장음표시 사용
581쪽
Disp. t. mast. I. orcundum quod exigit impulsus ex natura sua.
vide autem si per accidens possit successive preis duci Zit Dices proiectum est divisibile is ergo prius in partibus propinquioribus, quam remotioribus imprimi lux illi impulsus ab agente , iuxta illud s Agens naturale prius , . fortius ast i, prepinquum, quam in remorum: ergo proinducitur successive . Resp. neg. conseq. quia non semper, quod subiectum est divisibile verincatur illud commune proloquium , sed solum quando praesupponitur in illo qualitas divisibiliter opposita illi,quae de novo producitur;quod non contingit in productione impulsus, clim ut dictum est, nullam qualitatem oppositam habeat s idem contingit in productione lucis, quae 4n instanti producitura luminoso in toto spatio, licet divisibili, eo quod lux nullam qualitatem divisibi liter oppositam supponat in spatio. Ubi notandum est , quod actio productiva impulsus dicitur simplex alteratio , ut patebit ex dice adla in libro de generat. loquendo de al
1 Dubitabis q. Quomodo , & a quo cO rumpat ut impulsus Resp. corrumpi praecise per suspensionem concursus Dei, quo illum in projecto cunservabat. Haec est resolutio communior. Et patet ex eo, quod impulsus non conservatur a proiiciens e loquimur in generec uta efficientis)cum proiiciens possit non esse, de adhuc durare impulsus; sed sbltim conservatur a Deo; ergo definit, seu corrumpitur praecise per suspensionem concursus, quo a Deo in proiecto conservabatur. ia Sed quia Deus operatur communiter iuxta exigentiam naturae, adhuc potest inquiri, unde proveniat, quod praecise per suspensionem concursus Dei desinat impulsus Ad quod resp. hoc piovenire a natura ipsius impulsus.
Et potest probari, quia impulsus nullam habet B b si qua,
582쪽
qualitatem contrariam ad cuius intrΩductionem
desinat; neque desinit per absentiam proiicientis, cum licet in suo fieri, dcesse a proiiciente
dependeat ; non tamen dependet in suo conic Varii conservatur enim, adhuc in absentia proicientis :.ergo praecise ex natura tua proVenit, quod desinat per solam suspensionem concursus, quo in proiiciente a Deo conservabatur.
4 Etenim, cum impulsus non sit qualitas innata proiecto , neque illi per modum per se stantis impressa , sed solum sit qualitas ab extrinseco i dc per modum transeuntis projecto Impressa, natura sua exigit parum durare, citoque pertransire : sicut sonus, qui assimilatur ampulsui in seri, esse, & conservavi, etiam ex natura sua parum durare, & cito transire exposcit. Deinde, cum scopus impulsus tantum ut initIumentaliter motum proiectorum caulare, hinc
etiam est, quod si talis motus totaliter ab aliquo corpore impediatur ; exigat impulsus natura sua desinere esse. En quomodo impulsus ex sua natura exigit desinere , seu corrumpi per suspensionem concursus, quo Deus illum in proiecto con-Dubitabis s. an impulsus desinat successi ve , seu instantanee Resp. ex natura sua exige. re successive desinere. Quod non melius poleti probari, quam experientia, qua V Idemus, m9 tum pro ectorum, cujus est principium impulsus: successive desinere, languescere.& remitti iergo idem dicendum est de impulsu causantela praedictum motum. Per accidens tamen potet desinere in instanti, ut si violenter in Instant impediatur motus projecti. Ex resolutionibu harum dubitationum facile respondetur ad quaelibet argumenta , quae contra nostram conclusionem ob biciantur ; praecipue ad fundament Perexit.
