장음표시 사용
211쪽
rgo Adiuro vos filiae Ierusalem, M. c. a. V. '
mor, amatores fui iuris senon Dens ines Ain ea, quae amant, penitus transferens.
Dormiens Elias sub iunipera umbra excitatur ab Antilo, qui de pani, alim niam comedendam ei praebet; hac vero sumpta vates in somnumr labitur. 3. y Reg. io. Verum nonne statis nuper soporatus erat amobrem igitur post Angelici panis clum ilequit vigilate pSub hac historiae superlicie qui ci sacra.
menti traditis θ per somnum extatica eleuatio, ut iam vidimus,denotatur . recte igitur Elias post olis manducationem in typo repraesentat animam , quae bene patia Eucharistico cibo, ex singulari Dei munere in extasim eleuatui . mptime Rupertus in citatum locum Res . In d BIurgens, s ilicet Elias, inuitatur ab Angelo Domini ad prandium, Mest tui ira sacer.
te Domenter eorporis, DVurnas racramentum , illud comedit , o bibit tamen rursus obdormivit.
E pluribus cumplis eorum, qui post
Iactam communionem in contemptat imuis somno diu, de suauissime conquiet re, ct in extasi ii euehi solebant, pauca
In vita S. Teresiae a F. Ioanne a Iesu Maria conscripta lib. q. cap. 9. habetur, quod illa poli annos fere quinque, quibus in fibulensi Mona sterio commorataeit, post Eucharistiam sumptam, compu-
temporis spatium minime uteretur, quae cum caelum i suo sponso, vel a beatissimis spiritibus introspectura elevaretur, pijLsima colloquia cum suo amantissimo re paratore inita ista saepissis sub aliorum cadebant aud tum, qua de re plura vi deri possunt apud P. Philippum Guidum vitam bulas venerabilis sororis scribe
Adiuro vos filiae Ierusalem, Cyc.
Suae sacre mensae conui S amatissimus Seruator noster singulariter protegit:
euigιι νι fumat .s dilectam, dotiec . a velit. O selliaces excubiae , o cura , o sollicitudo admiranda diui amatoris. Ecce qualem adhibet diligentiam in remouςndis omnibus, quae luxbare pollent quietem, qua anima sibi
In vita 8. Catharinae Rieetaea e M
tatis diebus maiori ex parte extasim pati Q per sacyam Synaxim adhaerens fruitur.
consueuit , nec a fenestrella,Per qua caeli estis panis porrigebatur, se frequenter ouero poterat, donec vidZ ab alijs auerte tur, & quod vehementius com mouit, die quodam,qui sanctissimo Patrinosito ioseph sacer erat,cum post Sacra menti susceptionem in choro esset, a te ra palmos duos, aut tres extolli visa est. Eadem sancta Toleti,cum Eucharistia recepta staret immobilis, monialis quaedam. quid ageret ignara, illam conatu.
quo poterat, maximo, ut sederet, loco mouere, manusque marmoris instar flu-
Pentes contrectare nisa est, sed incassum luctata eis, donec B. Virgo Teresia a raptu euigilauit. De Beat illima Clara enarratur in priama parte historiae ordinis sui, deiicitissime, Ac saepῆaecessisse ad hane Christi mesam ; de semel cum in festo Epiphaniae corpus Domini recepisset,in extasim raptam Hiise non per horam, aut diem tantium, sed per triginta dierum spatiu. Proh miraculi stuporem foeminam inhumanis sensuum usu destitutam tanto tε-pore potuisse persistere . a Soror Catharina Riceia toties a sensibus abducebatur, quotlias ad sacram Sy
naxim accedebat. ita ut illis per aliquod
ducitur, inquit, eaelestis 11 onjus vehemen. tissime Relans no quiete cui dam dilecta fua sollicitus seruare inter brachia propria dormientem . nequa sortes moiesia, vel ιn quietudine a sono suauissimo deturbetur. Nec dat sona habet huic custodiae caelestis spo-
si in dilectam suam B. Thomas de V illa- noua in hunc locum. Sed o sponsi, ait,
inenarratilem bumanitatem, inritimabile dilectionem . maiestatis oblitus directam obis Ieruat, ne a perstrepensibus f cuetur. Solet humanus spontus pro sponsae emolumentis aduigilare. & magno studio, quod molestum ei esse potest, arce. D re; de si, ut serunt mundi vicitii tudines, aduersitate aliqua tangatur, omni fissueam liberare contendit, quia nimirum maritali scedere eam sibi via iram , atque
ita ut rem suam agnoscit,&diligit; sic Dominus animam, qilam tibi spiritali sponsalitio in Eucharistico symposio co- iunctam nquit . ut rem quoque speciali titulo suam respicit, cua odit, peculiaribus gratiis adiuuat, multiplicatis sau
ribus fouet. Peregrinantium Israelitarum coetus
per asperas deserti vi ac vestes a senio illaesas quadraginta annorum spatio retinuit,
212쪽
Notula IV. de Eucharist 1 18 i
mui, de ealceamenta non usu corrosa, li-
saxosas semitas calcarent, di iuga
montium scanderent. UGιmentum luti, q- .operiebaris, nequaquam vetustate esse est, o pes tuus non es subtritis, en quadra Deum s. ges 1 a'nus en . Deuteronom. 8. Imbuerisimile est puerorum amictus ad eo-nim staturat incrementum adauctos His. Totii. putat Tostatus quaest. I. in cit. Deu teron. locum , quo ingenti prodigio supremum Numen , quantum sibi cordi esset, necessitatibus illius populi, quem manna alebat, consule te,declarauit. Ab hac historia traseamus ad mystica. Quae nam sunt hominis Christiani indumentapCertὰ illa, de quibus oraculo illo Ilaiae ια si. σι. fit mentio. Gaudens gaudebo in Domi
no, o exultabit anima mea in Deo meo , quia
indait me vestimentιsolutis, O indumento is titia circumdedit me. Haec autem quam peculiari Dei munere in manducantibus dignὰ Eucharistiam conseruentur . symbolice praemonstratum fuit , dum creator manna enutriti populi tunicas,&calceamenta ab interitu. di consumptione vin
si sumptum pabulum illud ex amplificata diuinittis quinque panum substantia, discipuli nauicu ani ingrediuntur ,& ecce irati ponti fluctus intumescunt, venti praelia flatibus horrisonis mi. scent, verberant spumantes undae laterax vib. I 4 cymbae. Matth. 1 .Qais tot inter perici la iactatos, id perteri itos adiuuat disti. pulos Nonne Christus ad eos accurrit, pelagi vortices premens, & furentes vetos cohibens p Nauicula autem in medio
mari iactabaturfluctibus: erat enim contra risu unus. Quarta aut evigilia noctis venit ad eos ambulans super mare. dc noinuli is interieciis subditur; Et cum ascendi siet in nauicula, eesyatiit istus. Matth. ibid. Sed
si edulium illud, quo pasti fuerunt disci pali, Altaris alimonia praesignabat,equi. rasinistia dem symbolice edocti fuimus, illa ve-
γε , si scentes, si quando Daemonum tentamc-
'Σ eis impugnentur . si a mundi persecutio
im utrieri nibus agitentur, si variis aduersae fortunaetur, partiti aerumnis concutiantur, si nimis humani mu Diu tumultus obstrepant, paratissimum ha-Frocuitu. here potentissi Domini auxiliare patrocinium .
