장음표시 사용
241쪽
gnata tua &c. Vt qui supra naturam conceptum dederadsterili daturus crederetur, & virgini. Quae vocatur sterilis &c. Eius enim sterilitas a tanto tempore iam erat nota,quod sic vocabatur. Non
erit impossibile apud Deum omne verbum &c. Idest factum, quia Ps r 3.a dicere Dei est facere; iuxta illud. Dixit & facta sunt. Exultauit in gaudio infans &c. Ipsa enim Elizabeth per Spiritum sanctum cognouit, quod illa exultatio suit propter praesentia Domini in utero virginali. Impletu cst tempus pariendi&c. Nouem mensium. Et peperit filium Sc. Sicut per Angelum fuit praedictum .
Moraliter. Zacharias,& EliZabeth,erant ambo iusti, quia ex eis accepit originem,qui nunciaret iustitiam consummatam,& erant ante Deum, non sicut hypocrites, qui fingunt iustitiam ante mundum, & licet essent prouectae aetatis, susceperunt filium , sicuti aliquando personae prouectae aetatis, & bonis operibus steriles ex donis Spiritus sancti faciunt magnum fructum in Ecclesia, ut patet mancto Dionysio,& sancto Augustino, qui prouectae aetatis vocati fuerunt ad fidem Christi.
Cat. aurea. Chris. Euangelicae narrationis exordium a Zacharia sumit,& natiuitate Ioannis,mirum ante edisserens, minus ante maius. Nam quia Virgo paritura erat, praeparauit gratia, ut Vetus prius conciperet. Et non erat illis filius &c. Chris. Non solum autem Elia abeth erat sterilis, sed& Patriarcharum coniuges, Sarra,Rebecca, Rachel,quod dedecus erat antiquis: non possumus dicere quod peccati effectus esset sterilitas, cuncti iusti, cuncti vi tuosi. Haec autem fuit sterilitatis causa, ut cum videris Virginem parientem Dominum , non sis incredulus, exercitans mentem tua in aluo sterilium. The . Et vi ctia tu addisceres,quod lex Dei multiplicationem filiorum non appetit corporalem , sed magis spiritualem: processerant ambo non solum secundum corpus, sed secundum spiritum. Quia sic fecit mihi Dominus &c. Chris. Solui sterilitatem, lonum supra naturam concessit,&petra infructuosa spiacas virentes produxit,abstulit dedecus,dum genitricem fecit: non aute ut in caeteris gignentium solus concubitus interuenit, sed gratia cci testis huius ortus fuit exordium. Et ecce Elirabet cognata tua &c. Chri s. non memorauit eam Sarrae, vel Rebecchae, vel R chelis,quia antiquiora erant exempla, sed imminens factu inducit. Aug.de mirab. sac. scrip .lib. 3. cap. I.
Conuenienti dispensatione factum est,ut Ioannes, qui postea hominibus victu,& vestim, & loco exempla Poenitentiae praeberet, dei poenitentiam praedicans, etiam conceptionis cius tempore pater poenitentiae modum sibi ab Angelo impositum, donec ille nasceretur, sustineret. Aliter quoque congruc hoc signum euenerat, uti
242쪽
De Mir.oper Dei, Lib. II. a 33
dum qui regnum coelorum pridicaret, nasciturus conciperetur, antiqvs legis, & Prophetarum pridicator silentio sacerdos dam- naretur, quoniam lex & Prophetε, usque ad Ioannem suerunt: ex eo autem rcgnu Dei euangelizatur,qui conceptus adhuc in matris utero manens, priusquam nasceretur, cum Mariae matris Domini introitum in domum , ubi fuerat sensit spiritali famine per os m 'tris de nascituro ex ea Christo Domino prophetavit. Dum enim . tia Moysi spiritus in septuaginta duos conssiliarios distribuitur, quid mirum si pueri adhuc in utero manentis spiritus Per matrem to
