Vergil's Gedichte erklärt von Th. Ladewig Aeneide Buch 16

211쪽

P. VERGILI MARONIS Quos dulcis vitae exsortis et ab ubere raptos Abstulit atra dies et funere mersit acerbo. 430 Hos iiixta salso damnati crimine mortis. Nec vero hae sine sorte datae, sine iudice, sedes: Quaesitor Minos urnam movet; ille silentum Conciliumque vocat vitasque et crimina discit. 'Ρroxuma deinde tenent maesti loca, qui sibi letum 435 Insontes peperere manu lucemque perosi Proiecere animas. Quam vellent aethere in alto Nunc et pauperiem et duros perferre labores lFas obstat tristique palus inamabilis unda Alligat et noviens Styx interfusa coercet. 440 Nec procul hinc partem fusi monstrantur in omnem Lugentes campi; sic illos nomine dicunLHic, quos durus amor crudeli tabe peremit, Secreti celant calles et myrtea circum Silva tegit; curae non ipsa in morte relinquunt

445 His Phaedram Procrimque locis maestamque Eriphylen

436. aethers in alto, s. oben Eu

443. myrtea Silva. Warum ein

212쪽

AENEIDOS LIB. VI.

Crudelis nati monstrantem volnera cernit Euadnenque et Pasiphaen; his Laodamia It comes et iuvenis quondam, nunc semina, Caeneus, Rursus et in veterem lato revoluta figuram. Inter quas Phoenissa recens a volnere Dido 450 Errabat silva in magna; quam Troius heros Ut primum iuxta stetit adgnovitque per umbras 0bscuram, qualem primo qui Surgere mense Aut videt aut vidisse putat per nubila lunam, Demisit lacrimas dulcique adlatus amore est: 455 Infelix Dido, verus mihi nuntius ergo Venerat exstinctam ferroque sextrema secutam ΤFuneris heu tibi caussa sui Per sidera iuro, Per superos et si qua sidps tellure sub ima est, Invitus, regina, tuo de litore cessi. 460 Sed me iussa deum, quae nunc has ire per umbraS,

dung der Eriphyle, usi. Hom. Od. XI, 326 - 27. XV, 244 - 46. 447. Euadne, Gemalit in des Ca

sens. - Pasiphae, S. Dben V. 24.

tor ilirer Last in die Erdo sanh, oder, nach Anderen, in einen Vogel

213쪽

Per loca senta situ cogunt noctemque prolandam, Imperiis egere suis; nec credere quivi IIunc tantum tibi me discessu ferre dolorem. 465 Siste gradum teque aspectu ne Subtrahe no Stro. Quem fugis' extremum fato, quod te adloquor, hoc est. Τalibus Aeneas ardentem et torva tuentem Lenibat dictis animum lacrimasque ciebat. Illa solo fixos oculos aversa teneb3t. 470 Nec magis incepto voltum sermone m0Vetur, Quam si dura silex aut stet Marpesia cauteS. Tandem corripuit sese atque inimica refugit In nemus umbriferum, coniunx ubi pristinus illi Respondet curis aequatque Sychaeus amorem. 475 Nec minus Λeneas casu concussus iniquo Prosequitur lacrimans longe et miseratur euntem. Inde datum molitur iter. Iamque arva tenebant Ultima, quae bello clari secreta frequentant.

Hic illi occurrit Tydeus, hic inclutus armis 480 Parthenopaeus et Adrasti pallentis imago;

Od. X, 512.

des animus ardens, um an Eugeben,

der Construetion καθ' oλον καὶ

κατα μέρος A. V, 172.47b. casu cone. iniquo, von dem

214쪽

Hic multum steti ad superos belloque caduci Dardanidae, quos ille omnis longo ordine cernens Ingemuit, Glaucumque Medontaque Τhersilochumque, I ris Antenoridas Cererique sacrum Polyphoeten

Idaeumque etiam currus, etiam arma tenentem. 4Sb

Circumsuint animae dextra laevaque frequentes. Nec vidisse semel salis est; iuvat usque morari Et conserre gradum et veniendi discere caussaS. At Danaum proceres Agamemnoniaeque phalanges Ut videre virum sui gentiaque arma per umbraS, - 490 Ingenti trepidare metu; pars vertere terga, Ceu quondam petiere rateS; parS tollere vocem Exiguam: inceptus clamor hiri stratur hiantis. At lue hic Priamiden lauialum corpore toto Dpiphobum vidit, lacerum crudeliter Ora, , 4950ra manu Sque ambas, populataque tempora raptis Auribus et truncas inhonesto volnere nari S.

ilii . . . etiam ad triferos poenas

parricidii tuent. Si l. luit. XIII, 607:

non digna nec aequa Ad auferos

passi man s. - caduci, πεIOPPες.

aueh A. VIII, 2ib. X, 299. 458. im

NachsatEo, ebenso Liv., E. H. VIII, 28, 3: postquam aspernabantur Ila gntium aures, minis territare. 493. voe. Eae.., die schwache Stimme, Wie sie den Sehatten eigeaist, usi. Ovid. sast. V, 4b8: umbra Remi visa Mi. . . exi O murmure ureba loqui. Hom. gebrauehi Vergil. H. 4. Ausi.