583쪽
R Mnam sit eausa motusprojectorum quando ro ιιuute Et an detur quies in puncto reflexionis.1 Ummuniter contingit, quod corpus .. pro)ectum, propter contactuna cum alio corpore resiliat , ut si pila ad parietem proriciatur. Nunc est dubium, an ille motus re-exus causetur ab ipso impulsu projicientis, an Vero ab alio impulsu a corpore resistente produ-eto, 6c impresso ips proiecto Z Pto quo. Dicimus i. motus reflexus proiectorum utatur ab ipso impulsu impressis a proiiciente, conclusio est communior resolutio, quamenet expresse Arist. hic cap. q. text. his Verbis: . cutι re nexa Iphara non a pariete reflexa es proi-
I Prob. ratione ; quia impulsus impressus
proiecto A proiiciente poterat longiori motu re-ΠQ deserte proiectum, nisi a pariete impedire- ur: sed per contactum parietis non corrumpitur totali tex talis impulsus, licet aliquomodo temittatur: ergo clam impulsus ex se non sit de- erminatus ad motum tectum, sed ad quemlidet motum indifferens non est, cur illi non triduatur praeductus motus reflexus. 4 Et potest confirmari , quia experientia Constat, corpus proiectum, V. g. Pilam, ad PS aetem intensiori moti resilire, quo intensiori impulsu proiectum est: ergo ideo est, quia talis motus reflexus causatur ,'provenit ab impulsu.s Arg. r. si motus corporis proiecti resilient in causatur ab impulsu ipsi a proiiciente im- presio, ergo eodem modo quo resilit pila proie- parietem , resiliet lapis ; & eodem modo Ruit et pila projecta ad lanam , quam nolet ' ad
584쪽
ad parietem: hoc est contra experientiam : ergo non impulsu impresso a proiiciente, sed impulsu impratio a corpore interposito, vel ab alia causa, causatur ille motus reflexus. Resp. neg. conseq. quia licet praedictus motus causetur ab impulsu impresso projecto a proiiciente, tamen tam ex parte projecti, quam ex parte corporis, ad quod proiicitur requiritur aliqua dispositio, propter quam tam prOJectum , quam corpus, ad quod proiicitur , possunt dici cause per accidens
illius motus.s Etenim non resilit lapis, sicut pila, licet utraque ad parietem proiiciatur;eo quod in pila
repetitur lenitas lanae,qua est impleta,& aer intra eamdem lanam inclusus,& figura eius orbi. cularis, quae omnia valde conducunt ad exercitium motus reflexi , & quae non inveniuntur in lapide. Simi liter, pila proiecta ad parietem resilir, non vero projecta ad lanam ἱ quia corpus du-xum, ut est paries, non αedit motui directo pilae, imo illi resistit, quod est conditio necessaria ad resilientiam; at vero corpus molle, ut est lana , cedit motui directo pilae, &sic non est disposi. tum ad resilientiam. γ Arg. 2. pila naturalitet destendens sine aliquo proiiciente, resilit a terra, & movetur fur-1um s sed cuius motus n equit esse causa gravitas,etum haec ad motum deor tum sit determinata , ergo ero venit, & causatur ab impulsu impresso Pilae a terra ue dc consequenter idem dicendum venit de motu proiectorum quando resiliunt, Resp. concessis maiori & minor neg conseq. quia Praedictus motus causatur a quodam impulsu , quem, distinctum a gravitate ipsius pilae, recipit Pila a partibus aeris, quae a tergo impellunt pilam ad replendum vacuum, causando celeriO-τem motum, dispositive vero movenit illem O- usa duxitie leuae, & ab aliis in pila inventis,
Pro a. quod inquirit quaestio aliqua Ve'
585쪽
munt notanda . Primo, quod punctum vene- xionis dicitus illud, in quo, finito uno motu, incipit alius, qui quadrupliciter evenire potest. . quando post motum naturalem sequitur alius etiam naturalis, ut contingit in dilatatione, &Contractione cordis . h. quando post motum
Violentum sequitur alius, etiam violentus, Velsis itim praeternaturalis, ut contingit quando lapis tendit sursum, & ita eomprimitur ab aliquos p.re, ut majori velocitate, quam descenderet sua naturali gravitate , descendat. 3. quando Post motum violentum sequitur alius, etiam absolute violentus, ut contingit quando pila Pr 3ecta in parietem, resilit versus alterum pari Wm . q. quando post motum violentum sequitur
motus naturales, ut contingit quando lapis sursum proiicitur , di finito impulsu sua naturali gravitate deorsum tendit. 9 Secundo venit notandum , quod quies est duplex i altera, scilicet negativa, ic altera privativa. Quies negativa dici lux illa, quae incladitur in unico instanti, & dicitur talis.' eo quod nullatenus pro sua duratione potest dari motus proprie dictus. Quies privativa dicitur illa, quae durat pro aliquo tempore, dc dicitur talis, eo quod pro duratione illius potest dari motus proprie
dictus. Nunc azo Dicimus h. in ordine: quando post motum naturalem sequitur naturalis, datur quies privativa in puncto reflexionis s quando post violentum sequitur praeternaturalis, non datur quies privativa, sed tantum negativa s quando Post violentum sequitur violentus, datur quies Pri Vativa, excepto casu , quo unum corpus sit
petr secte planum , & alterum perfecte sphaeri-ςum s& quando post violentum sequitur naturalis non datur quies privativa. Conclusio quo- d omnes partes est communiox consensus, de iacilis probationis . Igitur.
