribat, ct uiuiampermittit, ui aliquasam βψ i
72쪽
ct humo modostribu quam: ub asectione sua. Et hi nec tiam sine dubio diversitas dictionis, qua inter se sacridibri disterunt Directio autem ill omnibus& singulis infallibilitatem impertit. XLIlX. In discursu itaq; circa res credendasvi sub lumine fidei ad alios sive informandos sive convincendos instituto primum principium complexu, ad quod resolvendo tandem devenitur,4 ultra quod inter ea, quae creduntur, progredi non datur, hoc ipsum est,
Quidquid sacra canonica Scriptura dicit, divinitus est scriptum,in indubitato sive infallibiliter
erum. Vt autem hoc axioma exquisite sibi constet,
cram canonicam cripturam intelligi oportet eam, quae a canonicis scriptoribus idiomate ab ipsis usurpato confecta Medita fuit. Ultra hanc in serie revelatorum, respectu cognitionis nostra aliquem sane inter se ordinem, nexum tependentiam habentium, proingredi non licet. Hic opera humana aliter non accessit, quam superius fuit expositum,&Pontificios agnoscere demonstratum est. Operae humanae interpretu In praeter revelationem qua hic nova vel iterata opus non est, quum ante oculos in fontibus praesto sit priscavi prima abest illa peculiaris divina directi, per
quam omne errandi periculum amovetur. Quamque igitur versionem cum fonte contendere, ad eum examinare fas est, inprimis si urgeat, cum quo fuerit negocium. Interim quod Versione exprimitur , pr
sertim a fonte quoad sententiam non discrepet, nihilominus Dei verbum est imo etiamsi quod Scriptura proponit, verbis prorsus aljis, sensu tamen illibato&integro exponatur idque etiam ipsum virtute
73쪽
divina divino verbo propria ad animos commovendos ad adsensum pertrahendos pollet. XLlX Hoc itaque, quod diximus, axiomate vel principio posito demonstra rivi ex eo evidenter etiamsi ipsum in se non sit evidenso deduci possunt omnia credenda,&omnia agenda sive quod sacramenta attinet, sive quod vitam mores. Lubet adjicere verba
Iohannis Gersonis, quae habentur Tractati, Euae veritates ni de necessitate litatis credenaee. Credulitas , inquit, omnium traditorum in Sacr. iptura innititur huic princ pio sum credito se naturaliter inevidenti, EVOD TOTA SCRIPTURA A DEO REVELATA EST. Addit
eodem Tractatu Vna est omnium credibilium credendi ratis, ilicet auctorita rimae veritatis revelantis quae nunc videtur in aenigmate . Sacrae Vero canonicae Scripturae auctoritatem esse tantam, ut omnem aliam cujusvis sive scri
pti, sive testimonii, sive decreti, quod quidem hodie
exstet, aut exstare possit, excedat, ex dictis est manifestum; in his potissimum rationibus, quod immediatius sive proximius a Deo profecta, quam ulla alia scriptura;&quod ejus scriptores gubernati fuerint divina
adsistenti ad directione, quali post confectam completam Scripturam nullus alius vel scripto , vel testis,
vel iudeX.L. De Iohanne Baptista Dominus ipse Amen i Mati. H.α vobis, nonserrexit inter eos, qui nascuntur e mulieribus quisquam maior Iohanne baptistae tamen idem Dominus; go si omum habeo mauis simonio Iohannis. Opera enim, O VM HAE mihi Pater, ut aper cium resantur de me quod eis μ' i' μ miserit me . Et qui m sit me Pater, Es testatin es de me. Et Scripturaesunt, quae resantur de me. Scripturarum ita
que testimonium cstimonio Iohannis, tamquam
74쪽
jus, praefert. Evangelium, quod praedicavit Apostolus
Paulus, non est aliud, quam quod hodie Scripturis, diserte quidem Scripturis Novi testamenti continetur. Huic autem tum suam ipsius, tum coelestium Angelo rum auctoritatem subjicit,4 cedere jubet sancti inauscula it Apostolus. Etiamst nos, esit, aut Angelus caelo evangetizetoobispraeter id, quod vobis evangelizavimus, anathema so.
