장음표시 사용
61쪽
genda, iam diu interpretes torsit. De sensu, quem dicunt, spirituali sermo esse nequit, sed proprio sensu mors accipienda esse videtur 1 apparet enim avium respicere veterem traditionem, omnibus notam et etiam a B binis aliisque scriptoribus allatam, quam invenimus Gen. II: 17, Π 3, 4; non vero corporis tantum, sed otius hominis mors intelligenda est. Etenim animi immortalitatem neque Iudaei neque avius sibi insormare poterant corpore mortuo praeterea corporis mors minime pum bat cum natura humana, primus homo est εκ γῆς
mortem obiit, qui peccato non erat subiectus. Sed peccato totus homo moritur, amittit veram illam, aeternam vitam, cui a Deo erat destinatus et quam in communione cum Christo tantum recuperare potest. Si igitur quaeritur utrum aulus docuerit damum, nisi peccavisset, mortem non obiturum fuisse neque caeteros homines, quando eo auctore peccatum non venisset in mundum et ipsi non peccavissent, hoc sane negandum est quod ad corporis mortem attinet attamen peccatum est τὰ κεντρον του θανατου 1 Cor. XV 46),
est ' si aculeus, qui hominum animis dormidinem
1 De significatione voe. Θαυατο apud veteres Israelitas, de eius notione, qualis se in primis post exsilium Babylonicum excoluerit, D. Briet, de Mehalologie volgens de Stari en dea M'. ol. I, pag. 23-Τ4, II p. 243-245.
62쪽
iniecit, quod ipsa mors, si peccatum non adesset, non effecisset, quae tum unicuique fuisset transitus ad meliorem vitam l). aulus, mortem dicens τὰ φωνια τῆς ριαρτίας Rom. 23), significat eam peccati esse mercedem, quam unusquisque qui peccat solvere
καὶ ουτως ει πὰντας ἀνθρωπουλό θανατο δ διῆλθεν , ἐφ' c πὰντες ηριαρτον δι' ἀνθρωπου- θώνατος et πάντες ἐν τω Ἀδὰμ ἀποθνήσκουσιν Cor. XV 21, 22ὶ, sic pergit s. 12, quae Verba Apodosin continere non censemus, sed opinamur potius totam sententiam esse protasin, cui Apodosis deest, ut saepius apud aulum, servore orationis nonnulla inte ponentem, antequam sententia ad finem perducta est 5).8ic peccatum, peccandi principium et per peccatum mors in mundum erat ingressa. ergit Apostolus inverso 1 Ch. ad h. l. Hengelius in Comm. Ferp. ad priori8 Pauli ad Cor. p. Caput V2 Ρlura de hac quaestione inveniuntur apud Oct. F. auuenho in disq. ex Pauli sententiam de vita in
3 In Codd. D. . . . oc. ο Θαυατος deest aute διηχΘεs; sed etiamsi omittendum, tamen subaudiendum est. 4 Voc. παυτες universe esse accipiendum, non tantum de Christianis iudicat lar Soholten, Lee de Hero. σε