Bonat quoque Deus ne dum filium sterili, sed iam nato . tanta fortitudine, ut longe vires naturales superasse videatur,qualem habuisse legimus Samsonem, & David Reῖem . Nam ut de Samsone'primo dicamus ostendit hac sortitudinem super naturalem in multis . . . Primo ibi . Descendit itaque Samson cum patre suo A matre in Thanata: cumq; venissent ad vineas oppidi apparuit Catulus leonis saeuus & rugiens, & occurrit ei. Irruit autem spiritus Domini in Samson, & dilacerauit leonem, quasi haedum in frustra decerpetret, nihil omnino habens in manu , & hoc patri & matri noluit limidicarer descenditque di locutus est mulieri, quae placuerat oculis eius,& post aliquot dies reuertes,ut acciperet ea declinauit ut videret cadauer leonis, &ecce ex amo apu in ore leonis erat,ae favus mellis: que cu suin sisset in manibus comedebat in via, veniensque ad patre situ,& matre dedit eis partem , qui & ipsi comederunt, nec tame cis voluit indicare quod mel de corpore leonis assumpserat. - Glocord .. Isid. Samson cum ad alieniginas tetenderet causa petendae uxoris leonem occidit: & Christus Ecclesiam vocaturus degentibus diabolum vicit,quod ait. Gaudete quia ego vici nitidum Iorp sex ore leonis occisi favus extrahitur, quia ut conlpicimus' reges terreni regni;qui contra Christum ante fremuerant iam perempta feritate dulcedinem Euangelij praedicant, & munimenta praebent. Nicol .de Lyra. Irruit autem spiritus Domini &c. Idest spiritus fortitudinis, quae non erat ei ex virtute naturali, sed gratia gratis data , quae non semper adest homini, sicut spiritus Prophetiae non semperaderat Prophetis , sed quando expediebat , secundum o dinationem diuinam, & hoc modo videtur dicendum de sortitudine Samsonis, propter quod occurrente leone, dicitur hic quod irruit in eum spiritus Domini,idest motus sortitudinis . Moraliter. Per catulum leonis seuu potest intelligi PauIus Chri i
243쪽
sequeris, qui tame a Christo prostratus fuit in terra, & ex ore is Gal. 6. e sius exivit melliflua doctrina de qua ipsemet dicit, mihi aute,absit gloriari nisi in cruce Domini nostri Iesu Christi, idest in eius doctrina dulci, per quem mihi mundus crucifixus est, & ego mundo.
di C Eςundum habetur miraculum ibidem, si non arassetis inuitula
Iud. M. O mea non inuenissetis propositionem meam. Irruit itaque in eud spiritus Domini descenditque Ascalonem & percussit ibi triginta viros.quorum ablatas vestes dedix his qui problema soluerant. Nicol. de Lyra. Si non arrassetis Sc. Ille qui arat in uestigat terram inferius , ita fecerunt isti, qui solutionem,quam inuenire nopoterant, inuestigauerunt per vexillam eius,idest per ipsius uxore, quam vocat vetulam proptςr muliebrem insolentiam . TErtium habetur miraculum ibi. Dixeruntque ad eos de triabu Iuda : cur ascendistis aduersum nos λ qui responderunt: ut v ligemus Samson & reddamus ei qui in nos operatus est, descende- Q runt ergo tria millia virorum de Iuda, ad specum silicis Eram: di *ςrmiique d Samson nestis quod Philistijm,imperent nobis qu re hoc facere voluisti quibus ille ait, sicut fecerunt mihi, sic feci.ei4 i ligare inquiunt xe venimus, & tradere in manus Philistin m, quibus Samson iuraxe aix,&spondcic mihi quod non occida, tis mo,dixeruntque η90 in Dccidςmus, sed γlia,sium trademus uigaueriuntque eηm duabuβ nouis simibus,, Δ tulerunt eum de petra Exham , qui cum venisset gil Iocum maxillae , di Philistillia vociferantes occvxxiissent ci , irruit spiris iue Domini in eum, & sicut s ient ad ardorem ignis ligna consumi, ita vincula quibus ligatus era i dis ira a fiunt vi soluta , Hluentanaque maxillam idest mandibul in asini quae i- δες Π ipio m intersccit in ea mille viros, Nait in maxilla asini in mandibula pulli asinarum deleui eos, de percussi mille viros: cumque haec verba canens complesset proiecit mandibulam de manu, & voc xx nomen Ioci illius Ramathlechis quod interpretatur, eleuatio maxillae. los. Oxd. In maxilla asini Sc. c re g. Maxilla asini praedicatores significat, Redemptor enim npstor simplicitatum, & patientiam lmaedicantium,sux manu virtutis tenens a viiijs carnales interficit ip* ina in terra proiecta, , postmodnm aquas sundit,quia tr dura in rxe pryedic torum ςQrrora magna pophiis monstrauere mi
