장음표시 사용
101쪽
his ei vilibus, eodicillis quoqne admiserint, licet testamento oonfirmatis 3 Graviter porro serebatur , D sum praesertim legatorum , qui frequentissimus hahebaliae, testamento dumtaxat approbari ; homines enim quum e vita decedunt, magis de pluribras bene mereri solent, qoam ut hereditatem iani relinquant heredi ; incommodum autem videbatur toties testamenta condere , quoties recordamur , quem a moere benefleto , quum quotidie amicorum cogitatio nobis osseratur. Itaque iurisconsultis, qui tam varios etiam legandi modos invexerant , haud dissicile fuit modum quoque exeogitare , quo salva legis subtilitate , si non hereditatem , legata saltem , celeraqMe huiusmodi , ut tutoris, ac li- heptatis dationes quodammodo ad codicillos transdocerent sine expressa legum onensione , quemadmodum meditati sunt in fideicommissorum introductione ; at que quum viderint , non secus rem posse expediri , nisi ad fictionem confugerent, satis habuerunt, si legata relinquerentur in codicillis , qui tamen testamento essent confirmati , ea nempe obducta iuris fietione, quod ob comprobationem codicillorum in testamento factam perinde haberi poterat, ac si legata ipsa relicta essent in testamento ; nam qui laslamento cavit , se valere velle quod in codicillis scripsisset , aut scriberet . quasi videretur in ipso testamento legata dedisse. Qtio sane respiciens Tryphon incis a diserte ait, codicillorum confirmationem quoddam eorum prineipium in testamento redolere. En quomodo consulti vium aperire crediderunt, qua iuris rigore declinato codicillis permitterent legatorum dationes ; qui enim semel intestamenti consectione eam clausulam adiiciebat , se
nempe valere velle quod codicillis relinqueret, id satis habebatur, ut quo magis vellet, tot codicillos faceret , quot legata praestari iussisset ; quum facile es- a L. ia. s. S. de eaptivis, et postlimino reversia.
102쪽
set, quo magis placuisset, seribere eo die illos, tamquam
FI. Inquies fortasse, quid unquam opuε esset novis fletionibus laborare, ut reete legata in codicillis scri-herentur , quum hi sive confirmati, sive non confie- mali , aeque testamenti partes haherentur , iresque ex illo caperent 7 nonna quod parti scriptum est videri poterat, ac si in toto seribatur Z At prodentes aera leviderunt, ex illa communi codicillorum regula, quod partes testamenti intelliguntur , non recte confici , in toto aeriplum videri, quod parti scriptum est ; nam falso dixeris, parti necessario convenire, quod toto tri-huitur. Aliud quidem est , quid tamquam partem totius consideratum, sequi oportere iras, atque Potestatem illius, aliud parti adseribere quod in toto residet; nec idcirco pedibus tribuemus , quod integro corpori convenit, licet Pedes, ceteraque corporis membra vim ex toto capiant , indolemqcie illicis sequantur. Itaque eodicilli tamquam partes , seu testamenti appendicea
considerati, id unum important, ut ona cum testamento, vel consistant, Vel concidant; attamen non in
de consequitur, scripta in illis haberi , tamquam si scripta essent in ipso testamento. Enim vero , ut vidimus, qui arguit testamentum, codicillos qnoque improbara intelligitor a); qua de caussa aeque repellitur tamquam indignus ab hereditate, ae a relictis ici co- diei liis ; quum pars, quae in toto comprehenditur, no-
cessario sequi debeat naturam totius. Atqui salsos tantum dixerit codicillos, non ausertae et hereditas ex
testamento bὶ; nam qui partem improbat, totum im probasse non videtor , ideoque quod parti tantum tribuitur , toto adscribi nequit. Quoniam ergo , quod
dieilli considerarentur , tamquam paries testamenti , interri non valet , seripta in illis perinde habe- a cit. l. s. s. a . de his, quae ut indignis ate.
