장음표시 사용
471쪽
D E INVENT. LIB. II. M geonclusione non sumitur. Vt Philosiopbus non rem dimittet uxore, no ergo Cato recte dimittet uxore. Medium argumentationis es Philosopbus. Deinde cineratur medium cu eo,quod sumitur in coclusio ne,ct in propositione no es sumptu,id est aut Cato. -Tum uideatur , significeturne medio aliquid quod sit in extremo aeum quo cofertur,aut extra. Ulphilosopbus significat aliquid, quod est in Catone. De indest nesubflatia eius,aut circa Jb taliam. Cem tum est,quod nomen philosophi significatur esse circa substantia Catonis. Sic per reliquos eamus locos, donec ad eu qui propius est noster, veniamus. I honenim philosiophus ubiectum est Catonis, non actus, ergo cii sit circa substantia eius,adiacens erit. Thou es aut ignorandu .medium, etia non solὐm copa tum extremo,quod in conclusione colligitur,in loci alicuius nomen transire: sed etiam,si comparetur extremo, cui coniunctum est in propositione. Cuilibet enim co paratum alicuius loci sortietur utique naturam.visi dicamus: Cato non recita dimitteret probatum seruum, ergo multo minus Cato dimitteret probatam uxorem: dimittere feruum probatum es medium , quod coparatum Catoni,ad connexorum pertinebit locu,cuius generis sunt struus O domiis
nus:comparatum alitem uxori, inter coparata erit,
minus enim in proposito seruus probatus, quam probata uxor. Quanqua sint autem propiora rei conraneo, quam comparata, citius in dixerimus hancὰ.coparatis ducta argumentationem esse, quonia uis . o E E α θ
472쪽
RODΟLPHI AGRI Qesciendi euidentia eri apertior ex hoc loco. men itaque etiam iustius inde capiet. Quanquam qui uolet exacte nominare locum argumentationis facilὸ uitabit errorem,si addat semper extremum id ex cuius loco ductum uult esse medium. Ut si dicatur ; Tarquinius est peregrinus Romae, ergo non δε-bet Romae expetere regnum medium en, peregrinuesse semp. Quod si Tarquinio compares , ad locum eum refertur,qui ex loco dicitur. Quoniam peregrinum esse no es aliud quam aliam habere patria; patria aut loci nomen eri. Sin Romae conferatur, connexum erit,quoniam peregrinum esse ei cui peregrinus quis eri,connexum est. Scin et,quod eri expet re regnum iungatur peregrinum esse,cotingens erit possunt enim iuncta esse utraque, 9 utrumuis esse sine altero. Ergo si quis argumentum id,ductum uel ex loco, uel ex connexis , vel contingentibus dicat; recte quidem, sied non satis explicate dicet. Quods addat, ex loco Tarquinis, ex connexis. - , ex contingentibus regni; iam quodvis horum dirixerit, nihil errabit. Licebit igitur ex quovis horiram uolet locorum, dare nomen argumento. Promptius tamen, ct expeditius quarenti, ex Tarquianj nomine inuenietur. Itaque, potissimum huius censebitur loci,quem comparatum Tarquinio tenet. cum sint enim loci cui diximus notae quaedam, O tanquam indices inueniendarum rerum, quocunque loco commodissime inuenitur quidq;,eius debet etiam potissimum generit existimari. Schoa
473쪽
VE L vr flexu eludant.) Ductum a gladiatoribus. Est
enim eludere, ictus intentatos arte quadam euitare,ue lutique ludendo a se auertere ac propellere. Martialis.
Callidus immissas eludere simius hastas.
Si mihi cauda foret, cercopithecus eram.
