장음표시 사용
201쪽
ita De loeis Theologicis dotio: sed vel in doeillimis locis sensum ita I genti exhibet, ut statim intelligatur ; hebraismos
raro sectatur: Surrim ereque curaSSe videtur, ne
quicquam in graeca serie Poneret, quod graeciam lectorem hebraice ignarum ossendere porret O . Sexta est incerti auctoris , quae communiter Hierichuntina vocatur ab urbe Hiericho , ubi ab Ori- lene, ut refert Eusebius in hist. Eccl. lib. 6. cap. i 6. emporibus Antonini Caracallae Imperatoris in veteri quodam Dolio abscondita reperta , & inventa fuit. Septima est pariter incerti auctoris , quae Nico politana nominatur , quia Nicopoli tempore Alexa dri Severi Imperatoris in veteri quadam turre latens reperta est: quae tamen subinde in paraphrases liberius expatiatur, ut testatur modo laudatus Mont-fauconius in Praelim. in hexapta Origenis cap. 8. numer. 4., S in Flexaptis passim .
octava est Origenis Adamantii. Nona Luciani Antiochenae Ecclesiae Presbyteri, qui pro fide Christi in persecutione Maximini Martyr occubuit: ac tandem decima est Hesichij ; qui ab aliquibus creditur ille qui in AEgypto Martyr occubuit, & de quo pertractat Eusebius in histi Eccl. lib. 8. cap. is, S a Fabricio in Biblioth. Graeca lib. 4. cap. 3 s. q. s. AleXam drinus Grammaticus , qui saeculo III., vel IV. floruerit :
Porro tres istae postremae versiones parum disse
De tribus istis graecis ver 1ionibus , . nimiciun Symmachi ;Theodotionis , & Aquilae , as , firmat S. Hieronymus Praefat. in Iob auctores illarum multa
mysteria Salvatoris subdola inis terretatione eelasser ut supracv. . Not. I. notavimus δ
atque hine sorte Iustinus Irar.
neus. S alii antiquiores Patres o casionem acceperunt cur Iudaeos universim accusaverint , quod sacram Scripturam in Odium Christianas religionis corrumpe
re ausi sint; ut ibi dictum est. Diuit tred by Go le
202쪽
runt a versione LxX. Interpretum, & ex illorum' testimonio , qui easdem propius olim inspexerunt. concludi debet. quod fuerint potius emendationes versionis LXX. interpretum, quam versiones novae,
Cum autem quatuor versiones primi nominis, nempe LXX., Aquilae, Theodotionis, & Symmachi iam
primis Ecclesiae saeculis admodum rarae factae essent, origenes vir amplissimae eruditionis, & mirabilis plane memoriae, ne illae ex toto perirent, collegit easdem in unum volumen ita dispositum , & ordinatum , ut in unaquavis pagina singulae quatuor distinctis columnis separatae exhiberentur: quod opus propterea denominatum fuit Tetrapta. Iuc pertinent Hexapta, Sc Oetapla ejusdem: illud complectebatur praeter quatuor versiones modo recensitas etiam textum hebraicum in una columna hebraicis. & in altera graecis characteribus descriptum : in Octaρlis autem continebantur insuper versiones Hierichuntina , ct Nicopolitana i ex quibus patet quod tam Tetrapla , quam Hexopta , & Oct ma nihil aliud sint, quam diversae Colleetiones sacrae scripturae diversarum graecarum versionum veteris testamenti in unum volumen redactae r dolendum
autem valde est, quod de singulis istis Origenis lucubrationibus , sicut etiam de Versionibus Aquilae Τheodotionis, & Symmachi, modo non supersint, nisi fragmenta quaedam apud veteres Scriptores hinc inde dispersa , & novissime post Flaminium Nobialium , & Joannem Drusium a Bernardo Montiaueon summo studio duobus voluminibus comprehensa, ct edita Parisijs I7I3. Dictum est supra ex omnibus graecis versionibus celeberrimam esse illam, quin L . interpretum a Pellatur: nec immerito , nam ea antecellit reliquas m
203쪽
omneS, tam antiquitate, quam auctoritate , & primo quidem antiquitate, quia excepta illa Theopompi , & Theodacti, de qua nos nihil certo scire s