215쪽

P. VERGILI MARONIs Vix adeo adgnovit pavitantem ac dira tegentem Supplicia et notis conpellat vocibus ultro: 500 Deiphobe armipotens, genus alto a sanguine Teucri, Quis tam crudelis optavit sumere poenas

Cui tantum de te licuit' Mihi fama suprema

Nocte tulit sessum vasta te caede Pelasgum Procubuisse super consus ae Stragis acervum. 505 Tunc egomet tumulum Rhoeteo litore inanem Constitui et magna Manis ter voce Vocavi. Nomen et arma locum servant; te, amice, nequivi Conspicere et patria decedens ponere terra.

Ad quae Priamides: Nihil O tibi amice relictum; 510 Omnia Deiphobo solvisti et funeris umbris.

Sed me sata mea et scelus exitialst Lacaenae His mersero malis; illa haec monumenta reliquit. Namque ut supremam salsa inter gaudia noctem Egerimus, nosti; et nimium meminisse necesse est. 515 Cum fatalis equus saltu super ardua venit Pergama et armatum peditem gravis attulit alvo, Illa chorum simulans euantis Orgia circum

keit des Gesehenen, ehenso Wie das Wie de rhol te ora. Bel der anderenLesari videt et wdrde das et laeertim ei ne schlichte Epexegese des Vorhergehenden enthalten, lacertim mare dann ei ne matte viede rho Iung des viarii ergehenden laniatum una die versiit inmellen Gliedmassen aren in ungesehichter Rethen solgo auteEahit. Uebrigens S. Oben E. V. 450. 498. texentem stehi δε eonatu. 501. optarit, A. Eu A. I, 425.505. tum. inan., s. g. A. III, 304. 506. Mariis voe., s. g. A. II, 644. 507. Ioe. serv. , d. h. das hier

G. III, 195. A. II, 182. VIII, 33b. XI, 67 mit dem hi ossen Ahi.

an sich.

515 16. Hier scheint Verg. eine Stelle des Ennius vor Augen gehabi

peravit gravidus armatis equus,stui suo partu ardua perdat Psr- ma. - Waris, vςl. Α. II, 238. 517. IIIa eh. sim. Die nachste Aus he der vom Sinon aus das Signat des Agamemnon s s. A. II, 256-60ὶ aus dem Bauehe des Pse des herausgelassenen Gri echen War, thren gelandet en Wallenbriidern die Thore der Sindi Eu os nen. Dan

216쪽

ΑΕΛΕIDOS LIB. VI. 21lDucebat Phrygias; nam naana media ipsa tenebat

Ingentem et summa Danaos ex arce vocabat. Tum me consectum curis somnoque gravatum 520

Infelix habuit thalamus pressit lust iacentem Dulcis et alta quies placidaeque simillima morii.

Egrρgia interea coniunx arma omnia toctis Amovet et fidum capiti subduxerat ensem: Intra tecta vocat Menelaum et limina pandit, 525 Scilicet id magnum sperans fore munus amanti Et famam extingui veterum sic POSSe mniorum. Quid moror' inrumpunt thalamo; comes additur una Hortator scelerum Aeolides. Di, talia Grais Instaurate, pio si posenas ore reposco. 530 Sed te qui vivum casus, age sare vicissim, Attulserint. Pelagine venis errori huS actu SΛn monitu divom an quae te fortuna saligat, Ut tristis sine sole domos, loca turbida, adires Hac vice Sermonum roseis Aurora quadrigis 535

ten, Wenn in der Stadi sieli Alles det Isuhe hin gegeben fiat te. Dies

522. Vst. Hom. Od. XIII, 80.

524. Amovet et . . . subduxerat amovet evas subducto. Das

lus War.