Et Politianus in Lamia: Ibi, inquit, & funerepus periclitatur, & petaurista iactatur , & saccularius praestigiatur,& uenerarius ineflatur,& diuinaculus hallucinatur,& aretalogus nugatur,& circulator illudit, & gl diator eludit, & Orator blanditur, & poeta mentitur. vnde & apud Comicum dictum est.) Plautum uidelicet in Τruculento. Apuleius libro primo Floridorum,
narrat quo pacto Socrates prouerbium Inuerterit. Nam eum conspexisset adolescentem decorum,di utile autem silentem:Vt te, inquit, uideam,aliquid eloquere. Sensit itaque Socrates aurium iudicium certius esse quam
oculorum. Et quod de Lysia legimus.) Solebant ueteres illi Oratores miro studio id agere, ut sine arte dicere uiderentur,itaque simplicitate quadam orationis, secilius id quod uellent rudi multitudini persuaderent. Cui illorum sententiae hunc in modum libro quarto, capite secundo subscribit Fabius : Effugienda ergo, inquit, in hac praecipue parte omnis calliditatis suspicio. Neque enim se usquam custodit magis iudex.) Nihil
uideatur fictum,nihil solicitum : omnia potius a causa, quam ab Oratore prosecta credantur. Sed hoc pati non postumus,& perire artem putamus nisi appareat,cum desinat ars esse, si apparet. Pendemus ex laude, atque hanc laboris nostri ducimus summam. Itaque circun- stantibus ostentare uoluimus,ludicibus prodimus. Hactenus Fabius. Atque hoc est quod solebat dicere Lysas,summam artem esse,non uideri artem. Est autem hic Lysias ille Orator insignis, unus ex numero illorum decem,qui eodem tempore Athenis floruisse tra-E E a duntur;
474쪽
duntur: quem cum Platone conferens Phauorinus: Si ex Platonis, inquit, oratione uerbum aliquod demas, Imita,'ue, atque id commodissime facias, de elegantia. ntum detraxeris:si ex Lysiar,de sententia. Autor Gel lius lib. 2.capite quinto. Tarquinius est peregrinus Ro mae. Hic est L. ille Tarquinius Priscus, Romanorum re quintus , cui cum initio, Tarquiniis adhuc , agenti, Lucumoni nomen sui siet, postea Romam cum uxor iaduectus,L. Tarquinii Prisci nomen sumpsit. Reliqua dege apud Livium libro primo ab urbe condita. iuino MODO APUD argumentationes colligenda sint , ct formα sua reddendae. Cap. XXVII.
T On erit autem iam supra θem di ulta cum,1 in apertioribus O magis expositis argumentationibus fecerimns Uum,ut tectiores paulatim deiude argumentationes,non modo reddamus locis suis,
sed quod prius disciliusque est, in formam suam
colligamus, ct oriendamus, quae propositio sit quid conficiatur. Opus est ergo in primis scire quasi quaestio, cui argumentationes adbibentur , qua quomodo sit inuenienda ,si forte non satis aperta
fuerit,quam simplici ὰ potuimus, olensum est 2
nobis, cum de inuenienda quaessione loqueremur. Nec inuenienda solum generalis est quaestio, in qua omnia continentur ea,quae dicuntur tota oratione sed specialis etiam,quae generali continetur, ad qua praesens argumentatio adhibetur, quam quaerimus explicare. Quam cum inuenerimus, tum quicquid
id en, quod pro argumentatione propositum G, id
475쪽
suma propositio est,adbibendum quaestioni. Quodsi
'probet ea quaenionem in hanc , aut illam partem, 'pronunciatum quaestionis in eam partem, in quam 'inclinat probatio, conclusio fiat ent mematis: quod in probationem assumptum erit, propositio. Sin plures erunt propositiones,tum adhibeti erunt altera alteri: uidendumque an altera probetur per alteram. Quod si fiat,ad summam quaestionis solum erit una argumentatio, ordine tamen probandi plures. Quod si non probetur altera per alteram , sed unaquaeque per se probet id, quod quaeritur, plures erunt argumerationes. Quod si nec altera alteram probet nec qualibet quaestione per se,uel erunt plures unius argumetationis propositiones,uel plurium
propositionis probationes. Quae quidem qualia sint,
optimum erit sumptis ab autoribus ex iis ostendere. Pro tota argumentatione est apud Quintilianuin Mariano propositio posita. Quid dicis' Tu si tribunus esses hoc fecisses si miles esses , hoc tulissese
