장음표시 사용
231쪽
dicit Dominus Deus Hebraeoru dimitte populu meu, ut sacrificet mihi, quod si ad huc renuis,& retines eos, ecce manus mea erit si per agros tuos, super equos , & asinos , & camelos, & oues,& boues pestis valde grauis: & fecit Dominus mirabile inter possessiones Israel, & possessiones AEgyptiorum,ut nihil omnino pereat ex his quae pertinent ad filios Israeli Constituitque Dominus tempus, dicens, cras faciet Dominus verbum istud tu terra: Fecitque e go Dominus verbum hoc altera die e Mortuaque sunt omnia, an iam antia AEgyptiorum, de animalibus vero filiorum Israel nihil omnino per ijt, & misit Pharao ad videndum, nec erat quicquam mortuum de his , quae possidebat Israel ρGloLinteri. Mortuaque sunt omnia animantia &c. Vt cultores animalium confundantur. Filiorum Israel &c.Qui Deum colunt ,
Glocord. Orig.Quinto loco animaliu nece,vel pecudii AEgyptus verberatur: In quo uccordia vel stultitia mortalium arguitur, qui tamquam irrationabilia pecora cultum, & vocabulum Dei, imp suerunt figuris , non solum hominum, sed pecundum ligno, & lapidibus impressis . Raba. Quintum priceptum est non mςcaberis, quinta plaga mors in pecoribus : comparemus hic, da hominem
mschari volentem coniugio non contentum: Appetitum carnis deuitare non vult nobis pecoribusque communem, coire enim &generare, etiam pecudum eis: ratiocinari, & intelligere hominuest. Sexta plaga fuit posita supra dum de vulneribus hominum dictum fuit. SExtum habetur miraculum ibi. Et dixit Dominus ad Moysem,
extende manum tuam in coelum , di fiat grando in uniuersa terra AEgypti super homines , & super iumenta, & super omnem herbam agri in terra AEgypti, erienditque Moyses virgam in casum, di Dominus dedit tonitrua, & grandinem, ac discurrentia fulgura super terram,pluitque Dominus grandinem super terram Aegypti,& grando & ignis mixta pariter ferebantur, tant que fuit magnitudinis , quanta ante numquam apparuit in uniuersa terra A
gypti, ex quo gens illa condita est: N percussit grando in omni terra Aegypti cuncta qui fuerant in agris , ab homine usque ad Iumentum, cunctamque herbam agri percussit grando, di omne lignum regionis confregit tantum in terra Gessent,vbi erant fili j Israel grando non cecidit. Et infra. Egressusque, Moyses a Pharaone ex urbe tetendit manu S ad Dominum, & cessauerunt tonitrua , & grando, nec unquam stilla' uit super terram .
232쪽
Glocinteri. Dominus dedit tonitrua &c. Non cum silentio ve berat, doctrinam coelitus mittit per quam castigatus culpam suam agnoscat mundus. Discurrentia fulgura &c. Miracula. Grando,& ignis mixta &c.De quo dicitur. Ignem veni mittere in terram. Luc. 13. Raba. Septimum praeceptum. Non furaberis. Septima plaga gra do in fructibus. Nemo enim habet iniustum lucrum sine iusto datuno,dum furaris acquiris vestem,amictis fidem, lucru visibile damnum inuisibile,lucrum de tua ciuitate,damnum de Domini nube: qui enim malo animo forinsecus furantur, Dei iudicio intrinsecus grandinantur, & ager cordis eorum deuastatur . Nico .de Lyra. Ac discurrentia fulgura &c. Patet quod ista plaga facta fuit ex tribus elementis, scilicet aqua ratione grandinis, aere ex commotione eius vehementi ratione tonitrui, & igne ex fulgore discurrente.
