장음표시 사용
171쪽
mento valeant ad differentiam alterius codicilli , qui non sit testamento comprobatus 3 At distingo re oportet iuris potestatem a testatoris lege , seu Vol Dntate ; non enim disputamus, an post IUstinianom valeant, necne codicilli confirmati testamento; quom compertum sit, id omnino pendere ex testatoris arbitrio, qNod nemo sanus contenderit. Sed Diciamque testamento codicilli comprobentur , numquam servabunt eas iuris regulas , qUas v tos iurisprudentia in illis induxerat, sive illam iuris potestatem , quae descenderat a varia legatorum , ac fidei, commissorum datione ; quum enim haec novo iure ces gaverit, evanuit propterea votus illorona doctrina ; atque tantum iuris hodie obtinent codicilli confirmati, quantum non confirmati , quemadmodum lantum valent legata , quantum fideicommissa. Testator igit Ur, si Iestamentogos confirmaverit, constantem qUidem volUntatis suae significationem ostendet , non secias ac si non testamento , sed aliis codicillis eos comprobaverit. AtqMe si ante conditum testamentum scripserit podicillos , quos deindo testamento confirmet , vel alia novissima scriplora, utilis quidem fiet confirmatio ad comprobandam retentam illorum voluntatem , ut late diximias , qoum egimus de codicillis anterioribus testamento sa). Quod ergo spectat tiatiorem voluntatis manifestationem , Pecte qDidem codicilli confirmabuntur ; sed si contenderis , quod relicta in illis ex testamento valeant , vel quod testamenti tempus s
qui oporteat, dabis quidem huiusmodi codicillis , quod
a Vide quae diximus cap. I. S. ult.
172쪽
R. Ultimus. De committenda Deseri cum noυα codicillorum doctrina. hactenus exposuimias de oni ersa codicillorum doctrina tum veteri, tum nova , satis demonstrant, qNO revera spectaverint veterum sententiae, qMae prostant in pandectarum libris ; ac qDemadmodum committendae sint cum novis imperatorum decretis ; ne aliter , Ut vulgus solet , Utrimque iuris ratione pertiarhata , diam legum sententiis abutimur, nec nobismetipsis constare videamur. Vidimus quidem omnem novi iuris doctrinam, ad duo gramma capita referri: Unum , qNod Solem nen, spectat codicilloriam ritum : alterona , qNO in Unam Con sonantiam perducta est vetus itaris disserentia de codicillis confirmatis , ac non confirmatis testam stilo. QNudad primum attinet, ex apertissima Iheodosii constitu
tione a) satis intelleximus, quinam ille sit. qia o disserat a testamento iri solemnibus, quove conveniat b) ;quod Dhi teneatur, facile animadvertim iis, qUa me uteaccipi debeant veteriam scritentiae , in quibus eodicilli considerantur sine iuris solemnibus. Quae a Diem Prosecta sunt ex vario iuris principio , salso ad ius nostrum Convertes , nisi caDte ea tantiam carpseris , quae sine novi iuris offensione commodo valeas retinere ; quod tamen facile is viderit, qui veterem simul, ac novam codicillorum sormam complectat P. II. II inc descendit, ut quae veterum prostant consultorum sententiae de codicillis, aut epistolis, non secias retinendae videantur, ac conversae tu novam codidit lo-a L. Dit. S. Dit. C. de codicillis. b Vide quae diximus S. r.
173쪽
quod si testamentum recte laetum rumpatur postea Per adrogationem testatoris exinde seqΠulam , nequeat quidem reconvalescere ex iure praei upio; nisi is tandem stat turis sectus , codicillis , arat aliis litteris eodem testa- menso se mori Delle declaraυit. Palam est , hic per codicillos , sive per litteras intelligendam supremam illam voliantatis sententiam quinque testium praesentia sole m niter declaratam. Etenim utcumquo Papinianus revera senserit de voluntate non solemni secundum veteris inris observationem, qniam tamen ii ire novo codicilli etiam solemnia acceperi ut, inutilis prorsias hodie sit quaevis suprema voluntas praeter testamentum non solemniter peras: . Cante quoque interpretaberis Ulpiam: locum .
