장음표시 사용
101쪽
. MAGNUM , & undecumque Magnum , secum Qq Nomen suum. AEquavit enimVero und 'ciaque amplitudinem , Majestatemque Nominis PROPο- LUDOMICUS, Animo, Imperio, Religione: M IO , Animo prosperis aeque, ac adversis infracto, Dirino imperio, per Omnia Pacis, Bellique ornamenta diutissime gesto; Religione, ab erroribus, ac Viretiis acerrime defensa, & magnis 3 impensis, &, curis studiosissime propagata. En vobis, Auditores , tria ' Veluti Simulacra, quae totum spiti
. rant LUDOVICUM MAGNUM ; MAGNUM, i quam. HEROEM, REGEM, UINDICEM RE- LIGIONIS. Tria haec ubi summatim perstrin,
LuDΟVI-cus Heros Magnus in utraque fortuna.
C primo quidem, Magnus ille pro
cul dubio censendus est Heros , & ill stri hoc Titulo , assensu omnium , - δε praedicatione decorandus; qui utramque Fortunam, velut e loco editiore despiciat; utraque Altior, utraque Major: qui neque a secunda eia feratur , neque frangatur adversa; in altera Moderatus ; in altera Fortis; utrimque Magnus. Habetis , Auditores, paucis eXpressam imaginem LUDOVICI MAGNi; qui in cumulatissima felicitate, Moderationem; in gravissimis infortuniis. Constantiam HEROR MAxa Mo dignam prae So
r Quis illo felicior, qui diu sterili Thoro, noni sine praesenti Numinis Providentia donatus Te xis , atque in sinu felicitatis exceptus, incredibili gaudio, jamdudum anxia, atque. Ollicita Gallorum
102쪽
rum vota cumulaviti Magni Regis Filius, Regni In Pace, florentissimi Heteres, iis illico corporis, animique Dotibus instructus apparuit', quae Regem e CO lo delapsium, ac divinitus institutum irarent, 'atque omnium in se amorem, Venerationem, admirationemque converterent. Quinquennis Puer, Rex inauguratus, regia omnia prae Se tulit praeter aetatem, cujus accessis ea felicitate Regnum amplissimum, tam diuturno annorum, gestorumque curriculo administravit; ut non Gaulia tantummodo , sed Europa, sed Orbis terr rum, insuetis plausibus, & gratulationibus per sonaret. Quam multa, quam magna , quam ardua, exterorum etiam beneficio Populorum,
Regno suo major LUDO VICUS suscepit, a
que ad felicissimum exitum,. finemque perduxit Hinc adeo o mnia longe, lateque impleverat F ma Magnitudinis suae; ut ab extremis usque Temrarum plagis, tot venerabundos in Oratoribus suis Reges acciverit, novi Salomonis visendi st
i, Quid Felicitatem bellicam memorem Qui, di Bello. Captas: Urbes , Arcesque recenseat 3 Quis partas Terra, Marsque Victoriasὶ atque ea vincendi coleritate ; ut Inimicorum Terror, atque Orbis Prodigium diceretur: nec suorum modo , sed i 'exterorum, sed hostium ipsorum consensu, an,
Se suffragio audierit: LUDO UICUS MAGNUS i vere, atque omni ex parte Felix LUDOVUCEl Felix illis Natalibus; Felix corporis, Felix animi dotibus ξ, Felix nobilissimo Regno; Felix opibus ἱ Eelix Potent Felix Virtutibus Eoix
103쪽
Te ipso; -Felix tot consiliorum tuorum Adm Sppientiae: Tuae Alumnos ad o-,i v d -- fOiςGliunxi artis,quς iregnandi formaveras, - hos i ctiam ν Sapientes, . quod Te longe sapientissimum mirarentur, ac velut a Te illustrata Sid . . a Xa, Te Sapientiae Solem.praeclarissimum praedica- si rentri Eeli exercitibus Felix triumphis ; Felix tot fortissimis , ω rei militaris operitissi s Ducia - bus, a quibus Ipse Ducum praestantissimus hab reris 3 Felix denique amore, cultuque Ρopulorum, EXterorum plausu, ac obsequio, Inimicorum metu, lac. reverentia Orbis totius admir
