장음표시 사용
191쪽
tione, qua Consulti dixerunt , illas heredis institutioin Nes ex testamento quoque datas videri. Atque tria hic Boehmerus colligit ex his legibus. Valida I. inquit a , est heredis institutio in codicillis designata, quae alias per se inυalida . II. quidem, ut directo ualeat , non per modum fideicommissi ; atque hinc integram μοrrionem accipit non directa Trebellianica , qtiae alias δε- rahenda foret , si iure fideicommissi partem suam acciperet . III. fundamentum decisionis in eo quaeritur :quod quia codicilli speciflce antecedenter confirmati sunt , et testator eo *so se ad illos referat , non tam in codicillis , quam in testamento hereditas data Dideatur. Eaequo ψSo evincitur , specialem confirmationem codicillorum id operari, ut id , quod in codicillis disponitur , pro eo habendum sit, ac si in testamento dispositum esset. v. Quot verba , tot paradoxa. Ac primum salso quidem principio argumentatur. Etenim heredis institutionumqtiam valuit in codicillis , licet confirmatis testamen
to ex apertissimis veterum Consultorum sententiis, ut
alibi exposuimus b). Audiat Caium sc): Item per eod cillos nemo heres institui potest , QUAMVIS TEST
MENTO CONFIRMATI SINT. Item Ulpianum d
Qui testamento heres instituitis est , codicillis etiam non confirmatis rogari potest , ut hereditatem totam , Del eae
parte alii restituat QUAMVIS DIRECTO HERES INSTITUI NEQUI DEM CONFIRMATIS COD
CILLIS POSSIT. Sive ergo codicilli essent confirmati testamento , sive non confirmati, numquam constabat hereditatis datio in codicillis verbis directis concepta , ne confunderetur , ut ait Iustinianus e) , ius testamentorum ,
192쪽
m codicilloriam. Quid ergo Boohmortis ait , ideo valare in illis speciebus heredis institutioncm in codicillis, quod
quia codicilli specifice antecedenter confirmati sunt , et testator eo Oso se ad illas refcrat, non tam in codicillis, quam in testamento hereditas data Dideatur Z Plane quum lion vidisset, quid revera iuris esset apud veteres in codicillis confirmatis , ac non confirmatis , temere ossendit in falsissima inris principia. Deinde undonaria Boeli incrus accepit , Papinianum , et Ulpianum loqυulos de codicillis confirmaris p Palam est, Consultos quaestionem minimo contulisse ad Palionem Confirmationis, scd generaliter sermo instituitur de heredis declaratione in eo dicillis sacta , quum alioqui quaestionis definitio non peu-deret ex regula confirmationis. Cor , inquam , Boeli merus credidit, illic agi de codicillis confirmatis , quum nullum huius rei vestigium appareat 3 Forsan putaverit
pro confirmatione codicillorum accipi ea verba : quem heredem codicillis fecero , heres cslο , vel : cuius nomon codicillis scripsero , heres esto i Perperam quidem Opinatus esset, si cxistimaverit, ea verba vim confirmationis habere. Iam vidi mos , quemadmodum codicilli confirmarentur, quibusque sormulis veteres utebantur a). Fateor , ubi testamento dicatur: quem heredem codicil lis fecero , heres esto , videri quidem testatorem , per Consequentiam codicillos comprobare: sed negaverim hoc referri posse ad eam confirmationis potestatem , qua constabant relicta in codicillis per verba directa.
VI. Inquies, in huiusmodi testamentis, de quibus
consulti loquuntur, aderat fortasse cxpressa codicillorum
constematio. Respondeo , nihil obstarc , quin adiecta esset , sed quid hoc quaeso ad propositam dubitationem PNon eo quaestio pertinebat , an valeret institutio , tam quam in codicillis confirmatis tacta ; sed an in testamenio quidem hereditatis datio, in codicillis vero heredis IIomen stare posset. I inc vides iterum Boeli merum halluci- Cap. i. nostri comment. S. Q.