pra notavimus, prima est omnium. Auctoritate ve
ro , quia non solum in primitiva Ecclesia, sed etiam in veteri Synagoga tanquam divinitus inspirata habita suit, quamvis hebraei postea illam tanquam spu
riam universim abjecerint. Eius autem historia secundum magis communem Scriptorum sententiam est Sequens: nimirum anno circiter 2so. ante Christum natum Demetrius Phalereus, Athenis in exilium pulsus confugit Alexandriani AEgypti, & cum ibi a Ptolomaeo Philadelpho , qui tunc AEgypto imperabat . praesectus suisset celeberrimae Bibliothecae , quam partim Ptolomaeus La
gus ipsius Philadelphi Pater, partim vero Philadelinphus ipse quadrigentorum mille voluminum copia s ,
s Permulti ad augent nuis merum istum ex Agellio lib. 6. cap. ultimo ad septingenta mille volumina: ex quibus facile colligi potest quam ampla Squam spatiosa fuerit celebris Ista Bibliotheca , quae tamen bello civili Pompejano tota igne absumpta fuit ex Justo Lipsio in Syntagna. de Bibliothecis
poris volumina essent exiguae molis , & subinde non con Starent nisi unico parvo vel cortlcis vel pellis solio circa se convoluto , ingens tamen illorum numerus ingens ' quoque iere exigebat spatium , ut ordinate
collocaretur, ac proinde facta comparatione cum Bibliothecis
nobis cognitis , unusquisque per cipiet, quantum nostrae ab illa distente sic ut de re domestica loquamur, Bibliotheca nostra , quae sane inter praecipuas, non
tam loci capacitate . quam nu mero & qualitate, librorum non inlima est , neque postrema , α quam noster Angelus Rocca, a cuius nomine Angeliea Voca tur , cum esset Sacrarit Pontia ficis Praesectus legato suo firmato pnno r6l4. R impetrat
prtu beneplacito Apostolico lato ima Brevis expedito a Uemente Vli I. anno i s 9 deinceps etiam a Paulo V. an.
204쪽
ex seneca de tranquilliti cap. 9. locupletaVerat, persuasit ille Regi maximum decus huic suae Bibliotheiacae accessurum ex eo, si in illa haberentur in graecum versi etiam libri sacri Judaeorum: Porro autem Ptolomaeus Rex hac persuasione captus, & incensus desiderio , ut versio ista, quam accuratissime fieret, ablegavit magnificam legationem ad EleaEarum Ierosolymis tunc summum Judaeorum Pontificem ; ex primoribus sui Regni Principibus comparatam eo fine, ut ab ipso exquireret Viros suae gentis lingua
tam hebraica quam graeca peritos , qui opus istud juxta Regis desiderium in se susciperent, S libros
illos sub oculis suis in graecum verterent . Et Eleazarus , postquam regios legatos Splendidissime excepisset , volens petitioni Regis satisfacere , elegit il-tico ex singulis duodecim tribubus suae gentis Via ros sex in utraque lingua praedicta peritissimos, quos etiam Alexandriam misit , una cum sacris libris aureis characteribus , ut sertur, eXaratis, ut ibi opus , ad quod evocati erant , sedulo complerent; tum ve
ro Rex Philadelphus viris istis benigne, & comiter
no I 6O9. confirmato v Igintlduo mille voluminum copia instructam esse jussit, tum maxime cum una tantum in Urbe Uaticana pateret , & quae postea accessione celeberrimae Biblio. thecae Emi Card. Dominici Passionei , atque donatione plurium voluminum Card. Noriis sit & Lucae Holstenti, nec non integrae . & eruditae Bibliothecae Illini ae Rmi Praesulis Franci
sei Xaverit Chiistiant pariter Sacrarij Pontihcij Praeiecti, nu mero librorum plurimum increverit , & in diem quoque in
lis Sacrarij Pontificii Praefecti,
nondum tamen numerus voluminum pervenit , nisi ad 64. circiter millia , praeter 379 . Codices manuscriptos , inter
ti inveniuntur , & unus VII. Ecclesiae saeculo Syriaca lingua descriptus .