quum ait b) : Aori solum utilem legata , sed et Adei-dommissa adimi hossunt; et quidem N UDA. VOLUNTATE. Datio quidem , vel ademtio legaloriam recte fit, vel testamento, vel codicillis: quarum tabularum liceι ianaqltera sit solemnior, ambae tamen iuris solemnia Omnino desiderant. Sed quid Vlpianus ait, NUDA VOLUN-IAI E p Nimirum quia iure veteri quum codicilli con
starent sine solemnibus . recte pro infle vel nuda Doliantate legata poterant vel dari, vel adimi : quod tamen hodie non obtinet. III. Opportune lite se offert quidam dispulationis locus inter pragmaticos tam pertiarbale tractatus de revocandis nempe testamentorum tabulis per posteriores codicillos : quemadmodum scilicet hoc liceat admitti, quibusque iuris solemnibus. Refert hic principio distinguere duo quaestionis capita , quae saepe vulgo ita confundumtur, Ut non tam rerum, quam verborum magis exei-tςntur controversiae. Unum est, si quaeratur , quid iram a) L. D. s. a. de bonorum possessionibus secundum tabulas. Uὶ L. S. S. tr. da adimendis, vel transferendis legatis , vel fidei commissis. Diuili od by Cooste
174쪽
testator per codicillos immutare valeat ex voluntate intestamento prius declarata. Alterum , nurn per codicillos posteriores rumpi omnino valeat prius conditum testamentum ; ita Di deiuncti successio non ex testamento, sed ex codicillis prorsus habeatur. . IV. Si primum quaerant , eo loco , quo ius codicillorum a testamentis discriminavimus, plenius exposuimus a) , quid codicillis liceat , quid testamentis , quo
inter se se distinguantur , quove conveniant ; adeo ut ne actum agere videamur, praestat iterum non repeti, quod alibi opportunius commonstravimus. Hoc tantum addam ; ex apertissima iuris regata perspicuum est, cOdicillis nec dari , nec adimi posse hereditatem, nisi per fideicommissum , attamen prostat insignis quidam iuris loeus, quo etsi reεula quidem retinetur, subest tamen hac de re peculiaris facti species , quae sane expositione indigere videtur, ne facile a regula aberremus. Etenim interdum contingit , ut hereditas data testamento , C dicillis deinde recte adimatur ; ita tamen , ut ea in alium non transferatur i sive adimitur quidem ei, cui testator dederat testamento , licet nequeat ad aliud transmitti Extat hanc in rem roscriptum imperatoris Alexandri, qui
ita inquit bὶ : Hereditas in testamento data per visi Iam , vel codicillos adimi non potest. QUIA TAΜEN
TESTAΤRIX VOLUNΤATEM SUAM, NON MERERI UNUM EX HEREDIBUS DECLARAUERAT , MERITO EIUS PORTIO NON IURE AD ALIUM TRANSL
TA , FISCO VENDICATA EST. Libertates autem in eadem epistola datae peti poterunt. Fingit Imperator , quem in testamento duos heredes instituisse ; tum in codicillis , sive epistola declarasse , unum quidem ex heredibus institutis indisnom hereditatis, ad cuius partem alium proinde vocavit : Quaerebatur, an portio hereditatis indigno ademta , in alium transferri valeret; an magis ad Vide quae diximus Cap. I. s.' a.
b) L. . . C. de his, quibus, ut indignis etc.