193쪽
nari , quum confundit heredit alis dationem cum liere dis manifestatione. Quippe consulti eam tantum dubitationem excitarunt, an si quis scriberet heredis nomen in codicillis , qDom in testamento priUs caverat: quem heredem codicillis fecero , vel : cuius nomen comesicillis scr*sero, heres esto, improbari videretur institutio , tamquam in codicillis declarata, et respondent ,
ideo valere, quod licet verba Papiniani codicillis dari hereditas non pos3it 3 tamen haec eae testamento data νidetur. Non recte quidem heres instituitur in codicillis , licet recte nomen herodis scribatur , quo sit , ut in relatis speciebus perspicuum fuerit , heredis institu-ιionem in testamento quidem laetam esse , etsi perSO- nam heredia testator in codicillis nominaverit. Quid e go Boeli emerus consultos calumniatur , quum altrinde
rationem petierit et falsam quidem illarum sententiarum , si expressis Papiniani verbis vera iuris ratio habeatiar 3 Quid quaeso insolentius , quam in errorem suram consultos quoque adducere conari p Demum quis non perhorrescet , quum a Boeli mero audiverit , eas institutiones , tamquam in codicillis factas accipi , et qri idem directe , non item per fideicommissum p do id asserti poterat absurdius 3 Aio, directam quidem institutionem ideo illic haberi , quia directe testamento data est. Tantum valet illa eminciatio : quem heredem , codicillis fecero , heres esto , quantum haec heres csto , cuius nomen scri8Sero , siDe declara Dero codicillis. Di rectam
hanc quidem agnoscimus institutionem , ex verbis nempe directis testamento pronuntiatis heres esto, qUod sane nequit ad codicillorum rationem referri , nisi iri absurdissima iuris pringi via o Tendatiar. Itaque ex g nuina harum legum intelligentia quisque videt , quam extranea sint , quae ex iis proferre conantur , quinquam longe abberraverint a sincera consultorum seri
tentia , Ut mirum sit , id Donello primum excidisso. Repetunt quidum a confirmatione codicillorum , qta oclapertissime Papinianus praesertim refert ad diversam prorsus iuris rationem ; sive cnim codicilli confirmonDisiligod by Coosl
194쪽
tur , sive contra, aeque valet institutio ex testamento;qurim testator haeredem in eo instituat , cuius nomen in codicillis deinde manifestaverit. VII. Tertius iuris locus, quem vulgo afferunt ex Bartolo , est , inquam , lex si ita Scr*sero 58. de condi-rionibus , et demonstrationibus. Haec Porro sumta est ex sinstulari Pauli libro de iure eodicillorum. Verba sUrat,
si ita scr*sero , QUANTUM CODICILLIS TITIO LEGAVERO, licet codicillis legatum e licetur , tame a Caere3tamento valet ; solaque quantitas in codicillo delata est: nam et apud Deleres talia legata fuere : QUAN
TUM EI PER EPISTOLAM SCRIPSERO , QUANTUM EX ILLA ACTIONE DETRAXERO, HERES DATO. Sa
tis perspicua patet haec Panli sententia. Pone testamento cautum, tantum legati nomine Titio praestari, quari tum codicillis , vel epistolis scriptum esset , quod hac formula veteres Exprimere solebant i quantum codicillis, vel per epistolam Titio laga vero , vel scriysero , herus dato. Quaerit consultus , an talia legata valerent ι' Et respondet valere quidem ex testamento, non autem ex codicillis, quum in codicillis , vel epistola non utique legatum scribitur , sed illius quantitas tantum d claratur ; ideoque ex testamento datum videtur, licet sola quantitas ex codicillis habeatur. Quid quaeso Rutolini sibi velint ex hac Pauli sententia Z Fingunt primo, consultum loqni de codicillis testamento confirmatis; tum contendunt , non alia de caussa talia legata ex testamento valere , nisi quia quicquid scribitur codicillis confirmatis , datum videtur in ipso testamento ; atque , ut ait Booti medus a) : Quare autem lcgatum eae codicillis non Dalet loquitur quidem de relato Pauli Ioco ) 3 Quia scilicet testator anteco lenter codicillos consit ma Dit , et sc per expressum ad illas retulit , ut ideoque dispositio codicillaris ad testamentiam refcrri debeat, VIII. Sed profecto nodum in scirpo quaerunt. Falso
sa Cap. i. suae disput. S. I 6.
