Pastor, sive, pastoris optimvs vivendi agendiqve modvs, Autore Nicolao Hemmingio

41쪽

qui istis non capiantur et iro nostra illa amat,iiseque menS excaecat Ur eo 'agis, quo caro minus

imperio spiritus subiiciatiir Excitetur proinde spiritus,ut magis magis tu e auctus viribus, carnis ferociam domare . suo imperio subiicere

possit. Haec sint breuitet dicta de assechibus corporalibus, de philautia curisque filiabus, quibus omnia Oriuntur mala vicia:& de remedio adue sus Venenum, quo homines incautos ista pestis inficere soleat. Sequuntur affect iis ethnimales,Ira concupiscentia, te quibus nonnulla breuiter aduciemus. Ira quid sit,notum est,eius genera tria numerantur. Bilis, eλος. Iracundia, iam . Et Inieulio, χιτος Bilis cito facile commouetur,sed 'euiter sedatur. Iracundia, diuturnior animi commotio,ex sequenti mali illati,iniuriaeque recordatione,continuum sumit pabulum,& maius incrementum: haec magis animo Occultatur,ab ditaque latet, quam exteriori prodatur indicio. Infensio est exulcerat anilia perturbati grauior,Opportunitatem vindicandi illata iniuriam de industria quaerens,&nancisci studens. Atque ideo κοτος dicitur, quia κεῖταu, hoc est,iacet, lonec Occasionem fuerit nacta Primum gen is saepe necessarium est pastori: lebet enim irasci viciis. Secundum genus,malu est,a quo alienum meum pastorem opto. Tertium cst pessimum, quod ii sanctis diuturnum est e non potest. Pugnat Niniae tura lenitate, patientia Christiana.Qriare

velim uim pastorem memiiuste diasti Pythago-

42쪽

xici Ossae vestigium cinere turbato in symbolo significat irae noti indulgendunt este. Et lautus Pauli. Ephes. . Sol non occidat supc iracundi i in vestram. Hicia ius vult, ne nos nox iracundos deprelicia dat Q aoniam autem feri non potest , quin in hac infirmitate saeire arasca-3Nur,sequatur Pastor consilium Dauidis Patili: Iraiscimini,' nolite peccare: hoc est, si contigerit irasci, iram 1 ta cohibete, ut ad facta non prosili.it, aut moram aliquam in vestris animis faciat. Veruli ut hoc malum bidiosius caueri posseri, Pastor iniurin laesiis diaec meditetur. Pr1mum,cogitet, quoties ipse Deum steti derit, Sctamen veniam expetierit. Secundo, eminerat,

quod ubi non sit c missio ira: Een: ar, illicaaec venia peccati apud Deum iuxta parabolam de debitore, latthaei i8.Tertio recolat se etiam homulem est posse alios fiundere, ideoque oportere se, quiorem esse ui alios. uarto perpendat,quod iratus sit, ni si maxime noceat,turbando animum Q iit'. aestimet malum,quod inde sequi potest ir iracund is , iis iit Salomon rixa prouocat qui Vero patiens it mitigat fiscitatas. Sexto, sciat qu ad magna sit virtus, iram reprimere. Vnde Ambrosus Pra clarum eis,motum temperar consilio, nec minoris vi tuti, dicit .ir, cohibere iracundiam , indignatio-atemque compescere, quam Onanino non irasci,

cum picrunque hoc leuius, ill id fortius aestimetur Septrino, te damno. quod sequitur iram,cogitet. Pc iram, inquit Gre 'ortiis, sapientia perditur, ut 'liud quove ordine agelidum sit nes

ciatur.

