장음표시 사용
191쪽
Concilium Laodicenum celebratum ex probahili opi
nione circa annum 372. in Canonem Suum non receperit tam libros omnes deutero canonicos veteris testame*ti, quam etiam Apocalypsim S. Ioannis r nam primo tunc temporis nullus adhuc sacrae Scriptura: Canon publico decreto Ecclesiae statutus fuerat, ex quo certa redderetur & minime dubia traditio de divinitate omnium librorum sacrae Scripturae; quandoquidem ille qui a quihusdam assirmatur statutus suisse a Concilio Nicaeno I. generali anno gas. non comprehendebat, nisi libros novi testamenti; deinde non defuerunt usque ad illa tempora , qui addubitarent praesertim an deutero canonici veteris testamenti , qui scilicet non erant in Canone Judaeorum , sicuti etiam
Apocalypsis, vere Canonici essent λ ut ex supra dictis non obscure colligi potest: igitur Concilium , ut cor ta ab incertis discerneret , non recepit quidem libros istos in suum Canonem, interim tamen etiam nihil plane statuit, ex quo colligi pos Sit . quod illos spurios aut supposititios esse existimaverit: ac proinde juret & merito assirmari potest, quod illos simpliciter tantum ex suo canone omiserit, tanquam illos , de quihus non erat constans & explorata Ecclesiarum omnium traditio, atque ea animi intentione , ut libros certos',
de quibus scilicet apud omnes jam constabat, quod essent di ν initus inspirati, ab incertis discerneret: quod prosecto nihil plane impedit, quominus Ecclesia suo
tempoae, & explorata magis traditione eosdem inter. Canonicos numerare & reponere potuerit, sicuti il-- los revera numeravit & reposuit paucos post annos
Concilinin Carthaginense anno nimirum 97. de quo inprobatione , & ante istud etiam aliud affricanum Hippone celebratum anno 393. eX quo CarthaginenSe modo memoratum Canonem suum suisse mutuatum videtur, ut assirmat Dupinius in Biblioth. nova Ecclesiast cor. Scriptor Tom. a. pag. 3S3. edit. Paris. I 69 -
192쪽
Metio L Cast. III. 4 73 Ad Tertium dist. Ex S. Hierouymo libri non contenti in canome Judaeorum poni debent inter apocrypha
Sensu largiori, seu quatenus apocryphum idem significat , quod clare non innotescit cono sensu stricto , &quatenus apocryphum Significat,quod est spurium, supposititium , & erroneum nego. VOX ista apocryphum duplicem potest habere sensum et primo nimirum significat universim libros , qui publico Ecclesiae testimonio tanquam divinitus inspirati , & verum Dei Verbum
continentes declarati non fuerunt, sive quorum origo non claruit Potribus ut Supra ex S. Ρ. Augustino
lib. is. de Civit. Dei cap. 23. didicimus ; S iterum
quatenus accipitur ad significandum ilhros spurios , ac supposititios, qui ordinarie doctrinam christianae fidei , & moribus repugnantem continere deprehenduntur : & hoc sensu S. Hieronymus in Epist. ad Laetam vocat apocryphos libros omnes qui occulta haereticorum mysteria continent: & S. Ρ. Augustinus loco citato illos in quibus , etsi insenilur aliqua peritas , tamen. PI OPter multa falSa, non est canonica auctori-ras . Porro autem quod S. Hieronymus in priori tantum sensu apocryphos nominandos dixerit libros veteris testamen i , qui non habebantur in Canone Iudae
rum , idest quatenus suo tempore non erat conStanSS cxplorata illorum traditio , evidens est, nam in Prologo galeato affirmat etiam illos legi posse in Ecclesia ad aedificationem plebis : imo in alijs suis lucubrationibus reponit de facto aliquos ex illis in numero sacrarum Scripturarum : nam in Epist. o. ad Principium , loquens de Iudith, cujus liber est extra CanOnem Judaeorum , comparat illum cum Ruth & cum Esther , qui certissime sunt canonici etiam apud Judaeos, inquit enim Ruth, Esther , Iudith tantiae glari e sunt , ut sacris soluminibus nomina indiderint , S in praefat. in sobiam, quem ipse in latiuum vertit, non dubitat Phiarisaeos vocare, qui librum istum rejiciunt .
