Pastor, sive, pastoris optimvs vivendi agendiqve modvs, Autore Nicolao Hemmingio

161쪽

dientia erga singula,qua ratione homo cCfitens deduceretur commodissinae in coenitione sui. Postquam auteiri peccati confessio est facta, grauibus verbis pastor exponet reatu turpitudinem S magnitudinem.Deinde indicabit, ata sit ira Dei de maledictio super peccatores non agentes poenitentiam. Hic si alii maduertit pastor hominem cum quo agit, seria duci pocilitentia. vero dolore propter peccatum tangi, quaerat an aliquod re medium aduersus hanc iram Dei male distio-alem nouerit qui si responderit in solo Cliristo remedium esse aduersus mortem S damnationem,pastor debet hoc responsum scripturae dictis confirmare, grauioratione os edere, quod Christus venerit in mundum peccatore sal

uos facere.

Iam tertio loco addet pastor consolationem per dicta scripturae&exempla, ostendet voluntatem Dei esse , ut homo poccator non pereat, sed conuertatur ituat. Ita enim scriptum est: Nolo mortem ait Dominus peccatoris, sed ut coitertaturi vivat Oste det voluntatem Christi esse, ut omnes laborantes sub mole peccati, ad se veniat. Ait enim: Venite ad me omnes, iiii laboratis Monerati estis, eε vos reficiam. stendet angelis in coelo gauatum esse ex poeiai-tentia peccatorum. Ostendet serium Mumue sale mandatum Christi esse,vocari omnes ad poenitentiani. Ostendet λυττον Christisi ficere pro peccati, totius mundi, ideoque non siecm-

162쪽

1 6 DE PASTORE.

gnitudinem Nan hoc pruicipium immotuin est :Griitia exiri erat peccatum. Hoc dictum li1-culcabit:Sic Deus dile&1t mundum, ' filium siseum nigenitum daret, ut omni clui credit incum,non pereat,sed habeat vitam aeternam. Haec illustrabit exemplis:at lue inprimi Vtile esset accommodare exempla persbiai coim Puella, cum quibus colloquium institutum est: vi auaro poenitenti, exemplum Zacliet aulico, Centurionis homicidae,Dauigis meretrici,M gdalenae:blasphemo, lanasiis:pauperi a morbis exhausto, mulieris laborantis sanguinis profluuio, sic de aliis.

Absolutio quarto loco sequitur. Hic quaeret pastox,an confitens Christum sibi propitium csse statuat,3 an vere credat ii Christum mediatorem .Quod ubi sincere affirmauerit,pastor ii feret eum iam in coelis coram tribunali Dei ab solutum esse, in gratiam receptum. Haec nim est immota veritas: Omnis qui credit in silium,habet Vitam aeternam.

Huc addat hanc vel similem formam, manu capiti eius qui absoluitur imposita, sine anieli

superstitione.

Ciuia mi fili non solum te peccatorem i una agnoscis,serio dolens quod Deum horre distin peccati Ost enderis: Verum etiam credis prinmissioli Euangelii de rem lsione peccatorum, i voc Claristi proiiunctantis eum qui credit liabere vitam aeternalia si OniattentiSIatum

Dre in caelo, quicquid blutum fuerit in terra: Ego testor te remissionem tuorum peccatorum habere

163쪽

habere,quam tibi vice tu isti an nuncio atque adeo,ut minister Dei in Evangelio illi ipsius,te ab sollitum pronuncio, in nomine Patris lilii S. Spiritus sanct i,Anaen. Iam quinto loco addatur Admonitio , ut caueat absolutus ab insidiis diaboli, nequitia&malis exeptis mundi, ab insidiis propriae carnis:

admoneatur Vt exerceat se in pictate, continuo

oret,fugiat mala sodalitia, abstificat crapula ebrietate:ostendat u praeterea quam periculosum sit serpitis in eadem peccata relabi:recitetur cxempla eorum , qui lapsi,naon sunt reuersi per poenitentiam. Adhaec admoneatur de suo officio,vt illud gnaviter agat, neminem defiaudct, aut in negocio circumueniat, Vt pro ratione su ruiti facultatum,sit liberalis in pauperes. Haec aptari debent pro ratiotae D conditione eoi uiti,cum quibus agitur. Atque iactenus de secunda parte officii pastoralis.Sequitur tertIa.

