장음표시 사용
131쪽
Adde'i Illustrissimum Regalis illius animi, ac Aula Ma- Magnifigentiae argumentum, videlicet Aulae splen-j6ia . . dorem a qui tam AExcelsae Dignitatis Principem, Regisquh Matrem deceret. . Eo nempe florebat Aulicorum delectu, atque Administrorum praestantia, cui vel Summi Europae Principes invidetent. Hinc pervagata penes exteros Proc res, Exercituumque Duces, Legatosque Sententia , qui hoc saepe disertis verbis 'professi sunt: Caeteras se quidem Europae Principum Aulas propemodum omnes obiisse: majorem alicubi Aulicorum numerum, sed plus elegantiae, plus
decoris . nobilitatis, splendorisque, quam in Sa-haudae Matris , Regia, nullibi unquam vidisse.
hmisti . Sed hactenus Principis mentem, Reginae ani- Pictoris mum vidimus. Majus i aliquid superes He-Fiimit i. roidis indolem obiter excutiamus. : HEROICA FIRMITAS animi, non modo supra Reginam, supra Foeminam est; Naturam supereminet, obli viscitur sexum. EnimVero quod pectoris robur illa prae se tulit, tot ad Uersus discrimina, & funestas vicissitudines sibi perpetuo succedentium calamitatum, quibus Supremi Numinis Providentia
Heroinae tantae fortitudinem, atque constantiam exercendam, probandam, ac posteritati univer-Plin. Trai. De commendandam decreverat. Scilicet Res μδε jὸbis, cunda felices, fortes adverse probant. Horret adversis: animus meminisse , Auditores , acerbissimam illorum temporum Calamitatem, cum diuturno
atrocique bello insessa Regio premebatur, hosti- . lique Exercitu Torrentis in morem, devastan-
132쪽
te omnia, atque Arces etiam munitissimas demoliente , Sabaudia , Pedemontium4; Iatque brig. -υυ ipsa Augusta Civitas commune naufragium ἐor, midabant. NunC vero, quod maximi illius Reugis beneficio ac fortitudine , quem . MARIA JOANNA BAPTISTA Assertorem nobis a
Vindicem dedit, tot malis erepti glorioSe Rc in liciter sumus, memorare juvat jucunda nunc, -&placitura pericula. Quis ergo per ea tempora luctus omnium eratῖ Qui terror Z Quae despera tio 3 Tristitiae, angoris, metusque gravissimi l
gubres notas omnium Vultus atque ora refer
bant. At quo tunc vultu 3 Qua fronte Nostra incedebat Heroina ὶ Miserata quidem publicam
calamitatem, sensum doloris, eumque acerrimum fovebat animo. At dum corde torqueretur; moestitiam, timoremque premebat sinu: utque Populorum erigeret animos.; spem Vultu, hilaritatemque simulabat. Auod inquit Seneca, r bus afectis, magni Duces faciunt: in hilaritatem 1. de ci de industria simulent, adversas res adumbrata laetitia abscondarit, ne militum animi coliabantur. Haud secus Illa, fortissimorum virorum aemul trix, hilarem semper palam, impavidumque Vultum obiecit Fortunae; quo Se adversis rebus m jorem ostenderet, erigendoque Subditorum animo, Fortitudinis, atque Constantiae imitandum praeberet eXemplar. i Tum vero in Rus ore nobis videbamur intueri spirantem quandem Imaginem antiquae illius, sacrarumque Litterarum testimonio celebratissimae Heroinae, quae attoni
133쪽
Gib. 11. t. perculsis , Ro eo colore vultum perfusa, gratis
nitentibiis siculis, : tristem celabat animum. . i Regimia i Verum si unquam aliaS, tum maxime praene abdican- celsum Animi robur emicuit, cum Se Ditionis
-- Regimine, quod decennium sapientissime gesserat, abdicavit. Ubi Regiam Prolem e pubertatis finibus egressam, jam aetatiS , Virtutumque incremento quas Ipsi egregia institutione inseverat, Imperio idoneam, ac vel in ipso Juventutis flore praematuram sensit; ea mentis atque oris tranquillitate, qua Regnum susceperat, R gnum dimisit. Veluti Solium conscenderet ; e Solio descenditi Dominatum , uti Paludame
tum, deposuit, quod apte quidem Majestati congrueret ; animo Vero nullatenus inhaereret. P hlicis rebus per decennium administratis, eo su cessu, qui Populos admiratione suspenderat, be-- nevolentia concitaverat; qui Exterorum invi- , diam, Orbisque plausus exciverat; vivida adhuc, ac vegeta aetate, speciosas Regni curas ab se penitus amovet ac non tranquilla modo , sed hilaris , a publico ad domesticum Regimen migrat: Et quae paulo ante Populis adeo gloriose imperaverat, privatis Se abdit penetralibus, Sibi gloriosius Imperatura. Quis tam excelsam magnanimi Cordis indolem demiretur satis , quae dominandi libidini, vel ipsis Heroibus imperanti, adeo splendide dominaturὶ Nunquam Se magis