193쪽
De varijs sacrae Scripturae Versionibus.
Linguam primigeniam , quam Deus ipse Adamum
docuisse creditur, post linguarum confusionem , quae ad reprimendum fastum posterorum Noe in aedificati ne turris babelicae genes. cap. II. V. 7. virtute Dei ipsius facta fuit, non fuisse extinctam in ista confusione , sed integram & incorruptam permansiSse postea peneS pro-rniem Heberi vulgata est, & fere communis Opinio; sunt qui existimant, cum S. P. Augustino lib. i 6. de Civit. Dei cap. II. quod ab Hebero isto tam lingua , quam gens ipsa ab illo descendens Hebraea nominata fuerit ; quanquam alii etiam doceant, quod progenies
Heberi istius nominata quidem fuerit hebraea a vocahu Io Heber, non tamen quatenus est nomen familiae, sed quatenus idem significat ac trans, ita ut hebraei dicti sint quasi trans Euphratori. Porro lingua ista hebraea , quae etiam simpliciter lingua sancta vocatur, ideo praesertim , quia, Deus ipse, sicut Adamo primum, ita caeteris postea Patria chis in illa locutus suisse creditur, permansit ex Om nium consensu ita pura & incorrupta penes progeniem istam ad captivitatem usque habylonicam : Si autem sermo fiat de subsequentibus temporibus, sunt permulti, qui post S. Hieronymum in prologo galeato cum Richardo Simonio contendunt , quod eadem jam in
ipsa captivitate magnam mutationem subiverit, ita ut illa soluta , libri sancti ab Esdra postea scripti fuerint non amplius hebraicis sed chaldaicis characteribus , quibus hebraei in longa illa captivitate septuaginta annorum assuefacti erant, & quod antiqui hebraeorum characteres una cum eorum lingua hac occasione ad
194쪽
Metio I. cap. IV. 17sSamaritanos transmigraverint: cui opinioni contradicit expresse Laurentius Fabricius in partitione Codicis Hebraei cap. a. ubi ait: Diversos olim ab eis, qui hodie extant, characteres hebraeis fuisse asserenti Hieronymo in Prologo galeato non credimuν, quod sine ulla ratione firma asserat, ne e -- teri rearaeterum forma perdita ob Esdra novam inuentam e si tale quid Esdras, vel Nehemiar, qu rum his auarum laudum diligens est huccinator, 9 ob hoe nonnultis Putagur fuisse Sad eviris a distus , invenisset, neuter id in sua historia retiaeuisset et conatu augem ex utroque neque sacrum
Codicem prorsus amissum fuisse, neque a lectione 3acra Postulum μυωae, citque ideo veterem seriapturam integram remansioue etiam in captivitate
Baistoniea , in qua suos Synagogas habuerunt ct duas scholas. Et post pauca ibidem subjungit
dicens : Proinde statuimus omnino eosdem olim extitisse hebraeos e raeterea, qui hodie extant, nee hebraros suas literas , viet a chaldaeis , vel a Syria mutuatos, vel a chananaeisjuisse, tanquam a minus nobilioribus, O mysteriorum Dei ignaris ; nee Deum stiam ita deseruisse Ecclesiam , ut sua universim testimonia perderet .