43쪽

sciatiar. Idem: Pei iram, spiritus sancti splendor

excutitur,m a super humilem quae tam re-Cuiescere dicitur. Quia cum ira subtrahit quietem,Spiuit in sanct o habitationem claudit. Haec quae hact enus de ura a me liora sunt, o Io iritellio de ira, quam impatientia generat,no de illa a sic labili ira, quam gelus pius excitat. Illa enim ex vicio:haec ex virtute generatur. Irarer Viciuna, oculos naciatis excaecat Ira per etiam , turpitudini irascitur, ut Phinees, Paullas, Cliristus Tancti multi saepe telo De sancto irasci leguntur.Verum cauendum eli,ne vicium ututis arua pinil amus, fit lentes nosmet asso . Videat ergo pallor, dilige iter examinet Crsuum,aI ira, iaci aestuat, ex amore Dei it,an ex vicio impatientiae. A ius animalis, qui Concupiscentia dicitur,eii duplex: Naturalis, non naturalis. Concupiscentia naturalis tripi cx est. Aut enim circa cibum totum, aut circa λυπιαν, Vt quis dolore omni sit vacuus , Atat circa amorem Venereum versatur. Hi astectas naturales quidem sunt,quatenIS si λ - Vt Plato ait, reguntur frenantur. Nam alia nat vana corrumpunt, Deum grauiter offendunt.

Non naturalis Concupiscentia,est rei alienae appetitio, quae peculiari lege Dei prolubetur: Nec concupisces domum proximi tui, nec dessederabis uxorem eius, nec seruum, nec ancillam, nec bovem , nec asinum , nec omnia quae illio. sunt. Suracides: Ne retes gloriam Sipes peccatoris. 6 enim scis quae futura sit illi subuerso.

44쪽

Hoc duplici freno volo pastoris mei concupisceritiam reprimi. Est Malia diuisio Concupiscentiae apud Paulum Gala. .ubi ait Caro conor piscit aduersus spiritum, spiritus aduersus carnem Carni Vocabulo,permetonymian intelligit corruptione, viciositatem humanae naturae, S lmpetu lnde pullulantes, qualis omitium est qui non icina sunt rege niti. Spuitus signitica regenerat lc ni gratiam qnam Spiritus Dei operatur a alatis, d impetus excitatos a Spiritu sancto incredentibus. Breuiter,Concupiscentia carnis est concupiscentia veteris hominis. Concupiscentia paritus,est coricupiscentia noui hominis,hoc est, regenerati,quatenus regeneratus est.

Concupiscentiam vetetis hominis , definit Paulus Ephesi esse perquam inclitiatur homo, ad faciendum ea, quae libent carni menti:hoc est, id vivendum ad genii mentisque arbitriit. In hac definitione Pauli, duae ponuntur partes veteris hominis, , de διανοια. -ρο,caro, ea est animi pars, quam Philosophi ιλον Vocant. νοια,meris,quam illi τολογκον appellant. Sed frequentissime caris vocabulo, totus vetus homo signiticatur.

Concupiscentiam noui hominis, definio esse, qua renati moliuntur deponere veterem homi-Ilena, S induere nouum ex quo sit, ut iusticiae sanctimoniae vere studeant. Effecta utrius lue, la est, spiritus a carnis, recitat Apostolus,

Ephes . Galat. .

45쪽

stae a

DE PASTORE. Bonus itaque pasto spiritum piis excitabit

nefacio te, ut exuscites donum Dei, quod in te est. Est autem donum Dei, viva quaedam sau

ma,in cordibus renatorum accensa,quam nituntur caro Satan suisecare Paulus igitur suum pallorem commonefacit,ut illam flammam sopitam magis foueas exasciter. Nam ut flamma facile extinguitur, nisi flabello,impositis subinde nouis lignis, excitatur Ita dona Deid sp ritu in reiaatis paulatim dispereunt,nili assidue

exuscitantur.

Sed dicas, Quomodo excitentur illa dona Homo renatus, donatus est Spiritu sancto, qui non est in homine ocium,sed flamma rugitatio diuina, repugnans Diabolo carni, accendes motus tales,qualis ipse Spiritus sanctus est.

Huiusmodi motu Spiritus, Primum omniucogitatione doctrinae mouentur. Delude, in inuocatione per Spiritum excitantur. Postea augentur exercitiis poenitentiae, consideratione nonrae infirmitatis, repugnando subitis incendiis affect uuui sustinendo certamini pericula motaici, confessione. In huiusmodi exercitiis exincitatur spiritus, crescunt dona, apparet imporium spiritus aduersus carnem.Quare hortor pastorem meum, ut diligenter inlidia S S tanae occarnis caueat,ne extincta flamma Spiritus, rursus Satanae carnis laqueis implicetur. Quidam ex patribus dehortaturus Christi noSacarnali concupiscentia, hanc pulcherrima

prosopopoeiam iacit Quilibet Christianus in se

46쪽

PASTORE.