175쪽
flacum pertineret 8 Et a fuco vindicandam respondit evelori indigno relietam. Sedi qui fiet , ut heroditas codidicillis adimatur , quum aportoi in re id vetitum appareat 3 Respondet Connanus. v) ,. tam: proprie quid adi mi videri, quum dumi ei tollitur. ni prius datum
erat , alteri transfertur nee alio spretare' inris regulam,
codicillis nempa adimi noni posse heroditatem i,. nisi quodi nequeat heres in . illis; iustitui. Veli quum alieni heredi
ias adimitur, ea tamen adi alium non transmittitae , .ut Inon ademta , sed quasi numquami data videaturi Aa rectius existimaverimi, hoc ideo essa , . quia est hereditat igiportio non tarma testatore adimitur quam lege iudigno i aufertur. Desilarat quidem testatot, eum hereditatem nota mereri, sed i quum indigni iure ab hereditaterat eantur,. non . videtur ea ablata a lestatore, sed a lege 3 ideoque ai. fisco ivendicatur. Plane non, prohibetur quidem testatorialium heredem isuincere in loci m. indignῶς sed quum in specie imperatori proposita id factum diceret uetia cois 'dicillis, non in postoriori sortassa. etestamento , . re te imperator roscripsit, eam hereditatis partam ad fiscum. o muri DO pertinere, quram nequeat i transferri ia. alium'ὲ qnem
testator .in testamento non inominaverat. I propterea quod 'lhereditas codicillis adimi non potest, licet Iibertutes i iit air, in eadem vistola datae peti Poterunt , utpote qu Q. nihil obstati quin codiolitis relinquantur. v. Sed veniamus ad alterum quaestionis caprar, quum inempe pragmatici quaerunt , aci umquam fihi, ut pee
posteriores eodicillos prius testamentum rumpaturi Quio quid temere scriptitaverint, certissimi inris est, .num quam rumpi Posse anterius testamentum per posteriores codicillos , qui testamenti pars , atque . sequela , haben ''tur b) ; sive , quod idem est , per codicilΙos, ut tema mentum factos. Quippe datio hereditatis non codiciliis , . a) Comment . iuris civilis lib. s. cap. 7. n. 5. b) L. a. et a. dc iniusto rupto , irrito facto testamento.
176쪽
revocari tostamenta per eo sic illus , ac penitus contundi, perturbarique Diti usque iestationis natoram. Deinde quonam pacto huiusmodi codicilli ruperint illud testamentiam , ex qΠo ita vires suas cavlunt , Ut aliter constarct nequeunt 8 Quid porro parti tribues . si totum, subvertatuo Haec sane quoad codicillos ad testamentum Rem mentes ; de consectis vero sine testa monto res aliteo se habet. Hi quidem, ut monuimus, longa distinguuntur a ceteris codicillis ; etenim quum institutionem heredis egitim, complectant ut , suisque viribus consistunt , Vicem Proinde testamenti exhibent, Di consulti loquuntur , illiusque naturam omnino imitantur. Quum ergo non habeantur , tamquam testamenti sequela , quin et estamentum ipsum exprimant, nulla iuris ratio obstat, quominUs testamenta prius facta rumpere non valeant; etenim si prius testamentona rumpitur per posterius , nulla caussa est cur idem non dicatur de iis codici Ilis , qui vice testamenti habentur. Et alioqui quum in his sticcessio deleratur heredibus legitimis, quio Obstat, ut testator discedens a priori voluntate in testamento scripta , decedere malit cum codicillis dumtaxat ab intest
op Aperte hoc Vlpianus expressit, quum inquit b
rius rite seresectum est ; nisi forte posserius , Dei tu
militari sit factum ; MI IN EO SCRIPTUS EST , QUI AB INTESTAIO UENIRE POTEST ; tune enim ET POSTERIORE NON PERFECTO SUPERIUS RUΜΡ
Per postoeius testamen tum non perfectum intelli git hic Ulpianus eam supremam voluntatem, crat sole mma desint ; qUamos proinde ex iuro veteri ad codicillas reserebat Q. Ergo recto rumpitur prius testamen tum per codicillos ab intestato, seu per posterius test δ' a vide quae dixi mras cap. I. S. 2.Cjt. l. a. de iniusto , rupto , irrito laeto testamento.cJ Uido Cuiaciunt ad est. l. s. do iniusto runta etc. Tom. κ
177쪽
meul Um non perfectum , Ut ait Ulpianus , in quo scriptos sit heres , qui ab intestato venire potest. Itaque quum pragmatici tanta verborum insolentia quaerUnt , an PO-εlerioribus codicillis rumpi valeat testamentum antea sa-clum , statim quaestioni occurretur , si distinguant codicillos ab intestato a ceteris , qui ad testamentum fiunt; in illis quidem licet, quum suis viribus haereant, vicemque exhibeant testamenti; in his non item: quippe qui , tamquam testamenti partes , atque Sequela , nusquam sine illo constabunt.