Nicol. de Lyra. Jur te aut spondete milii Ne.Volebat enim satissagere Israelitis, & sic agere quod non interficerentur a Phili- euis,nec ipso eis resistendo, bere ipsi in oςς sionem inter-. sciendi
244쪽
ficiendi Philistetis qui veniebant ad eum occidendum . inii cum venissent ad locum m ills 8cc. Hic locus ita nominatur per antiaci pationem, ut patet per litoram sequentem Irruit spiritus --imini &e. Idest motus dono fortitudinis ad rumpendum vincula, Scad Philiste os debellandum. Inuentiq; maxilla dec. Pcr hoc osten teitur victoria magis mi rabilis ,& a Deo facta, quod non fuit per ad ma ferrea. Interiacit in ea mille Hrox &e Ex quo pitet quod iniraculosdseruabatur maxilla a. confractione in tot, S: 'tantis per cussionibus virorum armatorum .' Quod autem hoc diuinitus fiearet ostenditur per subsequens miraculum , cum dicitur iAperuieitaque Dominus molarem dentem &c..i iam Gi l a. ti irid a QMoraliter. Per ligationem Samsonis potest intelligi ligatio Pe tri,quae soluta quoque fuit diuina virtute. Per mandibulam signin catur Petri praedicatio,quae Gentiles occidit, de Ecclesiae incorpo rauit. Surge Petre occide,& manduca; nam sicut in madibula mantiuntur escae corporale ic in praedicatione escae spirituales. Vnde non in solo pane vivit homo , ita in omni verbo quod proeedit de
O Varium habetur miraculum ibi. Dormivit aute Samson usq; ad medium noctis,& inde cosurgens apprehendit ambas porra rud. 16.tae fores cum postibus suis,& sera, impositasq; humeris suis poti uit ad verticem montis,qui respiait Hebron &c.' i I . HGlos. interi. Inde consurgens dee. Quia Christus ante luce sum rexit. Et portae metes dec. Quia claustra inferni destruxit , & sp liauit , patribus ibi detentis, & deduxit eos usque ad montem pa
Moralitem Per Samson significatur homo contemplativus in tentus circa Deum ; tamen propter necessitatempopvir descenodit ad activam praedicando, ει exortando ad bonum, re surgens ab hac occupatione aufert portas Ciuitatis diaboli,qus sunt fauot humanus,& timor mundanus,& inclusos ducit ad patriam coelestem,
in spe depraesenti,&in re de futuro. α
OVintum habetur miraculum ibi. Locuta est ergo Dali ala ad sSainson. Dic mihi obsecro, in quo sit tua maxima sortitudo, Iud is b& quid sit quo ligatus erumpere nequeas λ Cui respondit Samson. Si septem neruiceis funibus , necdum siccis , & adhuc tririnentibus ligatus fuero infirmus ero sicut caeteri homines. Attuleruntq; ad eam Satraps Philistinorum septem funes, ut dixerat, quibus vinxiseum,latentibus apud se insidijs, & in cubiculo finem rei expecta tibns . Clamauitq, ad eum Philistijm. Super te hamson: qui rupit L G g a vinci
245쪽
et 3 6 .J I Sebastiani Medicis
vinculae , quomodo si rupat quis filum de stupa tortum sputamine:
cum odorem ignis acceperit,& nonest cognitum,in quo esset so titudo eius . Dixitq; ad eum Daliata. Ecce illusisti mili & falsum Iocutus es: saltem nunc indica mihi quo ligari debeas. Cui ille r spondit. Si ligatus.suero nouis funibus, quae nunquam fuerint in opere infirmus ero, & aliorum hominum similis: quibus rursum Daliata vinxit,& eum clamauit. Philistijm super te Samson, in cu-hiculo insidijs praeparatis; qui ita rupit vincula quasi fila telaru. Dixitq; Daliata rursu ad eu. Vsque quo decipies me, di falsu loqueris Ostende de quo vinciri debeas. Cui respondit Samson.Si inquit septem crines capitis mei cum liceo plexueris, & clauum his te ret fixeris infirmus ero : Quod cum fecisset Datiata, dixit ad eum Philistiim super te Samson. Qui consurgens de somno extraxit clauum cum crinibus,& licio : dixitq; ad eum Daliata. Quomodo
dicis quod amas me,cum animiis tuus non sit mecum Per tres viaces mentitus es mihi, & noluisti dicere, in quo sit maxima fortitudo tua. Cumque molesta ei esset per multos dies iugiter adlisreret, spatium ad quietem non tribuens; defecit anima eius, & ad morte