103쪽
r , ac si scripta essent in testamento , ali uri sane luris Principium , peti oportebat , quo huic fictioni locus esset. Hanc porro repetere existimarunt Consialti ex illorum eo firmatione in teεtamento facta , ut ita colligi posset , data in codicillis confirma in is videri , tamquam si data essent testamento : qui enim testamento codicillas confirmat , sive scriptos sive scribendos , perinde haberi poterat fictione iuris , ac si revera relicta in illis in testamento ipso scripsis set ν quo quidem confirmationis colore admiserunt in confirmatis dumtaxat tegata , celeraque verbis directia concepta praeter hereditatis dationem, utpote quae ex alio auris vitieulo transferri non potuit in eodicillos, ut iam ostendimus; atque admisso hoe principio , fideicommissa quidem constare poterant in quavis non solemni voluntate ; legata vero in codicillis tantummodo testamento colafirmatis. VII. Quod hactenus extraximus ex intima artificiosaque iurisconsultorum arte planum fiet in exponenda eorum doctrina, quam diverso modo aecommoda runt codicillis confirmatis , atque non confirmatis. Primo quidem se offert Scaevola, qui loquens de legulis in codicillis relietis, ae proinde les lamento confirmatis, hanc iuris regulam proponit a). Codicilli pro parte restamenti habentur, OBSERVATIONEM 'UE , ET
LEGEM IURIS INDE TRADITAM SERVENT
Quod acilem sint pars testamenti, commune hoc fit omni-hus eodieillis ad lealamvintum pertinentibus f sed quum dixit, eos servare observationem et legem iuris inde traditam, hoc sane spectat confirmatos , de quibus in proposito erat sermo ; ex huiusmodi enim regula Sabiniani, Ut Scaevola refert, colligere volebant, Ut relieta in codicillis confirmatis adeo testamento ipso inesse viderentur, Ut quoad omnes caua,as eamdem Prorsus iuris lesem servarent, ae si re era in testamensa) L. i. . de iure eodicillorum. Tom. V. i5 Duilirco by Corale
104쪽
tit qMaecumque in his scribentur, ρerinde haberentur , ac si in t stamento se tota essent. Loquitur hic qui indem Iulianus de codicillis confirmatis , ot liquet ex exemplis , quae statina subdit, nempe de libertate di recta iis relicta . quod sane ad non confirmatos referri nequit. Atque hoc ius singulare vocat ; propria enimi iis regiala in confirmatis haec erat . ut seripta in illis perinde haberentur ae si seri sela essent in testamento, quod irae non nisi ad confirmatos dumtaxat peristinebat ; qnum ob eorum confirmationem in testamen. o factam locus adesset finiusmodi in is fictioni. Quin illud ius singulare codicillorum satia demonstrat, I uoliani sententiam confirmatos tantum spectare ; in codicillis enim non confirmatis , in quibus fideicommis, dumtaxat relinquiantur , non tam de ita re quaeritur , quam de nuda relinquentis voluntate co), ut infra manifestius apparebit. VIlI. Ex hoc autem sing citari iure , quod ad con- se malos tantum reserebatur, prodiit ex consequenti, iat quoad relicta in huiusmodi codicillis non tam spe
claruior tempNs, quo revera conficerentur, quam lem
pus consectionis ipsius testamenti ; ut enim discimus ex Tryph onino d) , ipsa codicillorum confirmatio in -testamen tu saeta quoddam redolet eorurn principi iam ;ideoque magis est , ut tempus testamenti spectetur , quam ipsorum codicillorum. Quod tamen sequentibus exemplis illustrabitur.
a) Vide Cuiae Ism tract. a. ad Asricanam ad est. l. a
b) L. a. I. I. eodem. c Ulpianos tit. ab . do fideicommiss. I. I. ,
d cit. l. ia. S. b. de captivis et postliminio reversis.