- Eptimum habetur miraculum ibi. Dixit autem Dominus ad. το Moysem. Extende manum tuam super terra AEgypti ad locusta, exo. to. vi ascendat super terram , & deuoret omnem herbam, quae residua dfuerit grandini, & extendit Moyses virgam super terram AEgypti: di Dominus induxit ventum urentem tota die illa,& nocte: & mane facto ventus urens leuauit locustas, quae ascenderunt super uniuersam terram AEgypti,& sederunt in cunctis finibus AEgyptiorum innumerabiles,quales ante illud tempus no fuerant, nec postea sutura sunt; operueruntque uniuersam superficiem terrae, vastantes omnia . Devorata est igitur herba terrae, di quicquid pomorum in arboribus fuit, quae grando dimiserat; nihil quoque virens omnino relictu est in lignis,& in herbis terrae, in cucta AEgypto . Quamobrefestinus Pharao vocavit Moysem,& Aaron,& dixit eis. Peccaui in lin Dominum Deum vestrum,& in vos: sed nunc dimittite peccatum mihi, etiam hac vice, & rogate Dominum Deum vestrum, ut auferat a me mortem istam. Egressusque est Moyses de conspectu Pharaonis,& orauit Dominum, qui flare fecit ventum ab occidente , vehementissimum, & arreptam locustam proiecit in mare r brum. Non remansit ne una quidem in cunctis finibus AEgypti. Glos. interl. Leuauit locustas dic Adulantium linguas, Innumerabiles &c. Adulantes enim non sunt digni numero. Glo Cord.Octauum praeceptu. Falsum testimoniu non dices.octava plaga locusta animal, scilicet dente noxium: falsus .n. testis nocet mordendo, R consumit mentiendo: unde si mordetis,& consumitis, videte ne ab inuicem consumamini. Orig. Puto per hoc Gil. s. Cgenus plagae dissidentis semper a se, & discordantis humani generis inconstantiam consuturi. Stra. Per Iocustam quae regem non
233쪽
habet, significatur temeritas illorum,qui licet diuersis poenis,mul rati,semper in duricia sua manent,tanquam nullum habeant rectorem. Isid. .Locustae pro mobilitate leuitatis accipiuntur tanquam vagae , & salientes animae pro voluptate seculi. Et extendit Moy-.ses virgam Sc . Quaedam erodigia fiunt per Moysem, quaedam per
Aaron; quaeda vero per ipsum Dominum, ut cognoscamus, Inquimbusdam per sacrificia Sacerdotii, & obsecrationes Pontificum nos esse purgandos , quos Aaron persona designat. In quibusdain per scientiam legis emcndandos, quod Moysi designat officium,in difficilioribus autem ipsius Domini virtute egemus. VentuS Vrensi leuauit Iocustas &c. Greg. Per locustas, quae plusquam caetera minuta animantia frugibus nocent, linguae adulantium figurantur , que terrenorum mentes aliqua bona proferentes immoderatius
Nic. de Lyra. Peccaui in dominum &c. Simulat Poenitentiam,
Morali ter. Locu significant dς mones festinantes ad destriae n- dum bonorum operum initia , ut sic sequens Ductus impediatur. Ipsi vero torquent damnatos in in f no,quia sicut peccatores eius fuerunt subiecti in culpa, ita subij ciuntur in poena,ideo Qbditur. Comedatur quid residuum fuerit, quia dς mones supplet residuum poenarii inferi; unde subditur . Devorata est igitur herba, ita quod nihil remansit iride, per quod designatur , quod damnatis in inferno,nihil remanet cosolabile,sed sempiternus horror inhabitas.
