장음표시 사용
161쪽
rentia anter legata, et fideicommissa sa). Et qnam tu' in hereditatis, uti et in legatorum datione iidem imm
ratores statuerunt b , Ut relicta omnino valerent qui buscumque verbis conciperentur, sive imperativis, Si ve precativis; id tamen eo tantum spectabat, ut relicta omnino valerent, ea tamen iuris ratione, qua stare PQ
terant. Constabat quid6m heredis institutio, vel non so lemni formula. servata. vel non adhibitis verbis civili bus, quum satis habuerint ipsam testatoris voluntatem quoquo modo declaratam; attamen haud sustulerunt diversos iuris effectus in directa hereditatis datione, ac fideicommissaria. Similiter in legatis eatenus antiqua runt verborum scrupulositates , ut non amplius Inutilia fierent relicta ob non servatum formularum, ver borumque rigorem I sed mansit ea verborum differentia, quorum potestate legata a fideicommissis distinguere tur, quoad diversos iuris effectus. His porro ita perductis ad Iustiniani aetatem, tandem huius imperatoris consilio res eo pervenit, ut imperativus quoque reli quendi modus cum precativo prorsus Confunderetur. Etenim Iustinianus demum cavit c) , ut nec amplius civilia verba a valgaribus distinguerentur, ac prolude nec legata a fi ideicommissis ; atque exaequata utriusque natura quoad omnes iuris effectus, penitus sustulit tot prudentum misteria inter huiusmodi relictorum genera; ata ut una prorsus utriusque componeretur iuris ratio. tum quoad vim relictorum , tum quoad actiones. Atque,
ut inquit d) etsi specialiter legati tantum faciat testator mentionem, hoc et Iegatum , et Meicommissum inreliigatur; et si Dei heredis , vel legatarii aliquid como a) ride Giphanium in inst. lib. a. tit. M. ad S. a. et S.
Linum a Costa, et Cirillum eodem inst. loco.
H Cit. l. ib. C. de testamentis, et est. l. a. C. de legatis.cὸ L. I. et se. C. communia de legatis. d) Cit. l. s. C. communia de Iegatis etc. Diuili eo by Cooste
162쪽
mittatur, hoe et Matiam esse Dideatur. Nos enim non Derbis , sed ipsis rebus leges imponimus a . IV. Praemissa hae ruris historia de novo iure in Iegatis aeque, ae fideicommissis, rectius modo cognoscemus, quidua ira ex lacla illorum exaequatione in codicillos permeasset ; sive quemadmodum haeo nova toris norma qnoad relictoriam rationem longe a veteri diversa esse-eerit , ut codicillorum qitoque ius de veteri observatione discederet. Ia m latius primo capite exposuimus, qua da aussa antiquitus legari non permittebatur , nisi verbis imperativis, et civilibus, at tua in solemnibus tabulis: tum vidimus, quo pacto legata admitti coeperunt ita codicillis damtaxat testamento confirmatis, ea nempa obducta iuris fictione, ut quod illis scri hestetur, haberi
posset, tamquam si testamento ipso datum esset; ceteroqui si testamento non confirmabantur, non secras relicta valerent, quam per precativa verba , sive per fide eommissum hxpressa. Coniecimus demum , quae cons
quentia nuxerant ex illo confirmationis prinei pio; nimirum quod quum scripta in codicillis confirmatis haberentur Perinde, ac si scripta essent testamento , spectari proinde deberet tempus non tam codicillorum , quam ipsius t stamenti , saltem tu illis, quae iuris essent , non lacti; dummodo vel aequilatis ratio aliud non suaderet , vel non obstaret aliud iuris principium. Uno verbo , in legatis codicillis relictis inris civilis normam sequi opo tebat , utcumque fietionibus te tam iurisconsultorum ; in fideicommissis vero sola defuncti voluntas spectabatur; tantum uiae datum e t codicillis per fideicommissum saetis , quantum ipsa fideicommissorum ratio latissime ex
tra iuris rigorem spatiaretur b . v. Ex hac veteris iuris doctrina de legatis, ae fideicommissis, atqne de codicillis, in quibus ea relinqri hantur , descendit primo, ut quamquam Constantini sa) vide Colacium in c. tit. communia de Iesatis etsi . . P
H vide quae diximus cap. I. S. Io.
