Pastor, sive, pastoris optimvs vivendi agendiqve modvs, Autore Nicolao Hemmingio

81쪽

His humanitatis est imoniis,in cogressu quotidiano conciliabit sibi pastor bonorum uatinos, S parabit sibi viam lautoritate, ad ea demunx cum fructu agetidi, quae ad ossici in ipsius pertiitere videbuntur.

Haec ideo breuius P me dicta sunt, quia melius si laudatis excpli conspiciantur quotidie. Sequitur de moderatiotae seruanda pastori investitu ,gestibus, erbis,cibo,&potu si forte ad bonorum honesta conuituavocatu. erit. Nam in his requiritur singulari disciplina:praesertina in hac auorum corruptione, quando disciplina est magi, quam oporteret laxata, clanguidior

natura.

Vestitus pastoris grauitatem modestiam prae se ferat sicut decet ministrum Dei. Cogitet pius pastor de primorum parentum primis vestibus, ut inde admoneatur humilitatis Mibi moris Dei. Adam imocens,nudus incessit:postquam autem lapsu, fuit in peccatalaa,turpitudo animi in corpore reli luit Vettigiam,quam folio sic tegere conatus e L Verum quia oculos Dei fallere non potuit obiurgatus primum deinde data promissione se ininis,noua a Deo donatur veste, nempe pelliceariuae typus fuit vestis qua agnus Dei tegit laominum peccata. Hinc pasto cogitet, vestem qua tegitur,symbolum esse,cum peccati, tum gi aliae Prima V stis peccati,nos admonet,secunda gratiae,modo

ratiae vellem indolamuS.

Motae igitur pastor inane se induit,huimbec

82쪽

se coram Deo,co 'itans se lapsu ni filis in Aca Ino,& peccatuni non potuisse tegi folio fici, hoc cit,indultra arte hominis Deinde cogat et desilio Dei, qui nos sua innocentia te it, in cuius rei lupum olim pelliceae vestes datae sunt priu

Si haec prudens pastor cogitauerit, facile imtelliget,quid in veste deceat,d quid non.

His nihil adiicerena,nisi viderem more quo tundam pastorum inmis leues esse: tui nec quid natura,nec quid sua coditio requirat,perpedunt. Berialiardus conqueritur, suo tempore multos magis studuisse cultui vestiu quam Virtuti. Id nos longe rectius conqueri,imo deflere polle-anu, Nam illa disciplina quae Berni ardi adhuc tum PH e inguit, prorsus est abolita. Videmus Gnini, in nullo hominum ordine,seruari istam cierem in vestitu grauitatem:sed quotidie nouas vestiendi formas excogitari, quibus prodituranini inconstantia, s leuitas, osteditur quod mascula illa virtus, extincta iam sit, quae fuit in

nostris maioribuS. Sed de his frustra coqueror.Vix enim speram dum est, ut i euocet mundus pedem, ab ista sua leuitate S mcbflantia: praesertim cuiam natura est languidior, disciplina, dixa,chii tut1Or. Et si autem parum ecfices urum, hac nostra de vestitu instructione confido: tamen spero bono meum consilium non contemturos. Dicam igitur cluid sentiam. In velle consideratida sunt duo:τα πtIm pex DCire, siue decorum,oc sus vestis.

83쪽

DE PASTORE. 7

ο, m seu te coru est ut pastor cogitet qui, lse deceat pro suae personae conditione palud est

το ε milit S,aliud nautae, aliud mulieris aliud 1iobilis,aliud ciuis,aliud rustici aliud pastoris: csuo lini est ornamento, alii saepe dedecor est. Tantum valet decorum personae. Militi conuenit, veste in gestare breuissimam, dc iam inta ac morsi corruptione nos fatur apud multos vicio si vela cali larum infra genua se etiam extendant.Hic si oblonga uteretur veste,naerito se aliis deridendum propinaret. Nautae congruit,laxasa dependete gestare caligas; velle talari absci. omni plicatura uti. Hic ii militis vestem sumeret,το πρειον suae personae non seruaret nisi forte leuitas isti generi hominum decorum asserat. Mulieri nobili si sinuoso syrmate terram Ver-rit,hodie non datur vicio. Si idem faceret past ris uxor maxim sila probrum esset. Cum nobilis se catenis aureis &annulis ornat maxime si in senatu sit Regni,aut eque auratus, nam aliorum luxui patrocinari nolo decorii in suae personae seruat: luod nec Deo nec hominibus modo absit animi sui ei bia dis licere potest. Idem si imitaretur ciuis aut rusticus. quid magis culpandum 3Ita clesiis,rusticus,artifex,&c decortina in Vestitu conueniens suae personae seruates , aridai tui . Qui contra faciunt,merit ridendi sunt.