De plagis quibus Deus per Moysem, & Moyses per Aaron, Phari
raonem, re terram eius, & seruos eius castigauerat, nil excessisse terminos naturi ipsa plagarum simplex narratio manifestat, quoniam, etsi tunc solito plures, semper tamen de aquis rans nascuntur , dc cynifes statis tempore calore solis de puluere oriuntur locus , & muscae solis seruore solidatς undique conueniunt, de iumenta diuersis causis morte solita viis suet terminum peragunt: Pulvis quoque conturbatus de terra sispe aere serenum obscurat, & vesticas , & ulcera, in hominibus , & iumentis infectus aer generae, grando etiam . & fulgura de congelantibus, & vehementer turbatis nubibus ruunt, & sentia oculorum obtutus, qua docunque lux recessit, teno ε pius praepediunt. Mors quoque in Adam seminata primitus omnibus filus eius dominatur, per quam tunc in AEgypto primogenita soboles cunctorum arctius damnatur: sed quamuis liqc omnia in rerum materijs insita erant,
Aegypt ijs tamen plagali conditione ad eorum perfidiam compe-kendam,de subito plus solito acciderunt, quarum ordo plagarum. . sicut
234쪽
sicut in differentia rerum, ita & ministrorum crevit; Nam quoties de derra vindicta colligitur, per Aaron veluti inferioris ordinis ministrum, quq vero de volatilibus ,& morte iumentorum , quae&ipsa velut in terra volant, poena contrahitur, per Moysi imperium agitur , quando autem de supernis nubibus castigatio conuocatur, per extensionem in altum Mosaycae manus conducitur, at vero quando humanae mortis exitus a Deo dispensatur, non homini , sed angelo ministerium illud committitur, ut qui illud usque tempus per rerum quas possidebant flagella minus terrebantur, saltim per suae insignissimae partis detrimentum communem quod
scquebatur interitum vererentur: Istarum quoque modus plagarum , undique hoc est terra , aquis animantibus aere, igne , nubibus coelo , & angelis conuenerat', ut ostenderetur , quod contra Deo rebclles, & contumaces sese pariter uniuersus orbis armat tsicut autem ijs quos Deus punire voluit omnis creatura irascitur,
sic & illis, quibus auxilium praebuit omnis creatura suffragatur. M Odo videndu erit de miraculis factis circa creaturas rati nates in donis , & grati js sibi concessis , vltra ea , quae supFadicta sunt. Et haec quoque sunt in multiplici differentia . Quorum Primum dicetur de his, qui in decrepita aetate, vel sterilitate susceperunt filios, virtute diuina ut habetur ibi. Visitauit autona Dominus Sarram sicut promiserat, & impleuit quae t cutus cst: concepitque , & peperit filium in senectute sua, tempore quo praedixerat ei Duus: vocavitque Abraam nomen filij sui, quem genuit ei Sara , Isaac, & circumcidit eum octauo die sicut
praeceperat ei Dcus , cum centum esset annorum , ac quippe aet
te patris natus est Isaac, dixitque Sara, Risum fecit mihi Deus, quicumque audierit, corridebit mihi, rursumque ait, quis auditurus crederet Abraam , quod Sara lactaret filium, quem pepericet iam seni λ creuit igitur puer,& ablactatus est. EGlos. interi. Visitauit autem Deus Sarram &c. Ecclesiam,quq longo tempore sterilis suerat. Impleuitque quod locutus est dic. Per prophetas Concepitque ,& peperit filium &c. Nouissimis temporibus natus est de virgine Clarista: . saac dic. Gaudium quia in natiuitate Christi gavisi sunt pastores,e Angeli. Octauo die &c. Quia post sepi manam sabbati omnis corruptionis & immortalia talis propago tollitur. Quod Sara lactaret filium &c. Quod scilicet de corporibus sonum iam ex haustis infans nasceretur, & co tra naturam lactaret anus, & est commendatio gratis. Nicol. de Lyra. Dixitque sua dic. Materia exultationis in par
pzolis concepit supra virtutem naturae. Quicumque audierit
235쪽
corridebit mihi &c.Idest gaudebit de Dei bonitate,& maxime hoc dicitur , quia de Isaac nata est beata virgo , quae per filium suu in