Quod Angelus evangelizaverit, ut intelligatur vel idem vel diversum esse ab eo, quod evangelizavit Paulus, oportebit conferri cum evangelio , quod praedicavit Paulus,&hodie canonica Novi testamenti scripta exhibenti si deprehendatur diversum esse, non obstante auctoritata Angelie coelo irrogato anathemate repudiandum&da innandum erit. Sic etiam de hodier. na ecclesia ex collatione doctrinae ejus cum librisEvangelicis judicandum esse docuit Driedo superius num.
xxv I. At presbyteri Congregationis Oratorii,&inter eos Thomas Bogius Eugubinus , dum Romana curiae ejusque Pontifici adulatur, eo usque provehitur, ut af-Designi firmet, quodsi also rimpudenter dictum, Divinam cri Iu- ..io ram esse maior auctoritatas, quam Ecclesa. Imo iuxta Cap.s ipsum Ocbina Ecclesiae eis divina propter Ordinis cramentum,quo qui consecrantur νauriunt hanc a Chris divinitatem, uti orum decretapro ratione muneris commi Paetina At aedicantur. Iohannes Morinys praefatione in versionem LX interpretum, praemissa splendidis, operosis Bibliis λυγλωροις Lutetiae nuper editis, asseverat Scripturae auctoritatem, quantum ad nos attinet, in Ecclesiae si monio es auctoritate totam residere .
LI. Verum quidem est Ecclesiam inter homines nmundo constitutam & collectam fuisse annis propemodum bis mille&quingentis, priusquam ministelio Musis
75쪽
, sis Mosis condi coeperit Scriptura. Et potuit aliquamdiu
sine adminiculo Scripturarum haut incommode consistere Ecclesia, quod nondum tanta esset hominum multitudo per universum orbe dispersa, ut postea fuit; quod praesto essent Patriarchae maxime longaeVi,singuli erudiendis familiis sive populis ex se ortis intenti; denique quod his ipsis Deus saepe sese manifestaret, ieculiaribus alloquiis sive revelationibus voluntatem suam patefaceret. Observandum hic est, tum conditi orbis historiam, tum veri Dei notitiamin cultum usq; ad aetatem Iacobi Patriarchae per annos plures quam bis mille, propter longaevam vitam ejus aevi mortalium propagari potuisse per solos tres homines, Adamum videlicet, Methusalemum Semum Potuit Adamum audire Methusalem Methusalemum Semus Semum autem Iacobus. Potuit igitur audire Iacobus ab eo, qui testaretur se audivisse exauditore Adami Caeterum ubi dispersum fuit genus humanum per plurimos dinjunctissimos terrarum tractus; ubi contrahi coepit aetas humana, a multis annis ad paucos redigi, atque adeo
desii erunt populis adesse ρωικ&cιοι Patriarchae δε qui adessent, ossicio negligentius fungi denique ubi Deo
visum fuit suarum apparitio nil alloquutionum frequentiam minuere, minusq; crebras hominibus impertire ibi placuit medium, quod sua natura ad conservandam rerum gestarum memoriam doctrina veritatem idoneum, nempe Scripturam, adhibere. Non quidem absolute necessarium fuit Scripturis uti po-x''la enim Deus pro immensa sua sapientiam potentia alias rationes inire, aliosq; conservandae tropaganda Veritatis modos invenire. Interim ubi suppetunt ordinaria media, ad finem ex se idonea, non con
76쪽
suevit illi rejectis ad extraordinaria& supernatura IsaLib. Ohii Progredi. Ex re autem iero literas appellat Livius unam Modiam deum memoriae rerum gesarum n m Q uod relationes ore tenus factas attinet. οι , - - κοουτὼ Usογεγενη rχωυα im η μιω ὰβασαν Ψως τα, ἁψηλων 'χοντα , ut Obiuiuat Phucydides. Libi se , mi es seu de rebus rae eratis audierunt, etiamsi profriae ad eos pertineant, temere sesne examine atii ab aliis accipiunt. Et probat experientia, de rebus majorum nostrorum, recepto ab iis literarum usu antiquioribus, nihil aut parum certi ad posteritatem derivatum esse Tiaditio itaque sine Scriptura non est propagandae veritati aptum medium: aptissimum autem ciuic fini natum factum
Scriptura, cui alias innituntur respublicae&privatae. Quo proinde uti Deus voluit praesertim ex quo homunum multitudo in immensum eae crevit aetas decrevit, revelationes complementum & finem sortita sunt.