Ad eundem modum mo multo magis decet pastorent,ut seruet decorum suae personae de officio conueniens.

84쪽

Relinquat igitur militi vestem Dares non te gentem,Velaque caligarum est elinquat aulico D cum notos illos Loblogos pileos: clinquat nau'tis,si ιο, pannOS: rcluaqua nobilibus naatroni, sua syrmata, tua catenas,liolos ericum, margaritas, vianulos,&reliquum ornatu,qui iam pene maior

est,quam ut stulticia leuitas nauci aliquid aducere possit. Relinquat ciuibu situ decorum. Quid ergo a pastore requiri ,ξτο πρειον.

Qi 'dira est illudi Hoc litum est in vestis for

Formam appello, decentiam quandam con-rtent ei item grauitati perssenae ut cluae sit constantiae christianae humilitatis indicium ut

vestis nituis non difflua , nec nimis sit stricta, nec quolibet alio modo ad vanitatem parata. Corona indusii non feriat occipitium ut in multis videmus Manicae non sitiat sectae transverse, Scrursus filis sericis connexae .Caligae non sumtuoste,nec veli,,quae sunt leuitatis symbola, tequentes. Breuiter, sorma Vestium coponatur ad grauitate,constantia, unulitate, iuxta laudatorum pastorii ex epla: summo studio caueatur luxus. Precium etiam in decoro seruandum est, de quo facile erit latuere, modb superbia de mente exulat, i cibi vera Christialia huicillitas locum habet Petrus vestes niniis preciosas inso

bi seretξQuare relinquat pastor aliis holos ericii, undulatum pannum, e alia quae ad poni pani Scad superbiam facere videntur. Postreino olor in decoro specta lus est Nec alba,

85쪽

alba,nec rubra,nec viridia,nec caerulea Congruunt pastori,sed nigra potius aut alius coloris,qui miti sine ad pompam facere videtur.Verum hic consuetudod laudata exempla adhibeantur in consilium Aurum,argentum, niones, preciosos lapides relinquat pastor aliis: haec enim i- p um non ornant, sed turpiter foedant, aliis deridendum propulant. Verula hic quaeri potest de gradibus ministrorum, ilii sunt superintendentes alii pr. epositi,ahi pallores,alii sacellani Vt Vocant an non igitur decorum in his gradibus seruadam Res pondeo. Si sunt omnes pastores, audiresvolunt studeant se inuice antecellere,virtute, pietate, Liboribus in Otacio,Vera humilitate, mutua b eneuolentia, non quaerant sibi autoritatem,auro,gemmis,preciosis Vestibus,annulis aureis c.Hoc cosilium di ii Iacobi est, quod meo etiam pallori commendatum volo. Haec sint de vestibus pastoris S ornatu dicta, iuxta το Viso personae. Sequitur Usus, qui est dii plex.

Primus t tegat corpus, S ea Sparte quas na tura iubet tegere. Secundus,ut arceat frigus.

Sed huic duplici sui ita accominodanda est

vestis ne violetur, G ρλπον.

Monachorum Eremitarum impia somnia detestamur,qui religionis no minima partem in sorma,Vilitate, duritie vestis collocarunt. Gestus sequuntur, de quibus admonebo breuiter.Syracides cap.I9. in lianc sententiam am

86쪽

o PASTORE.