Pergebat in Mesopotamiam Iacob humanis destitutus subsidiis, plura perpe surus dura, te aspera per viginti annos variis laboribus exercedus in domo La-hani , & in pascendis gregibus brumae,&aestatist saeuitia excruciandus, sed ut in his omnibus ineommodis, & calamitatibus Deum sibi futurum propitiu,&opitulatorem admoneretur, vidit in somnis scalam, de cacumin eius tangens caelo, do. Domuiu innixuscalae. Gen. 28. Illa enim cen. xt
nummis,& scalae visio certia erat diuinae protectionis argumentu,ri notat Chry
obsecro , hic eximiam curam mVericordis Dei, qhia videbat iuxta confiitiam matris propter timorem fulcepturum Peregrιnatio nem, oe quasi erronem quodam νιain face re, solam, is a saburatium. nudaque habentem consolationem viro ex imo, sed totum insupernum auxilιum Protectum, II ιιm in ipso initio volens co irmare alacri tate eius, avaret, ac dicit, o sil Deus Abraham , o Gaac Patris tui, ne timeas, sed
credo,quod egose, quι impleui illis suas promissiones . te mea cura, O prouidentia diagnabor it 2 e pMes, inquit, quod solus iter
tor de Iacob Num hic fausta illa benedictione numoui, di vini a genitore
Isaac locupletatus ni u Θ Det ι ibi Deus abuisd iam stumentι, o viri. Gen. k7. Prae G- memoraca autem benedictio Euc natasti. cana alimoniam praeindicabat. Optime Augustinus lib. I 6. de Civit. cap.38. Eius Augustin est multitudo stumenti, O vini, irae est, muι . ιιttido.quam colligis stumentum, O vinum in Sacramenιο corporis, o sanguinis eιus Venulle etiam Paschasius de Sacramen. Puducto corporis, & sanguinis Christi cap. a r. ad illuci Gen. citatum. Ecce odor fili mei, sicut odor agrι ρἰ i. de quo sane agropu . Panis vita, ides caro, Oposas sanguianis, edentibus quotidie exuberat, O a sdeliabus mesιur , in quo utique Iacob verus benedicitur. Habemus ergo in Iacob expressam ligulam accuratae in Ddiae , qua Altissimus tespicit dc uote comunicantes . Uidens Moyses exardelcentem quiadem, sed ab incendio immuncm . ruinhum , ve tantum prodigium proximi intueretur, lam appropinquabat; & ecce insonat vox Domini illum sic ad monens; Ne appropies bile, solue calceamenιῶ depedibus tuis. Exod. s. Mirari hic aliquis ExoLici posset , quod Moyses nudipes incedere debeat in gleba illa, quae spinarum erat
ferax; periculu. n. non leue videbatum ea vepribus pedes calceamentis non muniti cruentarentur. Sacramenti arcanu. agnoscamus: rubus ille accensus Christuin Eucharistia amore inflammatum reis Ulgeritu. praesentabat . ut ex Uigerio chorda u. ': LRςh 'alias notauimus; ad illum ergo pio affectu aecedentes talibus gratiae auxiliis este, tilib
proteguntur, ut a periculis omnibus eri- gratiae auxipiantur, modo adeo admirabili,non dis- lij prote-
simili illi , quo quis inter sentes plantis in ins licet discoopertia deabularet. αἰζ.
213쪽
181 Vox dilecti mei, ct c. cam, vers. 8.&'
Nox dilem Dei, ecce se menit A quibus prospici quidem poterat, std mas
falsens in montibus , transiliens si ossis r Similis est dilectus meus
capreae , hinnuloque ceruorum .
en ipse stat pos parietem no-srum, rejiciens per fenestra projiciens per camcellos. Vers. 8. ω 9.
Indicatur sensus ad corticem litterae.
U M sponsa thalamo ab nancillis reposita scpori indulgebat ad satietatem, aliquantulum recessit sponsus: non multum vero post temporis spatium reuersus, pullinias ad auertendum a dormiete Domina strepitum omnem vigilantes interrogat, an adhuc illa sopore sit mersa. Ad huius dilecti vocem expergefacta , ad quam maximd intenta erat pro more amantium, eum adesse intelligit, quem credit diu, & remotὰ stetisse, licet breui ,& no Iongὰ abfuerit; sic amor suadebat, cui semper dilectae personae ablantia maior, Et longior apparet, quam re vera sit. CRuare celeriter regressiim arbitratura montibus Libani, ad quos voluptatis, Nvenationis causa pergere solebat, quod innuit citissimae capreae , hinnulique ceruorum velocissimo cursui eum adae quans. Eeee iste venit fallens in montibus, transiliens collest Similis en dilectus meus caprea, hinnulaque ceruorum, quem etiam Prospectatem per cancellos. εe tene stras videt, Ille enim,com i somno excitatam cognouisset dilectam , amoris ioco, qui recens coniugatis permittitur, modo illi se conspiciendum exhibet, non integra forme lineamenta manifestans, modo post parietem se occultans, quod indicat
ponsa subnectens r En ipse stat post pa.
vietem nostrum,res ciens per fenenras, prosepiciens per eancellos.