105쪽
Primo, iure civili eant circi erat, libertatem quidem
servo proprio directe legari posse ; alieno vero non nisi per fideicommissum a) : at si testamenti tempore servus testataris suisset, codicillorum vero tempore alienus, quibus directe libertas scribatur , Iulianus ait, eam nihilominus valere b quia etsi codicillorum tempore esset alienos, confirmatio tameta in testamento habita , quum servus testatoris fuerat, em ciet quidem , ut recte libertas directa data videatur, tam inquam ex testamento c). Contra , ut idem Iulianus subdit, si qDum testamentum fieret, servus alienus esset, codicillorum vero tempore testatoris , quibus libertas directa relinquatur , inutilem esse ait dationem Iibertatis; in iis enim, quae codicillis confirmatis scribuntur , tempus testamenti, non codicillorum specta udum; ideoque in prima specie valet legatum, in altera non item. IX. Secundo, perspicni iuris est, codicillos seri plosa captivo inutiles prorsus esse , quom is testamenti factionem non habeat: attamen si quis in civi lata testamentum secerit , quo codicillos confirmet , deinde captivus acripserit codicillos, indeqoe postliminio re- ersus decesserit, tum ait Tryphoninus codicillos valere; propterea quod etsi iure subtili videretur hoc casu attendi non debere confirmationis tempus , tamen quum decesserit in civitate restitutus , aequum videbatur eum considerari, quasi captivus numquam fuisset codiculi, inquit d) , si quos in tempore captivitatiδ 3cripserit , non creduntur iure subtili confrmasi
a Caius, i t. lib. R. tit. 7. S. 8. bὶ Cit. l.I. S. a de iure codicillorum. c) Cuia eius in lib.57. digestorum Iuliani ad cit. I. s.
recte animadvertit, ex hac Iuliani sententia negationem delendam esse , ut ita consentiat cum posteriori opposita specie , qua contrarium statuitur.
D cit. l. 1 a. i. b. de captivis, et Possimi uis reversia.
106쪽
testamento , quod in esiastate fecerat ; sed nee Meteom missum ex his peti potest , quia non sunt ab eo tacti . qui testamendi factionem habuit. Sed quia meram princ*ium sortim in civitate constituto motis factum est, id est in testamento eo rmatio codicilloriam ; et is postea reversus est , et post Iiminio ius sutim recepit , humanitatis rationi congrtium est , eos codicillos ita avume ectum habere , quasi in medio ntilla captiυitas intercessisset. Et quamquam Marcianus sa tradit spectari, non debere tempus confirmationis. ubi codicilli fiant ab eo , qui desierit habere factionem testamenti , nihilominus in hae Tryphonini specie , qua testat Od postliminio reversus decesserat, quemadmodum testam eu- tum reconvalescit , ita et benigna ratione inductum , codicillos quoque valere tamquam confirmatos ante captivitatem , licet in captivitate conlaetis iure subtili , ut ait , confirmatio non prodesset. X. Tertio quaerit Paulus b , si quis testamentum fecerit, et coclieillos confirmasset; deinde adrogandum se praebeat, et ibi fecerit codicillos; demum emanci- Patus decedat, an huiusmodi codicilli valeant 7 Plane etsi in hae specie testamentum irritum fiat iure civilia latus mutatione , ob minimam nempe uapitis minutionem , iure tamen praetorio peli potest bonorum possessio secundum tabulas , dummodo testator sui iuris essectus declaraverit velle mori eodem testamento iuxta Papiniani senteni iam sc) , secundum quam accipiendus est hic Pauli locus , ut recte animadvertit ei. Cirillus d; . Quoniam ergo huiusmodi te flamentum, praetoris quidem beneficio constabat, dubitabatur, an codicilli constemati ante adrogationem , a L. . de iure codicillorum. M L. 8. I.S. eod Em. O L. II. S. a. de honorum possessione Secundum tabulas a
107쪽