I Piob. quoad primam partem ue quia m-
586쪽
eox Lib. 8. Phole. tus cordis, iuxta Galenum, ordinatur tanquam ad finem ad refrigerium viventis, quo fruitur vivens in termino motus: ergo petit aliqinali te pore quiescere, ut vivens tali refrigerio fruatur, di ipla natura allevietur, alias potius ad laborem , quam ad refrigerium esset talis motus: ergo datur quies privativa , seu temporanea inteae
1 Prob. quoad secundam partem , quian projectus lapis sursum servetur, & a corpore mainximae molis opprimeretur, si Iunc daretur in contactu, seu in puncto reflexionis quies priv riva, parvus lapis pro aliquo tempore corpus . maximae molis detineret in aere, dc motus illius deorsum discontinuaretur: hoc videtur impossibile, di rationi contrarium: ergo in tali casu non datur quies privativa. 1 3 Prob. quoad tertiam partem; quia quando unum eorpus tangit aliud , nisi unum sit peris.cte sphaericum, & alterum persecte planum , n cessario per suas partes tangit partes alterius e sed nequit aer in unico instanti omnes illas partes spatii occupare: ergo nequeunt illa corpora in unico instanti separari: ergo pro aliquo te pore, licet parvissimo sunt conjuncta, de consequenter ante motum reflexionis datux quies
14 Prob. quoad quartam partem , quia Impulsus, quo lapis sursum sertur, desinit in alt- quo instanti terminativo sui esse,ita ut verum fit dicere : nunc non est impulsus, & immediate antea exat; vel saltim in aliquo instanti vincitura gravitate lapidis: sed gravitas lapidis in eodem instanti necessatio agit: ergo in illo instanti Incipit motus deorsum; δc consequenter non datur quies privativa. . Advertendum tamen est; ne aliqua oria tur aequivocatio, quod hoc intelligitur attentis solam gravitate movente deorsum, de impulsum Fonte suxsum s attenta tamen etiam ci xcum
587쪽
uantia aeris concurrentis ad replendum v
cuum , quod a tergo relinquit projectum, vid ' tur dicendum, quod datur quies privativa, feta temporanea, nam quando impulsus per sui diminutionem pervenit ad aequalitatem cum gra-Vitate, tunc nequit lapis amplius sursum tendere, neque in eodem instanti deorsum moveri, quia nequit simul vincere impulsum aequalem, di aerem concurrentem,&sie necessario debet i Pi pro aliquo, licet parvo tempore , quiescere, quoad usque impulsus remittatur, & sic gravitas , non solum impulsum, sed etiam aerem Iesu
o Pro aliquibus argumentis debet observari , quod ut aliqui motus dieantur discontinui, nullatenus requiritur τ quod intex illa deluxqvios pxivativa , quia, ut motus sint discontinui sufficit, quod extrema illorum non sint unum, quod evenitet in casibus nostrae conclusionis, unus enim motus haberet suum indivisibile tex- minati viam, di alter suum indivisibile initiativum in puncto reflexionisi unde extrema ill
rum nota essent unum s & consequenter, neque essent motus continuit essent tamen motus contigui ; nam extrema illorum essent simul in instanti reflexionis, seu inquiete negativa, quQd
solum requies rur ad contiguitatem. ιν Observari etiam debet, quod cum punctum reflexionis, seu instans quietis negati Vae sit extrinsecum cuilibet ex illis motibus nulla utenus verificaretur pro illo instanti,qhod essent illi duo motus I imo velificaretur oppositum, nam sicut de primo motu esset verum diceres ne non est motus, immediate antea erat s eo Vel maxime s quia motus desinit extrinsece , α
per primun sui nen esse; ita esset verum de secundo ue Nune non est motus, oe immediate post erit, eo Vel maxime ; quia motus etiam desinit intrin.
sicce, di per ultimum sui non esse.