Cancelli autem hic significant opus ud modum retis constructum, quo aedes, In quibus uxor cum puellarum classe habitabat, separabantur ab altera parte domus patentiori, & marito, filias natu grandioribus , de coetui seruorum destia nata; erant autem praedicti cancelli pro quiete , se muliebris pudicitiae decoret Similiter In ijsdem habitaculis ubi matronae eum famulabus erant, senestrae erant interclusae reticulato orire , ex xima sui parte prospiciens latebat; de qua re plura prolequitur studiosa erudi.
tione Sherlogus tom. a. vestigat. 3. num. 28. & vestigat. 12. num. 7.
Vox dilecti mei, ecce isserenit δε-heni in montibus, transiliens
In institutione Eucharistiae eua morem Christus demostr uit, qui verborum est parcus, donorum vero est liberaliS.
Ox dilecti, quae hicin- sonat in auribus fidelis
secrationis i Sacerdote personam Christi relarente prolata, quae fidei auditu illa percipit. Pro hac interpretatione duos prostro optimos Auctores. Ghisterium in explicatione subsequentis versiculi sic striabentem. Ea vox βιlicet es, qua in cons eratione a Iacerdote prefertur, ipse siquidem bisce ipsis verbis in cana illa ultima hanc
instituit tanti Sacramenti consecrationem rvix huiuscemodi vocis cempletur prolatis ἔσ ecce is ipse dilectus in instantι venit Daterras fallens in montibus Angelarum,transiliensque colles calaxum omnιtim, ab eisnιbilominus non recedens. α Ludovicum a Ponte lib. s. in Canta exhort. 8. sic disseis rentem. Noua, O inaudita vox, O om- D nium vocum magnificentissima, quam chri βεμ Dominus prothlit, ιn qua nocte tradebatur accepto pane, er Mnι calice dicens, Hoc est corpus meum . σhie G sanguis meus ἔquam etiam quotidiὸ ex ore sacerdotum audio Ecelesia, O mox dicit, Vox dilecti mei inon ea vox Sacerdotum isoprolata nomι ne,
sed vox ipsitis Chrissi, qui ν illossium comt- , in sanguinem indicans illam profert; νerὰ vox dilecti mei, quia tota es vox dici-ctionis , O immensa charitatis: nam licit multas ediderit voces ad hanc ebarualem ostendendam, bae tamensu eras uniuersas,
siquid:m per eam semetipsum mihi tradit:
214쪽
rae.tatur, O trabι Iar, νι veniat in terram,
o sub accidentibus panis, σνini se a condat . Sed o vocem dilecti breue in t ocompendiariam locutionem, Hoe es cor pus meu , Hie est calix Luguinis mei. Quis
Amor Chri non laic supremum amorem verborum stivet borii auaruin, munerum largissimum animad
citaui. α pauca verba, quibus effusus Seruator noster dat nobis non solum corpus,&sanguinem suum pretiosillimum, sed ani mam thesauris sapientiae, de scientiae repletam, sanctitatis,& meritorum diuitiis amaentem , quin & ipsam diuinitatem, de lacrosanctam Triadem , atque ita po- tillimas Empyrei gazas nobis communicat.
Perpendamus etiam melius pro nostro scopo ex vi illorum verborum, Hoe et corpus meum , nobis dari solum corpus Christi, concomitanter vero sanguinem, di animam, Ae tres diuinas personas ;fiis militer ex vi illorum verborum, Hie est calix anguinis mei, sangu inem nobis tradi, concomitanter vero corpus, de animam Christi, ae tres personas diuinas. inamobrein vero non talem pro conseis cratione Euchari ilica sapientissimus Maia 'sister , ac Redemptor noller verborum formulam instituit,quae se extenderet ad exprellam eorum omnium, quae per hoe
Sacramentum nobis traduntur, menti
nem λ O aptitsi num , di elegantissimaum argumentum ad indicandam eam diuini Ir amor in nos amoris i adolem, qui non verboruis non phaleris, sed cumulatis beneficiis declaratur
seditatu, Accumbebat geniali mense apud Ca
nam Galilaeae ad honorandas nuptias Seruator noster cum amantis lima Genitrice : haec ubi agnoscit . inum defecisse, supplici voce dilectissimo filici sie suggerit . Vinum non habeat. Cui ille , valdmibi, O tibi mulier p noudum venit hora Im. i. mea. Ioan. 2. Responsum certe, quod in vocis sonitu videtur duriusculum , &nullam praestierre specie subsidii, quod
indulgentissimus Dominus pro vini de sectu sibministraturus esset. Ueru pem
spiciamus, quid hie postea subdat: Disit
eis Iesas. Implete Dirias aqua si quam in
generosiam talernum commutauit. Perinpende quod nulla mellita, sed & pauca
verba praemittat ad patrandum adeo inis
gens miraculum pro completa conuiuarum hilaritate; admirada vero Illa aquae
in. vinum comaersio nonne imaginem designauit nobilissime transubstantiationis, qua de pane corpus, & de vino sit Christi sanguis 3 repraesentata ergo illa in typo blanda, de verbosa oratio Omnis excluditur, quia diuinus amator in Eucharistiae institutione non verborum lenociniis, sed donorum assiuentia amore suum in nos teliari voluit. Sedens in ostio domus suae excipiendorum hospitum cupidus Abraham,tres
transeuntes peregrinos peramanter ad
resectione allicit. Sedo qualem Equidem exiguam valde, quid enim in cibariis magis tenue, quam panis buccella phanc solam offert. Ponamque, inquit,buccellam panis , O confortate cor νωrum , Ilea transibitis. Gen. 28. Sed dignune
videtur ditissimi Abraliae munificentia Dullulum panis exhibitum p Sc nonne etiam ad refocillandum tres hospites itinere lassatos nimis angusta alimonia ita sanὰ, si sola verba spectemus: verum quid opere praestiterit liberali limus Patriarcha, videamus. Ecce in epulum dat
vitulum ex tenerioribus tenerrimum, ex optimis meliorem, butyrum,& lac mensae infert,&diligentia uxoris Sarae com pactos,& concoctos panes,quin D in singularis obsequis erga hospites argumentum, secluso famulorum ministerio, quos plures domi habebat, nam tercentum, Ec. decem octo vernaculos in pugnam deis stinare poterat, ipse aetate grauis ad gregem properauit, de indὸ vitulum persectissimum in 'dapes condiendum detulit , prandentibus etiam adliabat in e rum seruitium paratissimus . O idaea hie praeclarὰ efiigiata ad demonstrandia Christi amorem , quando Sacramentum Altaris instituit munificenti stimum in dando , in verbis parcissimum, exploratum enim satis est Abrahae symposio Eucharisticum piae indicari; quocirca dum Patriarcha solam buccellam panis spondet,dc Opparam mensa in instruit, quid aptius esse poterat ad praesignanda i
gentia bona quae nobis largitur Redem- ptor noster in sacra Synaxi subbleui uerisborum sormula, Hoc est corpus meum; Hic ect sanguis meus.