195쪽
quidem arbitratur Boeli merus , Pauli sententiam accipiendam de codicillis testamento confirmatis , id enim nediam non habetur ex illius verbis, quin contrarium aperte evincitur. Quaerit consultus , si testamento quis tantum Titio legaverit, quantum codicillis scripserit, utrum ex testamento legatum dari dicatur , an potius ex codicillis p Et eae testamento valere ait, ea Nemperatione, quod non Utique legatum, sed sola illius quantitas in codicillis delata videtur. Dicat quaeso BOehmerus , quid caussae est , cur Paulus in hac
specie dubitationem moverit, an ex testameiato, an ex
codicillis legatum consistat , quum certi iuris sit , legata aeque valere , tum in testamento data , tum in codie illis p Quid porro intererat definire , an magis ex Una , quam altera testatione legatum constaret , quum idem prorsus iuris in utraqae deprehendatur Z Atque ex speciebos antea relatis Papiniani , et Ulpiani intelligi-Πms quidem, mullum referre, an heredis institutio data videretur ex testamento magis , an ex codicillis , propiorea quod hereditatis datio nullo iure constat, si codicillis scribatur, ideoque ubi consulti institutionem in testamento sactam existimarunt, licet herodis manifestalio scripta esset in codicillis , eam quidem valere decreveriant, quae aliter inutilis fieret. Contra in Patili specie niallus dubitationi locus videri posset , quum te sata rcete relinquantur in latroque testationis genere. Quocirgo pertinebit hiatus modi quaestio a consulto instituta pyn sutilem dubitationem hic Paulum movisse crediderit Boeli merus ZIX. verum nec temere qUaestionem movit ; nec alio haec spectare poterat , nisi Ut , considerata veteris iuris norma in togatorum datione, multum referret inspieere, Utrum ex testamento, an ex codicillis legatum haberetur. Quippe legata. tamquam verbis civilibus concepta , non secus constabant, nisi relicta , vel in solemnibus testamenti tabulis , vel in codicillis quidem ,
sed testam crito confirmatis. De confirmatis nota orat in
196쪽
ita ut frustra Paulus dubitationem movisset de re satis manifesta. Quaostio ergo pertinere tantum poterat ad codicillos non confirmatos, in quibus non legata , sed Bdeicommissa tantummodo constabant , ita ut si legata in iis scriberentur , nullius erant momenti. Hinc quaerit Paulus , si testator testamento ita caverit: quam tum codicillis Titio legavero , heres dato; et deinde quantitatem exprimat in codicillis , qui non essent testamento confirmati , an idcirco legatum valeret Z Quaestio ex eo pendebat, ut dignosceretur , an legati datio facta videri poterat in testameuto, an codicillis; si codicillis, inutilis prorsus fieret , quum ea recte scribi non pote rat, nisi vel testamento, vel codicillis confirmatis; sin
testamento , tum recte constaret. Itaque Paulus attendens ea testamenti verba : quantum codicillis Titio legavem , heres dato, non secus agnovit legati dationem, quam ex testamenti verbis ; nam quantitatis descriptio in codicillis facta legatum non constituit, sed e licat, ideoque ait : Si ita scripsero : quantum codicillis Titio
Iegavero, LICET CODICILLIS LEGATUM EXPLICETUR, tamen eae testamento υalet ; SOLAQUE QUANTITAS IN CODICILLO DELATA EST. Atque , Ut ex
Papiniano , ct Ulpiano audivimus , sola heredis manifestatione in codicillis lacta , haud videri datam in iis hereditato ira ; ita ex Paulo sola legati quantitate in co- die illis descripta, non intelligi ex codicillis legatum valere ; et quom admodum ex testamento valere dicitudea iustitutio : quem heredem codicillis fecero, heres esto, licet codicillis heredis numen explicetur; ita ex testamento etiam valere dixit Paulus cam legati dationem quiantum codicillis Titio legat ero heres dato, licet quantitas in codicillis deseratur. Etenim sola heredis manifestatio in datione . hereditatis , vel quantitatis descriptio in legalis nec institutionem, nec Iegatum constituere