Ab aspectu tuisque cognoscitur, ex vultus Obie,' u intelligitur cordatus. Suus cilius lite habitus, ac rictum diducens risus, incestusque lio, minis qualis sit indicant. Hac sententia significat sapiens quod et tuisque ninio est assectus.

ita externa corporis consornaatione mayime ostendit. Hinc naulta indicia prudentiae,sstultitiae, Erauitatis,leuitatis, caeterorum Q .morum Z motuum animi Quare oportet pastore gestuu corpora singulare ratione habere. Gellia enim externi vicia animi prodiat,3 virtutes iii dicant. Vt autem gestus eo rectius a pastore formen tur,duo tradam praecepta,quae si seruentur. 2.estiis videbuntur ad virtutem compositi Priarium praeceptum sit Sangula membra corporis suum teneant of ikitam, ne l. surpent alienum.

Secundum Singula membra suum opiis deceil-ter modeste perficiant. Nam sit membra actiones suas Mosocia confundunt, aut etiam id quod iuste agere debent non cxplent, vitiosus redditarc culpabilis gestus. Hinc est quod Salon on inquit: Homo apostata,vir inutilis,gradi tur Ore peruerso,aim uitioilis,lerit pedibus, loquit L, digito,prauo corde mactrinatur malum.

Oculorum ergo sit Prima disciplina, ut illini odestiam singularem prae se ferant. Conditi

enim sunt oculi ut eis videamus: ioc munere fungantur decenter. Sec uida, sit faciei seu vultus. Nam cum facies

disciplin e sit speculum temperanda est Moderanda in gestus io Vtic proterv cxasperemtur,nc molliter dissoluatui , sed habeat semper rigidam

87쪽

DE PASTORE.

rigidam thilcedinem,S dulcem rigorem. Tertia sit caeterorinia me nibrorum, videlicet vis tua uti sciis tangantur officiis, ne munera confundatit.Vt autem a id velim melius intelligatur exempla subiiciam,quibus peccatur contra tostram res uiam.

Sunt quidam , qui nisi buccis patentibus auscultare nesciunt, quasi per Os sensus verborum ad cor dest endere debeat,palatum adie ba loquentis aperiunt. Nonnulli in agendo vel audiendo, Vasi canes sitientes linguam proteim dunt, de ad singulas actiones velut molam labia

torquendo circumducunt. Alii inter loque lum digitos scalpunt, supercilia erigunt, oculos in orbem iratantes ineptiuiit Sant qui rem aggressuri caput iactant comam excutiunt, Vestimenta expandani Haud pauci quasi ambae aures ad audiendum DCtae non sint,alteram tantum collo detorto voci Venient exponunt. Inuenias quosdam qui inter loque dum, uno oculo clauso alterum apertum habent. Nec desunt qai dum fari incipiunt,corrugant nares Multi adeo ine- pti sunt,ut incedentes nauigent brachii,, volent corpore ac triforme monstrum uno eodemque temDOre exprimant. Pedib.enim deoisum dum in terra ambulant,lacerti S realigant, ct corpore in aere volant. An in hoc monstri simile, uagere in se simulac hominis incestuna, nauis remio ium,exaclis volatum fas id refera illos qui sca-yulas inter eundum erigunt ad aure fere 'sque Quid dicam mille sunt laruae hominum, norum,qui foede inter loquendii, audiendu, iam

88쪽

DE PASTORE.

cedendiim,cubandum, quiduis agendo leuit tem an iniorum produnt.

Ab his turpibus cstibus, quorum alii lascia

uiam,ahi negligentiana,alii pigritiam, alii inconstat iam,ahi superbiam, alii iracundiam, alii leuitatem declarant cupio ut abstineat pastor, ac momnibus actionibus natura ducem & exempla bonorum Virorum,quorum mores sunt laudabiles,imitetur. Ia ad disciplina verboru Veniamus. De sermone Pauliis in hunc modum praecipit Ephes . Nullus sermo putris ex ore vestro egrediatur, sed si qui, est commodas ad aedificationem luando opus est, ut gratiam auditoriabus asserat. Et ad Colos 4.Sermo vester semper cum gratia sit sale conditus,ut sciatis quomodo oportet cui Perespondere. Ex hi, Pauli verbis quinque licebit colligere sermonis praecepta. Quom primum continet qualis sermo sit vitandris. Secundu,qualis sermo de lipedus Tertium, quale condimentiam sermonis sit adhibendum. Quartu, litibus accomod. dii sit sermo. Si tu,quis sit sermoni, fini De quibus ordine diςa. Qualis, quaeso, sermo est vitandus Putris. hoc est, talis, a tuo aut nullus fructus, aut malus certe expectat idus est. Ex scurrili sermone insulso nullus fructus proiici ut Scurrilita in pudentiana,MVairitatem habet coniunctam. Insulsitas vero. stupor est tumius, indignus h

