장음표시 사용
91쪽
hebat , sed decessit tempore, quo alter filius iam naistus esset ἔ codicillos quidem , inquit ἰ non e v. nuissa agnatione postumi, sed quoad relicta in illis partem dimidiam tantummodo praestabit ille filius , ad quem
codicilli scripti erant ; non enim postumus praeteritus compelli potest ad praestalionem alterius medietatis , veluti non consideratus a testatored quum codicillos conficeret. Altera est, si decesserit duobus filiis relictis, ctuum tamen putaret alterum eorum praemortuum; idemque hoc casu respondet eadem ratione: nisi quot Marcellus autumabat omnia praestari debere a filio, ad quem scripti essent codicilli r Ulpianus vero partem dumtaxat, Quod autem pro parte praestari non poterit, nihil debebitur . Is , qui unum sitium habs bat , inquit Consultus , quum codicillos ad ecim εcripsisset, decessit intestatus herede eo , et quem Postea procreavit. Agnatione sui heredis nemo diaerit, codicillos euanuisse . Igitur si nihil tum de postumi veravit , et codicilli non evanescent, et quae relicta
sunt, pro parte dimidia filius, ad quem codicillus μ-ctus eat, solsere compellitur , nora etiam ρOstiamus.
Sed et si codicillos reliquisset duobus superstitibus fl- Iiis decedens, quum putaret, alterum ex his prius ascessisse; simili modo dici potest, omnia perinde debere filium , ad quem scr*ti sunt codicilli, atque si satias heres eaetitisset patri : t Ulpianus notat immo dumtarat partem debet. Eorum tamen, quae stro Pa re praestari non possunt, nihil eorum praestandum , quoniam illi non fuerit filio ablaturus , nisi solum putaret successorem sibi futurum. Itaque ex apertissima hae Consulti sententia quisque videt, agnatione postumi numquam rumpi codicillos ; licet relicta pro parta dimidia ab altero successore praestabuntur, non item a Postumo, ad quem non sunt scripti codicilli ; ideo inque diversum est quaerere, an testamentum ita codi cillos transformatum penitus evanescat aguatione Postumi , an a postumo relicta debeantur, quamqua MDisiti sed by Cooste
92쪽
quoad utramque quaestionem definitio satis 3 perte appareat ex libris iuris. XI. Tettia est , an e Iausula eo dicissaris emeere possit, ut praeterito filio in testamento , aut in insta exheredato , consistat voluntas in vim fidei eommissi, veluti ex codicillis ab intestato 3 Quicquid pragmatici garrint, perspicuum est ex duobus iuris locis volontalem omnino evanescere , nec locus erit successioni quasi ex eodicillis ab iotestato. Hoc qui-ctem aperte notat Paulus in Scaevolam sa) , et malitiastiua comprobat claudius in eumdem deae volam hia verbis by Nec fideicommissa ab intestoto deben-rur ab eo , cuius de in osscisso restamento coostituisset, quia crederetur quasi furiosus testamemum facere non
potuisse: ideoque NEC ALIUD QUID PERTINENS AD SUPREMA EIUS IUDICIA VALET. Et qai
dem clausula eodicillaris apta est ad transformanda testamenta in codicillos , vel quum solemnia non sint , Tel imperfecta, ut prinoi pio animadvertimus; attamen nequit emeere, ut constet voluntas in ossiciosa, Nam qui filium iniuste e Sheredat, vel praeterit, non sanae mentis misse videtur: qui autem tamquam furiosus considerat Hr. nec testamentum, nee codicillos recte conscribit ἔ ideoque nequit consistere furiosi voluntas ex qua is successionis specie sive er testamento , sive ex codicillis ab intestato. Et quoniam per clausulam eodieularem nil aliud testamenta exhibere valeant, nisi codicillos ab intestato, ubi eonsultus negat deberi fidei. commisSa ab intestato relicta ab eo cuius iudicium