gaudium attulit uniuerso mundo. Quis auditurus &c. In aetate sic prouecta, qua si diceret nullus, quia hoc lactum est diuina virtute, iupra naturam o Aug.de mirab. sacr.scrip t. lib. I .cap. I 2. Eodem fere tempore Abraae illius ex multitudine gentiu in Dei amicitiam electi, Sara sterilis uxor filium Isaac nomine iam nonagenaria peperit , cum illam usque aetatem per totum vitae suae spatium sterilis fuit, sed hoc valde conueniebat ut quoniam filius que parturiebat ipsam figuram Christi, qui ex sola virgine sine aliqua
humanae voluptatis cupiditate nasceretur, pertulit,illum non arta te qua solent iceminae parere , id est a duodecimo anno usq; ad quadragesina iam nonum annu,desinente scilicet partus officio, sed etianonagesimo anno nasceretur , desinente voluptatis desiderio i Et hoc quamuis contra consuetudinem naturae , non tamen aduersus naturam factum est; quoniam & si contra consuetudinem est,ut pariat anus,aduersus tamen naturam non est,ut in utero siminali nascatur quandoque filius.1 C Ecundum habetur miraculum ibi. De praecatusque est Isaac DoGem xs. O minum pro uxore sua, eo quod esset sterilis, qui exaudiuit eu, R & dedit conceptum Rebecchae sed collidebantur in utero eius paruuli, quae ait, si sic mihi futurum erat , quid necesse fuit concipere a , Perrexitque Rebeccha, ut consuleret Dominum : qui respondens ait , duae gentes sunt in utero tuo, & duo populi ex ventre tuo di uidentur , populusque populum superabit, & maior seruiet min xi Iam tempus pariendi aduenerat: & ecce .gemini in utero eius reperti sunt: qui primus egressus rufus erat, & totus in more pellis hispidus : vocatumque est nomen eius Esau: protinus alter egrediens p Iantam fratris tenebat ni anu, & idcirco appellauit cum lacob, sexagenarius erat Isaac , quando nati sunt ei paruuli . Glos. interi. Deprecatusq; est Isaac&c, Quamuis in Isaac promissa erat successio, tamen imple da erat procibus Dei praefinitio.
Eo quod eis et sterilis &c. Quia diu filios no fecit Ecclesia. Sed collidebant in utero &c. Quia inter parietes, Ecclesiae diuersa sei tiunt eiecti, & reprobi. Si sic mihi futurum erat &c. Quasi quid
facient nati, si sic ludiantur in nati. Pcrrexitque dic. Ad secretum Iocum, in quo quietus oraret. Duae gentes &c. Idumet, Oudaei
Populusq; populum superabit &c. Israel, & Christianus populus,
Idumeos , vel Iudaicum. Maior seruiet minori &c. Maior naturopulus Iudaicus , mi'or Christianus. Iam tempus ortinax Sc.
236쪽
xi ecclesia per Euangelium dilatetur. Et ecce gemini Non unius intellectus velamine . littorae lagis repertus est; sed carnalis,& spiritualis . Qui prius egressus &c. Literam sequens. Rufus erat&c. vir sanguinum. In morem pellis &c. Solis exterioribus assuetus. Hyspulus&c. Pilosus dicitur. Planta fratris tenebat Ac. 'Quia subplantaturus erat fratris primatum. Appellaui t eum Iacob&c. Supplantator. Glos. ord. Deprecatusq; est &c. Greg. Quae sancti orando effiaciunt, ita praedestinata sunt,Vt precibus obtineatur,nam ipsa quo que c testis regni praedestinatio ita est dispensata,vt ad hane electi ex labore perueniant,ut postulando mereantur accipere, quod eis
Deus ante secula disposuerat dare . . lMorali ter. Duae gentes ini duo populi intra nos sunt, ilicet vi liorum,& virtutum , ille minor, ille maior, plures enim sunt math quam boni, & vitia plura, vir tutibus t sed tamen populus populum1uperat,ut maior seruiat minori,caro scilicet spiritui. & vitia via tutibus praecedunt . Esau rutus, & totus ut pellis hispidus i deinde exit Iacob tenens plantam fratris. Prior enim populus Prophetarum christis auguine pollutus, peccati,&nequitiae squalore circundatuS, cuius minor plantam tenuit, quia maiorem populum minor superauit.