163쪽
Metate exoleteri ut formularum a Dpori Iliones in legatis quam tamen adhuc perstaret iuris discrimen inter legata, et fideicommissa, quod exprimebatur vario illo verborum usu . civilium nempe, ac volgarium, steterunt proptorrea duo illi disii ucti codicillorum modi, eorum nempe. qui essent testamento confirmati, aut non confirmati. Etenim perstante adhuc ea verborum distantia , qua divorsa haberetur iuris ratio constituta in legati , ac fidei
commissis, necessario etiam perdarabat vetus disserenita inter codicillos confirmatos, ac niu consirmatos; quippe quae consequebat Hr e varia illorum relictorum natura; qua retenta, mansit quoque codicillus confirmatos a non
confirmato distinctus ; Ut in primo legata , in altero D,
deicommissa consisterent. At ubi tandem Iustinianus penitus sustialit omne iuris discrimen, quod volus iuris- prudentia adoptaverat ita leg , iis, ac fideicommissis, variamque illam verborum dissereat iam ; quemadmodum et huiusmodi relictorum caussas in unam transtrilit, eatrassemque iuris rationem , ita et utrumque codicilli genus, confirmati, scilicet, ac non confirmati stib una iuris norma necessario coaluit. Etenim quae novi iuris constitutio induxit, ut nullo prorsus discrimine considerarentur legata , ac fideicommissa , necessario efficera debuit, ut nec amplius inter se se distarent codicillieonfirmati, ac non confirmati; quiam recessisset ea iuris ratio , quae ante Iustinianum eos distinguebat. VI. Ac quidem, ut iam late exposuimus, ratio, qua veteres constituerant disserentiam inter codicillos confirmatos , ac non confirmatos, eo tantum spectabat, ut
quum ex legis rigore non permitteretur codicillis expressa legatorum datio, veluti tabulis non solemnibus , neu proinde lege comprobatis, inventa in eis fictione, qua ob illorum confirmationem in testamento legata perinde vi 'deri poterant, ac si testamento ipso data essent, hujus modi fietionis colore offuso prudentibus visum est, in
legem minime os di , si legata admitterent quidem in
codicillis , sed confirmatis testamento , dum fideicommissa , tamquam non lega , sed moribus prosecta sine Diuitiaco by Cooste
164쪽
ulla scitone prohareni. etiam in non confirmatis; rimn olla in his obstaret legis observatio. Ergo diam valuit apud Romanos propria legati religio distincta a fidei cocii.
missorum simplicitate, stetit ex consequenti codicillus confirmatus a non confirmato diversus; Di ita diverso iuris principio, et fidei commissoriam , et legatorum datio in codie illis sustentaretur. Permansit quidem vel per Constantinum eadem iustis norma abrogata sormulariam superstitione in legatis, quum adhuc mansisset varium ius de D Iraque relicti caussa. Sed Iosliniano demum auctore adducIo verborum rigore ad nodam naturae simplicitatem , quemadmodiam quioad omnes imis essectos legata non amplius distarunt a fideicommissis, ita recessit vetus iuris ratio de confirmandis , necne codicillis ἔ quum enim hodie idem prorsus sit legato, ac fideicommittere, non
amplius reseri , utrum codicilli testamento confirmentur; nam et ratio una cessavit, qna aut ea confirmari debuerant , ut legata constitissent. Quare rati per Instinianum una cori venere legata cum fideicommissis , i a communis facta est codicilloriam caussa , sive essent, sive non essent
testamento confirmati a) FII. Hinc animadsertere licet , qriod Τribonianus in
institutionibus praetermissa ea codicillorum divisione ιqriam Pantus protialit, quaeque ins vellas proprie speeta bat, alteram iniit , vel uli novo irari magis accommoda tam: atque ex quatuor illis codicillorum modis, duos generaliter Tribonianus agnoseit; vel nempe ad testament om pertinenti iam, vel eorum, qui fiunt ab intestato iiDn tantum , inquit b) , restamento fucto kotest quis codicillos fucere ; sed et intestatus quis decedens fluckommittere codicillis Aotest. Itaque sub rana iuris regula complectitur quosvis codicillos ad testamentum factos. haud
a) Vide Cui acium in tit. digesturum de annuis legatis etc. ad L i 8.et in paratillis ad lib. 6 codicis tit. communia de legatis, et fideicommissis. b Inst. lib. a. tit. uli. S. I.
