Pastor, sive, pastoris optimvs vivendi agendiqve modvs, Autore Nicolao Hemmingio

131쪽

III. 'egere ipsum disciplina.

I I LI. Precari pro grege. V. arani pauperum habere. V I Formani regis esse. Hae parte, ut officium pastoris indicant ita illiistre discrimen consstituunt uater ministros Euangelii, gubernatores erumpublicarum, ut non siit opus multis, ad explicandum discriameia,uater politicum magistratum, pastorein Ecclesiae Modianaen discrimen cum de potestate pastoris dicendum erit,clarius cernetur.

DE DOCTRINA .

In hac prima pascendi parte, Quae continet pabulum praecipuum ovium Chrim,quod est psisiimum verbum Dei,quaedam eluti elementa ex quibus docendi ratio componitur proponam, declarabo. aut autem haec. P imum .Quaenam sit doctrina,qua pastor veluti spirituali pabulo oues Christi pascet. secundum in perspicuitatera simplicitate eadem doctrina sit proponenda, ne frustra in

aerem abeat, in Tertium. Quae sit recta doctrinae sectio, siluedrthotomia Verbi.

Quartuna uald sit fugiendum pastori intel

Quilitum inalisnam improbatio taliae o- ει tuae in pastore ςQuir x x Quaena est ergo doctrina, qua Veluti pabulo. quodam spirituali pastor suas oues pascet Hac db trina est in libris Mosis, S in Prophetarum,

132쪽

Apostolorum, Euangelistarum scriptis comprehensa.Haec enim sola habet testimonium ms allibile, quod sit a Deo profecta. Quicquid est praeter halic doctrinam , non ellit necessarium proponetidum Ecclesiae Dei. Iicquid pugnat cum hac doctrina,ipsissimum virus Diaboli est, ciui primos nostros paretes in paradiso decepit. Huius doctrinae in Propheticis, Apostolicis

scriptis comprehensae, S certam demonstrati nem de eius veritate, .solidum 7 α,seu co pus,tenere pastorem oportet. Illa faciet, ut pa-1fortion fluctuet, opinionibus Mahometici S.I daicis, S Epicureis. Hoc efficiet, ut do Arinani certis capitibus coprehensam teneat, ac quoties

opus est,ad ista capita confugiat.

Demostratio dominae Ecclesiae,ilititur duobus certissimis principiis, quorum priu exterarum,posterius internum appellare soleo. Externi testimonii partes sex sunt: Prima Palcfactio diuina multiplex, in qua

voce Dei haec doctritia saepe est proposita ac

repetita.

Secunda Operatio miraculorum, laoc est operum, tuorum autor creatura esse non potuit, sed solus Deus. Haec miracula addita sunt d dirui velut authetica cluaedam sigilla, quorum κορυφωον fuit mis o Spiritus a iusti in die Petecostes,qua veritasEuagelii Christi otii mala est. Hic utile fuerit pastori Omnia miracula, tuae in veteri S in nouo Testamento dita suiu memoria tenere, Ut carcelli apphc.ire ad sutia,

quoties res postulare videtur,pol Sit.

133쪽

DE PASTORE.

II Tertia. Et uentus propiaetiari vocatu immediat adnaim sterium in veteri es anaerato ornauit dono edendi Dirac ita,ut ea

essent tellimonium diuinae vocationis. Quando enma euentus respondet, it prophetiis,coitu incebantur homines de veritate Dei. Daniel do strinam poenitenti es remissionis peccatoru proposuit Chaldaris,quam Deus praesentibus audiωribus cotirmauit liberatione prophetae miraculosa a specu leonu: eande posteritati comen Liuit euentu prophetiarum de quatuor monarchiis.

Sic prophetia Iacob de sceptro Iudae certificatio de tempore,quo nascidebuit Messias. Diligente ita liastor cum prophetii conserat euentus mos cum videt respondere prophetus certum teltimoni in habet, quod verbuquod huiusmodi prophetae docuerunt, habeat ipsum cuni autorem. Quarta Consensus omnitura doctorum Ecclesiae, qui habent diuinitus testimonium a sevocationi S. males sunt Moses,Prophetae, Helias Heli reus Esaias, Ieremias. c. Christa qui a prima promissione, elapsis feres ODO .annis, nil &prophetias compleuit:& quae Moses velut breu bus aptiorismi, complexi is est,quaeque prophetae longioribus concionibus explicarunt, sole clarius docuit, Apostolis suis,quorum vocatio multis miraculis est confirmata tradidit. Hic consensas manifeste conuincit animo n stros de veritate doctrinae, quae sonat in nostris EcclesiIS.

Deus

134쪽

Quinta. Duratio Ecclesiae. in tot Sc tantis Ri- roribus Diabolorum laominiani. Huc Christi dictum accommoda: Portae inferorum non praeualebunt aduersus eam. Hanc promissionem cum euentus comprobet, satis conuincimur ded strinae certitudine. Sexta. Crueta victoria plurimorum artyrum, qui hanc doctrinam suo confirmauerunt sanguine,at s ideo dicti sunt martyres,hoc est,telles.