TErtium miraculum habetur ibi. Videns aute Dominus quod 3
despiceret Lyam aperuit vulva eius, sorore sterili permanete . Geu. 23. Et infra in cap. seq.ibi . . . dCernens autem Rachel,quod in ecunda esset,in idit serori suo ''& ait marito suo. Da mihi tiberos,alioquin moriar. Cui iratus respondit Iacob. Num pro Deo ego sum qui priuauit te fructu ventris tui pEt infra in eod. ibi. Recordatus quoque Dominus Rachelis, Gen- φexaudiuit eam,& aperuit vulvam eius: quae concepit,& peperit G 'lium,dicens . Abstulit Deus opiroprium meum, & vocavit nomen eius Ioseph dicens. Addat mihi Dominus filium alterum . Glocinteri. Rachelis &c. Qui interpretatur ovis. Nomen illius Ioseph &c. Augumentum. Nic.de Lyra. Cernens autem &c. Quia sibi erat amictio maxima, eo quod desiderabat habere filios a Iacob,de quo Christiis erat nasciturus. Inuidit sorori suae &c.Hoc in loco accipitur iiividia de proprio defectu in coparatione ad alterii non habentem tale deseerum. Da mihi liberos &c. Ex quo patex eius desiderium ad prolem, non ad libidinem . Recordatus quoq; Dominus Rachelis &c.
Hic agitur de filio naturali Rachel is, cui post multas prece de-
237쪽
uotas,Dominus dedit filium. Abstulit Deus opprobrium meu&e. De . .e Scilicet sterilitatis,quia scriptum est. Non erit apud te sterilis. Varium habetur miraculum ibi. Erat autem quidam vir de . .. d. ' Saraa, de stirpe Dam , nomine Manue habens uxorem γ' rilem. Cui pparuit Angelus Domini, & dixit ad eam. Si rilis es,& absque liberis, sed concipies, & paries filium; caue ergone bibas. vinum, ac siceram, nec immundum quicquam comedas, quia concipies, & paries filium , cuius nomen tanget caput nouarcula enim Nazareus Dei ab infantia sua ex matris utero, α ipse incipiet liberare Israel de manu Philistinorum . Et infra. Peperit itaque filium, & vocavit nomen eius Samson r creuitque puer, & benedixit ei Dominus; coepitque spiritus Domini
GloLord. Isidor. Samson habet quaedam in typum Christi,quia scilicet ab Angelo natiuitas eius annunciatur. Sic enim Angelus Lue. r.e Domini ait ad Virginem Dei. Maria inuenisti gratiam apud Deli: ecce coqcipies in ulcro,& paries filium. Naetareus quoque dicitur Samson,& de Christo dictum est. Quoniam Nazareus vocabitur. Iaberatu amson filios Israel de manu hostium, & Christus populum Mat. i . suum a peccatis eorum Aamson interpretatur sol eorti; et de Chri- a sto dictum est per Prophetam, orietur vobis sol Iustitiae, et sanitas
. Nic.de Lyra. Habens uxorem sterilem etc. In quo ostenditur impedimentum ex parte matris,ut conceptio pueri sit magis mirabiIibis. Quia concipies et paries filium etc. Gratia adiuuante naturam . Erit enim Nazareus etc. Habebit enim donum fort1tudianis,ui est quaeda gratia gratis data,pro consolatione populi , unde subditur. Et ipse incipiet liberare Israel etc. Dicitur incipiet, quia non libcrauit complete. Crevitq; puer,et benedixit ei Dominus etc. Confercndo ei donum fortitudinis.
OVintum habetur miraculum ibi. Annς autem dedit partem
unam tristis,quiam Annam diligebat. Dominus autem concluserat vulvam eius : affligebat quoque eam sinula eius, et vehe menter angebat in tantum ut exprobraret quod conclusisset Dominus vulvam eius: et sic faciebat per singulos annos, cum redeunte tempore ascenderent ad templum Domini, et sic prouocabat eam: porro illa flebat,et non capiebat cibum. Et infra. Cognouit autem Helcana Annam uxorem suam , et recordatus est eius Dominus, et factum est post circuli dierum concepit Anna, et peperit filium i vocavitque nomen eius Sa-
238쪽
inuet, eo quod a Domino postultasset eum. Glos. interi. In tantum ut exprobraret etc. Malorum enim est solatium vita bonorum carpere. Porro illa fiebat etc. Fuerunt mihi lachrym mes penes die ac nocte. Post circulum dierum etc. Anni redditum. Glos. ordin. Annae autem dedit partem unam tristis etc. Quia non habebat filios, quibus amplius daret Amas, idest Ecclesis gentium dedit parte unam, scilicetis gc am. Tristis etc. Quia concluserat Dominus vulvam eius, noncum enim aduenerat tempus miserendi eius, ut spirituali gratia foecundaretur . Et recordatus est Dominus etc. Rab. Quia Anna Dominum deuotὰ postulauit. et concepit,et peperit; sic Ecclesia per naturalem intellectu orans mysterium incarnationis corde concepit;ore confessionis genuit. Vocavitque nomen eius Samuel etc. Rab. Samuel postulatio Dei, et nomen eius Deus, quia actor scilicet natiuitatis eius, quia sterili oranti concessit filium, qui cunctis diebus in templo sibi de
seruiret.. Moralliter. Per Annam,quq concepit fgnificatur gentilitas, qui conuersa fructificauit in bonis operibus kquae dici possimi filij ipsius,quae procedunt a libero arbitrio, sicuti proles ab utero monente Spiritu sancto.