usque lassata est. Tunc aperiens veritatem rei dixit ad eam . Ferru κ. Vtinquam ascendit super caput meum, quia Nazareus, idest consecti .bili cratus Domino sum de utero matris meae: si rasum fuerit caput
meumaecede ine fortitudo mea, & deficiam, & ero sicut c erihomines . Vidensq; quod confessus esset ei omnem animum suum misit ad principes Philistinorum,ac mandauit. Ascedite adhuc semel, quia nunc mihi aperuit cor suum: qui ascenderunt assumpta pecunia quam promiserant. At illa dormire eum fecit super genua sua, & in sinu suo reclinare caput. Vocauit tonsorem, & rasit septem crines eius, & ccepit algere eum, & a se repellare: statim enim ab eo fortitudo recelsit. Dixitq, Philistiim.Super te Samson: mi de somno consurgens dixit animo suo. Egrediar sicut ante seci,& me excutiam: nesciens quod recessisset ab eo Dominus. Quecum apprehendissent Philistiim,statim eruerunt oculos eins,& duxerunt Gazam vinctum catenis. Iamque capilli eius renasci cepe-- rant,& principes Philistinorum conuenerunt in unum:& infra. ' M tantosq; per conuiuia sumptis iam epulis prsceperuntvtv retur Samson,& ante eos Iuderet, qui aductus de carcere Iud bat ante eos: feceruntq; cum stare inter duas columnas. Qui dixit puero regenti gressus suos . Dimitte me ut tangam colurimas,quia bus omnis imminet domus, & reclinet super eas, & paululum re- uiescam. Domus autem erat plena virorum,ac mulierum; & erat,i omnes principes Philistinorum, ac de tecto, & solario circiter uia millia utriusque sexus spectantes ludentem Samson. At ille in-
246쪽
De Mir. Oper Dei, Lib. II. a 37
coeato Domino ait: Dominus Deus meus memento mei, & red de mihi nunc fortitudinem pristinam Deus meus,ut ulciscar me de hostibus meis, & pro amissione duorum luminum unam ultionem recipiam, & apprehendens ambas columnas, quibus initebatur domus, alteramque earum dextera , & altera leua tenens ait --riatur anima mea cum Philistijm,concussisque sortiter columnis, cecidit domus super omnes principes, & caeteram multitudinem, quae ibi erat: multoq; plures interfecit moriens, qua ante vivus occiderat: descendentes autem statres eius, &uniuersa cognatio
tulerunt corpus eius, & sep pellierunt inter Saraa,& Estahol in sepulcro patris sui Manue; iudicauitque Israel viginti annis . Nicol .de Lyra. si rasum fuerit caput &c. Quia fortitudo ista noerat virtute naturae sed erat quoddam donum gratiae gratis datae, At ille inuocato Domino &c. Quia videbat quod eius delusio reuertebatur in opprobrium diuinum, eo quod captio Samsonis attribuebatur idolis ,& de hoc idola laudabantur. ab idolatris. Vt ulciscar me de hostibus meis &c. Hoc enim dixit non liuore vindictae,sed aelo iustitiae & honoris Dei,ita quod Philistet Deum Blassemabant idola laudando, ideo non peccauit eos occidendo,nec etiaoccidendo se cum ipsis . Moriatur anima mea cum Philistij in &c. Et hic accipitur aniama pro toto composito,quod est corruptibile, licet anima sit immortalis ; Non enim Samson intendebat se occidere per se, sed tantum per accidens , quia non poterat Blasphematores diuini nominis occidere, nisi se ipsum cum cis occidendo : Praeterea Volui
tas Domini fuit ut hoc ne rei, quod patet per hoc quod fortitudianem miraculose sibi reddidit ad hoc faciendum: quilibet aute debitor est mortis ipsi Deo, & hoc debitum potest repetere quando vult, & quomodo vult, &ideo Samson non peccauit se occidendo ex Dei voluntate , & instinctu diuino, credendum est etiam quod de peccatis prius perpetratis poenituerit, & quod illa mors fuerit