In Nepo- tione , ac , laudibus i Ecquid i est , Auditores , i quod tantae Felicitati addi possiti Est enim vero: si . eam ipsam ad omnem aeternitatem propaga- . tam ii exaggeratam in posteris videat. Vidit ad felicitatis sua: cumulum LUDOVICUS. Vidit Liberos, ac Nepotes, ad quartam usque seriem Posteritatis exortos, a quibus Pater, Avus, Proavus salutaretur. Quid mortali optabilius comtingere , quid Regi cumulatius potest , V quam . . suam.quodammodo immortalitatem in Posteris suis intueri, nec praesentis tantummodo, sed futurae etiam ' gloriae incrementa prospicere , &
Moderm prosperis rebus exhibuit Z Num Ille omni ex par- risu te obsecundantis fortunae impetu abripi aut amplioris semper Imperii fastigio efferri se passus est Z Immo vero quo felicior, eo melior, augustiorem Humanitate, ac Moderatione; quam Dignitate, ac felicitate Se praebuit. ij Cum H
104쪽
mine major quodammodo in haberetur; hoc ma gis ex aequo cum hominibus i sibi agendum
cebat. . Ea Benignitate cum suis aversari gaulla, Benignibat, ita ingenitam, & divinum quid: sint anten, temperare Majestatem; ut Rex, & Princeps non nisi Humanitate ipsa, ac Munificentia dignost Humaniretur. Patebat omnibus aditus ad Regias AEdes: tac Liberum erat unicuique Regem in isere allo qui: Liberum erat, & conqueri. Et quamquam nunquam magis , iniquum sit , de eo Principe queri, quam de quo magis licet ; incredibili ta-
men animi moderatione ,- ac magnitudine procaces interdum querimonias mitissimus Princeps 'ferebat: Nec ferebat modo, sed comis excipie--ημμhat, ac libens: ut omnibus potestatem expostu----landi faceret: & causas, quantum humana com Comitas. ditio, quantum sors Regum pateretur, adimeret. iLicebat miseris civibus, suas deprecari calamita- Charitas. tes; gregariis militibus, sua ostentare vulnera: quibus amantissimusΡrinceps indolere consueve-irat: & in aliena calamitate , ut ait Quintilianus, sui ipsius miserebatur. ' Praeclarum istud moderati , atque ingentis Animi argumentum: Quod
se hominem cogitet', qui hominibus imperat: Seque obnoxium calamitatibus putet, qui obno- 'ixiam sibi Felicitatem intuetur. ' Jam felices bellorum eventus , qua Mo- Infelicibus deratione , excipiebat Non . insolitis , non imia bestorum potentibus efferri gaudiis : Gratulationes , tλενς' - με umphos, ac plausus constantissime detrectare. Moder Nihil sibi , gloriae vertere: partem militibus;, '' partem Ducibus, omnia- - Moderatori 6Regum,
105쪽
Sapientia .rUBMDDd,sINos' triumpharet.' Noverat nimirum Uir sapiens rerum humanarum Vices. Noveis rati 'fluxam, atque evanidam esse fortunae assentantis aurum , nec mendacibus ejusdem illecebriς, aut instabili ingenio, fiduciam cordati hominis niti posse. Juvat hic Iulii Caesaris meminisse, qui media hyeme, atque aestuante ventis
Mari, exiguae se committens naviculae, ut imia metisum petah tractu aquarum trajiceret: Cum praesentis periculi metu exanimem Nauclerum viis
deret; Auid times Z inquit, fortunam Caesaris v his. O vocem tanto Viro indignam i Adeone ignorabat Fortunae inconstantiam, atque irati H Maris indolem, non tam plebejis naufragiis, quam regalibus superbientem l Quam sua Ipse mergi fortuna meruerat, qua tam , superbe abutebatur. Atqui LUDOVICUS nunquam fortunae suae confisus , quidquam temere aggressiis est romnia mature, ac sapienter molienda arbitrabatur: atque in tam diuturno rerum secundarum cursu, semper sibi incipiendum, semper sibi promerendam, faciendamque, qua fruebatur; prosperitatem putavit. Quid, quod pene incredi- Magnitu- hili sibi imperantis animi documento , suam Ipse q' novit seriem, atque curriculum Victoriarum, stu. dio Pacis abrumpere.