de inofficioso argui iur , satis liquet, hoc superari non POsse 2 clausula eodicillari; quum ipsi codie illi ab intestato penitus evanescant sc . a in L. 33. de inossietoso testamento,
M L. 16. de limatii, S. O Vide cuiaeium ad i. as. qui testamenta lacerepo sunt. Diuili od by Cooste
93쪽
XII. Quarta demum huic consequens est, ni mirram si instituta a fratre turpi persona testamentum inofficiosum dicatur , quod tamen per clausulam converti queat in eodicillos. Cuique patet, eamdem esse iuris rationem in hac specie ; . ideoque ne frustra in re certa amplius laboremus , quicquid dictum est de ici officioso testamento per praeteritionem, aut intrastam filii exheredationem , accomoda lue inofficioso testamenta persona turpi instituta ; quum aeque testator
veluti suriosus iure habeatur; ideoque nec codicilli ab
XIII. Pudet descendere ad cetera quaestionum capita ex rabularum ossicina prosecta; veluti quid iuris sit. si elausula concepta sit per verba praesentis temporis , puta: si non valet uti testamentum ete. vel futuri : si non valebit , aliaque huiusmodi , quae sane vel extranea sunt, vel salso reseruntur ad clausulae naturam , nee nisi ridiculis verborum captiunculis pertractantur; quum alioqui satis sit exposuisse sinceram illius potestatem, qualis ex limpida iuris doctrina proficiscitur. Uncim tantummodo lite ultimo loco monuerim , nimirum quod etsi iure pandeetarum testamentR non solemnia transformari poterant per clausulam in eodie illos, novo tamen imperatorum iure quam codicillis solemnitas quoque adiecta sit, liρ et a testa meatis diverissa, ut sequenti capite laticis ostandemus, necessario proinde consequitur , iure novo clausulam non secus vim suam experiri, nisi in testamento saltem adhibeantur ea solemnia , quae in codicillis exiguntur, quod
sane communiter receptum est, nostrisque moribus utimur.
94쪽
μ iuris norma aeque accomodata omnibtis m-dicillis ad testamentum pertinentibus ad diseferentiam codicillorum sine testamento.
I. Uaeianos de iure eo die illorum ab intestato, sive
eonsiderentur facti sine testamento sive testamenta ipsa in illos transformentur per clausulam codicillarem; praestat modo , ut ad eos codicillos, qui ad testamentum pe tinent, accedamus. Quum autem codicillorum, qui ad testamentum fierent, tres modos Paulus distinxerit , ut vidimus : nimi rom aut testamento confirmatos in laturum, aut in praeteritum , aut non confirmatos, quum nempe per fideicommissum conciperentur ἔ antequam ad huiusmodi peculiares modos descendamus , quatenus inter sese discriminantur , opportunios duximus hic prius animadvertere genera,em iuris normam omnibus communem , quaeque eos Prorsus distinguit a codicillis sine testamento. II. Traditum est, omnes codicillorum species adtestamentiam pertinentes, sive anteriores, sive posteriores sint testamento, sive in eo confirmati, sive non confirmati, Uno iuris principio haerere, ut nempe considerari debeant, tamquam testamenti appendiculae, atque sequela. Quo factum, ut iurisconsulti
unam, eamdemque regulam omnibus constituentes ,
ita loquuntur: eos quidem partem testamenti intelligi a , ius testamenti seqtii bin , Diresque suas eae Is alamento caρere debere ). Ac sane eo vertitur discrimen inter hos codicillos, ac illos sine testamento: a L. ii. testamenta quemadmodum aperiantur b) L. 16. de iure codicillorum. e) L. S. S. a. eodem. Duiligod by Corale