dominatricem ostendit, quam cum sese exuit. Dominatu. Dum Populos regeret, Imperii culmine sublimior visa est; Altior se ipsa, cum abdicavit Imperium. Hinc factum est, ut ad Com-
134쪽
mendationem eximiae Fortitudinis conspirante abadicatione Regiminis, inde incrementum splendoremque, susceperit ea: Majestra , quae Vel silo majorem se Principatu probavit. Atque his
splendidissimis Dotibus, Regiisque Virtutibus, Ex-
Lsae nimirum MENTIs AMPLITUDINE, MAGNITU DiNE REGALIs ANIMI, INVICTI ΡΕ ΟRIs FIRMITATE, ea coaluit MAIEsTAs , culus index aspectus ob
sequentes sibi Populos, Europam in plausus effusam intuebatur. At vix MARIAM JOAGNAM BAPTISTAM hisce coloribus adumbravimuS. , Praestantiora ducenda sunt lineamenta quibus illa splendidius innotescat. Prodeat itaque in lucem singularis illa AMABILITAS , quam Princeps Optima, miro quodam , ac perpetuo foedere Majestati conjunxit, ejusque gloriam amplissimam, gloria ampliore cumulavit. Optimi Principatus gemina veluti Basis est, a. Bonitas, & Potestas et quarum altera Populos MARIAE Legibus temperans, venerationem Sibi vendicat, J04 V altera felicitati publicae consulens, Subditis amorem inspirat. Utramque Issa coluit, dum regnaret, utramque exercuit: At in secretiore cordis adyto , Imperiosae Potestati eam semper praetulit, quam abdicato etiam Regno retinuit, indulgentissimam Bonitatem, ejusque perpetuas CΟ-
mites, atque AMAB LITATIS effectrices, AFFABILη-TATEM, AMOREM, BENEFIcENTIAM, tres scilicet vis Do-
Charites, quarum blandissimo lumine Majestatis qμψμ nubila, Vel discussit, vel serenavit. Quis eam, '' quam suspeximus Majestatem Fastu, ac terrore, consuetis veluti stipatoribus Q circumseptam fore
135쪽
Mνευ non crederet. Unde ea fieret, quam Philo D Arajestatis gicam Majestatem appellat i Hos asseclas , hanc si ἔνυ- pompam sibi comparat Principatus, ubi in se viles , humilesque animos incidat, qui Naturae dumtaxat, ac Fortunae bonis, vel solius Princia
patus fastigio grandescunt: Sublime supercilium ;Pompaticum incessum ; Videndi, alloquendique Superba fastidia ; in gestu Imperium ; in toto
eorporis habitu Severitatem ; Uultum denique, vel ad ipsa obsequia indignabundum. Tales plane Sionis Filias Uates Divinus adumbrabat: ut in ea veluti pictura, ad infirmiorem sexum per-
Isai. e. 3. tinere hos moreS dignosceremus: Ambulaverunt16. extento colla, nutibus oculorum ibant,'plam
debant, ambulabant pedibus suis, compo to gra-- incedebant. . Haec Majestatis dehonestamenta nescivit Princeps optima, Gradu suo, Fortuna, T. MAxta ac Dignitate sublimior. Hac si eminuit; longe JOANNAE tamen Affabilitate, benignitate, atque humani--μ tale eminentior visa est e plane ut Davidicis ver-
his plaudere sibi, & gratulari posset: Non est e
Psal. xly. altarum cor meum, neque elati sunt oculi mei: N I a. que ambulavi in magnis, neque in mirabilibus semper me, sed exaltavi animam meam. Itane vero Z Num exaltatur anima, ubi Cor non exalt S. Teno turi' Ita prorsus, ut interpretatur Zeno , nempe
Ser. in Anima sublimitas est, superiora vici e. Magni-hVRClψ' tudine sua animus intumescens, sua se Magnitu- μ' ' dine minorem fatetur. Nec ianitas illa mentis est , de se sapienter judicantis, sed aegritudo sibi, miserrime blandientis. Quod si quolibet fortunae loco animus sibi semper constet, tunc pi
136쪽
ne ostendit, se humana supergredi, seque malis Omnibus inaccessum : In edito stat , ad Oh tis , Sen. ep. 3 cesus, MagnitudInis ver . . Hinc mjrat illa b QP4- .mae Principis AFFABiLITAs, nec verborum superbe parca, nec temere liberalis, amoris . simul, ac reVerentiae magneS, atque illicium. Gloriam Familiaris.