Internum principium, per quod demonstratur veritas doctrinae religionis nostrae, est ariliabo spiritus in cordibus piorum,qui obsignat doctrinam.

Haec demonstratio est doctrinae Ecclesiae, quae saepe iota cogitanda pastora est, atque

aliis commendanda saepius. Porro huius dominae quoddam, Veluti corpus,tenere pastorem oportet, quod huic capiti subiici debet. inem admodum propter peccatum homines qui ad mlapinem De creati fuerunt a Deo damnati, reatu per fidem Christi liberatur ita liberati, Deum vero cultu in hac vita,in societate Ecclesiae,colere debciat, lub tandem resuscitatis corporibuS,immortalitate donentur.

Adi , caput totum doctrinae corpus referendum est, . apte distribuonda sunt menabra huius corporis, singula suis locis collocanda. Deinde singulorum membrorum veluti a natomia quaedam instituenda est,quae coitabit methodo didascalica, nuti si inplici,nunc coposita. Sangulorum desinitiostes,clivisiones, se scriptiones

135쪽

nes,eXemplaq.tenςantur,una cu aliquot illustri-biis de singulis inebris scriptura pronunciatis. Hoc corpus a pastor sibi parauit, facile erit, cum usus post alat,inde docendi materia petere. Huius corporis membra, quotidiana lectione fouenda, veluti alenda sunt: tuo crescant in v ti , in m agnitudinem. Et quaecunque faciunt ad complementum huius corporis suis locis sunt signanda, ut inde peti possint, quoties res postulauerit Postquam pastor hoc doctrinae corpus instructum habet proximo loco,qua perspicuitate&simplicitate sit instituendus populus,obseruandum est. Hic ii pastor sibi gloriam Dei, Maedificationem Ecclesi. proposuerit, utili perspiacuitati&hmplicitati operam dabit. Atqui contra faciunt,d suani quaerunt gloriam pompam

χιινα dicere,quo apud unperitos in maiori sui precio Vt igitur pastor solius Dei gloriam

quaerat, aedificationem Ecclesiae spediet, omnino lac cessar Lam est. Perspicuitatis haec praecepta fuit: Prianum,summam rerum,de quibus dicturus est, pallor erudite comprehensam, auditoribus proponat. Deinde hanc summam partiatur in partes

Tum , partium particula apud se disp0nat,

ne i nemoria eXcidant.

Singula confirmet dictis S exemplis, similibus S contrariis.

Posthaec colligat rursus summa,ostendat Uo

136쪽

DE PASTORE.

ctrinae usum ac commendet.

Simplicitas requiri it,ut rem saeptur eande inculcet,eadem iisdem verbis semper tradat,quatum qui dem id fieri poteli ac in potissi naum requiro in doctrina Catechismi, quae debet esse sint plicissima. In sine concionis repetat praecipua concionisii lembra,ac ea accommodet auditoribus, exhortando, consistando, accusando, monendo, prout intellexerit opus esse. Et si autem haec docti inae accommodatio utilis est in tota concione tamen eius proprius locus in peroratione est. Verum quoniam frustra docetur voce hominis, nisi spiritus Dei corda audientium mouet. Pastoris est ante concionem,nysolum populum hortari ad preces, verum etia se prosternere coram Deo, o petere ut sibi adesse velit, S suam Vocem ac verba moderari, in auditorum salutem. Poterit autem hac formula uti.

FORMULA PRECANDI,

test concionaturUS.

Domine Iesu Christe,qui perditas tuas o ues preciosi sanguine redemisti, pasce, quaeso,Oves tuas pabulo verbi tui, ac retice fontibus fati taris dostrinae tuae , da mihi intelle Chii verbi tui, pone verba tua in ore meo, 3 adde illis virtute,

ut eis pascantur oves tuae. Da soli nomini tuo gloriant, Amen.

Iam quae sit doctrinae recta sectio, seu orthotomia verbi,bieuiter explicati lusi est. Paulus

137쪽

Paulus scribe is Timotheo, vult Episcopum

ορθη αειν ,hoc est,recte secare verbuni veritatis. Nam quem adinodum medicus,rion cui: i Smorbo adhibet quod bbet remediam, sed proini ne morbi remedium temperat e accommodat:

sic singularis prudentia acquiritur,in verbi Dei

accommodatione.Nam alii aliis vicit laborant,&non eisdem imalis omnes premuntur. Si hic

promiscue omnia fiant, quid boni sperandam Christus legi sperito non sentienti peccatula suum, Legem proponit,dicens: Si vis ad vitam ingredi, serua in andata. Alii dicit: Si vis persectus esse,vadeo vende quae pos id es, S da pauperibus,,. c.Pharisaeta Scribis dicit:Vaeli vobis Scribae, Pharisaei hypocritae, . c. Setientibus peccati sui molem dicit Huc venite omnes qui laboratis inerati estis. Hanc prudentiam in secando verbo veritatis, ut non adhibet,operam Lidit Aliter enim agenum est cum securo hypocrita aliter cum afflicto peccatore,aliter cum flagitiosis,aliter cum honeste viventibus, aliter cum ignaris Euangelii, aliter cum doctis Euangelium, aliter cum desperantibus,aliter cum firmis,&c. De hac ergo orthotomia iam praecepta quaedam subiicientias. Omnis cum quo pastor aget aut est docedas,

aut mouendus.