trabet paradisum Adam , voluptatem paradisi,

serpente Parci cli sus,est verbu Dei, quo veluti fragratia dilicissima, asscitur pia anima Adam, est vetus homo Se rea natura . quae Satanae frat dibus exposita obnoxia est.Voluptas paradisi, est participatio Spiritus aiacti, qua Inlrum inmo luna allicitur an uita sancta. Serpens, est carnalis voluptas , cuiritu obedierit, mortem libi sua accersit culpa Igitur non secus cauendae sunt insid1ae mundanartim Sc carnalium Oncupiscentiarum , quam ipsius scrpentis quibus si aliquando captus fueris, mature accurre ad

Hactentis sit dictum de affectibus, quantum qui leni nostro instituto deseruire videtur Sequitur Disciplina Voluntatis, de qua ideo breuiu, dicam, quia tarentis, cogitationum, aste-ctuum motilaus consit Sobedu e solet. Est auteni Volunt. is facultas naturalis, quaarit appetit si quod placet, aut declinatur luod displicet.Quatenus autem naturali, facultas est, Deo est, xcluo ad substantiam seni per bona. Verum cluantum ad laabitum attinet, Artat. Nam est voluntas mala, estes voluntas bona. Malam trabem i, ex corruptione naturae, O

tem cogitatione affcctas spiritus Iam quicquid laonio facit, bonum csse non potest, nisi exl ona procedat 1 oluntate lactare ut pactoo carnis voluntati civiciare ita. 1 Piritus Voluntatem fac re,

47쪽

sacere,operose studebi . Mae spiritus Voluntas, perpetua ad unperandiana doni in esse debet.

Norma auten imperii verbo Dei continetur. Sequitur Studium,quod te parte eas, Masaninio subiecimus, postremuit locum Occupat. Hoc nihil aliud est, quam ut pastor, renunciata carne perpetuo studeat,Vt pulci errina harmonia consentiant,men S,cogitatio, assectus. Voluntas unicum scopum Deum sibi proponentes Vt,quae meti recte intelligit, cogitet sedulo animuS: triae antinus cogitat, ad illud rapiantur affectus: qua pii affectus suadent, hoc serio imperet Volunt IS. Hactenus de disciplina allimae mutode corpore pauca sabiiciemuS. In corpore suo pastor curabit, ne ver Dollitie torpescat vel duritie seu austeritate tr. λngatur. Sicuti enim DeuSVetat, ne praeter o quin indulgeamus corpori ita quantum necesse est illi dari pra: cipit,ne nimia inedia .duricri disciplina frangatur. Huc pertinet dictum Patali Colos. r.hono rem habere corpori pro modo neces.sitatis praecipientis Debetur autem honor corpori,quia domicilium organon est Dei. Quare cauendum est impiam is, ne Vel crapula, vel Haedia aut nimis rigido ieiunio desti uat Hr. Vt auten pastor me hu, intelligat, quid senticdum sit de corporis discipsin , Senela exercitIOrum corpori recitabo, quo ratia quaedam laudabilia sunt,quaedam extreme ut d eranda. Eit ita l. quadruplex .erciti incorporis Epicui eum Pharisaicum Politicum Clitates inum.

48쪽

DE PIL STORE.

Epicureum exercitium pessimum est, Sc planchominis dignitate in dignum. Nam qui huic scdederunt,potando suauiter edendo Minouliter vestiendose ; igi narit,ac deliciis, artis quasi corpora sua ema sculat. Vere enim dictum est: Scortatio, vinum . ebrietas, auserunt cor. Et

Hoc est,sibi ipsis rimo malum inuenit in gra Natus. Et Esaias minatur malum iis,qui ebrietatem sectantii , icens:Vaeli qui potentes estis ad bibendum Cintim, e viri fortes ad miscendana

ebrietatem . .