mnaine. Inter haec duo vicia Plii losophi collocant medium,quod est lepos,qui est in se mone hil ritatis asperitatis a. aderatio. Ex sermo te ob

89쪽

salso, pessimus nascitur in auditoribus fructus. Raaie pasto in quotidiano cogressu hominum sit, iat huicismodi sermonem. malis sermo est deligendus Bonus comodus ad aedificatione quando est opus Vt in Putris sermo dicitur, a quo aut nullas,aut mala SDuctus prouenit,ut dictum estnia como ius leubonus is dicitur, ariclo fructus aedificationi spe rari potest. Alludit potiolus ad arbore cluaruabae sunt putres, aliae bonae S integrae Ao illis aut alius aut malus, ab his semper bonus fiuctus expectatur Cogitet ergo pastor tum demum loquendum esse,quando quod dicat facit

ad aedilicationem . . . Quidam cuia interrogaretur Incolaululo,cur

non queretur his omnibus loquentibus:Q2la, inquit, nihil habeo siletio melius. Et apud Euripide extat hic 'ersus:ηHγπη ρ ἡ γν π ς, m. hoc est, aut loquere ecqua siletio meli aut tace. tale debet esse sermonis condimentuξHelvondia Paulus: Sermo vester semper cum gratia hi sale cdditus Q iare sic8Ne corruptioni odor ad alios veni t. eteribus sal amicitia symbolafait, durationi gratia Corpora eniin solidiora facit,&diutissime conseruat: unde hospitii, ante alios cibos appona solitu, quo amicitiae firmitas ac perseuerantia significaret ar Qua e plerique

ominosum habent,si salis me iam pronuidi conti erit:.ontra vero faustu,si viiii atq.id exu me fusum sit. Hinc intelligi potest condimentam salis bipectarcivi sermo sit solidas,no leui aut

ouila :sit sapidus, non ilisubus aut ςptus:

90쪽

sit custodia accoliseruatiosae dignus,non dignias Vt nam aurem ingrestiis abeat per aliam. Breuiter sermo sale coditus, significat sermone a resto iudicio proscistit, tepes me nunci riti, ct como sc rebus de quibus agitur,applicatum. Est dignit memoria, quod vetusta discernat falcm candidit a nigri,,c candidit dicit esse Mercurii xt sunt dicta, quat beneuolentiani u kent. Vt Alexandri distinia Regium est benefacienteferre male di ia. Nigrii autem silem diXcrantesia se momi,ut sunt v cnenatae reprela esJol es. Hunc salem naomi vult Paulus abesse,cum diciti. Cum gratia sit sese conditus sermo. Alludit lini ad cibos, tui tum demu rari stant, quando ricci sulsi sunt,nec insulsi sumi. Iuc illud Pulli agori

cum perimet Salem ne transgrediaris.

Q ibas accomodatulus sermo Auditoribus, inquit Paulus. In ciuile enisti ci verba profuimdere, 'bi nullus est qui auscultat. Illi 1 uilius adhuc loqui, ubi omnia perstrepunt clamoribus. Uare pastor tum d ima loquatur, ubi audit

res aures benigilas de patentes praebent. Sed quis huius sermonis odit lini t Duplex sinis in Paulo proposuit: r,Scionita, . Gratia , De scientia ait Ut sciatis quoni odo oporteat cuique res potadere. Hare ergo scientia duo con-

ture commoda, num eri riti loci altur, ait a una eoruna cum quibus to luItui.

Raai, tuin aute in ad illum qui loquitur, hoc Percipitur commodam. Qui se ali ad facit circunsi esti sermonibus, non cidit facile m multas absurditates in quasi ibinde abutitur lioni