Multoque plures interfecit moriens &c. Greg. Sic Christo praedicante pauci ex Iudaeis crediderunt, innumeri vero gentilium populi viam vitae illo moriente sunt secuti, superbos enim dum adhuc passibilis viveret pertulit,impassibili vero vita mortuus strauit. Moraliter. Samson Nazareus siue consecratus dicitur homo b ptizatus . Datiata dicitur sensualitas. Septem crines sunt, septem dona Spiritus sancti,oculis priuatur quis per metis excecatione,catcnis ligatur per peccadi assuefactionem, carcere clauditur Per obstinationem, moriens triumphat de daemonibus. Aug.de mirab.sacr.scrip t.lib. z.cap. . Natae
247쪽
Naturas imi estigantibus solutionem non minimam ineutit, quomodo totum sensibile corpus in insensibili capillo motum fortitudinis habuit, cui iis damnum doloris sensum nequaquam intulit, . cum illum tonsor a reliquo corpore ferramenti aculeo diuisiti de Samsone ergo prius quam nasceretur a Domino praecipitur, ut capillus illius nunquam ferri acumine , vel alicuius aculei tondere tur i quamdiu igitur in mandati diuini custodia permanserat, Spi ritus sancti munere maximam fortitudinem habebat: vinde cli moliebri persuasione precepti dominici transgressionem ad inuenit , etiam spirituale fortitudinis donum quod Habuerat statim recensit. Non quia in insensibili capillo ossium , & carnis , & sanguis qui nihil ex his habet virtus inerat, sed mandati dominici obseruatio donum festitudinis obseruabat: sed fortasse aliquis dicet . quare ergo cum capillis iterum fortitudo illius succreuit , si non in capillis priorem fortitudinem habuit Attamen etiam in hac vi ea , non tam in longo capillo amis a virtutem recuperabat, quarti donum speciale quod negligens amisit amictus poenitentia creste tibus capillis paulatim impetrabat, praesertim cum in huius mandati transgressione ex parte licet aliqua excusabatur, quavis suae virtutis Dalilae petenti mysterium dicere non negauit, non tamen se imperante, vel concedente, vel sentiente, tondetur, unde amictus polle a impetrauit facilius , quod non sponte sed dormiens seductus amiserat . , ui
D Auid quoque habuit hoc donum mirabile sortitudinis, ut ii
betur ibi. Dixit David ad Saul, pascebat seruus tuus grege patris sui, & veniebat leo , vel ursus , di tollebat arietem de me dio gregis, & persequebar eos, & percutiebam, eruebamque de ore eorum : Et illi consurgebant adiuersum me,& apprehendebam mentum eorum , & suffocabam, interficiebamque eos: Nam & leonem , dc ursum interfeci ego seruus tuus : erit igitur & Philisteus hic incircumcisus, quasi unus ex cis : Nunc vadam, & auferam opprobrium populi, quonia quis est iste Philisteus in circumcisus,qui ausus est maledicere exercitui Dei viventis Z & ait David, Dominus qui eripuit me de manu leonis , & de manu ursi ipse me liberauis de manu Philistet huius: dixit autem Saul, ad Dauid , vade, Dominus tecum iiii, & induit Saul, Dauid vestimentis suis , & imposuit galeam aeream super caput eius , & vestiuit eum lorica, accinius ergo David gladio eius super vestem suam, coepit tentare si armatus posset incedere . Non enim habebat consuetudinem dixitque David ad Saul: Non possum sic incedere, quia nec usum habeo de deposuit ea & tulit baculum suum , quem semper habebat
248쪽
in manibus t Et elegit sibi quinque limpidissimos lapides de
torrente , & misit cos in peram pastoralem, quam habebat secum , & fundam manu tulit, & processit aduersus Philisteum, Ibat autu Phili steus incedens, & appropinquans aduersum David, di amniger eius ante eum. Cumque inspexissex eum Philisteus,& vidisset David, despexit eum,& dixit philisteus ad Dauid . Nunquid ego canis sum,qui tu venis ad me cum baculoZ Et maledixit philtristeus David in dijs suis: dixitq; ad David. Veni ad me,& dabo carnes tuas volatilibus coeli, & bellijs terrae. Dixit autem David ad philist eum. Tu venis ad me cum gladio,& hasta,& clypeo: Ego a tem venio ad te in nomine Domini exercituum Dei agminu Israel, quibus exprobasti hodie: di