장음표시 사용
91쪽
nes loquaces S gamili. antum , te ad auditores attinet ex coritimio usu acquiret sibi rectes apposite respondendi peritiam. Aliter enim potentibus mundi est respondendum, aliter mediocribus, aliter humillibus aliter rursus malaetis, aliter iracundis Nathan aliter a at cum Davide adultero, tuam egisset cum stabulario eiusdem sceleris eo. Haec iton adulationis sunt indicia,sed
prudentiae si etia, modestiae quae praecipuae M
oratione pastorum requirui itur. Gratia praeterea requirit Paul is in sermone, ne dicaci a te, scurrilitate audit orabus si is molesti sed potius ut eo nostrum dirigam is sermonem, ut phim fauore ictae uolentiam nObi conciti erraris,nc ea quibus gratia nobis pie accedit cum omni modestia dicamus ita tamen ne huius p rari e praetextu officium, ii odie perequirit asperiorem sermonem, nee ligam is . Dixi ex Pauli sententia quid sit in sermone vitandum quid sectandam, quali condimetum adlhibendum quibus accommodanduS sermo,&um sint sermonis fines. Nunc autem 'u' pie
nior it sermonis disciplina, distinctio iecorum
quae ad sermonem requirutur,cum breui declaratione ,subiiciam i i In secinone ita l. haec sunt obseruanda. uis, Lubi,quando, quomodo dicatur. Q iid autem dicendum sir,primum hac generali distinctione disceraritur. Noxia, Italionem, inutilia nunquam dicantur a pastore Con raquae prosunt, quae suntlionesta Mutilia, pra-
92쪽
Noxia Voco,quae aninios auditoriam,' et in errorem, Vel in prauitatem perducunt, Vel etiam quae aliorum famam laedunt.
Inhonesta appello, quae vel illius qui o lititur,vel illorum quibus fit sermo, vel absentis di
Inutilia sunt,quae nec loquentibus, nec audietibus prosunt. Contra prosunt,quae vel ab errore liberat, vel a prauitate abducunt, vel alienae famae parcunt. Honesta sunt,quae dicentis,audienti. absentis di nitati congruunt. Vt illa,quae prosunt,di aliquid conam odiasterunt auditoribus.
Deinde , Cui dicatur obscruandunt. Nam ut narxat Verbum non audienti quasi excitat Ormientcna de graui somno Ideo prudentia singularis etiam hic adli1benda est . uixta hanc
Qui cum alio loquitur, primum consideret, an propter se, Vel propter illum loquatur. Si propter se, hoc est , sitam utilitatem, utpote doctrinae,aut consilli causa, videat an ille cum quo loquitur talis sit, lai vel doctrina, vel consilio sibi utilis esse possit. Nihil enim stultius est,quam a rudi doctrinam,& consilium a stulto petere Sip ropter illum,qui audit, loquitur quis, dispiciat an talis sit ille, qui vel suo sermone nocindi eat, Velita maligaras, Ut oratione melior reddi non possit. Salomon enim dicit: in arguit impium, generat malum sibi. Cli arguere derisorem,sae Oderit te. Ar in sipientem, Militiget te. Item:
93쪽
Dein te petiturus consilium ab alio, regulam seqviatur, quam praescribit Syracides capite 37. Ne conlilium capias cum uJlcre de ipsius peti
lice: de bello,cum meticuloso de permutatione, cum mercatorea de Venditione, cum emtore: de oratitudine, cum homine maligno de hiunanitate,cum inhumano de quoui Opςre cu pigro: de persectione initituti operis,cum annuo mercenario: le opera multa nauada,cum onauo se uotne attedas his in ullade liberatione suscepta. Hic proponit sapiens certa hominum genera cum tu ibasion est deliberand m, consiliumque capiendam. Ex quibus regula generalis colli ritu Nemnae iam vi alicuius priuati commo i studiive rationem propositam habet, ea in re de qua deliberandum est est e in consilium adhibendum. Animum enim omni tra, more,inuidia, cupiditateque Vacuu,consiliarius ad deliberationem afferre debet. iare pastor meu diliξenter caueat ne
ab consilium petat, qui au)ctibus indulgent
potius, quam raviones prudentia consulunt. Tertiis,obseruand im dixi ubi dicatur. Nam
non est decorum, quae ad forum spectant,m locis sanctis tractaxe. Vnde Augustinus in orario nihil agendum esse dicit,praeter id quod sacrum est Pa o igitur in templo loquatur de rebus ad religionem pectantibus extra templum cum l. lio totie, ubi res postulauerit, tum de aliis