Si est docendus,aut est sapiens, do tu iuxta mundum:aut simplex rudis. terque aut tangitur sensu peccati aut tumet sua iasticia. Si mouendus est , aut est doctrinae hostis, a it doctrinam publice profitetur. Si doctrina pra-

138쪽

stetur aut alacrior est in cursu, aut segnior , aut est hypocrita, aut male vivit, aut premitur aliqua cura,idque vel antini,vel corporiS. Pro hac audit una diuersitate, locirina a commodanda est: facile est videre,quod si quis apud lio eadem docendi forma uteretur, perua dc faccret,ac sutor qui ad unam formam pueris senibus,magnis paruis,calceos pararet.

Quomodo ergo singulis horum generum doctrina adhibenda sit,conabor ostendere. Si itaque docendus a pastore est aliquas, spectandum est vi dixi,an sit :ipiens S doctus iuxta mundum: tui si fuerit docilis. sua sponte doceti credit, expositioile est informandus in iis,in tribus docem cupit. Sic Nicodemus qui ad Christum noctu venit, cupiesis de fallite sua doceri, expositione potissimum instruitur a Dontino,ut

habetur Ioannis tertio.

At si docilis non fue iit,hoc est, si se doctrinae

opponit,occupante animum contraria sententii, argumentatione est conuincendus.

Hac fornia doce diistis est Pauliis, doces; manos Galatas,hona ines sola ut bticati fide. At si docendus est simplex Si rudis,me liti e cmplis trahitur,is paraboli, allicitur, quam svllogismis impellitur. Christus docturus rude popillum, quae siti: sticia uinatius coxa Deo, riualenain sit iustis.cati officium erga proximum, piopol ut par ab tam de quodam qui debuit domino suo decem

Dilia .ilentorum, cui cum non haberet quod solucret, petenti tota sumina est condonata.

139쪽

Sed postea cum id e d istuc crudelis si repertus

aduersus conseruum,reuocatur ad poenam.

Haec parabola simplicissime docer, quod iusticia Christiana sit remissio peccatorum, Macceptatio diuuaa gratuita inae remissio tum demiam impetratur,quando peccator prosternit lecoram Deo, petit ex fide condonationem.Deinde crudelitas in conseruum docet, quod iustificatus debeat diligere proxinium,st idere innocentiae,ne ingratus reuocetur ad poenam. Si docendus tangitur sensu peccati, 'uchatur cum desperatione, exemplo Christi mox informandus est de gratia,S. scripturis Lexemplis ostendendum quod omnes fugientes ad Chri stam in eo uno habeant remissionem peccat ium. Et potest pastor huiusmodi ut formula. Mi frater,sentis onus peccati, quod sane graue eit At Chri ius venit, auum peccatum suis humeris aposuit,&c.Sed de hac re alio loco. Si tumet quis iusticia legis, non est Euangelium ei proponcndum espriusquam fulmine lagis fuerat proibatus enim aut poenitent proponit minas, aut tumenti fiducia sui, proponit 1ulticiam Euangelii,perinde facit,ac si quis mediciliam partaam oculis, apponeret pedibus: contra,eam, quae esset parata pedibus astricaret oculis in sane merito ab omnibus decide . dus esset. Hactenus de docendi via Sequitur de mouendis modis. Hostes doctrinae terrendi sunt comminatior Hibus,exemplis, collationibus.

140쪽

Commiliationibus agit Christus, tum Pharia is vaeh,vaeh,Matthaei 3.toties inculcauit. Exemplis Lucae 13.ubi impoenitentibus proponit exemplum eorum,super quos cecidit turris.Nisi,inquit,pcit nitentiam geritis, omnes similiter peribitis. Collationibus contrariorum exemploium,Vt

Christus cum proponit exempla epulonis,

Lagari,Sc.

Qui dostrinam prositetur est in cursu alacrior tortatione eli incitandus,ut magis magisque abundet, S incursu non deficiat. Ostendat pastor coronam propositam esse legitime currenti. Julta huius sanisti cursus exempla recitet. Pr terea moneat ut diligenter tibi ui cursu c ueant a tribus host ibus, Diabolo mundo propria carne.

Diabobus itisidiatur currentii, variis modis, sed repellet idus est gladio spiratus,quod est verbum Dei. Mundus insidiatur sua vanitate, sed haec ad

meditationem coelestium bonorum evanescet. Caro variis illecebris cursum impedire nititur sed spiritus imperio est si ibi gendus. Breu: ter,aduersus Omnes holles, qui currentes impedire volunt,sortissima turrri est nomen Domini,ad quam confugiet iustus Taluabitur. Si in cursu' u segnior fuerit, stimulis excitandus est, exemplis Urgendus, turpitudi te torporis, segnitie cdmouendus,collatione currentiu pro asteque do brabio marcessibili xperitu-TO,S currentium pro corona malarcessibili. In hunc