Verum utrum ista Fabricij opinio de character bus post captivitatem apud hebraeos usitatis jure praeserti debeat sententiae S. Hieronymi, quam ante illum, tanquam rem omnibus exploratam , tenuit etiam Eusebius Caesariensis in Chronico, & tenent
nunc sacrae Scripturae interpretes sere communiter, nostrum non est definire: interim tamen certum est,
ct consentiunt omnes , quod libri veteris testamenti omnes scripti primum fuerint lingua hebraica, Si excipiantur . Primo liber primus Esdrae, & Prophetia Danielis, qui partim hebraicis, & partim chal-
195쪽
o De Deis Neologieisdaicis charaeteribus scripti seruntur ci . Et Seeundo Tobias, S Judith, qui chaldaice, item Ecclesiasticus , & primus Machabaeorum quos Syriace
scriptos suisse eruditi existimant: item liber Sapientiae , quem Originaliter' nunquam exstitisse nisi graece conscriptum amrmat Augustinus Calmei: ac tandem secundus Machabaeorum, qui pariter graece primum scriptus fuisse creditur. Libri omnes novi testamenti scripti primum suerunt lingua graeca teste S. Hieronymo in Epist. 12s. ad Damasum, & S. P. Augustino in lib. i. de con-Sens. Evang. cap. 4. excepto Evangelio S. Mathaei,
quod hebraice, seu ut alijs placet Syriace , idest idiomate ex Chaldeo , & Hebraeo mixto , & tunc
Iudaeis Palaestinis usitato, atque vernaculo conseriptum suisse constat: non desunt tamen , qui existi
mant Evangelium Marci, & Epistolam Pauli ad Romanos latiue scripta fuisse ca), & hebraice Episto-
i In libro primo Esdrae chaldaice pruinum videntur scripta imprimis Epistola Reum Sc Samsai ad Artaxerxem cap. 6. vers. s. N hujus Responsio a versia 'I 8 S Epistola ad Darium cap. s. a versu T. atque hujus Edietum cap. 6. a versu 3. usque ad I 3. ac tandem aliud Edietum Ar
taxerxis cap. I. a versu II. ad
tinem et atque in Prophetia Danielis omnia illa quibus Propheta alios loquentes inducit ;
icuti sunt v. g. colloquium Nabuchodonosoris cum chaldaeis
cap. 1. a vers. I. ad xx. item
ejus Edictum cap. 3. a vers. 98.
1 In hane opinionem rela live ad Evangelium Sancti Marci propendet etiam Baronius rea autem probari solet a suis auctoribus praesertim ex duplici capite: nempe primo ex eo, quod Marcus Evangelium suum Romae Scripserit , illo tempore quo usus linguae graecae , ut ipsi putant ex Urbe penitus elimi
natus jam suerat primo quidem edicto Tiberij, & deinde etiam edicto Claudij, de quibus vide
ri potest Suetonius in Tiberio cap. 7 r. & in Claudio cap. I 6.& secundo etiam ex eo , quia antiquissimum exemplar hujus
Evangelij , quod venetijs asseq
196쪽
Iam ejusdem Apostoli ad hebraeos. Verum ut amrmat Augustinus Calmet in Prolegom. in libros novi testamenti, sententia istorum caret omni idoneo fundamento: ex quibus concludi debet, quod textus hebraicus relate ad vetus testamentum, & grvicus relate ad novum textus originales, seu fontes Sacrae scripturae appellari debeant. Quia autem non solis Judaeis, S Graecis, sed etiam caeteris nationibus totius mundi lux Evangelicae veritatis innotescere debebat, & successive etiam maxima ex parte jam innotuit, necesse suit, ut sacra Scriptura paulatim transferretur in varias linguas tam orientales , quam occidentales, pro dive sitate nationum, ad quas evangelium Christi ab Apostolis , S illorum successoribus perlatum fuit rex quo factum est, ut successu temporis innumerae propemodum prodiverint hujusmodi translationes , a que ita Scriptura sacra non solum in lingua hebraica, & graeca , sed praeterea etiam in innumeris fere alijs translata eXisteret.