Cum er νδ Epicureum vivendi genus, S Valetudinem laedat, uisanae sit apud sanos phil sophos, verbo Dei damnetur, ut quod reddat laominen a mutilem prorsus ad omnia hominis officia si 1 naui iste parcus m cibo, temperans in sotu, e stibus ne luxurier,ut possit esse idoneus ad cogit attones de Deo. ad motus diuinos, Ut cor tris possit esse durabilius .firmnis msenecta Pharii faicum exercitium est, quo superstitiosi

omissa doci rina de vera iusticia, remissione peccatori na,il satis frictione pro peccati S se macerarunt ieitinio, longos preculis,chameuniis Mahis asperri mis laboribus putante hiuusmodi operaeste cu'ltum Dei,iusti iam, e fati factionem &mere licinissionem culpae ct poenae Huic ma Dauit ivlonastica vita A remitica,eorum qui minand.ris suis durissimam vitam Vixerunt,VLI

saphni, Auenniri regis fi lius male instruinus ab hypocrita Barlaam suo magistro. Hic enim pa

49쪽

tre mortuo regni diadema suscepit quidem: sed si ibditis commendata elixione Cluistiana, se abdidit incremum. Vbi naultis anmS squalore, ieiunio, d duris Simo Astu se maceratui, ut isto pacto ccoelum mereretur.Sic multi rege S, Echomines alii non mali monasticam, ita in elegerunt, tin ea,lei nio, precatis ad certam mensuram recitatis,sbrdidis Vestibtis, luris cubationibus satisfacerent pro peccatii suis, hexeren

tur coelum.

Hoc suo facio quadrupliciter peccauerulit. Primum,haesione corporum,quibus Paulus praecipit honore haberi.Deinde falsis opinionibus. Tertio, contumelia in dium Dei, cuius satisfactionem contemserunt. Postremo, ita alo exemplo, quod cum multi sequuti sunt, cum sui ai toribus male perierunt.

Sciat ergo pias pastor, tuo in loco habe da sint

huiusmodi hypocritaru exercitia, potiuSVnu Abrahamu Eclicitar,qui abs'. omni dubio absolutu Christianae pei sectionis excplar exhibet. Politicum exercitiam, est quod suscipitur, vel habitus alicuius induetuli gratia, 't palaestricum,2 ladiatorium, technicum vel sanitatis conseruandae s ratia, Vt ambulationes, labores, c. Huiusmodi exercitia non improbantur imo v- tilia, in omni vitae genere sunt laudabilia.

Christianum exercitium, est quod ex side proficiscitur in otium finem , exclusa opinionet cultus,iusticiae,meriti neces itatis. Hoc geli potis snnum vulpitu a piis, quando sentiunt sua corpo a pigriora simi, o Veluti Magueret

50쪽

circa classideria carnis.Ttim enim puriolent igilalS,le IuniIS,laboribus, lectioniblis longioribus se cxcitare,Vt caro imperio spiritis lubiiciatur. Verum hoc exercitium duabus retulis regi debet: quarum una est Pauli, qui praecipit honorem, hoc est, cur ian habere corpori , seruato modo nece Litatis. Altera cst Athanasii. Bonubia quit est exercitium corporis, modo vela scientia moderatione fat.Vera scientia est, ut non suscipiatur cultus, aut meriti gratia sed, e tantum corpCris ferocia reprina itur , ne sit spiritui nimium molestum. Moderatio nec ellaria est, ut nec impediat necessaria officia, nec valetudinem laedat.

Dicitum est de disciplina animi δ corporis, ostensum est quid pastor noster debeat fugere,

ut quod contaminet corpus lanimam e quid debeat sectari quo corpus servet ar castum, animit pultas. Iam trutique coniunge dum est. Ne q. enim antinus mundus esse potest nisi castum sit corpus ne lue corpii castum, ni silai H

mus fit purUS. Sit ergo animus purus, ct corpus castum, Ut alterius puritas tremus ic stetur castitatem Vt

fiat id, quod Paulus optat suis Thessalonicensibus, cum ait: Ipse autem Deus pacis sanctificet Vos totos,Vt integer Velle spiritus, anima, S corpus sicut pate in aduentum Domini nostri IesiiChristi seruetur. Glorifica ergo tu, pastoi, Deu corpore tuo , spu itu tuo quae sunt Dei,

tuta integer si totus:caue ne impune putes cevasurum, si oculos hominiani lateant tui .lina.