165쪽
adiimgOens confirmatos a non consirmatis, quom revem
Mota amplius ex Iustiniano inter ae se disrerrent. Neque dixeris. Tribonianum non secus omisisse diligentiore-e ieillornm divisionem , quam ut brevitati institutionum consuleret; quasi satis habuisset maximam tantum atti ingere de pertinentibus ad testamentum, ac de consectis ab intestato. Etenim non video , cur vel in institutionibus negligeret ea codicillorum genera , quorum diversum iustam late patet apud consultos , quaeque summopere intererat discriminare ob tam variam iuris doctrinam , natam ex prudentum interpretatione, Ut ex illorum scriptis intelligitur. Quinimmo vel in ipsa pandoetarum collectione non deprehenduntur , nisi mutita quaedam iuris dogmata , quae codicillorum confirmationem spcctabant; quum enim novo in re concidisset vettis iuris disserentia de legalis, ac fideicommissis , consulto Tribonianus praetermisit quoque, quod potissimum pertineret ad doctrinam de codicillis confirmatis ; ut qModammodo veterum sententias componeret cum novo iure imperatorum. Apertius livo demonstratur ex instituta quaestione in institution bus de codicillis anterioribus , ac posterioribus testamento. Hic quidem etsi sermo habeatur do illorum confirmatione vel expressa , vel tacita ; tamen haud de ea confirmatione iit' elligit, quae secundum iuris civilis rationem fieri debuerat, ut legata in illis relicta iure consisterent; sed de illa voluntatis rati habitione, de qua constare oportet, ut codicilli anteriores testamento non revocali intelligantur, testamento postea sequnto ; qua
de re iam late egimus a . Excitavit quidem Tribonianus tractationem do ea codicillorum confirmatione, quam exigere videbantur ii codicilli , qui fierent ante i stamentum ; haec enim quum ad voluntatis quaestionem reseratur, adhuc novo iure locum habet, ut suo Ioco monebimus. Sed reticuit alteram confirmationis speciem, quae non tam voluntatis, quam iuris rationem respicit.
Q vide quas dirimus cap. I. s,
166쪽
QDo manifestissime apparet, id tantum attigisse, quoclad ius novum conduceret, praetermissis iis , qUae iam conciderant ex sublata disserentia inter legata , ac fidei
VIII. Praeterea perspicuum est, post Irastinianiam nul--tim amplius haberi mentionem de codicillis tostamento confirmatis , vel non confirmatis. Ac sane in nova iuris collectione in Orients postmodum habita , quae basilico, rum libris continetur; quaeque composita est ex praeciPua pandectarum, ac codicis Iustinianei iuri rudemia, nΠlla prostant vestigia huiusmodi codistillorum differentiae. Αtque ubi graeci compositores tractationem instillaunt da eo dicillis a), quam hauserunt tum ex pandectarum titulo cis iure eodicillorum , tum ex titulo codicis Iustinianei de eo-
ου liis , brevi qoidem attingunt, quicquid potissimum ad
codicillorum doctes nam pretinet, praeter ea , qUae specta hant ius confirmationis. Hinc vides transcriptas eas vete rum consUltorum sententias , quae generaliter referri poterant ad doctrinam codicillorum ad testamentum perii- Mentium, neglectis iis , quae proprio codicillos confirmatos respicerent, iurisque regulas inde prosectas. Ut cetera taceam , satis est animadvertere , praeteriisse quidem prae
aliis integram sententiam logis VII. de iure codicillorum, quam sane unicam in pandectis deprehendes , ubi expresse agatur de confirmationis inde in codicillis. Itein qnum Paulus quaerit in lege VIII. S. III. an valeant &gata scripta in codicillis testamento quidem confirmatis , sed consectis tempore , qΠo testator adrogandum se praebuerat , qui tandem emancipatus decesserit; et ideo va-Iere respondit , quod manente testati caussa ex iure praetorio , satis erat, codicillos confirmatos haberi tempore,qoo tmtamenti factionem habebat , licet scripti sint tam-pore adrogationis , quum in codicillis confirmatis tempus
magis testamenti , quam codicillorum spectetur b ; in a) Basilic. lib. 56. tit. de codicillis.