vatur, & propria manu S. Marci conscriptum affirmatur , ab eruditissimo Monisauconio, qui illud proprijs oculis conspexit,& examinavit, ut ipse testatur in suo diario Italico , inventum sule latine scriptum , non autem g ce et verum rationes istae non videntur rem penitus conficere Inam primo, Romani ut notat Calmet Praefat. In Marcum aetate S. viret non obstantibus edictis Imperatorum , de quibus tractat Suetonius in Tiberio &Claudio, graeco perinde ac latino sermone utebantur ne frem mnis quidem exe res t deinde quod spectat ad exemplar Evangelij Sancti Marci authographum, ut dicitur , quod Venetljs asser
vatur , dubitant complures , a Codex ille sit vere manu Sancti Marci conscriptus , an potius exemplar quoddam latinae versionis , quam temporibus Ap stolorum intra Italiam adornatam fuisse omnes latentur, &nos quoque hia talia adnotabMmus et praesertim quia etiam narratio historica de modo quo Codex iste in manus Venetorum
197쪽
Porro translationes hujusmodi, sicuti etiam textus ipsi originales, hebraicus scilicet relate ad vetus te
Stamentum , atque graecuS relate ad novum vocantur
communi nomine versiones , & brevitatis gratia reduci solent ad quatuor classes, nempe l. ad TeXtus originales hebraicos scilicet, & graecos. a. ad Versiones graecas veteris testamenti . I. ad Versiones Iatinas, S 4. ad versiones vernaculas. De Versionibus hebraicis veteris testamenti duo generatim notanda sunt: nempe primum falli, & fallere eos, qui exemplaria ista magna ex parte a Judaeis depravata , & corrupta fuisse eXistimant atque
depraedicant Vid. Cap. I. Nol. 21. , Secundum autem falli quoque, & fallere etiam illos, qui cum Calvino textum hebraicum , sicuti illum nunc habemus,
ct habent Iudaei in illorum Synagogis , eX integro
opinione subministrat, nam nam rant, quod Marcus post Petri Martyrium ex Urbe Alexandriam prosectuetus Aquilejam pervene-xit , quod refertur etiam , &narratur a Bollandistis in actis
S. Marci ad diem x s. Aprilis , & S. Hermagorae primi Aquileiensium Episcopi ad diem - . Iulii , & quod occasione ista civibus illis authographum istud , ut praetenditur, Evangelii sui inpions sui amoris ibi reliquerit e narrant etiam quod anno 233 . Carolus IV. Imperat Aquilejam prosectus Fratrem suum Nicolaum , qui tunc erat Patriarcha illius Civitatis in visurus , duos quaterniones a nuente Fratre ab authographo isto distraxerit , eosque alteri Fratri suo Ernesto Praoensium Archiepiscopo recondendos in thesauro Ecclesiae suae scriptis ad illi in literis transmiserit , &quod reliqui quinque q'aterniones , postquam Aquileja in Civitatem Foro-Juliam , incertum quo anno , & quo salo antea exportati s issent, tandem anno i 2O. procurante Thoma Mocenteo tune Venetorum Duceritimas ex praedicta civitate iterum perlati tuerint e ex quibus profecto nihil aliud deduci potest , nisi quod antiquissimus quidem sit codex ille , incertum
tamen utrum Marci manu reve ra scriptus sit.
198쪽
pur am , S primigenio per omnia consormem esse autumant , sicuti faciunt haeretici , lutherani, &protestantes , qui vulgatam nostram latinam de quam, insta , reprehendunt tanquam minus sinceram, eo quia non in omnibus cum textu illo persecteco isentit: constat enim quod non secus in textum hebraeum, quam in graeca, & latina exemplaria, partim ob incuriam librariorum, S ammanuensium, S partim etiam ob similitudinem literarum aequivo- caruin, quae in lingua hebraica frequentissima o currit . plura menda irrepserint ; quod tamen intelligendum est de mendis accidentalibus, non vero de
Ad versiones sacrae Scripturae hebraicas pertinent Chaldaica, Syriaca, & Samaritana vetuS; quae .PO strema non complectitur , nisi solum pentateuchum.
3 Non caret magna pro- pta sunt in libro Legis & quae
habilitate, quod Judael hoc mois desumpta sunt ex de uteron. do, id est in accidentalibus suis cap. 17. v. 26. malitiose ex hinde Scripturam studiose vitia- punxerint voces istas omnis &Verint, ut non obscure deduci in omnibus ex quibus depen- potest ex S. Hieronymo, qui det tota vis argumenti quod hebraeis Codicibus omnium ma- pertractat ibidem Apostolus ad-xime fidem adhibuit e nam com- versus Judaeos , qui iustificati ment ; in Epist. ad Galat. ex- nem suam reponebant in Obse vendens Uerba Deuteron. cap. a I. vantia Legis , & postquam osten V. 23. maledietus omnis qui pen- disset , quod ipse in sua ver det in tigno conjicit , quod Ju- sione voces illas ex Codice S daei ad contumeliam Iesu Chri- maritano supplere coactus suit et Sti in textum hune in truserint concludit dicens fusera igitur Verba a Deo et & in eodem illud tulerunt Iudaei , ne υide- Comment. affirmat quod Judaei rentur esse sub maledieto , Hex Verbis illis quae refert Paulus non possent omnia complere qu.e ad Galat. cap. 3. v. r . nem- seripta sunt , eum antiquior Pe maledietus omnis qui non per- alterius quoque gentis litera id manierit in omnibus quae seria positum fuisse testantur .