Postquam B et puellam Ruth spicas
colligentem inuitauit ad comedendum, ad messores conuersus eis iniunxit, ut de manipulis suis data opera partem ero parent adolescentulae, qua nec i metendo prohiberent; Quando hora vescendi fuerit veni hae, o comede panem. σ intinge buccellam tuam in aceto. Ad paucis inteis Nectis . Prae it autem Boora. pueris luis dicens. etiam si vobiscum metere voluerit, ne probibeatis eam, O de vestris quoque manipulis pro cite de indastria. Ruth a. In Rivli
215쪽
184 Vox dilecti mei, d c. cap. a. Vers. 8.& '.
hac historia optimὰ apparet liberalior Λ stantiatis pane in corpus, te vino Insan. Booz erga Ruth in re, quam in sermone, dum enim cum ea loquebatur, solum prandium est pollicitus, suppressa ari-uarum effasione. Ad mystica transe mus. Ruth, cui a Booz tacta est facultas manducandi, fidelem ad Eucharisticum edulium ad millum delineat; sicut autem amor Booz plura largitur Ruth, qua quae ei promissa suere,ita a Xpi amo-1e uberiora emuunt dona in suscipientes Luchari tiam, quam ex vi verborum expressa in institutione eiusdem Eucharistiae.
Circa hae dilecti vocem, hoc est,ue ba consecratio uis,aliqua ex scholastica guinem pote itate diuina i ex Concilio Tridentinos est . Is. cap. 4. ubi dicitur zxillis Christi verbis, Hoc eu corpus meum spersuasum seniperui Ecclesia tulisse, percosecrationem fieri conuersionem totius substantiae panis in substantiam corporis, & totius substantiae vini in substantiam sanguinis, quam conuersionem asserit convcnienter, de pro Irie ab Ecclesia appellati transubitantiationem . Prae terea confirmatur ex eodem Concilio ibid. Can. a. Pro dilucidatione huius veritatis aduertendum breuiter , quod de ratione cuiuscunque conuersionis est, ut versetur
doctrina disquirenda occurrunt. Sit B inter duos terminos positivos sub aliquo ergo communi subiecto, sub quo unus desinat ad positionem alterius ; inde aliqua sudad propriam conuersi em necetiaria. Primum, ut uterque terminus a quo A ad quem sit positiuus . per quo fi differta creatione , de generatione, quarum illa procedit a termino negati uoad positauu, haec a priuatiuo ad poli. tuum. Porro hic dup ex terminus, alius dicitur terminus totalis, alius dicitur te imicus formalis et Exemplum sit in conuersione,qua ex aerest aqua ; nam forma aeris est terminus
Qt malis a quo, id est,est illud, quod expellitur a composito , ic forma aquae est terminus sermalis ad quem , idest,est ita lud , quod de nouo introducitur in illud
compositum: at vero aer dicitur termi nus totalis a quo, de ignis dicitur terminus totalis aci quem ; sic etiam in con-ueisione Eucharistica termini formales sunt substantia panis, & corpus Christi, terminus vero totalis a quo, est co cretum cx pane, de accidentibus, & te minus totalis ad quem,est concretum ex corpole Christi, & accidentibus panis. Secundum, ut sit aliquod commune virique termino, quod in conuersione formali est subiectum, quod ex una forma, siue accidentali, siue substantiali transit in aliam, in transubstantiatione est acci-
THEOLOGICVM De verbis, quibus Eucliari.
sticum Sacramentum conficitur.
An per verba cosecrationis fiat 'vera conuerso panis in Christi corpus,& vini insanis guinem, & recte haec
conuerso dicatur transubstantiatio.