205쪽
exceptis commisit praedicto Demetrio, ut illos per duceret tu Insulam Pharum ponte septem stadiorum tunc cum Civitate Alexandria junctam ex Philone lib. a. de Vita Moysis cap. a. Quod cum factum esset, tum vero viri illi septuaginta duo, sex scilicet ex unaquaque duodecim tribuum, qui tamen vulgo Semper LXX. vocantur, propter numerum rotundum , compleverunt ibi opus suum, ad quod suscipiendum evocati suerant intra dies septuaginta duos , ut communior tenet opinio et quo facto , & completa sic intra breve istud temporis spatium versione , Demetrius , vir omni scientiarum gcnere praeditus, per
legit illam publice , praesentibus interpretibus, Scoram universa multitudine, tam graecorum, quam hebraeorum i qui hac occasione Alexandriam coninsuxerant , acclamantibus Omnibus bene omnia translata fuisse: & Rex ipse Ptolomaeus, de prospero ac felici successu votorum suorum plene contentus, jussit eandem sic publice acclamatam deinceps religiose etiam tu praedicta sua Bibliotheca asservari, & sollicite custodiri permissis tantum Principibus Judaeorum , & synagogae , ut exemplaria inde ad eorum usum describere possent. Primus omnium, qui hujus versionis meminit, &ex quo caeteri deinceps acceperunt, est AristiaraF,
graecus, & antiquissimus scriptor , qui in libello , quem de hoc argumento conscripsit, se Regis Ptolomaei familiarem & unum ex legatis ad EleaZarum missis aperte ostendit 8 .
6 Nihil quidem sere est Iatota historia Iudaeis aeque quam Christianis magis probatum squam quod tempore Ptolomaei cujusdam in IEgypto regnauus jam longe ante Christum nain tum Scriptura sacra ex hebraecii a graecum translata fuerit; sunt tamen non pauci inter mode nos criticos , quibus sere in usu
206쪽
Disputatur autem in scholis, utrum solum Pentateuchum , seu legem , an vero totum vetus testamentum , sicuti tunc in Canone Iudaeorum habebatur, interpretes isti in graecum veterint: cui disputati ni occasionem praecipue praebuit Iosephus Flavius, in eo quod in Proemio Antiquitatum Iudaicarum , dum de ista versione mentionem facit, utitur generali expressione dicens, quod legem in graecum veterint ; & licet sint complures , qui solum Pent teuchum translatum fuisse aiunt, eo quia iste solus stricte loquendo nomine legis intelligitur: attamen
iam positum est omnia sere , etiam ob levissimas causas, re
vocare in dubium, qui selli. eet etiam libellum istum Attis
steae non genuinum , sed supposititium esse existimant, inter quos post Ludovicum UI-ves , qui primus suisse ereditur , qui Comment . in cap. I. lib. XI. de Civit. Dei S. P. Au- .gustini historiam istam in duisbium vocavecit, etiam Iosephus Scaliger ini animadvers. ad an num III 4. ad Chronicon Eusebit Tom. pag. 1 3 1. & seqq.
edit. Amstelod. I 6s s. totus est, ut ostendat libellum istum a recentiori quodam Iudaeo Hellent sta confictum , & Aristeae
suppositum fuisse ; dc quamvis
momeuta , quae pro sua opini ne eo loci producit , gravia Fideantur, his tamen non obstantibus in historica narratione secuti sumus hunc potius
rum parte , quam mentem erIticorum istorum , ob hanc potissimam rationem , quia non
solum Iosephus Flavius , Philo Alexandrinus , Tertullianus, Cyrillus, & alij sere omnes
veteres scriptores , qui pros cis temporibus Aristeae proximiores suerunt , ac propterea meliust cognoscere poterant , quaenam esset de hac re majorum constans & explorata tr
ditio , quam moderni Critici . sed etiam Sanctus ipse Hier nymus , qui tamen non semper in Uersionem LXX. benigne se gerit, pluribus in locis eonfugit ad auctoritatem Art. steae, & testimonia , quae ininde producit , respondens ac curate cum libello de quo hieest sermo , sicuti illum nune habemus ; ut observat Bellaris
207쪽
quia aliunde notum est, quod Judaeorum scriptores nomine legis etiam saepe totum vetus testamentum significant, & quia praeterea major pars Sanctorum Ecclesiae Patrum , dum apud eos sermo occurrit de ista versione , etiam Prophetas commemorat e pro- habilius esse videtur, a viris illis omnes libros veteris testamenti, qui apud Iudaeos habebantur in Canone , idest exceptis tantum Tobia , Iudith , Sapientia , Ecclesiastico, S duobus Machabaeorum,
Deinde incongruum plane non est, imo Vero est prope certum, quod Interpretes isti versionem suam persecerint in communi, & simul conserendo , non autem , ut Iustinus , Iraenaeus, & alij nonnulli putant, in cellulis sive domunculis separatis inclusi, ita ut unusquisque seorsim integram versionem Perseipsum absolverit: nam quod ad cellulas, seu domunculas istas separatas spectat, de illis neque apud Aristaeam . neque apud Josephum , ulla fit mentio, ut advertit S. Hieronymus Praefat. in Pentateuch.