SExtum habetur miraculum ibi. Fuit in diebus Herodis Regis sIudaee, sacerdos quida nomine Zacharias de vice Abia, et uxor ' Lue. t. at Ilius de filiabus Aaron, et nomen eius Elizabet. Erant enim iusti ambo ante Deum,incedentes in omnibus mandatis,et iustificationibus Domini sine quςrcla,et non erat illis filius,eo quod essςt Eli-zabet sterilis,et ambo processissent in diebus suis: et infra. Ait autem ad illum Angelus. Ne timeas Lacharias,quonia exaudita est deprecatio tua: et uxor tua Elizabet pariet tibi filium , et vocabis nomen eius Ioannes,et erit gaudium tibi, et exultatio, cimulti in natiuitate eius gaudebunt et erit enim magnus cora D mino,et vinum, et siceram non bibet, et Spiritu sancto replebitur adhuc ex utero matris sus: et infra.
Et dixit Zacharias ad Angelum: unde hoc sciam: Ego enim sum senex ,et uxor mea procossit in diebus suis: et infra. Et factum est,ut impleti sunt dies os scij eius, et abiit ad domum suam . Post hos autem dies concepit Elizabel uxor eius , et occultabat se mensibus quinque dicens. Quia sic fecit mihi Dominus in diebus,quibus respexit auferre opprobrium meum inter homines. Et infra.
Et ecce Elizabet cognata tua, et ipsa concipiet filium in senectute
239쪽
ctute sua, &hic mensis sextus est illi , quae vocatur sterilis,quia noerit impossibile apud Deum omne verbum. Et infra. Et factum est,ut audiuit salutationem Mariae Eli Zabet, exuit uit infans in utero eius. Et infra. .
Elizabet autem impletum est tempus pariendi, & peperi
GloLinteri. Erant autemambo iusti ante Deum &c. Non corahominibus,quia in lege omni sterilis maledicta fuit, Deus enim non fallitur ut homines. Indedentes in omnibus mandatis &c. Non quod non peccauerint, sed quia per gratiam Dei abluti peccare desierint. Et non erat illis filius &c. Duae causae non habendi memorantur , ut maior appareat virtus. Exaudita est praec tio tua &c. Facta pro populi redemptione, non pro sobole,quam desperabat se habere posse . Auferre opprobrium meum inter homines Sc. Quod non opprobrium Domini. Exultauit infans in utero &c. Quia senserat aduentum Domini. Glos. ordin. Sacerdos quidam &c. Beda.Non solum a parentiabus , sed etiam a progenitoribus nobilitas Baptistae monstratur, non seculari potestate sublimis, sed religione, tales enim parentes praenuncius habere debuit , ut quasi iure naturae infusa fide aduentus Christi praedicaret. Tacharias &c. Memor Domini, cui demostratur ministerium . Elizabet &c. Dei mei saturitas. Iustiante Deum &c. Ambr. Non enim omnis qui iustus est ante hom nes, iustus est ante Deum,aliter enim vident homines,aliter Deus homines in facie, Deus in corde. In omnibus mandatis, &iustificationibus &c. Ambr. Prius mandatum, secunda est iustificatio, cum enim mandatis coelestibus obedimus,in mandatis Dei incedimuS,cum recte ,& congrue iudicamus, tenere Domini iustificationem videmur. Et non erat illis filius &c. Beda. Diuinitus procuratum fuit,ut de prouectis diuque fructu coniugij priuatis Ioannes nasceretur, ut in opinato ortu prolis,& ipsos donum Dei gratius afficeret, & caeteros stupor miraculi pareret auditui futuri Prophetae. Exaudita est depraecatio tua &c. Magis quam petisti, Rogasti enim