Egant Lutherani, quia putant in Eucharistia remanere panis substantiam uni cuin Christi
- dens praecedentis substantiae , sub quo Caluinistae, quia negant O succedit aliar Ratio huius est, quia in- Christum secundum iub- compossibilitas, quae est inter tetminum a quo,&ad quem, exerceri non potest, nisi penes aliquod tertium, a quo pessic se mutuo expellere. Tertium est , ut te minus a quo totalis desinat simpliciter; v. ut ex ligno fiat ignis, requiritur, quod lignum desinat limpliciter. Ratio est , quia non potest intelligi conuersio unius in aliud , nisi intelligatur illud non manere; S cofirmatur, quia in omni mutatione terminus a quo desinit esse, si enim terminus a quo manet immutatus, non ecti ratio, cur res magis dic stantiam sui corporis, vel sanguinis esse Pr se niem in Eucharistia. Dico, veritatem catholicam esse, per verba consecrationis panem verῆ coninuerti in Christi corpus , quae conuersio recte dicitur transubstantiatio . Constat ex definitione Concit. Lateran. sub Innocentio III. Can. r. quae resertur in cap. Firmiter, S. Vna vero de summa Trinitare, ubi dicitur Christi corpus, & sanis guinem in Sacramento Altatis sub speciebus panis, di vini contineti , transub
216쪽
Disquisitio I. de Eucharistia i 8s
diceretur fieri ex illo, quam ex alio. ΛQuartum requisitum est, ut terminus iquo desinat fot maliter ex positione te mini ad quem, alioquin non foret maior ratio, cur potius diceretur conuerti in hanc rem, quam in aliam, quam Deus in eodem instanti produceret. Quintum, esse discrimen inter terminum a quo,&ad quem, nam terminus i quo est, qui
denominatur conuersus , & per consequens desinens in alium , atq; ita ex pa
te eius requiritur desitio simpliciter , ut
diximus: at vero terminus ad quem solum denominatur per conuersione succedens tei mino a quor ad hoc autem non
est necesse, quod de nouo incipiat habere esse, sed aci lummum , quod incipiat esse Bin illo munere, in quo succedit terminoiquo. Praedicta omnia repertu tur in hac Sacramentali conuersione panis in corpus Domini, & vini in sanguinem eiusdem Domini: est enim inter duos terminos positivos panem. & corpus , vinu .n, dc sanguinem Christi, sub aliquo communi utrique termino, quae sunt species Sacra. mentales. Praeterea desinit substantia
panis,& vini non solum sub speciebus, sed ympliciter. Tandem fit haec desitio sorinaliter ex positione corporis, Zc sanguinis sub sacris speciebus. Est ergo vera , di propria conuerso, quia verὸ tota sub alantia panis, de vini desinit in corpus. de Clanguinem Christi, quae est vera transu stantiatio ; sed haec in subsecluentibus melius dilucidabuntur. Insertur primo.quod in hac sacra comversione proprie transition est substatia panis, aut corpus Christi, sed specie , quia quod proprie transit,est, quod tu cessive constituitur sub utroque terminoa quo, εἰ ad quem; hoc autem sunt species,quae t substantia panis s iccessive costituuntur sub corpore Christi. Insertur secundo, quam congrud haec conuersio sacra appellatur ab Ecclesia
transubstantiatio, nam ex omnibus n
minibus, quibus a Sanctis explicatum est hoc mysterium , nullum ita proprie con- Duenit huic conuersioni: nam nomen cois uersionis, quo utuntur Ambrosius. Emisissenus, uterque Cyrillus,est comu ne omnibus mutationibilis, siue partialibus,siue totalibus , siue accidentalibus, siue su
stantialibus 1 sicut etiam nomen tran mutationis , quo utuntur Nyssenus, Damascenus, Ze Basilius: nomen transitus, quo utitur Remigius, Ze nomen transfigurationis, quo utitur Hieronymus , viis detur conuenire mutationi aceidentali, de nomen transformationis , quo The
phylactus .eonuenit alijs mutationibus, Miati EiubariR.Amrra. Tom. I. quibus acquiritur forma altera expulsarnomen vero transelementationis, quo
utitur idem Nyisenus in oratione Ca- Nyst
techet. c. aq. videtur quidem magis aptum, caeteris praedictis, tamen de durius
est, de non ita proprium huius mysteris, quia significare potest mutatione unius elementi in aliud , vel mixti in eleme
tum , at nomen transubstantiationis solum conuenit huic mysterio, quia de facto nulla datur conuersio, vel naturalis, vel supernaturalis, quae sit totius substatiae in aliam substantia; ει ideo Ecclesia, quae habet auctoritatem imponendi noua nomina rebus antiquis ad detege das fraudes haereticorum, a tempore Innocenti j Ill. praecepit, vili cmysterium hoc nomine explicaretur . Velum, licEt Patres viantur praedictis vocibus, ita cain men loquutur, ut significem, seu expresse amrment non esse amplius panem, Scvinum post consecrationem,sed carnem,
vi sanguinem Christi Domini, quod ali qui explicant exemplo aquae, quae in C na Gali Isae versa sint in vinum,uel vicerintum supponunt, dum asserunt panem, de
vinum conuerti, transmutari, transferri,
transelementari. Dicta aliqua Patisi aDieremus puncto sequenti. Sed dices. si fit praedicta transubstan. Obis . tiatio, ratione cuius nihil substantiae panis de vini post consecrationem maneret cum corpore, de languine Christi, cur de pane praedicatur corpus Christi petenim
Ioan. s. dicitur. Panu, quem ego dabo,ia. Ioan. Mro meaeIl. Accedit modus loquendi Patrum , qui saepὰ post consecrationem discunt id,quod erat panis,esse corpus Christi, ut habetur apud Ambrosum relatum
in cap. Panis ,& in cap. re vera de cor secr. viii. r. 8e alios: ex quo videtur ii
sinuari, qpod aliqua entitas panis maneat in corpore Christi, si enuia nihil panis manet, ergo corpus Christi non est, quod erat panis.
Respondeo, quod propositio illa, Pa- Rςsponsio,
nis, quem ego dabo, earo mea est; de similes explicari possunt tripliciter. Primo , quia datur in specie panis. Secundo, quia fit ex pane, ut aqua in vinum conuersa dicatur aqua vinum facta. Ioan. a. Tertio intelligitur de pane inystico: unde non dicitur panis simpliciter, sed caelestis, diuinus, vivificus: ex modo autem loquendi Patrum non colligitur,
quod eadem numero entitas, quae erat
in pane, sit in corpore Christi, sed quod idem praedicatum, quod tribuebatur pani, tribuatur eodem modo corpori Christi, sicut dicere solemus, quando Petro successit Paulus in Praeturam, quod antea taerat Petrus, nunc est Paulus; quia esse Λ a Prae Ditii
217쪽
Plaetorem, quod antea tribuebatur Pe. Λ l Osirium, ait illa, quae in Altari Domino tro, nunc tribuitur Paulo, non quod ea
de me ilitas numerica , quae erat Petrus
nune sit Paulus; si e etiam de corpore Christi dicitur nunc idem praedicatum , quod antea de pane, scilice, contineri sub his accidentibus, ic ideo dicimus