5 Nonnulli post δια τουτο supplent ἐστι v. c. Visserinoua in ' d. qui tamen in altera censuit Apodosin deesse.
63쪽
ordine, et ex morte omnium omnes peccasse concludit constat omnes post damum mortuos esse, quod fieri non potuerat nisi ipsi peccavissent. Quod imribus persequitur s. 13 et 17. Ab Adamo ad osen mors regnavit, etiamsi tum nulla erat lex scripta; per hoc tempus igitur de παραβώσει, qualis erat
Adami, sermo esse non potuit, neque de παραπτωριατι
vel παρακοῆ proprio sensu. Attamen etiam tum, lege nondum lata, suit ιιαρτια quamquam non ἐλλογεῖται cli Rom. IV 15); nisi enim peccatum adesset, neque mors regnare potuisset I). De modo, quo peccatum dami et caeterorum hominum, ἁμαρτια et θώνατος, cohaereant, aulus nihil monet. Sed hoc constat, et Augustinum et Ρelagium Apostoli sententiam male tradidisse. Ut enim ab altera parte ostendit nos tantum morti subiectos esse ob nostra peccata, minime ob peccatum dami, sic ab altera tamen vinculum statuit inter peccatum primi parentis et eius prolis. ω του νος παραπτωματιοι πολλοὶ ἀπέθανον Vs. 15), ο θώνατος ἐβασίλευσε
διὰ του ἐνός vs. 17 2ὶ lapsu unius actum est ut
plures mortem obirent, ut mors regnaret auctore hoc uno. aulus hic effectum pro caussa ponit: etenim Adami παραπτωματι dactum est ut posteri peccarent I Explicatio verb. ἐρ ω παυτες ημαρτου in quo Adamo)Omnes peccaverunt, resutatione non amplius indiget. 2 Alii us I pro τω ο ευὸς παραπτωματι legunt τοι ut παρ.
64쪽
et proinde etiam morerentur. Quemadmodum Christi δικαίωρια iis tantum ει δικαίωσιν ζωῆς est, qui fidem in eum habent, sic etiam primi Adami peccatum mortem efficit eorum, qui ipsi peccaverunt, sed ipsorum peccato ansam dedit ν άιιαρτία parentis. To κρίμα ἐξ ἐνος i. e. ἁμαρτήσαντος ε ς κατα
tentia simplicissimum nobis videtur vocabulum ἐστέ supplere. Hoc igitur sibi vult Apostolus, actum
eSSe Uno peccatore, unius peccato ut iudicium fieret condemnans de omnibus iis, qui, ut ille, pecca
Λιὰ τῆς παρακοῆς του νος ἀνθρωπου ριαρτωλοι κατεστάθησαν οἱ πολλοὶ 's. 19ὶ unius hominis inobedientia multi peccatores constituti sunt, quia ipsi etiam peccaverunt. Hucis doctrinam auli sic
proponere licet est arctum vinculum inter genus humanum et primum parentem, ut inter membra et caput; hoc peccante, peccatum in omnia membra transiit, eius peccatum, quemadmodum illorum, mors et condemnatio secutae sunt. Regnavit peccatum, ita ut mors consecuta
sit 's. 2I). Apparet igitur,laulum neque docuisse genus humanum peccasse tantum ad exemplum dami, quae est elagii sententia, neque, ut iudicavit Augustinus, homines morti subiectos fuisse, ob parentis peccatum. Sed non hac unice ratione Apostolius vinculum ostendit inter primum hominem et eius posteros non tantum
65쪽
per illum peccatum transiit ad hos et proinde etiam
mors, sed alio etiam modo coniunguntur.
Hoc enim constat, nos esse qualis ille fuerit 1 Cor. XV 48); ἐφορε σαμεν eius ει κόνα sus. 49); Oristo utitur, quia sermo est ad Christianos, qui iam a Christo sunt regenerati ideoque Adam imaginem in vita sua
praeterita tulerunt. Qualis erat ille damus 'Eγένετο πρῶτος ανθρωπος Ἀδὰρι i Wwχην ζωσαν Vs. 45ὶ quae verba citat e Gen. ΙΙ Π, ubi vocabula πρῶτος et Ἀδὰμ non occurrunt; erat etiam ἐκ γῆς o,ος. Uterque locus nobis idem significare videtur quod enim ad posteriorem attinet, quamquam sortasse corporis originem ante oculos habuit, minime tamen eo sensu Vocabula εὐγης et χοικός hic usurpantur. Quomodo enim tum Christus
ei opponi potuisset, qui idem corpus habebat Utroque
loco aulus Adamum proponit tamquam hominem psychicum, in quo principium animale regnabat, qui tantum res in sensus cadentes appetebat, in quo τὰ πνευμα adhuc sopore erat sopitum. Ut unusquisque prima pueritia vitam agit animalem, quae sensim amlatimque vitae rationali cedere debet, sic etiam primus generis humani parens irat homo psychicus l), alter 1 Μinus recte Briet t. l. pag. 247 had damniet