dicens: nescio quis Primus auctor se 'tuaginta ce lulas Alexandriae mendacio suo extruxit, cum
Aristinos , S multo Post tempore Josephus nihil tale retulerint . Ac proinde si conjectura uti licet, rudera illa Cellularum, quae Iustinus in cohortat: ad Gentes narrat sibi ostensa suisse a Judaeis quibusdam Alexandrinis, cum hac persuasione , quod eSsentillarum , in quibus Interpretes illi versionem , unusquisque Suam , Separatim perfecerunt, probabiliter non fuerunt, nisi rudera domuncularum , in quibus singuli Interpretes seorsim studio , & orationi vaca re solebant: quemadmodum putat Brianus malion in Prolegom. ad Uersio . LXX. Interpretum num. 9. Quod autem ad hujus versionis auctoritatem per tinet , imprimis consentiunt Scriptores celebriores
208쪽
omnes, quod ex eadem deinceps elaboratae, & eductae fuerunt Versiones Arabica, AEthiopica, Armena, Illirica, Gothica, ct quae merito primo loco
nominanda erat, etiam antiqua Itala, sive vulgata latina vetus 3 qua tota Ecclesia occidentalis constanter usa fuit usque ad septimum saeculum, ut
mox infra dicemus: deinde certissimum est, quod Christus ipse, & Apostoli eandem sua auctoritate consecraverint: neque enim in allegandis Scripturis ex veteri testamento hebraica , sed ista potius LXX. Interpretum versione perpetuo , & constanter usi sunt: ex quibus jure concludi potest, quod eadem in sua origine accuratissima , & exactissima fuerit ., ita ut nihil plane in illa inveniretur, quod substantiae fidei quoquomodo esset contrarium ; sicuti etiam, quod interpretes illi, non pura humana industria, sed dirigente eos Spiritu Sancto versionem istam per
Ubi tamen notandum est , quod non semper in illo statu, in quo primum ab auctoribus suis elaborata suit, etiam permanserit, nam primo dubitari non potest, quod eandem Judaei, praesertim post Christi natalem , in odium Christianorum , quos sciebant illa communiter uti , jam tempore Apostolorum , ubicunque , & quandocunque licuit ,
contaminare non omiserint e siquidem certum est, quod eam convicijs suis proscindere nunquam ceSSarunt. contendendo , quod hebraeo textui non
esset conformis : deinde dubitari quoque non potest, quod deinceps, ex insidi js haereticorum non parum, quoque deturpata fuerit , maxime vero illo tempore , quando Ecclesia Latina suam vulgatam adhibere incaepit, S multo magis, quando comparuit Versio Sancti Hierouymi: his tamen non obstantibus nun quam a Christianis tanquam abortiva palam rejecta
209쪽
fuit, licet antequam emendaretur , vere ad illum iam statum redacta existeret, in quo vix ullam amplius in Ecelesia Latina visa sit habere auctoritatem saltem extrinsecam & relate ad nos, nam quod ad auctoritatem intrinsecam pertinet, eam retinuit semper . Dictum est in Ecclesia Lαtina, nam Ecclesia Graeca ea semper usa fuit. & nunc etiam utitur rex quo fit, quod omnes illae depravationes, & corruptiones tam a Judaeis primum , quam postea ab haereticis factae non essentiales , & quae substantiam fidei,& morum respieerent, sed accidentales tantum eXistimari debeant: alioquin enim sequeretur , quod Ecclesia Graeca jam a longo tempore genuinis scripturis sacris destituta existeret, quod absurdissimum est,& divinae Providentiae plane repugnans. Postremo de hac Versione speciatim hic notandum est, quod ad ejus emendationem curam suam , ac sollicitudinem omnem saepe quoque impenderunt