VI. Quod si quaerant, Dirum in huiusmodi codicillis
ab intestato, quibus rumpatUr prius testamentum, exigantur quoque iuris solemnia a Theodosio praescripta , id est solemnis numerus quinque testium, nemo est, qui dubitaverit, nisi ius, quo utimur, penitus ignoret. Et quamquam ex relata Ulpiani sententia id non habeatur quum Consultus loqnutus sit secundum veteris iuris normam ; attamen si nolint hoc repetere a generali Tneodosii constitutione de nova codicillorum forma omnibus codicillis communi a), audiant eumdein imperatorem, quum loquens de codicillis ab intestato, quibus rumpa tor prius testamentum, hoc idem expresse cavit his verbis b): Si quis autem testamento iure perfecto, Postea ad aliti l Denerit testamentiam, non alias quod antea fa ctum est, infirmari decernimus, quam si id, quod secundo facere testator instituit, iure fuerit consummatum. Nisi forte in priore testamento scriptis his , qui ab in- restato ad testatoris hereditatem, Dei successionem Uenire non sesterant, in Secunda νοIuntate testator eos scribere instituit, qui ab intestato ad eius hereditaviem Docantur; eo enim casta licet imperfecta indeatur scriptura Poste rior svel Theodosius imperfectam scripturam appellat , testamento : et Connanum comment. iuris civilis l. 7.
Lap. 8. n. 6.sa Cit. I. olt. S. ult. t. C. de codicillis. b2 L. ar. S. S. C. de testamentis. Diqitigod by Corale
178쪽
cui desint testamenti solem uia, ut vidimus ex Ulpiano insirmato priore testamento, secundam eius υoluntatem , non quasi testamentum , sed quasi υoluntatem ultimam
intestati Dalere sancimus. IN QUA UOLUNTATE QUIN
QUE TESTIUM IURATORUM DEPOSITIONES SUFFICIUNT; QUO NON FACTO, FALEBIT PRIMUM TE
STAMENTUM, Iieet in eo seripti Dideantur eaetranei. VII. Haec hactenus animadvertuse sufficiat de committenda veteri cum nova codicillorum doctrina quantum ad primum imputationis caput. Quod autem ait rum spectat, de sublata nempe iuris differentia inter codicillos confirmatos, ac non confirmatos testamento, cara tius interpretaberis veterram consultorum sententias; Praesertim quod ea vetus doctrina nata ex fraudulento pri
dentum consilio in transferendis, fictionis praesidio, ver- his civilis ad codicillos, quod sane logis rigori obstabat; occultiorem proinde effecit carri codicillorum rationem, qua illud iuris mysterium obdtacchatia P. Accessit quod Tribonianus in pandectarum collectione, dum illam subtrahere studuit, ut novo i uri qoodammodo non Oppo
ne retor, erasit sortasse, quae conducerent ad rectam veteris iuris intelligentiam , novique magis manifestasset principia. Attamen perspectis iam sinceris veterum sententiis de codicillis confirmatis, ne non confirma iis, distinctisque variis cuiusque codicilli regulis, statim deprehendimus, nihil earum prorsus pertinere ad ius no- viam. Hinc quac veterum supersunt fragmenta de pecu-1iari iure in codicillis confirmatis, veluti supressa novis imperatorum constitutionibus , neqia eunt transferri ad novam illorum indolem , nisi in contradicentia impingamus. Quo sane spectat consectaria disputatio, quam absoluto commentario de veteri, ac novo iure codicillorum, examinandam modo suscipiemus adversus Boeli merum, eiusque lautores. Prosecto quisque viderit, quemadmodum ex ignoratione sive confusione magis novae cum veteri doctrina in ea, absurda Omenderint, quae tam aliena sunt a iure, quo utimur, ut hoc destruere omnino videant VP. Tom. M aS Diqitigod by Gorale
179쪽