167쪽
basilicis resertur quidem Pauli species , praetermissis Πην quae ad confirmationi Α regulas pressi os portinerent; quum graecus interpres inlatile potaverit asserve, quod novo iure iam abrogatum videretur a). IX. Haec porro graecopiam iuris collectio non tam aps
prudentum verba reddidit , quam eas tantiam sententias, quae commissae cum novis imperatorum constitiat Oultius unum veluti , sibique consentaneum iuris corpus Componere Valerent. Quo factum , ut neglectis iis, quae vel abrogata , vel moribus obsoleta videbantur , receptio rem iuris doctrinam expresserit; ideoque sublata per Iustinianum differentia legatorum , ac fideicommissorum, indeque excisa iuris civilis ratione in confirmandis codicillis , supervacaneum visum est graecis interpretibus In suos iuris libros referre , qDod iam recesserat a veterum institutis. Plaue , quantum ex integra ea iuris collectione perspicere licuit, uno tantum loco deprehendi, se monem haberi de codicillis testamento confirmatis, qui tamen nostrum magis videtur comprobare iudicium. Du-hitant adhuc interpretes , num iore Iustinianeo ita gen raliter communis facta sit legatorum ratio cum fideicommissis , ut nulla penitos supersit species , qna disserre
firmant, potissim iam in specie relictas libertatis ; si enim testator directam servo libertatem dederit , tum is manet libertus Orcinus; sin per fideicommissum , sit libertus eius, a quo manu mittitur ; quod etiam monet
ipse Iustinianus in institutionibus d . Etenim utcumque ab Ita habetur in hasilic. lib. 56. tit. r. de codicillis trivius I. 8. S. S. Qui testamento codicillos consimat , at quum adrogandum se praebuisset, id fecerit , ac Rostea emancipatus decesserit , quod aetum est, Meset ἱ nam πι
sh) Comment. iuris civilis lib. 8. cap. I. e) Ad l. i. de legatis I.
168쪽
imperator communem penitus secerit caussam legatorum,
ac fideicommissorum', nihilominus q bd dationem liberentis , i Gn tam lege distingui videtur directa 'libertas a relicta per fideicommissum , quam testatoris voluntate; 'rui enim' maubmissionem alterius fidei tam mittis, ei-em reliqDisse creditur icis patronatus ; quum contra in libertate directa , statim' liber evadit morte testatoris se ;ideoque ex communi interpretum sententia' vel hodie differt dotio libertatis directae a fideicomniissiria' Quod autem discrimen vel post Instiniani legem' nobiri notarunt in directa , an fideicommissaria libertate , t agnoveront etiam graeeit interpretes τ 3 qui sane δεῖ ahimadverterum, in Τ manumissioni s ad hoc psrstaro differentiam 'inler, libertates directas ast fideicomm4ssarias, 'adoptastunt qoidem ire hac 'peculiari specie veterem' iuris rhgniam docin illis Gnfirmatis ac tion constematis; nimirum utar L IS. ef a5. de manomissis testamento. b, Contrariam sententiam 'propugnat Gai viiii K de risu. mite capi t.b DV AE: ridetque Donestum , quod riberiatem directam legato dati fate trir; atqud . Ut contendit diversa' sunt linata a libertate di recte 'relicta; ad proindemii Mee commone habeat com uegistis 'Sad rem 'nirnis 'operosam aggreditor ; nee viderim , ene disrectasi' libertatis 'datio a legatorem ratidne dissera contra 'sxpressam Pauli sontentiam in l. 8o: de verbonam signis. In generali reyeritione legatorum etiam datae liberIdies continentur eae mente legis duodecim tabularum. P dvocat quidem al
ga attiri Ut mi'sit de hulugnabdi vocabuli portus , qtitem rei quaesti F; quo iure inqsam vetatue' te latori . neen manam issione par fidei eommissam' pelie tanda , acquiratur' ius patronatus si , a qlio Iibertatem dari itissit PNum per I. a. C. commonia de legatis hoc etiam cavisse Iustinianum credendum est Si ita sentit, videat , ne dicatur, imperatorem'defunctorum iudicia potius pervertisse, qUam ut exaequaret legata ac fi hi corii 1iissa.