DE DISCIPLIN A Q CA

, gem rcgere possit. lagna laus est disciplinae Christianae cuius

moderatio pastori potissimum incumbit. tiare pastor hic sedulus sit, ne sua culpa das lutu res clanguidiores reddantur auditores. Via vitae inquit Salomon custodienti disciplinam : qui diligit disciplinam , diligit scientiam. Idem:Tene disciPlinam, ne dimittas eam, L

164쪽

custodi illana,ciuia illa est vita tua. Et rursus Qui sapientiam sedisciplinam abiicit,infoeli est. Est autem Claristiana disciplina assi:efactio

fiunt ad pietatem,lusticiam,modestiam, Mad lias virtutes quaque nostici continentur, ne quid vel errore,vel ignorantia et imitatione faciant quod se haud decet. Huius stat est, ut maneamus in Christo &no ab eius corpore mystico abscindamur. Si vos manseritis inquit Dominus ii sermone meo, vere discipuli mei eritis, cogitos cetis Veritate, veritas liberabilios. Est ita l.amanda disciplina,quae nos continet in officio ne a sermone Christi deficiamus. Porro disciplina haec absoluitur instructione correctione. Instructio praeceptis tegulis sitinetur,quarum mensura est verbum De1. Correctio est mendatio erratorum inciden

tium in moribuS.

Disciplina,vi ex definitione quam posuimus apparet,est duplex:Internat externa. Interna est mentis,cogitationum,asscituum, voluntatis. Haec diligenter commendanda est auditoribuS. Externa est linguae gestuum estitus,c c.

De utraque supra dictum est Unde pastor desumat ἐς accomodet auditoribus, quae congruere animaduertit.

Vercina quia hoc loco potissimum agitur de disciplitia Ecclesiastica, quae ad in isdictionem

pertinet:

165쪽

DE PASTOR E. 1 9

pertinet volo consilium meum pastori breuiter communicare, quod si secutus fuerit,no operam ut spero ludet.

Monui supra, disciplinam absolui duabus rebus, inst rufi ione correctione. De instructione, 'age Continetur praeceptis Vitae, lure tradunt i in decaloeto,nilii Plio loco duo mus sed tan- tarn de correctione praecepta dabimuS. Nunc aute cum omnis correctio erratorum est, modus correctionis ex erratorum differentiis dependet.

Sunt autem differentiae duplices inaedam

enim errata sunt delicta, laaedam crimina. Delicta, a quibus in hac infirmitate humanae naturae nemo tutus eis potest,admonitionibus castigationibus corrigere studebis pastor: De bet enim diligentem rationem habere vitae ct iusque, de statim ubi animaduertit aliquem non recta,ut decet, Via incedere, eum mox admonebit, conabitur reuocare, priusquam in praecia

sitium vetitum fuerit.

Crimina,vi sunt libidines adulteri a tyranis, vis,se hae a veritate abducetes,&c. e quibus scandalum publice litur , opus habent asperiore

curatione.

Si quis ergo facinus S crimen perpetrauerit, pastor facinorosum ad conuersionem , serio orauiter hortabitur : idque tisi semel aut iterum isaepius:nec aspere limis,sed paterne,indic to periculo scandalo. Deinde,simistra laborem admonitionis paternae suscepist videtur, alia, tentanda est via:

166쪽

vocabitur facinorosus ad consistorium, in M'ad minimum sint duo aut tres vicini parochi, aliqui ex honestioribus parochianis. In hoc consistorio, admonendus est facinorosus grauiter:ostendendum est ei, quanto scanda, Io Deum S Ecclesiam offenderit.

Hic aut resipiscit facinorosus aut manet contumax in suo peccato. Pro hac diuersitate poeta , tenil S,aut non poenitetis,agendum eli cum illo. Quomodo agendum It cum facinoros , pCC- alite ille Facinorosum qui post admonitionem

promittit emendationem , pastor non facile recipere debet, sine singulari exploratione. Exploratio autem haec fieri potest ioc modo. Aliquot dic biis post promissam emendatione pastor vocabit poenitete ad se, o seuere cum monebit, de ira Dei aduersus peccatum,&ad veram poenitentiam cum adhortabitur, donee viderit certissima poenitetiae verae signa. Nam qui simulantes poenitentiam admittunt, ad publicam absolutioiae managno iericulo reum exponunt,& non satis grauiter officio functiuntur.

Deinde reo significabit,cum Ecclesiam scandalo conturbarit, publice veniam ab Ecclesia

petendam esse.

d si se libenter id facturum promiserit,

constituet ei diem certum, qua assumtis aliquotlionestis viris coram se appareat. Adhaec praesentibus testibus iit errogandus est reus an a Iistratu politicu, aduersana partem si scelus cst comissum publicum,ostendens magis batum . proximum laedens innixia,)ylaca

167쪽

placauerit Ouod si ait,producet testimonia Sineget,mittendiis est ad magistratum. ad partem Laesam priusquam ad publicam absolutio

nem admittatur.

His iam te ordiri peiactis, constituet pallori icinoroso diem, qua compareat in coctis Ecclesiastico, si publice factium ipsius innotuit: alioqui in consistorio aut priuata domo praeseimbus testibus potest faex absolutio ibi pastor ficinorosum collocatum ante altare, finita conciones admonita plebe, interrogare pote

Primum, an fateatur a se commistum quod illi obiectum est, cuiusque itomine publice ac

cusatur.