217쪽

212 P. VERGILI MARONS Iain medium aetherio cursu traiecerat axem; Et sors omne datum traherent per talia tempus; Sed comes admonuit breviterque adfata Sibylla est: Nox ruit, Aenea; nos senilo ducimus horas. 540 Hic locus est, partis ubi se via findit in ambas: Dextera quae Ditis magni sub moenia tendit, Hac itur Elysium nobis; at laeva malorum Exercet poenas et ad impia Tartara mittit. Deiphobus contra: Ne saevi, magna sacerdOS 545 Discedam, explebo numerum reddarque tenebris. I decus, i. nostrum; melioribus utere satis. Tantum ellatus et in verbo vestigia torsit . Respicit heneas, subito et sub rupe sinistra Moenia lata videt triplici circumdata muro, 550 0uao rapidus flammis ambit torrentibus amnis, Tartareus Phlegethon, torquetque sonantia Saxa.

II, 250. VIII, 369. X, 256. Am

lera tendit dueit , in hae iter M.

218쪽

ΑENEIDOS LIR. VI.

Porta adversa ingens solidoque adamante columnae, is ut nulla virum, non ipsi exscindero bello Caelicolae valeant; stat serrea turris ad auras, Τisiphoneque sedens palla succincta cruenta b55 Vestibulum exsomnis servat noctesque diesque. Hinc exaudiri gemitus et saeva sonare Verbora; tum stridor ferri tractaeque catenae. Constitit Λoneas strepitumque exterritus hausit. Uuae scelerum facies o virgo, ossaro; quibusve 560Urguentur poenis' quis tantus clangor ad auris Tum vates sic orsa loqui: Dux inclute Τeucrum, Nulli fas casto sceleratum insistore limen; Sed me eum lucis IIecate praefecit Avernis, Ipsa deum lis enas docuit Itorque omnia duxit. 565 Gnosius haec Illi damanti ius hahot durissima regna Castigatque auditque dolos subigit pie sat stri, Quae quis apud superos furtu laotatus inani Distulit in soram commissa piacula mortem. Continuo sontis ultrix accineia flagello 570

XVIII, 538.

A. IV, 359.

Rhad. Rhadamanthus War ein Bru-der des Minos. Als Ricliter in der

219쪽

P. VERGILI MAR0NIs Tisiphone quatit insultans torvosque sinistra

Intentans anguis vocat agmina SaeVa Sororum.

Τum demum horrisono stridentes cardine sacrae

Panduntur portae. Cernis, custodia qualis 575 Vestibulo sedeat 3 facies quae limina servet Quinquaginta atris inmanis hiatibus Hydra Saevior intus habet sedem. Tum Τartarus ipse Bis patet in praeceps tantum tenditque sub umbras, uuantus ad aetherium caeli suspectus Olympum. 580 Hic genus antiquum Τerrae, Titania pube S, Fulmine deiecti lando volvuntur in imo. Hic et Aloidas geminos inmania vidi

Corpora, qui manibus magnum rescindere caelum Adgressi superisque Iovem detrudere regni S.

585 Vidi et crudelis dantem Salmonea poeni S. Dum flammas Iovis et sonitus imitatur Olympi, Quattuor hic invectus equis et lampada quaSSaΠSΡer Graium populos mediaeque per Elidis urbem Ibat ovans divomque sibi poscebat honorem, 590 Demensi qui nimbos et non imitabile sulmen Aere et cornipedum pulsu simularet equorum. At pater omnipotens densa inter nubila telum Contorsit, non ille faces nec sumsta taedis Lumina, praecipitemque inmani turbine adegit. 595 Nec non et Tityon, Τerrae omniparentis alumnum,

220쪽

AENEIDOS LIB. VI. 215 Cernere erat, per tota novem cui iugera corpus Porrigitur, rostroque inmanis voltur obunco Inmortale iecur tondens secundaque poenis Viscera rimaturque epulis habitatque sub alto Pectore, nec fibris requies datur ulla renatis. 600

Quid memorem Lapithas, Ixiona Pirithoumque Quos super atra silex iam iam lapsura cadentique Inminet adsimilis; lucent genialibus altis

Aurea fulcra toris epulaeque ante ora paratae Regifico luxu; Furiarum maxuma iuxta 605Λccubat et manibus prohibet contingere mensa SExsurgitque sacem attollens atque intonat Ore. Hic, quibus invisi fratres, dum vita manebat, Pulsatusve parens et fraus innexa clienti, Aut qui divitiis soli incubuere repertis, si10 Nec partem posuere suis, quae maxuma turba eSt, Quique ob adulterium caesi quique arma Secuti

des Ixion G. III, 38. IV, 484. DOcb

608 - 15. Mit dieser Stelle Vgl. G. II, 503-13. 608. quibus invisi . DL, Wie Z. B. Atreus und Thyestes, Eteocles und

esto.