nunc esse corpus Christi,quod antea erat panis . scilicet habere illud praedicatum quod antea habebat panis , ut bene no-: tat Cardinalis de Lugo disp. 7. sect. II. de sacramento Eu hiri stiae num. 197. ubi etiam num. i V . benὰ est plicat praedicatum, quod itioultur patri, de corpori Christi, licet tespectu piriusque se teandem signifieationem,non esse praedic fleruntur, immutari su veritatein pro priae carnis. Damascenus lib. 4. fidei orthodoxae cap. I . docet panem, di vinum' mirabili modo verit in Christi co pus , de sanguinem. ldem docent Hii Patres , quos habes apud SuareZ tom. 3.in 3. p. disp. o. sect. I. Probatur ratione. Si cum corpore
Christi manit et substantia panis, verba Christi non essem vera . Sequela j obatur, quia quando sub aliqua re sensibili
latent plures substantiae, non vere dicitur , hoc est hoc, demonst rata una tantusubstantia; ergo si sub sensibilibus eci ς-bus lateret oraque substantia panis , α
talis colligi possit ex verbis
Christi, Hoc est corpua μώs dia Hic e anguis meus. ἰ
ommunis opinio assirmat S. Thomas 3. p. quaest. 3. de in . dist. o. art h. quae illunc. I. Capreolus C usus est nominibus, .lsgitificant ex limquaest. i. art. I. concluso in mana institutione, quia cum loqueretur I. de art. 3. ad 8. Marsu ad homines, debuit uti nominibus , vh usquaest. 8. art. I. eon sunt humano modo significatiua ;ergo si
etus. q. Solus dist. s. art. 2. M. a. circa finem. Bella minus lib. 3. de Sacrameto Eucharistiae cap. 19. Se sequuntur Re
Dico primo, ex illis verbis Cht illi, Hoc est corpus meum, Hic en funguis muri benὰ colligi posse , nihil substantiae panis, 'e vini post consecrationem manere cum corpore, se sangirine Christi. Fauet Tridentinum sess. i 3. cap. q. ubi ex eo quod Christus corpus suum id, quod sub specie panis offerebat, colligit, idem persuasu in in Ecclesia Dei misse per con Iasecrationem fieri conuersionem totius substantiae panis in corpus Christi, ubi apertὰ indicat hanc veritatem colligi ex veritate ipsa verborum. Probatur secundo ex patribus . Chrysostomus ho- mil. s. in Matth. ait Christum esse illsi, qui panem, Ze vinum in Altare sanctificat, de transfundit. Nyssenus in oratione Catechet. cap. et . asserit Dei verbo panem in Christi corpus transmutari, lepaulo in serius virtute eiusdem verbi na tura, , quae apparent, transelementari sub spectibus panis, una cum corpore. esici etiam sibilantia panis . non iure dixit et, Hoc est corpus meum sed potia si e vel in hoc eli corpus meum'; cum ergo ut
Vidimus, verbi Christi non possint ei IEvera , ficum corpore eisis manere ς satia panis, bene inseritur, quod ex vet-bi, Christi colligitur, post consecrati snem sub speciebus panis, 'nihil subal
tiae panis remanete culti corpore Christi Dices, in eo casu sensus est. sub isquiensibili continente, quod est substatui panis cum suis accidentibus , es cornue Christi, sicut sensus est . sub hoc sensibiti continente , qa d sunt ijecies ipse ρο-n s est corpus Christi , quia non minui potest corpus Christi contineti sub piuis substantia , quam sub illis accidentibus Confii matur, quia potest sub una sub stantia artificia litontineri alia. Mis tioni talis continentuae soli substabilitontenta demonstrari, ut hoc doliuntes: vinum , haec arca est panis : sensti se ita est, contentum in hoc dolio est vinui',
contentum in hac arci eli panis ,Ita c. Cyrillus Alexandrinus in epist. ad C tantum in hoc pane est corpus Christi.
catum determinatum, de simplex, sed B corporis Christi,non Verd diceretur,hoc vagum, nec verificati respectu utriusque est corpus Christi, sed potitos,ut D. Tho mas aduertit, sic, seu in hoc est corpus Christi. Consequentia constat, antece dens probatu inductione tam in nitu ratibus , quam in artificialibus i falso enim dices, hoc dei in strato homine, est animal, hoc demonstrato marsupio aur , argentique pleno, est aurum, cuiu3 ratio aptioti est, quia ex ccmmuἡiusin de hominum institutione, quando haec pronomina stant pro cEntento, defigi E
totam substantiam, quae Ii se sub coliti nente sensibili, knde implicite, &ivir
tualiter inuolumi hune senstim, hbe est tantum hoc, di non aliud, sed Christus
218쪽
Disquisitio II. de Eucharistia I 8
Respondeo negando sub panis sub- stantia vere, & proprid posse demonstram corpus Christi, ut demonstratur sub
acclaentibus, & una substantia lub alia artiti lata continenti, quia ad hoc, ut
Climiti corpus ver ῆ, & propriὰ demonstretur sub panis substantia, deberet illa
aliquo modo continere corpus Christi, at nullo modo illa continet, et corpuSChristi, neque ut vas, sicuti substantia artificialis continet aliam , siquide utra que esset simul penetrata sub ijsdem senasibilibus accidentibus panis i neque ut locus, quia no esset in illa, ut in loco, sed utraque simul esset in loco distincto, neque ut accidens continens substantiam, quia non esset sub illa per modum subi 'lcti, Ob quam rationem dici non posset, hoc demonstrato lapide est Deus, vel Angelus, etiam si uterque sit penetrative
in illo, eo quod neuter est in illo, ut contentus in continente. Co firmatur,quia
cum utraque substantia simul esset pene trata sub iisdem speciebus, non magis dici possiet hoc contineri in illa, quam illa in hac. Ex his patet ad paritatem de accide-tibus panis, quia sub illis corpus Christi
contine ur per modum subie cti tu fletitantis , sicut sub illis continebatur propria substantia, Se de substantia artificiali, in qua alia continetur ta nqua in vase . Minia. Instabis, semper accidentia panis si gnificant panem, quia significant illum naturaliter, ergo neque destructa suta stantia panis significabunt corpus Christi quia significatio ad placitum non potest mutare signficationem naturalem .
Llato. Respondeo, concedo de significatione aptitudinali ,& hanc mutate nequit significatio ad placitum , quia accidentia panis, sicut dicunt essentialiter ordinem ad propriam substantiam , ita semper illam aptitudinaliter significant i nego vero de actuali, quam mutare potest significatio ad plaeitum, quia haec non est
de essentia, proinde separabilis: acciis dentia vero panis aptitudinaliter significant panem, actualiter vero, Sc ex diuina institutione Christi corpus ;den minat io autem non cadir supra significationem a pii tud malem, quam accidentia panis retinent, sed supra actualem, quam ex diuina institutione acquisierit. Confirmatur nostra conclusior ex viverborum, Hoc est corpus meum, colligitur corpus Christi esse contentum sub acetis dentibus panis, ergo etiam ex vi eorundem colligi potest substantiam panis desinere t antecedens ex Ipso sensu verborusatis liquet , consequentia probatur,re pugnat saltem naturaliter accidens adae.
