장음표시 사용
611쪽
non ob Id mutationes, &generationes sublunarium non essenis non enim omnes istaea motu Cliorum pendent: nam non videtur credibile, quod ignis, v.ς stupae debite approximatus, illam non comburere, si C lum non moveretur.
Et idem est de aliis hujusmodi mutationibus, &generationibus, quae parum , aut nil a motu C lorum pendent. Generationes autem frugum,
Viventium, metallorum, & aliorum similium non fierent, si motus Cili cessaret, eo quod haec pendent a tali ,& tali qualitatum temperie, quae provenit ex motu Cqlorum , & ex diversis Astrorum aspectibus, di distantiis. Unde dixit Arist. quod Sol, & homo generant hominem, ii aut si calor Sol is deficeret, vel talis generatio non fieret, vel non fieret impEtse , Neut fit modo. 13 Observari etiam debet, quod Csti non
agunt in haec inferiora per motum tamquam vi tutem activam, sed solum tamquam per quid habens rationem applicationis talis virtutis ad illa. CuIus ratio est s quia motus sermaliter importat respectum , ergo talis motus non est vi tus activasnullus enim suspectus est activus. Deinde ignis, & si non ageret in hoc loco, v. g. nisi moveretur, seu approximaretur ad illum,nemo tamen aiserit, quod agat in hoc loco per motum , quoad illum moVeretur, tamquam Virtutem aciivam, sed solum , quod motus est conditio applicans talem virtutem ἱ ergo idem, propter eamdem rationem, dicendum est de C lo.
Luomodo Coeli, quid in haesublunaria
in antω Upponit titulus quaest. eslestia eorpora se in haec sublunaria influere . Et merito quidemsconstat enim ex Sacra Scriptura,siquideia hoc sensu intelligitur illud dictum Gen ea Fiant
612쪽
618 Tra a. de CoeIo,'Mundo. Fiane luminaria infirmamento Caeli,ct Aiadana diem ac noctem, o sint in signa tempora , ira m annos ; ut luceant in Armamento Caesi, γιlluminent terram. Hoc ipsum Paetet experiem tia , qua videmus, quod Sol illuminat, calefacit, siccatque&quod ex ejus accessu ,ec recessu, cluntati vel tali ordine tempora variantur. Deinde
id etiam prob. ex satione congruentiae posita quaest. anteced. conclus. I. num. s. influunt ergo corpora coelestia in haec sublunaria. 1 Arg. contra hoc Lex Arist. I. de gener. tex. 3. dicente, omne agens tendere ad assi ilandum sibi passum di sed Coelum nequit sibi assimi.
lare haec i n seriora, ut patet: ergo non agi t, seu inquit in illa. 1. quia omne agens in agendo te- patitur: sed Coelum non potest quidquam pati ab his sublunaribus, ut q. 3. dicebamus: ergo. Denique quia juxta eumdem Aristot. r. Physiccap. z. omne agens, ut agat in passum ; debet esse ei approximatum: sed Coelum non est approximatum his inserioribus, imo valde distat ab eis: ergo &e.