sed facti tempore, qtio testamen ii saetionem non haheret , valerent. Et Paulus valere respondit, non secus, ac Tryphonino visum est: ni miram quod in eo dicillis confirmatis tempus confirmationis spectetur. Nec refert, testatore in eodem statu non manente eius testamentum sublatum videri iure civili, quasi nee codicilli consistera valeant sine testamento, nam salisast, iure praetorio effectum suum habere per honorum Possessionem secundum tabulas. Quod quidem alio exemplo Paulus comprobat ; nam etsi, inquit, postumus natus riaperit testamentiam , et decesserit , nihilominus eodicilli Dalent, quia hoc quoque casu praetor dabat possessionem honortim secundum tabulas a . XI. Demum si testamento quis servo legatum dederit, et deinde codicillis confirmatis eidem detur liber. tas, quamvis iure civili inutile videri possit legatum; servo enim proprio nequit Iegari sine libertate b); tamentitile esse dicemus , ait Paulus se), quasi ab initio constiterit legatum. Etenim libertas data codicillis confarmatis perinde habebatur, ae si scripta esset testamento; ac propterea relata libertatis datione ad Mempus testamenti , una cum legato libertas quoque data videretur. Ex hactenus adductis iuris locis manifestissime apparet, quo respexerit in codicillis confirmatis ea iuris fictio, ut nempe seripta in illis haberentur , ae si scripta essent in testamonio et quum posita huiusmodi regula, per consequentiam laetum sit, tempus testamenti , sive confirmationis spectari, quoad relicta in illis , non item codicillorum. XII. Uerum quoniam hoo iuris principium , ut nem pe ita eodie illis confirmatis testamenti tempus specta. retur , Veluti profectum non e re ipsa , sed mera iu-
aa. de iniusto , rupto , irrito laeto testamento. b L. 76. in fine de heredibus instituendis L .. o.
M Cit. l. s. l. s. de iure eodieillorum.
108쪽
ris fictione sustentatum, saepe plagnaret vel eam sequitatis ratione, vel cum aliis iuri civilis reguli , su-ctum est propterea, ut noti ita late perdueeeetnr, sed suis finibus contentiam, non D lira progrediebatur , quam res serret, ne fictionibtis offenderetur iii solida iuris, vel aequitatis principia; quia in interdum minus liceret confirmationis tempus inspicere, sed magis codicillorum. Hi ne tradit primo Marcianus, relicta in codicillis non referri ad tempus consternationis , si si-ant ab eo, qui quoquo modo habere desierit testamenti factionem ; obstat enim certa iuris regula , quod cuitos testandi interdicitur, potestas quo irae negatu considiendi codicillos : QUAEDAM, ait sa), non referun
tiar ad confirmationem codicillorum, Deluti si ante caρfi-νitatem quis codicillos confirmaverit , et in cuρ ioitate eodicillos seribat, nam non DaIent. Idem est , si aliquo modo ius testamenti faciendi desierit habere . Nee refert eos confirmari, antequam testamenti lactionem amiserit et codicilli enim ad testamentorii Dcti , sine illo consistere nequeunt; qui autem ante flatras inlatationem scripserit testamentum , deinde capite minui cis decedat, intestatus quidem moritor bin; ideoque nee eodie illi valent , etsi fuerint confirmati in testamentoneto ante capitidi minutionem, quum sublato penitus testamento, codicillos quoque concidere necesse sit. Quod si testamentum convaluerit vel civili, vel praetoris iure , propterea quod antequam moriatur , pristi-nnm statum recuperarit, tum demum uti et testamentum , ita et codicilli reviviseunt , licet codicillos fecisset tempore , quo erat capite minutus , ut didicimus
ex Tryphonino c , et Paulo dὶ ; considerantur enim, a L. 7. de iure eodicillorum. hὶ L. 6. I. b. de iniusto, rupto , irrito facto testa
Q Cit. l. ia. S. S. de eaptivis , et postliminio reversis. d) Cit. l. 8. I. S. de iure codicillorum.