Illa, famamque dedignabatur, quam veluti e adyto ignota, &inaccessa captaret. Nullius aciem vel acutissimam formidabat, Secura, ut ajebat Plinius, Magnitudinis sua. In alios apte quadret illud Romani Historici effatum: Continuus Lib. as. aspectus miniss verendos homines facit. Qui Majestatem affectant, Tacitum audiant: omne igno- Invita tum pro magni co esse missati major ex lon- ABV-N .ginquo reverensia. Ρrincipis nostrae Majestas 'Dδ' cominus videbatur excelsior, . atque, ut cum Seneca loquar, Major adeunti. . Adeo Majestatem Affabilitate miscuerat; ut Vel ipsa amaretur Ma- .jestas, Amabilitas coleretur. Norat Illa ab aes Indulgens. euntium animis terrorem , Potestatis comitem arcere: ac veluti Moyses, e Sinai regressus, obducto velamine, emicanteS e Uultu radioS teXit i
Ita MARIA JOANNA BAPTISTA mira qua
dam suavitate, ac facilitate, subditorum obtutibus perviam faciebat Regnantibus insitam Majestatem. Hinc est, ut fulgur illud lumenque . . Frontis excellae, mirae Humanitatis peplo retusum, ac temperatum, & quodammodo langue- Oscens, ut infirmo oculo ferri posset, singulari intuentes admiratione percelleret, amore raperet, atque irretiret. Quapropter ingeniosum: illud
137쪽
putes r Dum sublucet, plus placet. Ecquis artem explicet, qua tam adversa, ac dissita componebati Norat, Ipsa, Princeps perinde, ac Ci- . vlgdine, ut de Honorio Uates cecinit: Cietem gereret , terrore remoto. Norat, ut apud Plinium Trajanus, illico mutare personam; migrare ad amicitiae blanditias e culmine Dignitatis: In amicum ex imperatore. Norat denique Sequodammodo aequare Cum Subditis, quin e Solii fastigio descenderet : atque humanitate ips1 Venerabiliorem, ac summe amabilem reddere Majestatem. o Nobiliore tamen e fonte Amabilitas ipsa promanabat. Indolem nempe sequebatur ad heneficia pronam, maternaque Benevolentia Popu los complectentem. Quantum enim ab illorum Principum moribus abhorrebat, qui temporum immanitatem sequuti, Tyranni Verius, quam Principes, cum primum regendis hominibus admovebantur , dediscebant humanitatem : utquem pra homines assurgerent, se ad ferarum coiNditionem dejiciebant: Rati se Principes non esse, si diligerentur; Deos este, si timerentur. Nihil proinde formidabant magis, quam amari: nihil optabant impensius, quam timeri: Dumque sui tantum amatores, subditos oderant , ipsorum odio, modo metuerentur, saevissime delectabantur: Oderint, dum metuant. i At Princeps nostra nunquam magis de se meritos subditos sensit, quam si diligeretur. Utque amorem Vicissim redderent; amore Ipsa suo
ultro praevenit. Bonum ' lippe Principem nisto hil
138쪽
hil a bono Parente differre quod olim Aristot les tradiderat) ab ipsa Bonitatis suae Indole didicerat. Hinc Matris magis , quam Principis titulo delectabatur. Cum instituendis Nobili-
bus, amplas, ut diximus, Edes addixit, Se Matrem Nobilium fore professa est. Nec Nobiles tantum, sed Populares omnes materno amore complexa , omnium Se Parentem. este luculenter ostendit. Inde adeuntibus Se comem ρexhibere, facilem, jucundam: & austeram, gravemque speciem Principatus, explicata fronte, ac suavi obtutu condire : Quae quidem Ars r gnandi est, subditorum animis blande illabens, atque indissolubilis benevolentiae conciliatrix. Uti apud Stobarum Iamblicus admonebat: Si Serm. 44.