a Resp. ad i. esse quidem vetum ,quod agens uni vocum tendi t ad sibi assimilandum perserite
passum s non autem sic agens aequivocum , cuiusmodi est Celum .dc quaevis agentia univorsalia
in his enimsat est, quod quodam persectiori, Meminentiori modo contineant persectionem , quam ab illis haec inferiora participant. Ada. resp. quod solum illud agens, cum agit, replii'tur,cujus actio fit secundum contrarias oualitates s quod in actione, qua C lum in sublunari agit, nullum habet locum. Ad 3. resp. quod CP Iuui non agit in haec in seriora. immediate imm diatione virtutis,&suppositi simul, sed immς-diatione virtutis tantumi ad quod non requiri tur apyroximatio, sicut neque est necessaria 4 hoc, ut suam lucem in haec inseriola dissundax
Dicimus a. ad quaest. Coeli induunt in sub
613쪽
Disp. r. ' 6 Is lunaria producendo mineralia , seu metalla,
gemmas, aliaque corpora non Viventia, quorum
non est assignabilis alia causa particularis. Pxob. concl. quia multa metalla , di geni ae de novo producuntur, quae debent habere aliquam cauusam secundam e ctivam; non enim ad hoe est
recurrendum ad Deum, tamquam ad causam immediatam ,&totalem, absque urgenti nece L state; sed nulla alia causa est congruentius assis gnabilis, quam corpora coelestia, ergo &αN que recursus ad elementa est ad rem ; quia harenon habent tantam virtutem, seu perimionem,
ut adeo persectos effectus producere possint, si, quidem hi sunt perfectiores illis i ergo solum reo stat, quod a Coelis immediate producantur. Eadem ratio est pro aliis corpori iIs non viventibus , quorum alia causa immediata assignabilia
non est .s Arg. contr. hoc ex eo, quod aliquid sit per sectius alio, non insertur, illud producere posses homo enim non potest producere lapidem,& tamen est perfectior illosergo licet Coelum si perosectius praedictis effectibus, non inde colligitur,
auod illos produeat. Resp. concessio antee. diis ing. eon seq. non insertur ex eo praecish, eon. cedo; non insertur ex eo ε di ex suppositione , quod alia causa apti sis assignari nequit , negoeohseq. Itaque ex majori Coelorum persectione optime insertur, quod non repugnet, tales productiones ab ipsis fieri , ex detectu virtutis s de
Praeterea , eum nalla alia causa congruentius a
signabilis sit, ideo praedictae productiones ipsis
immediate attribuere, necesse est. o Dicimus 2. corpora coelestia aliquomodo concurrunt ad viventium,etiam hominum, pio. ductionem, nimirum disponendo materiam tali, vel tali modo, mediis suis influentiis, ut animam recipiat , productionem autem alicujus animae nullatenus immediate attingunt. Prima Pars concl.prodi ex Arist.dicente, Solem, &IO- mi
614쪽
minem generare hominem.Dei nde rat one;non
enim est dubium , quin C li habent virtutem
productivam dispositionum, quae conducunt adissus formationem 3 & experientia patet, quod vivens rub una costellatione genitum hanet alias naturales inclinationes , quam aliuo sub alia genitum costellatione ; unde aliqua Astra
censentur propitia, &alia noxia viventium gemerationi. Prob. 2. pars, quaevis anima est peris.ctior corporibus es testibus f ergo nequit illa ab istis produci. Unde, si aliqua fiat viventis productio, di non adsit causa particularis, cui immediate attribui positi refundenda est immedia. te in Deum, tamquam Auctorem natum , quod nullum est inconveniens. Si tamen aliquomodo possit probari, Clios esse perfectiores aliquibus animabus quorumdam animalium imperfecto. rum; & plantarum, poterit etiam illarum pro ductio Cstis immediate attribui. Dicimus 3. Celi, re Astra nequeunt directe, & per se influere in intellectum,de voluntatem, sed tantum in directe, Sepe raecidens. I. pars, hujus conci . est Catholicum dogma,& definita in Con Bracar. I. cap. 9. & Io. Proth id, quod directe agit in aliud,debet virtualiter continere effectum, cujus passum est capax ; ergo si C li agerent directe in intellectum , & voluntatem, virtualiter continerent λrmam, caJus istae potentiae sunt capaces, sed talis serma esset necessario spirituali materialis enim recipi ne
ait in talibus potentiis,ut per se patet, ergo &e. einde,quia si Astra in voluntatem directe age-
Tent, cum haec necessari agant, labefactaretae libertatis usus, quod nullatenus admitti potest. Prob. 2. pars, nam pro hoc statu noster intellectus, & voluntas dependet a sensibus: in operari ἐsed C li directe in sensus humanos influere pos suuisvidemus enim illos, qui ob aliquam influ*tiam habent laesum, deordinatum, & perturba' eum OManum sensus,ut amentes, non recte opst' Tagi
615쪽
Di p. t. mast. ra sirrati per i ntellectum idc deinde eos, quia Coelis habent appetitum sensitivum magis inclinatum ad unum obiectum, quam ad aliud diffficultet ab illo abstineri, & si libere ab illo possit se abstinere: ergo Astra in intellectum, & voluntatem indirecte, & per accidens agere possunt. Et haec sussiciant pro aliquali librorum de Coelo notitia, si alia desiderentur, A A. qui de hoc late
Postquam de C lo, Dossibili egimus brevita
te, modo de Mundo , etiam Breviter agere libuit. Per quem nihil aliud intelligitur, nisi omnium rerum,pr sertim corporearum,quae inter se quemdam ordinem, ac subordinationem habent,universitas;multitudo enim rerum, quae huiusmodi ordine non gaudet, potius Chaos aquam Mundus, nuucupari deberet. Qua in acceptione est in praesenti sermo de illo . Pro quo sit
An sint possibilesplures Mundi.