videtur. X. Ex intellecta hactenus genuina consultorum mente
in relatis iuris lodis , quantum ex ipsis mei verbis perspicue apparet , quis modo non Videt, quemadmodum hal-
197쪽
lucinentur , qui earum legum auctoritate rationes petere crediderunt, ad eorum sententiam in proposita disputatione comprobandam p Turpiter quidem falluntur , quum arbitrati sunt , ideo in illis speciebus institutionem , atque legatum ex testamento valere dicatur, non autem ex codicillis; quod illie agebatur de codicillis testamento confirmatis , in quibus ex nota iuris regula quicquid scribebatur, perinde haberetur, ac si scriptum esset testamento. Fateor quidem hoc iuris principium apud veteres admissum in codicillis confirmatis; sed salsum est , consultos in illis locis de codicillis confirmatis loqnstos; vel saltem definitionis rationem petiisse ex iure confirmationis. Etenim palam est, institutionem directam , de qua est sermo in Papiniani et Ulpiani loco , numquam constare potuisse in codicillis vel testamento confirmatis, ut probavimus. Quod autem spectat Panti speciem, satis liquet, aeque valere legati dationem ex testamento , licet legati quantitas expressa sit in codicillis , si vo confirmatis, sive non confirmatis: tantviri enim abest , ut consultus dubitationem moverit de codicillis confirmatis, quin nequeat ea species referri, nisi ad non confirmatos; nec ex iure confirmationis , sed ex alio prorsus iuris principio legatum ex testamento constare manifestissime deprehenditur. XI. Verum quamquam ex relatis iuris locis, quos obiiciunt, salsa omnino coniecerint, longeque aliena ab hac disputatione, ultro tamen fatemur, veram esse doctrinam, quae profertur de codicillis confirmatis ex veterum
scriptis; ut nempe quicquid in iis scribatur, parinde haberi debeat , ac si scriptum esset in ipso testamento ;quippe etsi perperam eam accommodaverint ad illarum
legum sententiam exprimendam, nihilominus non ambigitur , veteres eam iuris regulam recepisse quidem in codicillis confirmatis; qua de re longius egimus in nostro commentario a . Quocirca, ne nobis frustra ira-
a Vide quae diximus cap. I. s. IO.
198쪽
scantur, sciant, id tanto in hactenus curae suisse, ut e rorem delegeremus , in quo versati sunt; quum ex huiusmodi iuris locis salso argumenta petierint , quae sane tueri nequeunt , quin manifestissima eorum tutelligentia pervertatia P. Hinc missos Dei naris celeros iuris locos a Bariolo conflestos a) , veluti longissime a proposito alienos, ne in rebus prorsus extraneis tempus ter re videremur. Ceterum quidnam contendant ex illa veteris iuris regula de codicillis confirmatis , mox videbimus ; quum sermo erit de altero argumentationum castpite.
penduntur rationes , quibus ad rsarii eae alimarunt suam lucri Mosse sententiam. I. erspecta argumentorum sallacia diacta ex falsa legum interpretatione praestat modo reliqua rationum mOmenta attingere , quae in contrarium asseruntur ad tollendum solemnem quinque testium numerum in codicillis confirmatis. Ac sane tota argumentorum Summa
uno tantum nititur iuris principio ; quo quidem redit, quicquid vel Donellus, vel Bariolus vel demum Booh- medus , ceterique eius Dratores protulerint ; adeo ut si illud ruat, nihil prorsus supersit, quo eorum valeat gententia sUstentari.