Non erit di gicilὰ formare hanc argumentationem, qui uideri t,quid ea uelit efficere. Id aute es in summa quanionis,tribunum iure occisum esse a milite. Quod si cu hac propositione conferatur,n0nprobatur id quide cotinuo ex eased hoc quod ei proximia
est,neq; hunc tribunu lud facere,neq; milite ferre debuisse. Ut sit haec argumentatio: Tu si fuisses tribunus,non fecisses hoc,ergo nec icte tribunus facere debuit. Sic etiam, si fuisses miles, non tulisses , ergo nec miles se debuit ferre. Iam apertu es duas esse
476쪽
argumentationes eas,quas dicimus in unacomposita propositione fuisse conclusas. Crebro quidem usu uenit concisa haec argumentatio altercantibus, quod ex traggdiarum scriptoribus facile liquet. Apud Senecam cum dixisset Amphitryo . Semperque magno constitit nasci Deum, uolens Herculis affirmare diuinitatem. Subjcit Lycus confutaturus illud .uuencunque milierum videris , hominem scias. Duabus argumentationibus es hic opus,ut perueniamus, eo,quod hac propositione colligitur.Quod quomodo fiat,apertum erit ,si re*iciamus quid uelit probare Lycus. Vult Sane confutare, quod sit Hercules, Deus. Ergo haec erit intentio: Hercules non est Deus. Propositione autem quam ipsie sumitsolum uid tur colligi , hominem esse Herculem. Hanc itaque argumentatione uelut cofessam in medio relinquit. Hercules en homo,ergo non est Deus. Quod si aut homo,probat,quoniam quisquis miser est, homo en Hercules eIn miser,est igitur homo: Prius argumentum e diuersis Deo ducitur,posterius ab adiacentib. Herculis. Simile es quodsubiicit in proximo Amphitryo. Quemcunque fortem uideris, mistrum n ges. Confutat minorem propositionem, quae erat. Hercules est miser; νt sit argumentatio. 2 emo fortis eri miseri Hercules e t fortis, non est ergo misera Tlures autem propositionessunt, quarum alteram probat altera. Vt apud Lucanum in quinto Pharsaliae; orbis Hiberi Horror, Arctoi nostrosiub nomine miles, Pompeio certὰ fugeres duce:pro
477쪽
DE INVENT. LIB. II. rarbat id a pari: Fortis in armis Caesareis Labienus erat,nunc transfuga uilis. Cum duce praelato terras atque aequora lustrat. Posterius ergo propositio prioris eri. Prius propositio eri alterius argumentatio et nis,cuius es ab autore colligenda conclusio , qua re periemus rursus ea uia, quam prius ostendimus.
Muaenio es, an bene sibi consulant milites deserendo Caesarem. Capiamus propositionem, qua es;miliares qui sunt fortissmi,s clarisimae apud omnes fama ductu Caesari timidi atque fugaces erunt,si Ps-peium siequatur. Haec propositio si adhibeatur quae sioni statim uidebitur confici,non ergo bene sibi co-fulento deserant Caesarem.Quandoque oe in hocgenere probationes propositionum pro propositionibus ponuntur, quemadmodum ct propositionesproconclusionibus. Quale est apud eundem autorem. Par labor atq; metus precio maiore petuntur. Haec argumentatio uidetur tota mibi esse ratiocinatio
huiusmodi; a cunque minus laboris habent , plus praemi,magis sunt expetenda; bellum ciuile Minus laboris habet,quam Gallicum plus praemij;ciuile ergo bestum magis est expetendum. Pro maiori propositione posita in probatio,quae est ubi partiobor es ct praemium maius,id est expetendum; consequitur ergo,ubi labor es O praemium maius, id est
expetendum,consequitur ergo, ubi labor es et praemiu maius.i expetendum. Sic pro minore quae erat
ciuile bellum habet minustaboris, quam bellu Ga licu maius precium,quoniam Gallia quota pars
478쪽
terrarum tenuerit eum bello decem annorum vinis