dabit te Dominus in manu mea,& per Vcutiam te, & auferam caput tuum a te,& dabo cadauera Castroruphilist ij in hodie volatilibus coeli,& bes ijs terrς,ut sciat omnis terra,quia est Dominus Deus Israel: S nouerit uniuersa Ecclesia lisc, quod non in gladio, nec in hasta saluat Dominus : Ipsitus enim estbςllum,& tradet vos in manus nostras. Cum ergo surrexisset philiasteus,& veniret,& appropinquaret cotra David, se stinauit David,& occurrit ad pugnam ex aduerso philist ei, & misit manum suam in peram: tulitque unam lapidem , & funda eiecit ,& circum ducens pςrcussit philisteum in fronte, & infixus est lapis in fronte, ejus, & cecidit iii faςiem suam super terram; praeualuitque Dauid aduersiis Philisteum , infunda, & lapide percussumque Philia fixum interfecit: Cumque gladium non haberet manu David cucurrit, & stetit super Philisteum, & tulit gladium eius , & eduxit eum de vagina sua, & interfecit eum, prociditque caput eius, videntes autem Philisti; in quod mortuus. esset fortissimus eorum
Glos. Interi. Veniςbat Leo &c. Diabolus. Et ursus &c. An tichri stus. Tollebat arietem Sc. Quemlibet praelatum.De media gregis Sc. Dominici .. Et tulit baculum suum dec. Legis sacra, menta tanquam onerantia. Et elegit sibi quinque limpidissimos
lapides &c. Legem Moysi in quinque libris scriptam Et best ijs
rrae De quibus ne tradas bestijs animas confitentes tibi. In fronte eius Sc. Vbi signum Christi non habuit. .
Glos. Ord. Baculus Dauid crux Cluisti du signatur, Golia in frote pςxcussus ruit, ta subditur ipsi David,& diabolus in fronte suorum seritur, cum signum crucis eo in loco infigitur ,b& subicitur in membris Christi, David gladium Goliae in Hierusalam detulit,& Christus quando de diaboli potestate rapuit ad defensione in Ecclesiae in eam transtulit , Golia occiditur suo gladio, nos vero
249쪽
Nic.de Lyra. Pascebat semus tuus &e. Non dicebat hoc Dauid ad iactantiam, sed ad Dei gloriam,cui hoc principaliter attribuebat. Et induit Saul David vestimentis &c. Non est intelligendum quod arma Saulis facta pro suo corpore,tradita fuerint David;sed
ea quae erant de armamentario suo, quia tunc militem fecit. Et dabit te Dominus in manu mea &c. Hic patet, quod hoc habuit per diuinam reuelationem, quia futurum contingens certudinaliter pronunciat. Et infixus est lapis in fronte &c. Dicunt aliqui, quod ferrum galeae cessit lapidi miraculose. Videntem autem philistijm&c. Diuino miraculo. Fugerut&c. Territi diuino iudicio. 1 Imile donum miraculosq sortitudinis habuit Iudith; ut dicitur
Iudi. r;.ψibi. Stetitq; Iudith ante lectum orans cum lachrymis, & labios rum motu in silentio dicens . Confirma me Domine Deus Israel,&respice in haChora ad opera manuum mearum, ut sicut promisisti Ηyerusalem Civitatem tuam erigas; & hoc quod credens per se posse sieri cogitaui perficiam. Et cum haec dixisset, accessit ad columnam, quae erat ad caput lectuli eius,& pugionem eius,qui in ea Iigatus pendebat exoluit. Cumque euaginasset illum apprehendit comam capitis eius,& ait. Confirma me Domine Deus in hac ho rain percussit bis in ceruicem eius,& abscidit caput eius, & abstulit conopaeum eius a columnis, & euoluit corpus eius trunciam; de post pusillum exivit,& tradidit caput Holofernis ancillae sitae,& ii xit ut mitteret illud in peram suam, & exierunt duae secundum co- suetudinem suam, quasi ad orationem, & transierunt castra; di gy-vantes vallem venerunt ad portam Civitatis: & infra. . Percussit illum Dominus Deus noster. Vivit autem ipse Domianus , quoniam custodiuit me Angelus eius , & hinc euntem, & ibi commorantem,& inde huc reuertentem,et non permisit me Dominus ancillam suam coinquinari, sed sine pollutione peccati reum cauit me vobis gaudentem in victoria sua in euasione mea, et liberatione vestra.