grave , auferumque est in Imperio, benignitate, es humanitate temperetur, quale genus Imperii inprimis amant subditi. Inde in alienis infortuniis
commiseratione amantissima commoveri, iisque sublevandis prompte, & alacriter praesto esse: Inde tandem, velut suas Ipsius, calamitates publicas ferre: Superiore praesertim bello, quo diuturna antea Pax dolorem ex praesenti malo intendebat. Inerat cuique suus dolor: Ipse dolore omnium premebatur , Tragici Hecubam .imitata sic lamentantem : Sua quemque tantum, me omnium clades premit. Mihi cuncta pereunt.
Euisquis es, Hecuba es misere. Unum Illi, &
medicabile vulnus haerebat, quod publicis m lis mederi non posset. Quamobrem eo ta tum recreari videbatur, quod infelicium temporum, bellorumque Torrente , Ipsa etiam raPe, S a retur,
139쪽
retur, nec eX perS communium malorum esset, quibus opes Principatus, atque conditio, eximere Principes silent. Et quidem bis Aula, Aulaeque commodis extorris, longa, atque difficilia itinera in spem publicie tranquillitatis suscepit, atque hujusce publici boni studio, omnia quantum is anxia; atque amara condiebat.
Tanti in populos amoris argumentum Amor ille vicissim esto, quo a Populis diligebatur. Amor Po- Ecquando, Aulico, ut saepe solebat, splendido-pη st Vm que comitatu prodibat in publicum, quin fre-ς g sem quens Civium multitudo, amantissimam spectatura Principem, protinus advolaret; ut in ea Fronte, Iridem, suae felicitatis nunciam, videret; ut fausta omnia, vitam, incolumitatemque laetis vocibus precaretur. Contra vero diuturno illo, graVique morbo, quo tandem exstincta est, vixdum periculi gravitas, ut non semel accidit,
manabat in Vulgus ; Qui Populi moerori Qui luctust Quae solitudo i Quot fusae ad DEUM precest Quot ad sacras Ardes supplicationes indictari Atque in ipso decessu, licet a Superis diu
concessam, octogenaria aetate maturam , quo
dolore, quo fletu prosequuti sumus i Eo etiam deflendam magis, quod diuturnioris Vitae spatiis, non amorem modo in Populos, sed & ΒΕΝΕpi--NTIAM longius protendisset. Jam vero haec vel una Virtus, quam sibi Panegyrim Vendicareti Quae visi Qui color Eloquentiae satis esse possit, ad eam, non laudibus, ut par esset illustrandam, sed vel leviter adumbrandama
140쪽
stoteles author est; neque opes suas, aut recon- s.
. dii invide, aut parce dispensat, sed emuit, sed ex-εJUSβς- uberat, & redundat, seque ipsum, fluminis in 'Uς η morem, longe, lateque diffundit. Hinc DEI Optimi Maximi in hanc rerum ab ipso conditarum Universitatem , Bonitatis suae tanta profusio. Principes proinde Supremi Numinis Imagines, atque in Mundi regimine Administros, in id proclives ferri decet, ut Beneficentia potissi- . mum amplitudinem Dignitatis ostentent: Tragici monitum sequuti: Hoc habent Reges magnisi cum, ingens, quod niata rapiat dies prodes e -- sieris. Jam Vero quo animi impetui quam ef- ergaseo fusa manu Tantae Principis Benevolentia indigentibus praesto erat 3 Domesticos omnes, . Vel e turba viliori , eo affectu prosequebatur ; ut si quem deprehenderet, calamitate premi; Matri, quam Dominae , similior opitularetur. Ut decumbentibus opem curabat impendi , lautiorubus etiam cibis , pharmacisque pretiosioribus, sumptu proprio suppeditari jussisl Qua Munita Centia eorum levabat inopiami ut jam in invidiam , lucrumque cederet, sub ea Principe, Calamitosum esse. At iisne tantummodo adfuit
MAM E JOANNE BAPTIST E Beneficentia
Non ea erat, quae angustis adeo finibus coar- erga om-ctaretur. Quotquot ad Eam confugerent, nul-' 'lo conditionis, Dignitatisque discrimine, Cives, Exteros, Nobiles, plebejosque complectebatur. Omnium Illa videbatur in se incommoda transtulisse; & quod alios felices efficeret, suae Ve S 3 tere