199쪽
Sed de his videri meretur prae primis Brianus maliston in Ρrolegomenis ad sua Polyglotta , ubi plura habentur etiam de triplici Targum , idest de Ieroso. Iemitano , Babylonico , ct Persico, quae tamen, ut judicant eruditi, Sunt potius Paraphrmes, quam Uerae versiones sacrae Scripturae.
Quod spectat ad Versiones graecas veteris testamenti , ex his decem celebriores numerantur a Bel- Iarmino: prima , de qua tamen vix aliquid certi hahemus , creditur iacta fuisse ante tempora Alexandri Magni, seu antequam Judaeis lingua graeca familiaris esset, a Theopompo, & Theodacto, quorum alter mente , alter vero Oculis per dies hene multos captus suisse traditur a Josepho Flavio in lib. i E. Antiquit. Iudaic. eo quod sacram Scripturam ausu temerario ad gentes vernacula lingua efferre ten
Altera, eaque celeberrima est LXX. Interpretum , quae . pro temporum diversitate diversam sortem subivit, non solum apud Judaeos , qui illam modo susceperunt ut divinam, modo vero etiam aperte re-jecerunt ; sed etiam in Ecclesia Christi , ut ex illis, quae de ea hic infra dicentur magis patebit . Tertia est illa , quam clucubravit Aquila , non ille, cujus meminit Lucas actor. cap. I 8. V, 2., S apud quem Ephesi hospitatus est Paulus in I. ad Corinth. Cap. I 6. V. I9. , sed alius Synope in Ponto natus , qui propterea etiam Ponticus dicitur, gentilis primum , qui ab Adriano imperatore, eo quod esset non ignobilis mathematicus , constitutus superintendens ad publica aedificia , & jussus reaedificare Jero
Solimam , quam Imperator a suo nomine AEliam deinceps appellari voluit, cum occasione ista Jerosolymis cognovisset evangelicain veritatem , suscepto
baptismate Christianus fieri voluit: sed non multo
200쪽
Metio L Cap. IV. t 8 Ipost propensus in astrologiam judiciariam ab Ecclesia expulsus, & ad Judaeos deficiens plenus odio erga Christi Ecclesiam, repudiata versione LXX. quatunc Ecclesia communiter utebatur, novam istam ex textu hebraeo versionem aggressus est circa annum
Christi ia9. in qua textui hebraeo ita tenaciter insistit , ut etiam ethymologias nominum in graecum transferre conatus sit: & quamvis S. Hieronymus in Epist. ad Marcellam testetur se in illa versione plura reperire, quae ad fidem nostram roborandam pem tineant , non desunt, qui affirmant, quod non semper
bona fide se gesserit, praesertim in interpretandis illis , quae ad Christum pertinent, vid. Cap. I. Not. a Io
Quarta est, quam imperante Commodo circa annum Christi i8s. elaboravit Theodotion Ephesinus, sive ut alij volunt, Ponticus etiam ipse , discipulus Tatiani, qui fuit Magister, & dux Eneratitarum docentium tuter alios errores , quod Christus apparen ter tantum passus sit; primum Marcionis haeresiarchae sectator, & postea proselytus Iudaeorum: ver fio ista erat olim in magno praetio apud Christianos , quamvis facta esset a manifesto Apostata in fide : & relate ad Prophetiam Danielis legitur etiamnunc in Ecclesia graeca .
Quinta est Symmachi ex Samaritano Judaei, ex Judaeo Christiani& ex Christiano haeretici Dionitae,. qui versionem Suam anno nono Severi Imperatoris, idest circa annum Christi Σ . perfecisse asseritur: de ea in Praelim. ad Hexapta Origenis cap. 6. num. s. inquit Montiauconius: Intemretatio innatat elaris Sima , S eloquentissima est omnium. Res ille, ut Plurimum apte ae dilucide exprimit: non verbo σingula ScruPulOSe referre studet, ut Aquila ; non