plicitum,ciuile autem bellum,si gesserit pauca feti ci euentu praelia,cum Roma subiget ei orbem. Cum uero plures suηt propositiones,quarum alteram a tatera non probat,et utraque probat intentionem per se, certum en plures esse argumentationes. Cuiu bdi apud eundem autorem eodem loco ; Socerum de pellere regno Decretum estgenero. Partiri non potates orbem. vel una propositio est,uel id quod prius est Socerum depellere regno Decretu eu genero)confirmatio sit eius,qu)dsequitur Partiri non potes orbem. Hoc autem posterius,neque eam quaest- quitur probat Solus habere potes neque probatust ab ea . Ergo hoc ipsum solus habere potes altera propositio est. Ut sint argumentationes; Pompeius destinat depellere te imperio, ergo suscipiendum tinbi est belli , solus potes habere imperium, ergo etiam gerendum tibi es bellum. Sic Quintiliatantis in Apibus pauperis; Decerpebant cinquit ηο- res meos. Haec est aduersarii contradictio. Hanc confutat.Subdit itaq;. Ecquid intelligitis iudices,quanto dolore dignum sit,quod ego perdidi, si etiam boedamnum est,flores auferri'Utitur bae aduersarij eo fessione ad probandam intentionem suam. Si enim perdere fores est damnum, multo magis damnum est apes perdere. Sequens propositio en luc: Ita plane. ioquin tu illos in uetunatem seruabas, et durarent adhuc,nisi ad hortum tuum apes uenissent . Triore propositione,uelut alligato ad inconueniens
479쪽
WE I NI E N Τ. LIB. II. O aduersario,probauit,uel no esse damnu decerpi Lores, uel maius esse,quod ipse sit passus in apibus. Hic probat,ne decerpi quidem eos,cu nequeant alioquin durare,quanquam non accedat apes. Sed istud quia semper propemodum fit, ubicunque buberior e taliqua ad dicendum materia non fuit ideo monen α
dum, nisi quodplerunq; sic duae aut plures propom
tiones, elocutionis ratione iunguntur, At uidean tur in unam confundi argumentationem . Idcidiaeo discentis iudicium diligentiori nobis admonitione fuit excitandum . Quod ponremum posuimus, cum neutra alteram , ct neutra per sie conraelusionem probet, si sint.unius argumentationis propositiones, duae tantum poterunt esse enim pusres capit ratiocinatio propositiones : In enumeratione uero quanquam possint esse plu
res duabus, omnes tamen coniunctae unius propositionis, obtinent locum . Plena ratiocinatio uι detur esse apud Lucanum : Ante aciem talem
thiam nullis accesimus armis,ctquae sequuntur; sed turbato propositionum ordine. Vt sit minor propo*sitio, non sumus secuti laetas res Pompeij, cum di cit c Ante aciem Aemathiam nullis accinimus arebis . o Deinde sequatur conclusio , ergo possummus iustὸ deesse aduersis. Haec est,Pompei, iam camnra placent, quae deserit orbis' Tum postremo maior. Quia quisquis siecutus non est laeta, iuste potes deesse aduersis. Quod autem ponitur. 2 unc uicto
ris opes , o cognita fata lacesis j es uelut alia
480쪽
RODOLPHI AGRI C: maior propositio. Plurium uero propositionum pro
bationes, crebrum est uidere,praesertim cum nonunquam tota causae in duas sint coniectae propositiones, ad quas omnes referutur probationes. Vt redeamus autem e),unde coepimus, optimum fuerit ab ape
tisiimis incipere , ut usu , assuetudineq; rerum qua obscuriora sunt, fiant paulatim apertiora. Rerum natura sic se habet. Suis cuncta colligenda Dutgradibus. Et quod festinanti nonnunquam praecipitium est,ad id per singula sequenti uestia,magna qua doque facilitate pariq; fecuritateperuenitur. scholia in caput 27.
Cum de inuenienda quaestione loqueremur. Huiusdibri capite decimo.Quid dicis Tu si tribunus esses.)Verba patroni sunt in ea declamatione, appellantis accus torem. Apud Senecam. I n Tragoedia cui nomen est Hercules furens. Cum dixisset Megara. Apud Seneca, no Megara,sed Amphitryo haec cum Lyco disputat. Caius rei luperiore etiam libro mentionem feci.Simile est quod subiicit in proximo Megara. ) Imo non Megara, sed Amphitrio. Orbis Iberi Horror & Aristo t. Verba sunt Caesaris ad milites quinto Pharsaliae libro . Par la
bor atque metus precio maiore petuntur. Curionis uer
ba sunt hortantis Caesarem ad suscipiendum bellum ciuile,apud Lucanum libro primo. Socerum depellere regno Decretum est genero. Eiusdem Curioris & qui de
eo de loco sunt uerba: Pompeius, inquit, gener tuus decreuit te socerum suum regno depellere, quo solus ipse reonet.Quod autem Rodolphus ex ijs,quae sequuntur. ditas facit argumentationes, id mihi parum considerate notum uidetur. Quis enim non uideat , longe efficacius