95쪽
hi enim quum scita viribus subsistant , vicem proinde exhibent testamenti , ac codie illi ad testamentum
laeti adeo considerantur tismquam illius partes, ac sequela , ut necessario ius tus lamenti omnino sequar
tur. Hinc cles titulo , iniusto , rupto, irrito facto te-Mamento, statim et codie illi una concidunt; tum quia descit id , unde vires accipiant , tum quia dum totum ruit, et partem corruere necesse est. Postquot
ergo modis fieri potest , ut caussa tus tali ad inleslati Caussam devolvatur, totidem ut codicilli ad testamentum facti ipso iure deficiunt; ut enim Paulus inquit a): ad testamentiam autem , qti Od quoquo temporσfecisset, pertinent codicilli , et tit manifestius dicam, intestato patre milias mortuo nihil desiderant codicil-Ii , sed υkem testamenti eaehibent 2 testamento autem facto itis sequian tir eius b . Dixi comm Mnem hanc regulam esse codicillis testamento confirmulis , tum non confirmatis ; idcirco scripsit Icilianus sc): Testament facto etiamsi eodicilli in eo confirmati non essunt , Uires tamen eae eo Cayient. Denique si eae testamento hereditas adiis non fuisset, fideicommissum eae hiatus modi codieillis ntillis momenti erit. III. Ex his consequitur, ut qui falsum testamentum diaerit, nec obtinuerit, sicuti repellitur ab hereditate , tamquam indignos, ita a relictis quoque in codicillis licet testamento non confirmatis: stui principale, ait Paulus d), testamentum arguit, et a secundis tabusis repellendus est, item a codicillis ad testamentum factis , Iicet non consirmatis. Etenim qui totum improbat , et Partem quoque improbare videtur; ideoque si repellitur tamquam indignus ab hereditate , necessario et repellendus est ab relictis in codicillis, etsi hi non fuerint
d) L. S. I. i . de his, quae ut dignis etc.
96쪽
testamenio confirmati ; nam sive eonfirmati , sive non confirmali partuq aeque testamenti intelliguntur . eius quo ius sequuntur. Contra vero, qui partem tantum improbat, totum improbasse non videtur I pars enim Olo accedit, Hon contra : ideoque , ut recte definit
Papmia nos a) : Heredi, qui falsos codicillos esse diae .
nequo obtintiit, hereditas non aufertiar , quia ira non vi - . deatur improbasse testamentum , qui codicillos tantum arguat b . Quara utcumque codicilli conficiantur testamento sacto, ae irae semper ex ipso testamento virea capiunt, eiusque partes Omnino considerantur.
S. X. Puo iure distinguebantur codiciIli testamento
consirmati a non consirmatis. I. erspecta genstrali regula de codicillis ad testa. ment om pertinentibus, proximiam est, ut accedamus ad ius uniuscuiusque pectiliare, servata ea faciliori methodo , qua rectius petiei rare possimos in abstrusiores iuris tonsultorum sententias proditas de vario horum codicillorum iure. Atque ne ebrum confusione involva muri consulto duximus hic primum perpendere diversam inris rationem in codicillis confirmalis , ae non confirmatis testamenio ; quippe qui qDodammodo interae se opponunt Dr; deinde sermonem nectemus ad codicillos confirmatos, vel in praeteritum, vel in su
II. Quod autem spectat confirmatos ae non confirmatos testamento , res non ita expedita est, ut ex libris iuris primo veluti aspectu cognosci possit. Tribo a L. I S. eodem. Ib) Vide Culaetum in lib. 6. responsorum Papiniani adcit. l. I b. de his, quae ut indignis etc.