109쪽
tamquam si in medio nulla flatus mutatio interces
XIII. Praeterea . sequitur Marcianus, in illis , quae non tiιris, sed saeti sunt , non est perinde habendum . quod codicillis , atque , si tibi confirmatio , scrinium
esset. Veluti si ita in codicillis scriptum erit : Destem, quae mea est : codicillorum te tis vectandum , non quo confirmantur. Item : si Titius vivus est; Dei: si tot
annis est : codicillis legavit Seio , tempus codicillorum , non quo te ore fit testamentiam , Nectandum. Et quidem quod proficiscitur ex dictione iuris , accomodari nequit iis, quae merum facium respiciunt; ideoque
Ite et testamenti tempore vestis aliena fuerit, salis est, eam esse testatoris tempore eodie illorum ; cessat enim
consi emationis regula in iis , quae saeti fiant , non iuris. Item, si ita codicillis legetur: si Tuius vivit , velai tot annis sit, quam talis conditio ad laetum pertineat , non testamenti sed codicillorum tempus spectatur. Atque hine quoque intelligimus iurisconsultorum dexteritatem, qui excogitaverant quidem sic tiones, ut legis rigorem declinarent; attamen ubi quid considerandum esset extra tiaris vinculum, quod quidem in
facto consisteret, iterum revertebantur ad rerum sim
Plicitatem quacumque fictione sublata. xlv. Aequi talia quoque caussa interdum laetum est, ut cessaret regula confirmationis vel in iis, quae iraris essent, recteque lavo lenus scripsit a z omnis do nitio in iure civili periculosa est; sta iam est enim , ut non subverti Rosset. 0aippe aequitatis rationi adversa tur, eamdam iuris regulam perpetuo servari in ianta faciorum varietate , qua eam sequi nota possiamus εqn in ossendamus in praecipuam aequi , reelique nor mam. Quod autem ad rem nostram pertinet, sequentibus exemplis manifestabitur. I. lege Aelia Sentia cautum erat, ne testator, qui creditoribus non sit sol -
110쪽
vendo, testamento manumitteret , praeter quam unum servum, quem et instituat heredem ain. Finge modo . eum solvendo non fuisse tempore , quo condidit testamentum , at solvendo quidem esse eo die illorum tempore, qui hus libertates dedisset: quaerebatur, an ob codicillorum confirmationem relatis manumissionibus , ad tempus testamenti , in legem incurrisse videm Petur, ita ut manumissiones non constarent 8 Respoudet Iulianus b); eum , qui codicillorum ten ore Sol en do sit, reele tibertatem dare ρlacnit, quam Dis testamen ii facti tempore soluendo non fuerit. Etenim aequa ratio non patiebatur , ut iuris fictionibus manumissiones tollerentur, quarum quidem savorabilior est caussa. Pari ratione quum eadem lege Aelia Sentia veta retur minoribus xx. annis manum illere, nisi vindicta,
iustaque caussa apud consilium probata e); si quia maior qNidem xx. annis codicillis libertates dederit ,
qnos ante testamento confirmaret , quiam minor xx.
annis esset , an idcirco liber lates conciderint Z Et imperatores Severus, et Antoninus ratas eas haberi rescripserunt d) : si codicillos maior xx annis fecisset, con firmationis tempus libertati non nocere certum est z ne e vim ροtestas iuris, sed iudieii consideratur. Polior quidem est caussa manumissionis , quam confirmationis regula ex fictione iuris prosecta, qua reseruntur codicilli ad tempus testamenti, ideoque hoc casu nee attenditur confirmationis tempus , sed ipsorum codicil
XU. Deinde si miles testamen lum secerit , codicillos vero post militiam , hi qci idem lio et tegia mento confirmati , tamen ius commune sequuntur, non militare, ne spectata confirmationis regula ulraque testandi
sa) L. 27. qui, et a quibus manumissi ete. bin L. i. de in rc codicillorum. e Inst. lib. I. lit. 6. s. i. d) L. I. C. de lesta me talaria manumissione. Disitigod by Corale