1 π N praesenti non accipitur Mundus pro I omnium rerum corporearum Praetexitarum , pr.esentium, & futurarum universitate :neque pro universitate omnium rerum possibilium i ut sic enim certum est, Μundum ita eL se unum, ut sit impossibile esse alium ι quia extra universitatem omnium rerum possibilem , nil restat, quod existere possit. Quare solun est dissicultas, an praeter universitatem omnium rerum corporearum , quae sub summo Coelo continentur pro his Mundus accipitur in praesenti detur de secto alia universitas rerum extra
616쪽
6is Trail. de Caela, o Mundo. extra tale Coelum Θ Vel, an saltim sit possibili, talis universitas rerum Z Quo praenotato. a Dicimus ad quaest. de facto tantum datur unus Mundus; sed plures alii sunt possibiles .
Prob. I.pars, hujus concl.quia non debet concedi aliquarum rerum exi stentia de facto absque sucscienti ratione, experientia, auctoritate : sed nulla est assignabilis ratio, experientia, aut au.ctoritas alicu jus momenti , ob quam teneamur concedere alterius Mundi, praeter hunc existemtiam, imo contrarium tenet uniformis omnium Philosophorum consensus: ergo non debet concedi dari de facto plures Mundos. Prob. 2. pars, quia nullam implicat contradictionem in hoc ,
quod plures alii Mundi possibiles sint, ut patrubit solvendo aliquas , quae ab Arist. objiciuntur: ergo talis possibilitas non est deneganda. - g Arg. contra hoc: si plurcs Mundi, ex hypo. thesi, quod possibiles sint, darentur, terra unius
Mundi naturaliter moveretur versus centrum
cujusvis Mundi ; sicut hujus Μundi terra movetur de facto versus ejusdem Mucidi centrum: sed hoc videtur omnino inplicatorium e ergo &quod sint possibiles plures Mundi . Deinde quia hic Mundus de facto existens omnem possibilem continer materiam: ergo non remanet
materia, flua alius Mundus constet, proindeque nec iste alius possibilis est. Denique, nequit da-xi,nifi unicus primus motus:ergo neque dari potest nisi unicum primum mobiles ac per cons quens unicus, istatum Mundus. Resp. ad i. neg. maj. terra enim hujus Mundi nullatenus versus gentrum alterius moveretur; tales quippe Mundi nullam inter se habetent suboldinationem suade terra cuiusvis versus centrum illius,&non miterius, moveretur. Ad a. neg. antee. quia Mundus de isto existens est finitus, Ac limitatus , duoque non continet possibilem materiam squ, haeopossibiliter est infinita, in quo null*
617쪽
enim tantum dari queat unxcus primuS motor ,
plura tamen dari possimi prima mobilia inter se non subordinata , quorum quodvis ellet in se
primum negative; omnia autem essent tini primo motori, utpote i sinitam habenti virtutem , subordinata .