Nouati Euciari n. Amores. Am. I. quate sustentari duplici substantia , esso hoc ipso , quod accidentia panis sustentantur a corpore Christi, substantia panis destruitur, quia naturaliter non debet ut illi est e, nisi in ordine ad op
rati , operari autem naturaliter non P
test separata a propriis accidentibus, quae sunt ipsius ad operandum instrumenta, ergo si ex vi verboru colligitur corpus Christi sustentare accidentia panis , & vini, consequentet etiam colligi tur substantiam panis , de vini corrumpi et vis praedictae-rationis confirmatur, seu explicatur adhuc magis, quia per consecrationem accidentia panis desinuntella dii positiones materiae panis ad so mam eiusdem, ergo per consecrationem forma panis desinit, quia necesse est,toriamam substantialem desinere ad defiti nem necessariae dispositionis: destructa autem tarma panis, nec in eius locum alia succedente, nulla est ratio, per qua conseruari amplius debeat materia panis , ac proindὸ per consecrationem deis sinit serma, materia, seu tota substantia panis. Quod autem forma panis desinat ex positione corporis Cnristi sub panis accidentibus, patet, quia ex vi ver borum consecrationis ita ponitur Christi corpus sub accident ibus panis, ut eδsustentet,& quidem adaequate , ut colligitur ex veritate verborum eorundem,
ergo ex positione Christi corporis sub
accidentibus panis destruitur connexio substantiae panis cum ipsius accidenti bus, quae connexio consistebat in sustentatione , quam panis ratione suae mate riae exercebat circa eadem accidentia,
destiuitur inquam,quia duae sustentati
nes totales eorundem accidentium no
Iliint laltem naturaliter esse simul, de
adueniente una , necessario altera rece
dit , siue deseruitur , ac proinde destructio praedictae sustentationis , quam panis substantia exercebat circa accidentia sua, sicut importatur a veritate Verborum Sacramentalium . ita etiam causatur a positione corporis Christi sub a
, cidentibus panis. Dices, ad veritatem verborum eonia obiectio secrationis non requiritur necessario, ut
substantia panis desinat , sed sufficit ,
si desinat unio, de nexus inter subitantiam panis,& ipsius accidentia siue conflatu ex substantia panis, & ipsius accidentibus , ut est quoddam compositum, etiam si ipsa panis substantia alio tra stata conseruetur , iti ut non amplius continuetur sub accidentibus , quibus prius continebatur, & postea contineis tur Christi corpus,ergo ex veritate ver
borum consecrationis no colligitur de-
219쪽
188 Vox dilecti mei, ct c. cap. a. Vers 8. ct '.
sitio substantiae panis. AResponsio. Respoti deo, ex veritate verboru consecrationis colligitur non solum destrui compositum ex panis substantia, α eius accidentibus , sed etiam ipsam panis
substantiam desinere; hoc autem ex e rundem verborum veritate colligitur suppcistis naturis rerum, de quod non absq; necessitate nouum fingatur miraculum , siquidem ex una parte habemus Propter veritatem eorundem verborunon posse, ut constat ex supradictis, sit stant iam panis manere sub accidentibus suis; ex altera vero parte constat, non posse naturalitur manere substantiami poliatam suis accidentibus, Se ideo di- mas pen verba consecrationis substan- Mtiam panis destrui, Praeterea ex veritate Corund ni verborum, suppositis retii naturis, colligitur dest tui formam is stantialem panis, quia forma naturalis, quando totum corrumpitur, perit; siquidem pereunt dispositiones necessario requisitae ad conseruationem sormae materialis, Ec in casu nostro quamuis accidentia panis non pereant, pereunt tamein ratione dispositionis ad sormam panis , quatenus desinunt informare , &disponere eius materiam , eo quod ab ipsa se parentur . Deniq; eodem modo ex verbis consecrationis colligitur non manere materiam panis , quia materia panis per eadem verba separatur a for- Cma panis , de ab omnibus panis accidentibus. neq; transit ad aliam formam substat itialem, cum ad eam non possit disponi ab ullo agente naturali, nec transit ad alia accidentia, quia nullum est agens naturale, quod in huiusmodi materiam, utpote separatam ab omni quatitate, possit agere, ac proinde non est, cur eadem materia debeat conseruari in rerum natura . Adde, quod si materia illa separata ab omni quantitate conseruaretur a Deo. deberet in instanti, quo
separatur, reduci ad aliquid indivisibile loci, nimirum per aliquam actionem , ecaliquod supernaturaliter superadditum, aut certe per aliquod supernaturale co- D seruari in aliquo loco diuisibili, ita tamevi esset tota in toto, de tota in qualibet parte loci . Plura , quae obijei possunt contra hanc ratione, quod corpus Christi ut substans speciebus panis, se rini, ex natura rei pugnet cum substantia pa- Cardin. de nis . de vini , bene diluuntur a Cardinali Lugo. de Lugo disp. 7. de Eucharistia sere r.
1 Coclusio. Dico secundo, ex verbis consecratio-Ex verbis nis colligi conuersionem panis in Christicvniςς mo corpus , & vini in sanguinem,esse substa. 3 ς ii 'g3 .lialeni, seu transubstantiationem. F
libitem a. uent quae ex Concilio Tridentino addat
nisximus in praecedenti conclusione, de ex Patribus . Probatur etiam ex illis Christi verbis, Hoc est corpus meum, ex quo rum veritate non solum colligitur desi.