Lll. Hinc igitur Novi testamenti doctrina, per universas gentes brevi spargenda, non ita ut Veteris, citra Scripturam diu fuit relicta, sed intra annos non
adeo multos, quum adhuc Apostoli, omnium rerum testes, in vivis ellant, literis commendata Nonper allos, Lib.33. c. a. ait Irenaeu S, dispossit onemsalutis nosera cognomvimus, quam per eos fer quos Evangelium pervenit ad nos,quodquirim iuncpr.ecomaverunt posea vero per Dei voluntatem in scripturis nobis Iradiderunt, fundamentum se columnam dei nosrae futurum. Neq; quidquam dignitati vel certitudini Scripturarii detrahit, quod auctores earum tum Propheta
tum Apostoli non videntur corpus Scripturae, quale quantum hodie exstat niendisse, sed singuli seorsim suos libro pro conditione sui temporis oblata occasi
cae scripsis. supremus enim architectus fuit pii itus saucius.
77쪽
lanctus scriptores, tamquam operarii, si figuli suas, a
teSexsequuti opus, quod privatim obtigerat, peregerunt qualis futura ex unctis omnium laboribus integri completi operis structura, menti dispositioni - τεκτονιῶ committi oportuit. Neque parca manu thesaurum hunc suum mortalium generi ad mensa est benignitas divina, sed ut potius supersiit, quam desit. Neque enim negari potest, etiamsi abessent quidam libri, nihilominus consultum fore humanae saluti Nihil tamen est, quod non siit utile ad doctrinam, adredargu Tio 3,Iotionem, ad correctionem, ad disciplinam in iustitia: ut perfectussu homo Dei, ad omne opus bonum perfecte instructus. Ex abundante itaque copia, Dei erga homines provida larga benignitas innotescit, suoq, merito humanos animos ad amorem claudem pro Vocat.
TEST AMENTI. Acra canonica Scriptura est verbum Dei ab ipso Deo hominibus patefactum, banctoque piritu suggerente dirigente a Mose, Pro-lphetis, Apostolis virisque Apostolicis in literas&lio ros relatum, divina providentia Ecclesiaq; opera ad nos derivatum, culus in fallibili ductu de omnibus creditu factu ad salutem necessariis erudimur, ut per veram ct vivam fidem in Iesum Christum 'itam aeternam habeamus. Nec altius, quam ad hoc ipsum, adscendere possumus, quando de patefactis a Deo. creditis, praeeunte fide, inquisitiois discursus instituitum sicut ex iis, quae hactenus dicta fuerunr, tis constat. G a II Ad
78쪽
II. Adventus servatoris Iesu Christi in mundum
omne mundi aevum dispescit in partes duas, unam videlicet, quae adventum praecessit,&alteram, quae subsequuta est prior Veteri testamento tribuitur, posterior Novo. Quamdiu Vetus obtinuit, exspectabatur adhuc Christus, venturus credebatur quando Venit&reapse exhibitus est, incipit Novum labri itaq; sub Vetere scripti venturum promittunt,in typis ac figuris adumbrant libri sub Novo confecti prcesentem exhibitum sistunt,&quomodo propter salutem nostram natus, passus, mortuusque fuerit, resurrexerit,&in coelos, quum in nomine suo Apostolos suos poenitentiam ac remissionem peccatorum apud omnes gentes, initio ab urbe Ierusalem facto, praedicare jussisset adscenderit, dilucide explicant atque adeo quod sub Vetere praenunciabaturi, obscurius proponebatur umbris involvebatur, utpote jam porsectumis completum, clare ob oculos ponunt. Hujusmodi ε si
scripta sub Vetere confieri desierunt post annos mille centum circiter a Mose primo scriptore usque ad
ultimum , seculo ante natum Servatorem quarto; sub Novo intra aetatem Apostolorum constiterunt. Malachias Prophetarum ultimus desinit in praenun-