4 Dubit. quaenam sit unitas, quam hie Mun. dus habet 3 Resp. esse unitatem ordinis , & sub- ordinationis . Prob. ex exelusione cujuslibet alterius unitatiς. Non enim habet aliquam unitatem per se, quia non Metaphysicam, cum partes Mundi non sint realiter identificatae, nec physican3, cum tales partes non sint entia physice incompleta,& non se habeant, ut actus pex se, di per se potentia.Necyae habent unitatem continuationis;quia omnes me iram patres sunt dissi junctae, &discontinuatae s neque aliquam aliam unitatem, praeter unitatem ordinis, Fcmbordinationis partium illius, ut per singulas unitates discurrenti patebit: ergo &c.
Me existante de facta. γ π π U ius quaest. titulus supponit, & merito,
- αλ hunc Μundum modo ex illantem e fla tinctum; sic enim exprimitur a Sacra Scriptu ra dicente: F idie Deus cuncta, qua seerat, o
or ne valde bono. Vnde istum testat dissicultas, an hie Mundus ita perfectus fit,ut persectior ellenequeat. Vel ita ut non sit possibilis alius per-kctioe 3 Quae dissicuitas coincidit cum alia, quae,n Theologia communiter solet eontroverti pnimirum, an Deus semper secere teneatur id, quod optimum est Si enim pars assirmativa de- laudatur , necessirio istendum est, Deum non
posse sacere Mundum persectiorem isto, qui deri existit, ut ex hypothesi patet. Si autem
618쪽
Pars negativa desensetur , nulla apparet ratio convincens, non posse fieri ab eo Μundum perust, iotem: unde illam Theologicam difficultatem breviter resolvere conabimur, cuius ex rein
solutione directe propositae quaestioni fit satis.
x Dicimus i. Deus semper secere optimum nullatenus tenetur. Prob.haec concl. nullum est assignabile caput, ex quo Deus necessitetur ad. huc moraliter, ad Sciendum optimum et ergo dic. Prob. antec. quia nequit sic necessitati ex bonitate, aut persectione ipsius optimi pxoducendis cum enim huius quodcumque sit ) bonitas sit creata, & finita, nequit habere virtutem , quae alliciat Divinam voluntatem, ut necellario illud efficiat. Neque potest necessitari ex infinitate bonitatis Divinae voluntatis, quia maxima huius persectio est illius libellas, qua iacere, vel non iacere: aut taliter facere, vel taliter non secere , quod ei placet, & prout illi libet, potest: ergo ex nullo capite potest Deus necessitari, ut semper optimum ad extra faciat. Confirm. nam, quoties adaequata causa alicuius effectus' est ne-ressitata, sive physice, sive moraliter , ad producendum illum, si sit intra ipsius sphaeram, nullumque adsit impedimentum, talis essectus necessario producitur , & si non producatur, infer. tur evidenter, talem cauiam non esse necessita. tam ad illius productionem,ut est per se notum: sed Divina voluntas ante huius Mundi productionem erat causa adequata ad illum producendum tam sufficienter, ac suit, quando illum in tempore actualiter producit; deindeque erat intra sphaeram suae intinitar activitatis, nullumque . erat excogitabile impedimentum: ergo necessario tunc illum produxisset: atqui tunc non pr iduxit illumsergo ex hoc neeesiario insertur,nullatenus fuisse ad illum producendum necessit
619쪽
Disp.2.2uor. 1. 62seap. 43.die ente, Iustitia Dei factum esse ut non modo sint omnia, sed etiam sic sint, ut melius esse non possint f ergo nequit fieri alius Mundus perfectior isto, qui de facto existit. Reip. quod D. Aug. & alii DP. si sic aliquando loquantur, tantum intendunt, qu od Deus fecit meliora , dcruod non potuerunt fieri meliora, quam ea,quae e facto iacta sunt, scilicet quantum ad hoc,quoanon omiserit in eorum effectione aliquam perfectionem, ex qua posset inferri, ipsum esse imprudentem , aut imperfectum artificem ; aut quod aliquem errorem moralem commiserit iutali rerum dispositione a hoc enim pacto omnia, quae fecit, sunt persectissima, eo quod sunt a.
tis apta, ut abigatur a Deo quaevis suspicio imprudentis, aut imperfecti attificis, & rerum moderatoris .