II. Donellus, inquam, ut vidit veterona iuris regulam in codicillis confirmatis , ut nempe relicta in his perinde haberentur , ac si scr*ta essent testamento , haud animadvertens quo revera pertineret , Credidit eam commode perduci posse ad novum ius codicillorum, atque ita argumentatur : Statuit quidem Theodosius solemnem quinque testium numerum in quavis suprema volunta
a) In cit. l. si ita scripsero S8. de conditionibus, et demonstrationibus. Diuili od by Cooste
199쪽
le praeter testamentum, ad di Terentiam veteris iuris, quo codicilli solemnes non erant. At quoniam ea est vis codicillorum , qui testamento confirmantur , ut relicta in illis ex testamento ipso valere dicantiae , apparet eos non comprehendi sub Theodosii praescripto ; etenim quae propria abest codicillorum solemnitas , ex testamento soppleri videtur ; qia id enim refert , an huicismodi codicilli solemniter fiant , quum tantum in his valeant relicta , qUantum si scripta ossent in ipso testamento 3 Neque , Ut ait a) , id prohibet Theoblosii constitutio , quae in omni ultima Doluntate illam obserua-1ionem suam Dalere iubet ; addit enim IN OMNI UOLUNTAT I EXCEPTO TESTAMENTO. In proposito arin
rem codicillis relicta, testamento relicta dicimus ; ac propterea etsi codicilli revera rite non fiant , quia tamen relicta considerantor, ac si testamento solemni scripta essent , tamquam ex testament O reete valere videbuntiar. Haec Donellos. Idem prorsus Bariolus congerit Arabum dialectica; ideo enim, arbitratur, valere schedalam non solemnem, testamento tamen confirmatam, quod
etsi absit solemnis testium numerus , IMPLICITE tamen testes testamentarii ei adsuisso intelliguntur: Nec obstat, inquit b) , quod dicitur , non est solemnis ; immo est solemnis ; quia quicquid relinquitur in testamento refertur ad hanc scripturam. Hinc Bartolini testationes non solemnes, testamento tamen confirmatas , non
tam codicillos appellariant , quam schediatus : qUo nomine proprio venire credunt , quicquid testator scripserit cxtra testamenti tabulas , in qNibras lamen lateatur, valere velle, quae in schedulis iusserit ; adeo ut quod in libris iuris codicilli confirmati nomine appelletur, vulgos nominat testationes , Sive 1 Iuntates per relationem ad schedulam. Utcumqoe aratem Donelli doctrina verbis iantummodo distet a tricis Bartolinis , una tamen re ipsa a) Comment . iuris civilis lib. 7. cap. I9. n. IO. et IO. , In cit. l. si ita scripsero 38. de condit . et demonstrat. Diuiligod by Cooste
200쪽
Conveniunt: ut nempst codicilli confirmati haud comprehendantur sub Theodosiana constitutione; propterea qnod relicta ex testamento valere dicuntur; vel ut placuit Ba toto , in Doliaritatibus per relationem aci Schedulam testes implicite adesse et identur. Eadem prorsUs recudit Boeti-merus sa) ; ita ut licet varia verborum quisque forma utatur , Unico tamen , eidemque omnυS Peraeque haerent principio. III. Sed quid absurdius asperri poterit vel Donelli a gumentatione , vel Bartolino commento p Nonne hoc pudet tum puriorem , tum vulgarem iuris interpretem pQuid quaeso Donello praesertim dixerim ad rem n
stram pertinet vetus iuris regula de codicillis confirmatis , quum soppressa ea mansisset novi iuris introductione λ Iam longo sermone demonstravimus b) , quem admodum ex Iustiniano exaequata legatorram natura cum
fideicommissis c cessaverit quodvis iuris discrimen inter codicillos confirmatos , ac non confirmatos ; si enim hi antea inter se se distabant ob variam illam relictoriam rationem , ridiculum esset amplius distinguere varium ius in codicillis confirmatis , ac non confirmatis , ubi Mnam hodie agnoscimus relictorum caussam , qUaSi con- Sequentia stare valeant sine antecedentibus. Hinc proficiscitur , ut sicuti pest Iustinianum non amplius dissem rent quantum ad iuris essectus varia illa codicillorum Fenera , ita necessario recessit quicquid iuris peculiare an confirmatis veteres constituerant ; si enim hodie communi prorsus iure reguntur , quo inquam pacto simul retinebis veterem illam iuris regulam , quae codicillos tantum confirmatos spectabat p Etenim fracto confirmationis principio in codicillis , quod certe manaverat ex veteri illa legatorum potestate a fideico Nissis distincta, quid porro in scenam iterum adduxeris veterem iuris re- Cap. i. mae disp. S. SO. et seq. b) Vide quae diximus cap. a. nostri comment. S. c) L. a. C. communia de legatis etc.