tio panis, ut constat ex supradictis , sed etiam quod Christi corpus contineatur sub accidentibus panis, sicuti prius continebatur panis substantia : hoc est quod accidetia panis sint appropriata Christi
corpori, ita ut mediant ibus eisdem accidentibus vere demonstretur idem corispus, sicut ante consecrationem mediantibus iisdem accidentibus de monitrabatur ipsius panis Libstatiar praedicta vero corporis X pi continentia passiva sub accidentibus panis, siue eorum appropriatio ad Christi corpus consistit in hoc, quod in locum, & munus substantiae panis. Christi corpus si iccesserit: N quod sicut prius substantia panis substabat suis accidentibus , eaque sustentabat in genere cauta materialis; ita Christi co pus per consecrationem substat iisdem
accidentibus, ea lite sustentat, non quidem in genere cauis materialis , cum
hoc sit indecens, eo quod sultentare in hoc genere sit perfici, di pati; sed in genere cauis efiicientis. quod autem ex illis Christi vel bis colligatur praedicta continentia, Se appropriatio, patet, quia si Christi corpus non contineretur sub accidentibus panis, modo explicato,sed tantum esset illis intime praesens, v tela Deus, de potest esse Angelus , tunc sicut demonstrando eadem accidentia non pollet dici, hoc est Angelus, vel Deus, Ita neque vera esset illa propositio, Hoeta corpus metim. Com igitur ex verbis eonsecrationis colligatur, quod substantia panis transeat in Christi corpus subis stans accidentibus eiusde m panis modo explicato, sequitur per con Iecrationem fieri conuersionem substantiae in substa
tiam, Bd per consequens veram conuer
sionem substantialem , siue transubstantiationem panis in Christi .rpus, quae
omnia cum ex veritate verborum con
secrationis. ut liquer ex dictis, colligamur, constat ex verbis consecrationis colligi conuersi nem, quod erat probat
220쪽
Disquintio III. de Eucharistia 180DIs QVISITIO III.
Quomodo corpus , & sanguis Christi sint terminus ad quem
sacrae conuersionis, ita ut bene salvetur, quod etiam ex parte huius termini ad quem, sacra conuersio sit jubilantialis, S tran- substantiatio.
. diit. Io. quaeli. I. S. Quantum ergo ad iIlud argumentum, & d i ll. II. quaeli. s. S. Quantum ergo ad tuum articulum, Paludati. quaest. a. in fine,&quaest. 3. art. r. ad 2. Maior. quaest. II. in fine, Marsi iij quae: t. 8. art. L. conci . S. allit maluium terminum huius sacrae conuersionis esse corpus Christi secundum esse accidentale,quod accipit , quatenus fit sub speciebus , quod Maior docet esse respeeitim ad substantiam conuersam, reliqui vero praeientiam Sacramentalem ad species. Fundamentum quia cum corpus Christi praeexistat secundum ei te subitantiale, non videtur quodnam aliud esse sub spe- cicbus possit acquirere, quam accidentale alicuius respectus vel ad subitantia conuersam, vel ad tricies ipsas. Confirmatur, quia cuin sit duplex actio, productiva, dc adductiva, non Potest corpus fieri sub speciebus actione prodiictiva, quia haec nequit terminati ad praeexistens, ergo adduct: , sed haec terminatur ad praesentiam accidτntale, ergo haec est formalis terminus illius. Secunda sententia S. Thomae in art.
Φεc l. contra genteS ca P. 65. Bouauentum m 4. dist. I i. art. I.quaest. s. in fine,Alentis q. p. quae E lo. memb. I. art. 3. S. Gabriel. dist. t t. quaest. .dub. a. All-xeol. quaest. I. dub. 3. Sotidis l. p. quaest. a. art. 4. S. Igitur cox. ersio, Palat. dist. I i. disp. i. post secundam conclusionem, Bellarmini lib. 3. de Sacramento Euchari liae cap. I 8. Ex his colligimus, Suar tom. 3. in I p.di p. o. scct. . 9 Quintus ergo modus, Vasque Z om. 3. in 3. p. disp. ISI. cap. D. de 12. Nugni quaest. s. art. q. dissiculi. I. concl. vlt. Alberi. in praedic. quant. 8c ubi, Corollar. I. dub. 8.amimantium terminum formale huius sacrae conuersionis esse substantiam corporis, di sanguinis Christi; quonius' vero haec tota praeexistit secundum totumlsuum esse subitantiale: controuersia est sub qua ratione pollit esse terminus actionis lubstantialis, de an aliquid produc tur per sacram conuersionem in corpore Christi, vel speciebus sacris. Qua in re iunt varij dicendi modi . Alens. D. Bonau. vasqueZ opinantur ter minum formalem ad quem sacrae conuersionis esse ipsam subitantiam.corporis posita substantia,& presentia Sacramentali, ut conditione sine qua non . Fundamentum UasqueZ, quia termitius sor- malis transubstantiationis est is, qui expresse significatur per verba, di in quemior maliter conuertitur substantia panis, hic autem non cit praesentia , quamuis
ea praerequiratur,& connotetur Per inrisba , sed ipsa subitantia corporis , quia haec tantum opponitur substantiae panis,
Sed non placet, quia hic modus non saluat incompossibilitatem inter terminum a quo, Zc ad quem ; nam sola nuda substantia corporis non poteli formaliter opponi substantiae pauis, ergo superaddenda est aliqua ratio, perquam illi formaliter opponatur, M per quam illam physice expellat: nec satis est, quod ista incompossibilitas sit moralis, vel ex sola institutione Dei, ut aliqui putant , vel ex ipsa significatione verborum, ut UaGque a centet, quia non saluaretur perseis cie natura conuersionis, quae in physica , de non in morali incompol sibilitate consistit.
Aliqui dicunt in has sacra conuersione includi actionem aliquam nouam e fectivam corporis Christi, siue quae de facto, di de nouo innuat esse substantiale in terminum ad quem eiusdem conuersionis, siue in Christi corpus, quam actionem dicunt esse diuersam ab ea , qua primo productum est, de ab ea, qua
nunc a Deo conseruatur in caelo. Ruciores tamen huius sententiae diuersim de loquuntur; quidam enim, neq; rem, neq; nomen ξroductionis refugientes, aperte concedunt Christi corpus , licee iam existens in caelo , nihilominus per consecrationem de nouo vere , & proprie produci , de per conseciuens fieri de nouo per conuersionem substantialem, qua panis conuertitur in Christi corpus . Plos Coninch. sequitur cub. q. nu. I a. in art. . quaest. 7s. D. Thomae, ubi
simpliciter,& absolutὰ admittit Christi
corpus in hoc Sacramento Eucharistiae saepius reproduci , & dub. F. concl. I. aperte asserit corpus Christi poni praesens in venerabili Sacramento per vera, de realem sui ipsius reproductioncm.