97쪽
nianus quidem , cui in mentem venerat veterum gententias ita colligere, ut non viderentur omnino dissentire ab nova imperatorum voce , plurima sane Vel ah stulit , vel resecavit ; atque hae in re potissimum vel non integra prostant, vel adeo conrasa, atque permixta, ut clime illimum sit. qciae vel dispersa sunt in Io. cum suum collocare, vel mutila ali nude petere, omniaque clemum complecti sub certa iuris regula. plane inter doctiores interprete vel summus Cui acius, qui plenios egit clo huiusmodi codicillis a) , nec integre, nee
fortasse salis distincte rem tenuit; quae sane Cui. cioni
ipsum desiderabat diligentiorem. licet nihil Proserat,
qriod tantum virum nou deceat. III. Per eodicillos testamento confirmatos intelligebant veteres, ut sopra in uia imUs , eas minus solemnes Voluntates, quarum testator meminisset in testamento. sive ante, sive post testamentum ipsum conficerentur; Puta si testator testamento dixisset et quos codicillos feci , aut fecero , reliquero , Scrises ero , Ualere Dolo ἔ cou tra per non confirmatos, quorum nulla haberetur mentio in testamento b . Quicquid autem Boeli merus temere scripserit de iure horum codie illorum , ut suis locis opparebit, iampridem doctiores animadverterunt insigne quoddam inter illos diserimen , quo maxime inter se se opponerentur. Hereditas quidem etsi dari non poterat , nisi in solemni testamento , verbisque imperativis, legata tamen, atque fidei es m missa rueta relinquebantur in voluntate minus solemni, sive in codicillis , ea tamen lege , Ut legata , dationes tutelae , ac libertates directae recte scriberentur in codicillis testamento confirmatis dumtaxat , alias non valerent e fidei commissa vero admittebantur etiam in non confirmatis. Hanc sane discriminis rationem utcumque Tri-
a Trael. I. ad Africanum ad i. I i. et I S. de iura eo dieit lorum.
98쪽
' . . . si Ihonianus In veteris stir Is collectione obvolvere studue rit , ne ius vel ra codicillorum a novo prorsus dissentiret , nihilominus salis apparent eius vestigia ex libristiaris , quippe quae lolli omnino non poterant ab iuris- Consulto rutu seriptis, nisi eorum doctrina de codicil lis penitus evellere Ur. IV. Ad primo tibi mentio legato rom habetur , gae pisai me legirtius id factum in eodie illis confirmatis sa); ubi vero fidei commissorum, tum vel codicillorum tantum, vel epistolarum nomen magis usurpatum bὶ. Item Ulpianus aperte sat eicie, tutelae dationem non nisi testamento , vel codicillis testamento confirmatis relinqui potuisse : testamento , inquit ein , datos tiatores acc*ere debemus etiam e , qui eodicillis testamento confirmatis, scripti sunt. Quod si tutor daretae in codicillis non confirmatis , inutilis erat datio iura civili ex Modestini sententia; constitutionibusque principum inductum , ut non secus consisteret , quam sin consulari potestate confirmaretur; Si pater, ait dὶ , in codicillis non confirmatis dederit tutorem , aut cura
rorem , tum P UOD DEFICIT, REPLERI A CON
SULARI POTESTATE constittitiones conceaserunt νσι secundiam mentem confirmari tutores. Praeterea libertates , quae vel directe, vel per fideicommissum relinqui poterant, primae in confirmatia tantum, alte rae ita non confirmatis, et eodicillis ah intestato con stabant : Libertates direetae, idem Modestinus e) , et re/tamento , et codicillis testamento congrmalis recis dan-
a vide l. 5S. I. S. et t. ii. S. a. da legatis S. L I8. de
anni is legatis , l. Si. do legatis i. et passim alibi. b Uida l. 7 o. et ult. de legatis. a. l. 7o. ad s. e. Tre bel. l. So. S. Di t. de adime udis legatis l. 57. I. 1. et t. 78. S. I. de legalis S. c) L. S. de testamentaria tutela. d) L. i- S. I. de confirmando tutore. se L. .o. de manumissis testamento. Diuili co by Gorale
99쪽