Prodit hoc, LUDO UICE, Magnitudinem
tuam , quod tam ingentem Fortunam aequo animo tuleris, nec in superbiam, quae depressio est, ani-
106쪽
animi , . cupiditas gloriae serviliter 'Nequenti Te in nj r.eiferxi , permiseris: Sed felicitate Tum licet maxi ak, Major Ipsed parem illi moderata byem objeceris. i Uerumtamen unam dumtaxat, cieamque minus praecipuam id prodit Tuae Magnitudinip laudem. ,:Qui obsequentem, blandiem temque fortunam, irretortis pene dixerim oculis , excepisti , quaerendum: jam superest num etiam adversantem, ac saevientem invictu . , ac serenus exceperis. Magnum est Felicitati m derationem , Majus Opponere calamitati Comstantiam. Idcirco Supremi Numinis Providentia, laeta saepe tristibus , p spera adversis ini xuit: ut in hac vicissitudine, & coniuctu rerum
Age jam, LUDO VICE , . Constantia qui a.
valeas, profer. En Tibi Uictoriam, quae Tuis In adversa jamdudum addicta Vexillis, Tuis oppignorata sti RUμη
pendiis, Tibi mancipata videbatur; En deficieri' 2s.2
tem, rebellantem, ad hostium Castra fugientem/intuere. Vidit LUDO UICUS. At quema, Lutovrcet modum viditὶ Non secus, ac viderat Obsequen- MAON rem. Eodem Vultu nuncia cladum , ac prius cst μ' Victoriarum excepit; Eadem animi tranquillitate
captas Urbes audiebat, qua capere ante consum Verat. Invicto scilicet animo, cum adversalso tuna sibi luctandum putavit. Cum prassiis i Mi- .ctus est, Constantia loco Victoriae stetit ac dubii locum fecit; gloriosiorne vicerit, an vinceretur. Macte hac Virtutis gloria, HEROS praestantissime , atque eadem constantia perfer, saevius adversantem fortunam, seu potius. Pro O a Viden-
107쪽
videlitiam Numinis . Virtutes Tuas exercentem semerim , Hloriosius o efferentero. Jam propius cέdse Italamitas r Regiam iobsidet Domum: Mquas lauriratis hactenus militibus clades intulerat,
, DELpΗmuM, Charissimum Filium, Cui regali-hsis ac sanctissimis moribus instituendo, tantum Regite tiarae; ac sollicitudinis impenderas , quem Tuis inhaerentem vestigiis, Tuas referentem Ut tutes , Tibi , Galliae, Romae , ac Coelo merito gratulabarisi quem Successorem tuum, Regno dignissimum patque Orbis' ornamentum formaveras, Amantisti meta Genitoc , immatura morte Tibi praereptum vidisti. : O dignam vel tuis lacrymis calamitatem l . Hoc tamen dolori Tuo m. Delphini latium esto. En Tibi DELPHINUM alterum Burgundiaei: Ducem , quem tGallia novam spem Imperii nascentem Vocaverat, Filium non imparem Patri, Nepotem non absimilem Tibi, Mentis amplitudine Regno amplissimo parem , & quod caput est, ea morum. integritate, Pietate, ac Sanctitare fulgentem; ut DivuM alterum LUDO . VICUM Galliae destinet, Ecclesiae spondeat, CC lo polliceatur. Sed o magni luctus breve solatium t Hunc ipsum calamitas petit, ac perimite In ipso Juventutis flore, Galliae rapit, ac Tibi e& nondum obductam gravissimi, quod accepe
ras, vulneris cicatricem graviori Vulnere cum lat, aggerat funeri funus, dolore dolorem exasperat. DELPHINUM saltem Tertium Britanniae Ducem, speciosissimum Puerum; qui totum spirat Genitorem, . qui ΛVum ipsum , immo. & Au-. -- gustiu
108쪽
gustissimum Proavum i oris habitu refer . huna saltem Mova e Super MI Regiae. & Regni spein reliquam , dblenis Galliae se φω maerenti I bl DOVI,
CO mors rapiat. Proh irrita 'volat: Hune quo que mors rapuit. Ne huic quidem tenerrimo Flori pepercite' Hanc quoque invocentissimam t. Victimanu crudelitati suae immolarit. l: Num tinedem satis 3 Nondumne: funereus risto CalamiuatipTurbo desaeviit Utinam satis , BiTURI EN EM Ducis Bi-CEM , quem ad Augustae Domus felicitatem natum turicens interpretata est Gallia, Hunc etiam Mors in paritem saevissimae cladis vocavit. Hoc setiam ς in Borboniae Domus Coelo, Iucidissimum Sidus see tinxit. Quid memorem , quod . in primo illo furentis tempestatis aestu, MARIAM ADELAIDEM Sa- Adelaidis haudam , Burgundi : Uxorem lectissimam, quam Sabauda ob eximias , tum Naturae; tum Virtutis dotes , Tibi commendatam LUDOVICE , uti Filiam . charissimam diligebas , ac senectutis Tuae solatium appellare consueveras, Eam ipsam, aetate floren rem, & foecunditatis suae fructu nequidquam Ἀ-tantem, vix dato, inter Conjuges, & Filios tot Funerum 4patio, uno propemodum ictu, Mors caeca, Mors impacata peremerati O deploranFdam in saecula Funerum seriem l