gegondigd hi Was geWorde een πυεὐμα ζωοποιουv.' Hoc prorsus pugnat cum auli effato 1 Cor. I 46. Ut unusquisque homo, sic etiam damus, etiamsi non peccasset,
66쪽
eius parens erat neumaticus 's. 46ὶ erat alter, ut omnes eius posteri, ἐν φθορα, ἐν ἀτιμίφ, ἐν ἀδικίη IJ, alter ἐν ἀφθαρσί , ἐν δόξη , ἐν δύνα ιει alterius
corpus erat φυχικόν , in quo ψυχή, πνευματικόν alterius, in qu πνευμα primas agit partes Vs 42-44). Ab altera parte stant omnes ii, qui cum primo, ab altera, qui cum secundo Adamo sunt coniuncti. lam nobis perspicuum est, cur, ut supra animadvertimus, nemo ante Christum δικαιοσύνην Θεου sit consecutus. rincipium animale iis omnibus cum Adamo est commune, appetunt tantum terrestria, quae a coelestibus eos avertunt; quid mirum eos, ut illum in peccatum incidisse Daque, quamquam nullum vinculum exstare iudicamus inter peccatum et mortem, facimus cum Apostolo, totum genus humanum complectente, cuius altera pars cum Adamo, altera cum Christo est coniuncta et cum eo illum dicimus τύπον του μελλοντος Rom. 14), qu auctore unicuique pro peccato et morte iustitia et vita afferuntur. primum χικος suisset. Recte Reus l. l. V. p. 5:-Ρaul ne it a mot 'un hangement que e pMhέd'Adam aurai introdest dans la natur humaine. I Ρerperam plures interpretes haec omnia ad hominum sepulturam reserunt. Recte Calvinus: praesentis vitae tempus aulus metaphorice sationi comparat, resurrectionem vero messi. se Hengelius ad h. l. et fietius I. I. I.
67쪽
Paulus relistionem Christianam contra nonnullorum errores defendiι. Ρaulum saepius in epistolis defensoris partes su cepisse, nemo ignorat. Aliquando se ipse suamque et agendi t muneris Apostolici obeundi rationem defendit, quo munere nonnulli eum indignum iudicabant; et quibus forma, qua postolus uangelium suum praedicabat, non satis philosopha videbatur, iis haud loquens, id minime in uangelii detrimentum afferri posse ostendit. 8ed hac via aulum non sequimur:
nostrum enim consilium non est eum audire se ipsum vel munus suum Apostolicum defendentem, sed vindicantem ipsum illud, quod commendabat, Euangelium. Etenim quum exposuimus qua ratione avius, aggredientis instar, ostenderet caeteras religiones ad hominum salutem non sincere, iam antequam ad alteram disquisitionis nostrae partem transeamus, ubi religionis christianae praestantiam spectandam praebebimus, duce Apostolo videamus quomodo nonnullorum errores resut verit, ipsumque Euangelium tuitus ab iis sit, qui την ἀναστασιν νεκρων negabant. Sed primum paucis inquirere iuvat, quinam ipsam negarent qualemque ἀνώστασιν aulus intellexerit.
quinam essent illi τινες, quos aulus diei modi
68쪽
tuorum resurrectionem negasse 1 Cor. XV 12, iam ab antiquo inde tempore disputatum est. Qui adducaeos intelligendos esse ducunt, non cogitant autum verba sacere ad eos, qui Christum e mortuis esse resuscitatum credebant, s. 12 exinde enim tota eius argumentatio proficiscitur, hanc sententiam etiam a cavillatoribus illis esse acceptam. Neque hic de Epicureis sermonem esse, quae sententia e falsa interpretatione s. 32 orta
est, unusquisque intelligit. Alii iudicant, eos significari qui, ut Hymenaeus et hiletus 1), totum dogma
allegorice explicabant, docentes resurrectionem iam peractam et nihil aliud esse quam morum emendationem. Cui sententiae ut faveamus, nulla caussa est in tota
Pauli disputatione Cap. 15. Licet autem constet, hos cavillatores neque adducaeos, neque Epicureos neque allegoricae interpretationis autores fuisse, dissicilius tamen dictu videtur, quinam ii suerint. 8ane fuerunt Christiani, ut apparet e verbis is ρειν S. 12 ementibus oriundi, sed utrum philosophi fuerint, quω, iudice estio, e populari aut refutatione non e&ceres, mihi non constat g) 'Aναστασις νεκρων apud
s Quaesiverunt . . ad quamnam sectam, Cap. 1 12 memoratam, illi cavillatores pertinuerint. De Meyeri sententia suerunt ex iis, qui ab Apollo nomen gerebant. Sed nobis videtur argumentum nostri capitis cum litibus Cap. 1 os nihil commune habere.