φη ciatione Angeli ante Christi faciem mittendi, viamque paraturi, nempe Iohannis baptistat sub Eliae ii tuto typo adumbrati ab hoc autem ipso incipit Novum, ut inprimis videre est sub initium Evangelista Marci Atque hoc pacto Vetus Novumque combinantur Apocalypsis, qua Novi claudi-Lib.tie.1r tur, Non ante multum temporis, ait de sua aetate Irenaeus,
visa est Idpene b no roseculo, ad nem Domitiani imperii. ' Finiens hanc adhibet contestationem: Si quis to eris adhac,
79쪽
-ς sto hac, apponet ei Demptigas scripta Dibro tuo; o si quis
4 uteri aliquid auferet Deuspartem eius libro vitae, Ur ex urbesancta, or ex iis quae scripta uni in libroseo. Digna est annotari observatio Tostati, quam quaestioni primae ad quartum caput Deuteronomii immiscuit Perfecto. quit, nec adipoteis, nec auferri debet. Sic localdi est capite ultimo quia tota revelationumseries claudebatur, dicitum Si quis appo terit ad haec, apponet Deus uper istam plaga Orc. III. Diximus, demonstrationum deductionum praesu cente revelationis& fidei lumine factarum primum principium complexum esse, QUIDQUID CANONICA SCRIPTVR DI cIT, DIUINI Tvs EST INSPIRATUM:
primum, inquam, in componendo, sive a quo initium deducendi fiat vel actu,vel virtute; illimum in resolvendo, ad quod tandem iri&in quo sisti necesse sit. Vt autem hujus ipsius principii rectus degitimus queat esse usus, ante omnia terminos intelligi oportet. Quid per praedicatum intelligatur,4 quomodo cuncta in Scripturis mes & propterea etiam in fallibilia sint, ipsis Pontificiorum verbis fuit expositum Canonici tituli rationem reddat itidem Pontificius Andradius. Sacrae scriptura libri ideo, inquit, Canonicio ella rvr i id quispiritatis dei, se religionis canonem, hoc eis, regulam a G. initio.
normam e coelis immo Dei beneficio ad nos defatam continent amplissimam. Nam quum omnipotenti, Dei incorruptis a integerrima voluntas humanarum esse debeat actionum oluntatum norma, meris ane a canoneo regula nomen accipereii codices debuere, quibus divina sunt masteria is voluntincomprehen . - merito Canonici, ideis, humanae Ita direcZore 'umoderatores dictitant Euorum dignitati nulla par ratiostotese reperiri Ex veteribus Chrysostomus vocat Cesias* se cη γγ γνωμνοι λη νονα, accuratam omnium ' ' ''
80쪽
trutinam ct indicem es normam Augustinus stateram di-
IV. Vt autem recte: exacte intelligatur , quid Iocabulum Sacrae canonicaescripturae sibi velit,dcquid hoc ipso significetur, cognosci oportet, quinam libri ad
Sacram canonicam scripturam pertineant, Vel Compa gem, structu iam corpus ejus conficiant: primum equidem,qui Veteris testamenti in deinde qui Novi constituant &absolvant. Prima quidem aetate mundi Deum sese suamque voluntatem protoplastis &sub-1 quutis Patriarchi manifestasse, nondum tamen, tuae revelaverat, inliteras&libros referri voluisse dictum est superius neque vero opus fuisse, quum alloquia
divina frequentia tunc essent,&cum Patriarchis quasi familiariter Deus conversaretur ipsi vero Patriarchae
longa vitate sua multa complecterentur secuta , ut a quibusvis, posterorumque posteris adiri Maudiri possent nam nec hi in eam multitudinem excreverant, ut universam terrae superficiem occuparent,quum adhuc
pauci prae post exortis essent,& in meridie atque oriente orbis partem non adeo magnam habitarent Car-terum ubi alloquia divina infrequentiora esse, homines utaria te minui, ita numero in immensum augeri, simul l dispergi coeperunt placuit Deo revelationes hactenus factas, potissimum, quae ad hominum salutatem facerent, porro necessaria futurae essent, scribi sive iterarum monumentis committi. V. Ad hanc rem delectus a Deo fuit Moses, scriptorum omnium, quotquot exstant, antiqui stimus,