Secundo,an peccati commissi eum poeniteat, quod voces signis testabitur. Tertiό, in cupiat redire in amicitiam cum Ecclesia, quam scandalo saeserat,4 cupiat absol

tionem.

Quartὁ,an serio constituerit adiuuante Deo, vitam suam mendare, an hoc se tacturum

promittat.

u tb,an serio ab Ecclesia petat veniam. Hic potest reo madari, ut catechesin recitet: quo facto vertat se reus ad populum, liac ora

tione pctat Veniam.

E miser peccator, fateor me Deum Tcclesiain meo peccato offendisse. Quare vos r omnes, ut mihi hunc meum lapsum propter Christum condonetis. Promitto adiuuante Deo

168쪽

Huc addat pastor admonitionem , de Volum late Dei recipietatis peccatores , de gaudio, laodest angelis in coelo super no peccatore poenitentiam agente, hortabitur populum, ut ex animo ignoscat quod comissum est, iubebit-ue ut cum angelis Dei gaudeant,quod qui per

itus erat redierit.

His peractis, interrogabit pastor confitetem an vere statuat Deum sibi remittere peccatum suum,&cum respondet vere se ad credere, iubebit pastor ut genua flectat poenitens, ac Ita eum absoluat.

Ego minister Dei in Evangelio Iesu Christi, autoritate Eliangelii, mandato Claristi, te poenitentem confugientem ad misericordiam Dei propter Christum , pronunci receptum esse in gratiam a Deo,& te absolutum ab Omnibus peccati tuis testor in nomine Patris e Filii ae Spiritus sanct i, Amen.Vade Mnoliam pthis peccare, ite tibi aliquid deterius tiat. Haec disciplina utilis videtur &digna quae in Ecclesia prudentur seruetur, ubi facinorosus admonitus agat seriam poenitentiam. Huc tamen addo, clii id interdum circumstantiae personae .se ii recluirant aliquam mitigationem ii delicet V pastor tantum deprecetur ab Ecclesia commisi in celiis, idque nomine ipsius qui peccauit. Sed hoc relinquo prudentiae pastoris, tui aedilicatione quae rei, non destructionem, luem ingrauibus causis consilio fur erat-

169쪽

stiperat tendentis regi cupio.

CVM FACINOROSO NON

AGENTE POENITENTIAM

post admonitionem iando f.Η inorosus conuictu rion agit poenitentiam se id pergit in sua contumacia debet pastor subinde eum ad inonere, ut tandem p niten 1a ducatur.mod si frustra fecerit, ad extremum remedium , nempe ad excomunicationem confugiendum est. Ei faute in ut communio, ita excommunicatio multiplex, nec melius quae sit ratio excommunicationis intelligitur, quam ex comunioni Scollatione. Est itaque communio triplex Spiri

Spiritualis communio, est qua cum omnibus renati Scommunicamus, x participes sumus Spiritus Christi ut eiusdem mystici corpori membra cuius caput est Claristus. In hac coni munione est, quiculi lue credit in Iesum Christum , retinet fidem Sc bona conscientiam. In hac fuit Naaman Syrus,etsi corpore erat in impia aula. Sacramentalis tantum,est hypocritarum qui in sacramentis nobiscum communicant, sicut Iudas coenae Dominicae cum reliquis discipulis particep fuit. Moiatis,ci qua homines in ciuilibus moribus inter se sociantur, siue eiusdem sunt religioriis, siue diuersae. Hic triplaci commuitioni opponitur triplex

170쪽

η DE PASTORE.

excomnaunicatioci Spiritualis, Sacramentalis,NIoralis, Spiritualis, Excommunicatio est qua excluditur homo a communione corporisChristi ni stici,hoc fit naufragio fidei do mala conscientia. Sacramentali Excommunicatio est qua alicui interdicitii sacrae coenae usus quod fit pi

Moralis Excommunicatio,est qua is qui scandalo Ecclesiam os endit, a societate& familiariciun piis conuictu arcetur. Primum genus penes solum Deum est, qui membra mortua abscindit a corpore filii sui. Secundulia penes pastorem eli,' u non por-xiget sacram coenam, quos nouit vivere siner nitentia.

Tertium est censurae Ecclesiasticae, qua senatus Ecclesiasticus ordine mCdo seruato,excludit aliquem ex suo coctu per sententiant. Quantum ad pinnaum cxcommunicationis genu attinet, parochi liue pastora officium est, perpetuo hortati suos auditores, ut ibidcant retinere fidem Sionam conscientiam me sc ipsi a corpore Christi abscindant. Qua iann illa retinetur, meditatione beneficiorum Christi, precaticnc haec fulcitur cluatuor vcluti fulcras fiducia tu isti, tua statuitur peccatu in re nullum esse:bono proposito. quo abiicitur peccandi, luntas:ardenti dc siderio,vita in poster uin approbandi Deo:S sancia vocationis ira. t in hac commuitione corporis Christi sp rituali,