pro liberatione plebis,& donatus en tibi praecursor. Ambro. Multa diuina beneficia hic sunt congesta primum deprecationis fructus, deinde sterilis partus . Vocabis nomen eius Io nem &c. Beda singularis meriti est iudicium quotiens hominibus a Deo vel imponitur nomen, vel mutatur, ut Abraam quia pater multarum gentium erat futurus , Abraam est vocatus, Iacob,quia Deu vidit Istaei est appellatus, Ioannes ergo interprstatur,in quo est gratia, vel Domini gratia, primo gratia sterilibus irentibus donatur : deinde ipsi Ioanni,qui magnus coram Domino futuruλω
240쪽
De Mir. Oper. Dei, Lib. II. a i r
Spiritu sancto ex utero matris replendus , postrem o si ijs Israel, quos ad Dominum erat conuersurus . Et occultabat se dic. Quia partus sui erube cebat statem ne in senectute libidini vacasse videretur . Et ccce Eli Zabet c. Beda Ne virgo desperet de partu accipit exemplum sterilis anus pariturae , ut discant omnia Deo possibilia , quae ordini naturq videntur contraria, vel non quasi incredulam cxemplis ortatur ad fidem, se credenti quae audierat ampliora replicat mystria, ut quae Deum erat paritura virgo, praecur-sbrem quoque de anu sterili nasciturum cognosceret. Vt audiuit utationem&c. Amb. Ordine naturrae prior Ellaabeth audit vocem , sed ratione Mysterii prior Ioannes exultat,quia prior sentit gratiam , quia sicut illa Maris sic iste Domini sentit aduentu. Exultauit infans in utero &c. Quod lingua non parerat, animo exultante salutat, & suae praecursisionis officium inchoat: Ecce apparet quod angelus dixerat spiritus sancto replebitur adhuc ex utero matrissus. Impletum est tempus Sc. Beda. Verba impletionis sa cra scriptura in bonorum tam ortu, quam obitu, vel actu ponere consueuit, quorum vitam plenitudinem perfectionis habere significat, ut impleti sunt dies Mariae , ut pareret, impleuit Salamonsdilicare domum, defunctus est Abraam plenus dierum , cum venit picnitudo temporis : sed contra dies impiorum , inanes , &vani dicuntur.
Nic. de Lyra. Nomine Zacharias &c. Per expressionem nominis intelligitur quod iste fuit famosus inuita, atque doctrina . Incedentes in omnibus mandatis &c. Quantum ad obseruantiam moralium praeceptorum. Et iustificationibus Domini &c. Quantum ad obseruantiam cerimonialium. Sine quςrcla &c. Quantum ad obseruantiam iudicialium, quia pacifice ad proximos se habebat. Eo quod esset Eliaabeth sterilis &c. Ita quod transii rei tempus generandi in patre, & concipiendi in matre, secundum cursum communem natur , ex quo apparet conceptio Prs cursoris miraculosa,
quia non fuit per naturam tantum, sed per naturam gratia diuina adiutam. Et uxor tua Eli Eabeth pariet tibi Sc. Tibi hoc est ex te, tamen cum virtute naturq fuit abi virtus gratis, Angelus autem loquens Ioseph de partu Maris, non dixit pariet tibi, sed pariet absolute, quia Ioseph nihil est operatus ibi . Et erit tibi gaudium &c. Mente interius. Et exultatio &c. Quasi extra saltatio. Et multi in
natiuitate eius gaudebunt Sc. Et nunc videmus quod dies eius natiuitatis celebratur etiam a sarracenis. Erit magnus cora Domino &c. Dicitur enim inter natos mulierum non surrexit maior Ioane Baptista. Ego sum senex, &vxor mea&c. Tempus generandi