4 Arg. 2. qui alium evicaciter amat, vult ei etiam omnem perfectionem , & bonum ; dc si forte est necessitatus ad illum amandum , ex consequenti necessitatur ad volendum ei talem
perfectionem , atat bonum ; sed creatio Mundi est magna, &si extrinseca Dei perfectio, eo quod cedit in magnum ipsius honorem, & Deus se ipsum amat necessario , ergo, dc necessario
Vult Mundi creationem , consequenterque, decoResp. disting. mai. vult necessario omnem permsectionem ejus intrinsecam , de etiam extrinsecam, quando sine ista illa stare nequit, aut qua indiget persona amata, admitto; vult necessario perfectionem extrinsecam, qua persona amata non eget, sed aeque esset in se perfecta cum illa, ac sine illa, neg. mai. & cOώ min. neg.conseq Ratio hujus est ; quia ideo pertona sic amans' vellet necessario talem perfectionem persone eLficaciter amatae, quatenus esset medium necesserium,vel ab subsistentiam sui esse,vel ad ejusdem - stlicitatem. Cum ergo creatio Mundi persectissimi non sit talis perlactio, qua Deus indigeat, neque ad sui esse subsistentiam , neque ad ejus cursus Philos Tom. H. Dd seli-
620쪽
616 Tract. De Coelo, ct Mundo. st licitatem , hinc est, quod non necessario illam velit, & si necessario se ipsum amet. 3 Dicimus a. potuit Deus creare Mundum persectiorem, nedum quoad accidentia, verum et quoad substantiam , qu,na hic qui de facto exi. 1tit . Haec concl. aperte colligitur ex praecedentis nam supposito, quod Deus nullatenus tenetur, ut semper optimum necessario faciat ; & supposi. to etiam, nullam involvi repugnantiam in hoc, quod Mundus possit esse persectior, tam accidentaliter; auferendo scilicet aliqua accidentia noxia ; dc alia proficua ei tribuendo, & substantia. liter , producendo nempe aliquas substantias persectas, loco aliarum de facto existentium, quq non sunt tam persectae, ac illae, evidenter interiatur, quod potuit Deus creare Mundum, tam substantialiter, quam accidentaliter, persectiorem, quam hic, qui modo existit. 6 Arg. i. species possibiles habent ordinem, seu coordinationem superioris, vel inferioris, cum his,quae desecto in individuis existunt,ergo constituunt cum illis unum ordinem; sed iste ordo est hic Mundus; ergo nequit hic fieri per se. etior, saltim quoad persectiores species, quam quae de facto existunt. Resp. posse concedi consequentiam; non enim est contra nostram Concl. 'nam adhuc Μundus, hoc non obstete, posset reddi persectior extensivε ,&substantialiter, ut si
fieret multo major, quam nunc est, & in ipso ali.
quae utiliores creaturae multiplicarentur, servata proportione , quae de facto est. 2. res p. neg.antec.
quia ordo ibi assignatus est penesMundum postibilem , quem Deus decernere posset; non autem penes hunc, qui de facto existit, & quem dicimus posse fieri persectiorem. γ Arg. a. si Deus potuisset Mundum perfectio. Tem sacere, & non sic illum feci siet, posset argui invidiar ; quod patet paritate argumenti , quo utitur D. Aug. lib. 8 I. QQ. q. 3 o. his verbis: Si Deu Pater pomise meliorem Filium gignero, m