euro Fideicommissae si ab intestato, et eodicillis nomron rmatis relinqui possunt. Verum quod in pande-etaram libris colligere licet ex peculiaribus quibusdam .ententiis, quae sana de Triboniani manu effugerant , mantistissime habet ne ex scriptis iurisconsultorum , quorum supersunt fragmenta , Ut nullus omnino dubitandi locus relinquatur. Ita Caius aὶ : Legatum Aereodicilliam relictum non valet, nisi codicilli restamen lofuerint consirmati ; fideicommissum Nero etiam si testamento eodicilli non fuerint confrmati, nihilominias debetur . Quid apertius Z Idem repetit Ulpianus b) :
Fideicommissum , et ante heredis institutionem , et post mortem heredis , et codicillis etiam non confirmatis testamento dari potest , licet legari non 'ossit ;et Paulus c) : Codieillis , qui testamento consirmari non sunt , adscriptum fideicommissum iure debetur. Q ninimo sicuti legati datio , ita et eius ademtio nec scribi poterat, nisi vel testamento , vel codicillis testamento confirmatis: Legatum , Ulpianus in inquit d , quod datum est adimi potest, νel eodem testa
mento, vel codicillis festamento confrmatis ad disserentiam fideicommissorum, qnae Dii recte relinqnebantur in quavis supremae Voluntatis specie, ita et tolli poterant. Mirum autem est, in re tam aperta Bohenierum
penitus coecutisse ; quum credidit e), origine quidem
so a codicillos non secus constitisse , nisi confirmatos testamento; sed postmodum remissum, ut relicta quo- qcio modo conciperentur, consisterent etiam in codi-eillis non confirmatis. Ei enim utcumque principio nil relinqui posset in codie illis, nisi essent testamenio confirmati, ut vidimus ex Plinii testimonio , aucta qui a) Init. I. I. iit. 7. de fideicommissis S. 8. b) Tit. ab . de fideicommissis S. S.
d) Tit. a. . de legatis ς. 29. e) Cap. i. I. ι i. suae disputationis.
100쪽
dem benigna fidei eommissorum ratione perspicuum est ex relatis i uris locis , laetum esse discrimen inter eou- firmatos , ae non confirmatos; ut quicquid verbis directis, sive imperativis, praeter hereditatis dationem, relinqueretur confirmatis dumtaxat ; verbis vero precativis , sive per fidei commissum , vel in non confirmatis valeret. Quod sane ius tamdici perduravit, quam-dio 1 telit disserentia inter legata , et fideicommissa, ut capite sequenti Ostendemus. V. Verum quid caussae est, rat legatorum datio, et ademtio , tutoris datio , ac libertates directae non conatarent, nisi codicillis confirmatis, fidei commissa vero in non confirmatis recte scriberentur , quam alioqui omnes codicilli ad testamentum perlicientes aeque haheantur tamquam illius partes, viresque suas ex testamento capiant 7 Quorsum spectat haec tam varia iuriseixilis ratio, ut quod relinqui vellet verbis directis, sive imperativis, necessario scribi debuerit in eodicillia
confirmatis, non item quod cavebatur verbis precati visi Meminisse hic oportet quae supra monuimus de nova veluti testandi ratione Angusti aevo inducta per codicillorum, ac necessarium fidei commissorum ratio nem longo distincta, atque diversa ab veteris iuris observatione , quae manaverat ex lege decemvirali; quae que rigorem legis teneret, dum in illa aequitatis ratio, ac simplicior relinquentis consideraretur voluntas. Verba quidem directa in supremis ex lege erant , nee proinde ex illius rigore quidquam relinquera liceret imperativo modo, nisi solemnibus tabulis: fideleom missa vero , tamquam moribus inducta , nil vetaret , quin scriberentur etiam in tabulis non solemnibus , moribusque, larique disputatione comprobatis; ae Pto-pterea ne in leges offenderetur, Veteres ad testamenta retulerunt, quod conciperetur imperativis verbis; quum alioqui nulla iuris ratio repugnaret , quia fidei commissa resertent in tabulis non solemnibus, sive codicillis. At enim cur legati datio , et ademptio , tutoris datio , ac libertatis, quae concipiebantur quidem ver-