diversi Summi Pontifices ; & primo quidem Gregorius XIII., & qui eum in Pontificatu proxime secuti
Sunt e postea vero etiam Sixtus V. qui conquisitis undique melioris notae exemplaribus , & adhibitis uoque in lingua graeca versatissimis viris, eam tanem a mendis expurgatam authenticam , idest in substantialibus minime corruptam declaravit , edito solemni decreto die 6. Octob. Is 86. in quo statuit dicens Volumus, O sancimus ad Dei gloriam, SMelesiae utilitatem, ut vetus graecum Testamentum juxta LXX. ita reeognitrem, S e Nitum ab Omnibus recipimur, O retineatur , quo potiσβimum ad latime origatae editionis, O veterum Sanctorum Patrum intelligentiam utantur , prohibentes , ne qui de hac nova graeca editione audeat imposterum uel
addendo, pel demendo aliquid immutare c7 .
210쪽
Metio I. Cap. IV. I9INunc quantum ad versiones latinas pertinet. istaeram tempore S. P. Augustini erant adeo frequentes,
sionis praecipue urgent ad Femsarii et nimirum primum , qnodversio ista multis in locis pi timum discrepat tam a textu Originali hebraeo , quam a latina nostra Vulgata et alterum ero, quod anoos a Mundo condito ad adventum Christi plurimum adaugeat, & primo usque ad diluvium annis s86.,& deinde a diluvio usque ad nativitatem Abrahae 88o. Ex
quibus sequitur , manifesta contradictio , & maxima sacrae chrono logiae turbatio I nam cum Mathusalem V. g. iuxta computum LXX. natus sit anno ta87., & Vixerit annis 969., S diluvivm caeperit juxta eum
quitur primo , quod vixerit an nis I . etiam post diluvium; ubiautem quaeso , vivere potuit in anno ipso diluvii s profecto non in arca s in qua salvati
non fuerunt, nisi octo animae ex I. Petri cap. 3. v. χα idest Noe cum uxore sua, & tres
ejus filii cum uxoribus suis ligitur nullibi r deinde ex computo illo sequitur quod Clitia
litus natus sit anno mundi s 399. Cum tamen ex communi lare chronologorum sententia verus
natalis ejus figi debeat circa annum ocio. Uerum licet haee Primo aspectu gravia appareant, neminem tamen iure comm vere debent: nam primo universim tam discrepantes lectio nes , quam differentiae esitois nologicae, quae occurrunt inversione ista LXX. interpretum non eontinent quidquam , quod fidei, & moribus contrarium sit, ut adeo haberi non debeat pro authentica I neque enim, ut a postremis exordiamur , ad substantiam fidei ullo modo pertinet , quod Christus natus sit ann ocio. mundi potius, quam anno FI 29. aut quod Mathusalem mortuus sit ante vel post diluvium et praeterea neque fidem evertunt ea quae in Versione LXX. a textu hebraeo, sicuti illum nunc habemus , discrepare invenluuture quid enim ad fidem pertinet, utrum v. g.
Zachatiae caP. I a. v. I ., legamus indebunt in quem rea Oxerunt sicut soannes cap. I s. V. 37. , ex textu hebraeo ad literam expressit , vel etiam a
spieient ad me pro eo quod insultaverunt sicut habent. LXX. interpretes t utrum Psal. 3 9. v. Tilegendum sit cum hebraeis au-νes autem perforas si mihi ; an cum LXX. corpus autem Perse eisti mihi i an Psal. 67. v. 19. legamus cum Apostolo ad Ephes. cap. q. v. 8. dedit dona hominibus , an vero ut habent Inis