VIII. Ex hoc aniem immutationis capite non levis hic excitari potest dubitandi locus de iure codicillorum , qtii
fiant ante testamentum; an scilicet doctrina , quana ex-
po uimias de huiusmodi codicillis sa conveniat, nec uecum line novo de exaequatione legatorum cum fideicommissis; sive quid hodie iuris sit inter codicillos anteriores, ac posteriores testamento3 Iam late vidimus b , quidh c de re arbitrari liceret, stante veleri discrimine legatorum a fideicommissis, tum ex Papiniani sententia iupandectis transcripta, tum ex rescripto imperatoriam Severi, et Antonini a Triboniano in insistotionibus relato; atque inter tot interpretiam dissidia manum quoque admovimus, qUO componeret Ur Papiniani sententia cum rescripto imperatorum, itemque Triboniani iudicio. Sed praestat huc loco considerare, quemadmodum ea doctrina de codicillis lactis ante lestamentum accommodari valeat novo iuri de exaeqUata legatorum ratione cum fideicommissis; quom varia illorum caussa diversum qUidem ius essecepit in huiusmodi codicillis; adeo ni, quum hodie hoc discrimen cessaverit, non immerito exquirendum videatur, quid porro statuendum sit secundum no mam novi iuris. IX. Sed ex iis, quae antea monuimus, facile apparebit huius quaestionis definitio, Dum stetit discrimen in-
te e legata, et fideicommissa, si legata scriberentur, CO-dicilli confirmari debuerant testamento, Sive ante , Sive post testamentum fierent; sin fideicommissa, in anteri vibus exigebatur quidem retentae voluntatis probatio inquavis novissima scriptura declarata, non item in post rioribus, ea nempe de caUsa quam discimus, tum a Papiniano, tum a rescripto Severi, et Antonini; quod quum agatur de voluntatis quaestione, opus est aliqua recenti voluntatis significatione, sive expressa , sive tacita , qua ponstet, testatorem priores codicillos retinere voluisse. Ee
180쪽
go antiquata dissurentia inter legata. et fidei ommissa , etsi una concidisset ius confirmationis in testamento, qo legata vim suam caperent, permansit tamen illa iuris ratio de voluntatis probatione, qua appareret retenta defuncti voluntas in anteriori bos codicillis expressa; ideoque iat ut exoleverit ius confirmationis quantam ad legata, certe stare debuit, quod tantiam spectaret voltant iis quaestionem. Quare ex duobus diversis iuris principiis, Unum, quod reserebatur ad relicta verbis directis, alterum, quod respexit quaestionem voluntatis, Ubi pri- mona cessavit in consequentiam exaequationis legatorum cum fideicommissis, nulla OUssa est, cur alterum permanere non debuerit, tamquam ex vario sonte derivatum . HOC praemisso necessario consequitur, vel hodie distare codicillos anteriores a posterioribUs, quantum ad voluntatis caussam; si enim conficiantur post testamentum, nihil desiderabunt; nam veluti sponte sua partem quidem facient illius; sin ante, tum intercedat oportet recens animi significatio saltem tacita, qUa probetur, testatorem eos revera retinuisse; aliter tamquam revocati censebuntor testamento postea sequuto ; ideoqUe ex revocata destincti voluntate nullo iure constare poterunt. Scio, non paucos interpretes contrarium tradere; quom satis habeant, voluntatem in codicillis anterioribus expressam non esse posteriore testamento revocatam. Sed
ut ostendimus a , id ideo factum, quod crediderunti
imperatores Severum, et Antoninum revera quid diversum rescripsisse a Papiniani sententia , quod numquam admiserim, ut loco suo longius demonstratum est b . a Cit. cap. I. s. ult.