588쪽
Ωuare gravia, o levia velocius, fortius lueantur in fine, quam in principio, medio, motu naturali ; proiecta vero velocius, fortius in medio , - quam in principio , oe
lento ξx Q Upponitur tamquam certum, graVia in levia velocius, & fortius suis naturali motibus moveri in sine , quam in princip& medio; & similiter, projecta velocius , fortius motibus Violentis moveri in mediquam in principio , & fine , & deducitur Aristot .s, Physic. text. 6 I.&lib. 8. text. 76 etiam constat experientia, lapis enim suas tu tali gravitate descendens , fortius in finmotus , quam in principio, & medio laedit ssimiliter lagitta projecta in medio motus maVulnus aperit, quam in principio, & fine illi. tuae non contingerent, nisi praedicti moturita velocitate, & fortitudine pretedictum ornem servarent. Ex hac suppositione proce quaestio clicet illam aliqui negent lassicie fundamento suffulti, ut videri eli apud nostr Pontium hic disp. zo.q 3. qua quidem supiato est communior Philosophorum consens Nunc
a Pro primo , quod inquirit quaestio ,
Cimus I. gravia , & levia velocius, & sortmoventur in fine suorum naturalium motuus uam in principio, & medio ratione cujusdimpulsus impressi gravi , & levi a parti laevis confluentibus ad replendum vacuum
in fine, quam in principio , & meilia eo quod successive majori impetu cc suant
589쪽
fluant partes aeris ad replendum praeditivinvacuum i sicque velociorem motum causant in fine, quam in principio, & medio . Conclusio sic proposita est communior consensus. Et videtur sic sensisse Atist. dum 4. Physic. tex.74. tenet , quod si grave moVeretur per Vacuum, motus illius non esset velocior in fine, quam in principio: ergo si motus gravis per plenum est velocior in fine, quam in principio, & medio, haec major velocitas provenit ab aere replente spatium : sed non aliter, nisi per productionem Iraedicti impulsus in gravi: ergo ex mente Ari-ot. talis impulsus est causa illius majoris vel
3 Deinde potest probari ratione ; quia illa
major velocitas motus debet habere aliquam causam, a qua ProVeniat , quae quidem causa sit virtus motiva: haec nequit esse ipsa gravitas, ut omnes fatentur s. quia non est major in fine,
quam in principio, dc medior ergo debet esse aliquis impulsus impressiis gravi in ipsa actuali motione, qui impulsus sit major in fine, quam in principio , di medio : sed non alius impulsus , quam causatus ab aete modo dictor
Respondent aliqui satendo,pta dictam majorem velocitatem non causari a naturali gravitate, sed ab alia gravitate accidentali emanania te a natura ipsius gravis, non semper, sed in
s Sed contra est l. quia quod naturaliter emanat a natura alieujus , si nullum adfit contrarium, semper emanat : ergo . Sed gravitas accidentalis , a contrariis assignata, nullum habet contrarium in ipso gravi existenter ergo si naturaliter emanat a gravi, semper ab illo necessario emanabit: hoc non concedunt rergo neque debent concedere , quod emanet ab ipsa natura gravis, & consequenter dicendum est , causam illius majoris velocitatis
590쪽
sxavis per vacuum non esset Velocior in rine,
tam in princi pio , sed si major velocitas motus
gravis in nne . quam in principIo causarelux agravitate accidentali emanante ab I PΙo gravi inlctuali motione, & non ab impulsu impresso ab
aere, adhuc talis motus in vacuo esset velocior in fine,quam in principio, cum ibi adesset graVe,& adesset motus: ergo cum hoc non contIngeret, venit dicendum, quod illa major vescicitas causatur ab impulsu impresso ab aere, & non ab a Ii-Qua gravitate emanλnte in actuali motIone a natura ipsius gravis. Quyddictum est de gravi, sicuum derelictum a gravi, movetur estinive ab ipso corpore gravi , ergo neqαIt grave mOVm aliquo impulsu ipsi ab aere impreta. Antec. patet 3 Quia grave per suum motum causat illam vacuitatem ad quam replendam movetur aeV, ergo etiam causat motum aeris, cum non dare, tur talis motus aeris, nisi illa vacuitas claretur. Reso neg. antec. de ad probationem dicimus,
modo eausetur a gravi per suum motum , tamen motus aeris ad illam replendam non causatur a gravi, sed a virtute universi,quae naturaliter Ino tendit conservare contiguitatem suarum paratum, & sic sortitet impeIlit partes aeris, ns post tergum gravis aliquod detur vasuum. 8 Arg. z. quando grave laxium destendit, de ex adverso occurrit vehemens aer, adhuc gra Ve movetur velocius in fine, quam in princi Pio, & medio: ergo eausa illius velocitatis non est aex confluens ad replendum vacuum poli tergum gravis. Probat. conseq. quia sortius minvolux aeS Occurrens gravi ex adversio , qu m