169쪽
I herias directa , tamquam verbis civilibus concepta recto dari posset codicillis confirmatis ; fideicommissaria vero non confirmatis ; quod quidem acceperunt a Modestino, quum ait sa) : Iibertates directae et testamento, et cod cillis testamento confirmatis recte dantur. Fideicommissae et ab intestato , et codicillis non confirmatis relinqui possunt. Itaque Fraecorum iurisprudentia usque eo communes secit codicillos confirmatos cum non confirmatis ,
quoad agnovit exaequationem in legatis , et fideicommissis , ex quorum diversa indole processerat ea distincta codicillorum ratio ; at ubi in manumissionibus servorum ex voluntate saltem defuncti admisit disserentiam inter directam , et fideicommissam libertatem , haud dubitavit in hac peculiari specie repetere vetus iuris prIncipium de codicillorum confirmatione ; quod sane distincta illa relictorum εenera consequebatur. Quare sive spectemus intimam iuris potestatem veteri iure constitutam in codicillis confirmatis , ac non confirmatis , necessario dicen-drim est , hanc prorsus novo iure concidisse una cum
sublata differentia inter legata , ac fideicommissat sive animadvertatur illorum usus post Iustiniani legem de communi legatorum, ac fideicommissorum natura, Palam est, tum ex codicillorum divisione a Triboniano admissa in institutionibus, tum ex iuris collectione in Oriem te lacta , locum amplius non fuisse duobus illis diversis codicillorum modis; quippe qui revera recesserant Una cum illa varia relinquendi ratione a veteri iurisprudeuti
inducta, novoque iure abrogata.
X. Ex hactenus dictis intelligimus quoque , iure novo
Una cum confirmationis iure concidisse et cetera consequentia ab eodem principio prosecta ; quaeque ex veteri iure superiori capite expressimus b). Duae quidem, ut vidimus , iuris regulae inde manarant, quarum Unam altera sonsequitur: prima est , ut scripta codicillis confirmatia a L S. de manumissis testamento. b) Vide quae diximus cast. I. S. IO. Disiligod by Coosl
170쪽
Perιnde haberentur , ac si scriota essent testamento ; ali ra , ut quoad relicta in illis tomyus testamen i Neetare
tiar , non codicillarum , saltem in iis . quae iuris, non facti essent, usi quum aliter ae vittatis ratio non suaserit. Recte haec quidem voleres posuerunt in codicillia eonfimmatis ι quum enim non uisi per fictionem iuris valerent religiosam legatorum clario noua codicillis concudere , quae alioqui ex legis rigore in sol mitis tantum testamenti tabulis admitti debuerat, necessario factum cst , ut temgata in codicillis scripta , perinde haberi d0berent, ac si acripta essent in ipso testamento , quo consipmatio fieret seuius proinde tempus spectari quoqNe oporteret, ut ita Metionis speciem , quoad possunt, dissimularent , quasi testamento data viderentur, quae revera relinqυebantur
codicillis, Quum autem iure novo nedum codicillis quoque solemnia tributa sint, sed omnino recesserit religiosa iuris observatio in legatorum dations, evanuit idei reo
quicquid veteri tuo iuris principio adhaerebat. Atque q id
amplius opus est fictionibras, quom legare . ac fidei cominmittere Mna comi ni lege regantur P Quicquid enim ex
uno sonte derivaverat, co arefacto deficere necesse est.
Ac prosecto quae iuris ratio dictaverat , ut scripta in codicillis confirmatis porinde haberentiae . ac si scripta essent testamento , ideoque relicti caussa reserretur ad tempus testamenti ; eadam ad docta ut eiusque codicilli natura . confirmati scilicet , ac non confirmati, in eamdem iuris potestatem , hodie efficit, ut Ioeus amplina non sit illicodlaillorum doctrinae, quae in peeia lutei confirmationis iure proficiscebatur. Ridiculum enim esset sublato princi- Pio consequentia retinero , vel confirmationis leges adhuc servari, quum novo inde, sive codie illi confirmentur, sive contra , relicta in illis aequo iure considerentur. XI. At inquies , numquid hodio vetat ut testatoribus, Ut si malint, codicillos in testamentis confirmoni P Atque si hoc lege non improbator , cor et hodie non liceat confirmatos distinguere a non confirmatis p Cor, si testator testamento caverit : quos codicillos feci, aiat fecero,
lare inla , haberi. nequit . quin Ee icta is illis ex testa-