At qui Tuus doloris sensus , LUDOVICE,
cum tam ii funestam procellam exciperes , , quae tot, florentissimaque Tuae Regiae stirpis genimina excidit, atque eam , quam in Posteris Tuis ominabare, felicitatem tam brevi tempore evertit . Cum Te pr*senter tot, ac tam lugend s Tuo
rum funeribus. sistere&ὶ Cum Galliae: totius. In O 3 rorem,
109쪽
rorem, ac luctum, quae cladem. Tuorum atque Orbitatem Tuam ,: suamque id ebar, , lugebatque Ludovici intuereris 3 Magnum. Constantiae Tuae alogumci NA0m tum, quod pene senio sconfectust, Vim tamen q' - - doloris sustinebas, totque infixis cordi Vulneri buS, quorum recenS semper acerbitas, nondum obductam veterum cicatricem refricabat, Te tamen superstitem , incolumemque servaUeris. Ma-jus , & plusquam heroicae argumentum Constan tiae, quod Te tam invictum, & calamitate Tua majorem exhibueris; ut tristissima haec, funestis.1Imaque Tempestas animum Tuum , non dicam obnubere, aut perturbare, sed ne ΟCcupare quidem potuerit, quo minus interea consiliis pro animi more praeesses, Regni negotia expedires, acce--gηit ptas a militibus Tuis, quae eo ipso tempore nunciabantur, clades redimeres, iis quae timebantur, occurreres, omnia denique eadem mentis tranquillitate, & praesentia transigeres, qua prius uti solebas, cum omnia Tibi pro Voto cederent,& prospero flatu Fortuna velificareturὶ Aut ego Vehementer. fallor , aut parem animi. Constantiam , apud omnem retro antiquitatem frustra
Unum superest, LUDOVICE , argumentum
in morbo, Virtutis, ac Magnitudinis Tuae. Num eamdem, ac mVrt tot calamitatum Victricem animi firmitatem in
Lurio.iei supremo Vitae discrimine praestitisti 3 At non eam M, erui dem, sed majorem enimvero, sed maximam, su- Constantia. pra quam dici possit, exhibuit. Adeo ut Nemo Tua hic testor , CLEMENs Pontifex Maxime, oracula Potius, quam Verba ut nemo ex
110쪽
contemptum mortis decantaveriti quam Ille fortiter praetulit in aren. -ibis i ti f1inu optatissimae Pacis dies micissimo 'duces relmorbo corripitur, qui diem Illi supremum, de- Abias. nunciat. Qua serenitate, ac tranquillitate falaiale nuncium, quo Vita , Regnoque excedere jube batur, excepit 3 Quo imperterritae mentis, ac Uulatus habitu, mortem foribus incubantem non paucos dies sustinuiti Qua Pietatis constantia Divinis rebus, sibique ad immortalitatem com parando animum intendit Qua Providentia , & ProriΔη- cura felicitati Populorum, ac novo Regiruendo consuluit 3 Adeo ut viribus integer, vel
Iropediem moriturus , Videreturi Quid, quod
os, qui tanto vel doloris, vel constantiae spectaculo aderant, cum a lacrymis temperare non
possent, unus qui lugebatur , LUD OUICUS
solari lugentes nitebatur 3 quin vel ipsos reda guens: Itane, inquit, me immortalem credidistis' O voces, quod mortalitatis immemores admouneret, immortalitati consecrandas DFrodeat hic Alexandet, qui acceptum Uulnus mortalitatis suae argumentum interpretanti Philosopho ita succensuit; ut reum mortis damnaverit. Hiccine Magnus Ille, quo adeo jactabunda superbit antiquitas 3 Non ego Illum Heroibus adnumerem , qui fortuna superbiat, sed qui vulgus hominum Virtute transcendat: Haec- eine tandem magna Virtus , in tantum efferri felicitate ; ut Tibi immortalis videareὶ In tantum vinci calamitate 3 ut mortalitati Tuae irascare . a Quam