rebus utilibus. Loca autem in quibus Vana,Oc1O-
fata supcrflua dici debeam, inueniri non POD
94쪽
sunt,quia Domitat est terra Sc plenitudo eius. Quarto obseruan dum proposui, dando d, catur. Est tempus tacendi incluit Salomon est tempus loquendi. Idem ait: Mala aurea in testis argenteis, qui loquitur, cibum in tempore suo, Prouerb.2 Et si autena tepus o luendi hi odiit,
prudens docebit experientia,& experta prudentia tamen quaedam liuocx Salomone Syracide ascribam die a. Salomon dicit: in multiloquio non deerit peccatum:Qui autem moderatur labia sua,prudentissimus est. Proinde nunquam est tempus mul tiloquio.Item: Labia iusti coia siderant placita:&os impiorum peruersi. Item prius respon-λtquam audiat stultum se est demonstrat,&confusione dignissimum. Et S racides: Si est tibi intellectus, responde proxuno: in minuS, sit
manus tua superi tuum. Ideni Priusquam ii terrogesaae Vituperes quenqNam: cum interrogauctas ,corripe iust e. Prias qua audias,ne resia pondeas Verbum, in medio seniorum ne adii citas loqui. Et rursus Salom6: In auribus insipientium ueloquaris, quia despicient doctrinam eloquii tui. Item: Ne contendas cum pes imis, ne aemuleris Lia pios. It cm:Vir sapiens si cum stulto contenderit, iue irascatur,siae rideat, non anu e- laici requiem. Haec de tacendi in loquendi tempore cons sius dixi quia prudens experietia,ci experta prodentia,ut dixi,haec melius docebit. Restat quod ultuno loco proposui. lOmΟ-
95쪽
do dicatur.Modus autem loquendi, ut ait Gregorius,ui triba consistit Isi gesta,ui sono, in stagnificatione. Gestus sit modestus 3 humilis. Sonus de nis .sus es suauis Signiticatio verac dulcis Modestiam debet habere gestus o quentis,ut nec ino dinate nec ura pudice , nec tul bulente terit . luendum membra moueat,ne Vel oculorum nutibus, vel aliqua minus decenti conformations, siue transmutatione Vultus gratiam sernionis sol det Debet , humilitatem habere gestust quentis, Ut apud auditores gratiam sermo eius inueniat Thrasonicam indicentibus arrogat
Sonus loquentis sit demistus ne vel strepitu, vel immoderato clamore auditores suos, aut ii auiu terreat, aut iuste Ostendat. Suavis tuoque debet ne Sonus, ne pronuntiationi asperitate, tanto fiat animus audientium onerosior, quanto ad aures durior venit, iucundior. Significatio,hoc est, sermonis sensus, ideo de . bet esse vera,quia fallax Verbum,etsi composite, ornate &facunde dicatur, tame noxium est,ide que, Ut primo diuitioni menabro diximus,est fugiendum. Debet praeterea significatio est dulcis,quia plerunques Veritas auditori amara et ficitur, ubi dulcedo non sit in xerbis loquentis. Haec lint de diici plana sermonis dicta, quae si pastor obseruauerit, gratiam ibi, amicitiam grauitatis laude a sermone suo conciliabit. Sequuti de disciplina pastoris ui coinuuiis servada. Et silicePta qua hactenus. ς damus, etia
96쪽
pastorem in conuiuio gubernare possunt: tamen seorsum hac cla re nonihil adiiciam.Video enim cona plures in hac parte grauive peccare. In conuiuiis itaque si ceteritur haec: Locus,
tempus,conuiuii genus,conuitiae,collocluta,edendi bibetidi lue modus hilaritatis noderatio,&naorandi tempus. Ad haec membra referamus praecepta de disciplina pastoris, quam eruadam esse in conuiuiis iudicamuS. Locus coutui si fuerit obscurus, aut infamis, sua tendus est pastori. Nullo enim pacto decet, vi pastor in tabernis aut lupana a aut in hominum infamium domo conuiuam agat. Nam hac ratione non solum suae personae, Verum etiam ministerio inureret infimiae Dotam, acata suam
famam periclitari permitteret mitiasterium probro faceret mare si quando ad huiusmodi loca fuerit lituita cus pastor, modeste se excuset:
cum declaratione gratitudinis beneuolentiae, simul prccetur, ut conuiuia ipsiScedat conubuium belle, caueatur omnis Dei ostentio. Tein pus conuitrii sit opportunum.Opportunum dico, Mod nec noctu iit, nec tempore sacrorum in templis, nec tempore communis luctus. Noc' urna conuitna sempc fuerunt infamia.