Et in cap. is. B. ibi. Tunc Achior videns virtutem quam secit Deus Israel , relicto Gentilitatis ritu credidit . . li Et in cap. I . A. ibi. Φ- Cumque omnis exercitus decollatum Holofernem audisset, si git mens,et consilium ab eis etc.. Glos. interi. Confirma me Domine etc. Infirmam confidentem inte. Deus Israel etc. Videntium te. Respice in hac hora etc. Velociter exaudi me. Sicut promisisti Hyerusalem etc. Ecclesia.
Accessit ad columnam ctc. Praui cordio duritiam , qui errorem . z gerunt
250쪽
gerunt vanae securitatis . Et Pugione erus &c. Malitiam iniquae intentionis. Apprehendit comam capitis &c. Elationcm snpemribiae mentis .iCeruicem cius &c. . Contumaciam iniquae actionis. Et abscidit caput eius &c. Occasionem proteruae tentationis. Edicuoluit corpus eius &c.Inimicum infirmum ostendit debilem,ut sciant etiam milites Christi posse superare. Glos. Ord Venerunt ad portam ciuitatistac. Introitum regni, Christum scilicet, qui dicit ego sum ostium. Tunc Achior videns &c. Per Achior principem ammonitarum : pagani vel haeretici designantur , qui videntes Ecclesiae fidem hostium superasse sero citatem , nimio pauore concutiuntur , & i superbiam suam humiliantes Ecclesiam venerantur, &sequaces suos errorem relinquere , & fidelibus sese inciare ortantur, unde venient ad te curui filis eorum,qui te humiliaverunt.& adorabunt vestigia pedum tuo-lrum , omnes qui detrahebant tibi .LVidens virtutem quam fecit Deus &c. Idest effectum diuinae virtutis per manum mulieris. Nicol. de Lyra. Confirma me Domine &c.Nam in tali facto solet cor, S: maxime mulieris expauescere . 7 Moraliter. Per Holofernem occisum a Iudit designatur Tyraunus interfectus ab Ecclesia, quae illum separat propter mala sua, per excommunicationem a coetu fidelium; Per Achior , qui circumciditur , significatur populus gentium, qui videns miracula praedicationem fidei confirmantia, reliquit cultum Idolatris , &adhaesit firmiter fidei ortodoxae .FVerunt quoque facta alia miracula circa rationales creaturas, nempe Circa linguarum mutationem ipsarumque intelligentiam , ut habetur ibi. Erat autem terra labi, unius,& sermonum eorumdem : cumque proficiscerentur de oriente inuenerunt campum in terra Sennaar, & habitauerunt in eo: dixitque alter ad proximum suum, venite faciamus lateres, & coquamus eos igni habueruntque lateres pro saxis & bitumen pro cemento,& dixerunt venite faciamus nobis ciuitatem , & turrim, cuius culmen pertingat ad coelum, & celebremus nomen nostrum, ante quam diuidamur in uniuertas terras : discendit autem Dominus , ut videret ciuitatem & turrim, quam cdificabant fili; Adam, re dixit,ecce unus est populus , &vhum est labium omnibus , ceperuntque hoc sacc- rc , nec desistent a cogitationibus suis , donec eas opere compleat venite igitur descendamus, ta confundamus ibi linguam eorum,ut non audiat unus quisque vocem proximi sui: Atque ita diuisit eos, Dominus ex illo loco, in uniuersas terras, & cessauerunt aedificare ciuitatem: It idcirco vocatum est nomen loci illius Babel,quia