69쪽
Paulum non, quemadmodum in Iudaeorum eschatologia, resurrectio tantum corporis erat, sicut e variis intelligitur locis, ubi vocabulum Oeeo Occurrit.
unum tantum afferamus: quomodo 1 Cor. XV 35 rogare potuisset ποίω σωματι ρχονται οἱ νε ροί:si vocabulum νεκροί apud eum corpora significaret; tum enim dixisset quo corpore veniunt corpora pquod absurdum. Sed neque doctrinam hic invenimus de animi immortalitate, quia neque auius neque alii scriptores . . vitam sibi proponere poterant sine corpore. Qui iam mortui sunt, dicuntur κοιμηθέντες,
somno dediti, quales secundum Iudaeos ii sunt, qui in i R. versantur, cuiusmodi status vita dici non potuit. Hi una cum iis, qui tempore Christi παρουσίας adhuc in vivis erant, in vitam redirent I Cor. XV 1 52ch. 1 Thess. IV 15 sqq.). Videmus igitur apud
rivium sermonem non esse de animi a corpore separati, sed de otius hominis resurrectione totus homo ipsi videbatur immortalitati destinatus. Sed iam audiamus qua ratione Apostolus eos resut verit, qui immortalitatem tam corporis quam animi negarent, quo melius regurrectionis, ei animo obversatae, naturam intelligamus. Quo tempore aulus hanc ad Corinthios epistolam scripsit, quatuor fere erant anni, quum in eorum urbe cclesiam cotididerat. Tum aliatum hoc in primis iis tradiderat, Christum in vitam rediisse, quod crediderant et in qua fide adhuc stet
70쪽
rant 's. 11). Sed iam nonnulli contendere coeperunt ἀνώστασιν νεκρῶν locum non habere, quam sententiam pluribus commendare expeditum erat Christi invitam reditum in dubium non vocabant caeter uinenta aulus hinc orsus non esset ad aliam iis probamdam, quam negabant. ι δε ἀναστασις νεκρων υκ
ἔστιν, Ουδ χριστος ἐγήγερται us. 13). Nititur haec conclusi principio, quod attulit rotius ιν sublato genere tollitur et species.' Christus, ipse homo, 's. I in vitam redire non potuit, si caeteri homines
Quid autem inde sequi necesse est Si Christus
in vitam revocatus non est, concludendum κενόν esse το κήρυγρια ημά ν, κενην την πίστιν μῶν 's. 4)et ριαταίαν Vs. 17ὶ, nos esse ψευδομὰρτυρας του Θεου
us. 15ὶ, vos adhuc ἐν ἁμαρτίαις υμων Vs. 17), porro deperditos esse τους κοιμηθεντας ἐν χριστιν VS. 18). Ρaulum unice cogitasse de Christi e sepulcro resurrectione, vix credibile videtur. Verum quidem est, postolum in prima nostri capitis parte ipsam memorasse et varias, quibus Christus deinceps discipulis apparuerit, opportunitates attulisse 's. 4-8); sed quaeritur tamennum igituriauli verba sic explicari oporteat si Christus a discipulis suis tum non conspectu est, Vana eclvestra fides, vos adhuc estis in peccatis vestris lique, qui in communione Christi mortui sunt, spe deciderunt pChristus, e sepulcro discipulis obviam factus, eorum naumum confirmare potuit, sed hinc fides non pendet;