Videntur enina potius turpitudinis gratia insti- uta,quam honesta hilaritatis. Sacrorum tempore celebrata conuiuia in contumeliam cedunt ministerio. Illi ergo interes ledebent nulli pii ne dum pastores Ecclesiastici. Tempore communis luctus conuiuii operam dare, signum est analiSita naturae, luae calamita tibus
97쪽
tibus publicis non asticitur. Hoc enim tempore, ni elius est ire ad domu luctus,quam ad domi iii conuiuii, iuxta Ecclasiastae sententiant,cap. 7. Conuiuiorum genera sunt duo Honesta Inlaonesta. Honesta dico,quae vel amicitiae ineundae co-frmadae e causa,vel honestae hilaritatis gratia, vel gratulationis ergo , vel moris gentis serua dicausa instituta sunt. Haec tantisper honesta voco, donec locus aempus seruantur debita non iustae hilaritatis modum conuiuae raras re-duitur.Conuiuia amicitiae causa instituta a Graecis dicuntur γα - , propterea quod in eis mutua fouebatur charitaS. Hoc nomine etiam dicuturi uiuia, quae pauperibus refocillandis instituuntur: lualia solentini olandia patria mea crebro fieri. Qui enim illic aut nuptias celebrat,aut puerperia,aut alioquin solennia conuiuia, pauperibus mensas aptant, fercula apponunt non minus lauta quatualiis conuiuis. Ac si quis conuiuator pauperes non admitteret,aut non benigite rix staret, non sobam auarias verumetiam in Deum impius, in pauperes crudςlis haberetur. Hunc more etiam nascania,Iulia,sionia, Selandia,in quibusdam esse locis constat. Vnc morem commendabit pastor, multabit :onuiuatores ad humanitate crga pauperes, omniendans ipsis praeceptum
Domina,qai ut: Cum facis conuiuium,Voca claudos, pauperes, caecoS: beatu eris, quia non
possunt vicem repende e tibi. Retribuetur enim tibi in resurrectione iustorum.
98쪽
Hac sciat entia multa continentur. Primum probatur a Christo honesta e ita ovi ia. Dein cle, monentur, cum hilare esse velamus cuniamicis& familiaribus, non negligamus paupere, sed eos quo l. in ostrum recipiamus conuu uu.Tertio,promittitur merces a Deo,quia palmpere non possint vice rependere eam l.mercede dicit reciden ta esse iii resurrect ione iustoru. Quod aute Dominus dicit Cum facis prandium , noli vocare amico thios, Non eb pertinet, ad si Dominus vetaret conuiuia agitari titer c gnatos funiliares quod sane barbarum dei, in is austerum esset.Quid enim quaeso, inhumanius, quam a mensa hospitali excludere amicos,&homines arcere ab omni comitaret Sed hoc tantum vult Dominus ostenderes, officiis inmundo sitatis,minime veram probari charit tem Quare hortatur ad verae charitatis ossicia erga pauperes. Probat itaque sic conuiuia Chimi bis,si pauperes Inoi excludantur . Hilaritatis honeis causa instituta conuiuia, non improbatur:sed inter honesta nunacro, lux l otis imum exhibere solent homines, post aliquem laborem holicite peractuna. Idci' poti sustinum reficien laru ilium causa,perhonestam moderatam hil uitalcm. Gratulatoria conuiuia, qualia sunt nuptiarum juei per i 3rum commendantur xemplis filictorum patruul. illi enim solebant gratui
ptialiis Oileiani more dies celebrauit Abrahattidie ablactationis filii Isaac,gradu conuiuiu fecit. Solean
99쪽
Solent etiam conuiuia fieri ex consuetudine gentis,cert anni tempore, qualia nos in nos rapatria vocamus fraternitates. Haec conuiuia modo absit superstitio , insana ebrietas, culpariri possunt. Verum in huiusmodi conuiuiis modum seruari suadebit pius pastor. Ad hoc genus refero ea conuiuia, quae in synodri agitari solent a pastoribus, sinitis consutitationibus4 Dcris: de quorum nodo probo sententi .uia D. Petri Palladii pia memoriae, qui in suis sisnodalibus de illis praecepta conscripsit. Hachelius de honestis conuiuiis. Inhonesta conuiuia voco, isse libidinis xii
gurgitationis causa instituuntur,quae potius pom cis Epicuri conuentulit, quana Christi ovibus. Ab his dehortatur salomon Proue1 b. s. Noli, inquit,est bis conuiuiis potatorum, teque in comessationibus orium. Comessationes,atem di- curitur , noes urna post coenam instituta conuiuia, de alia quaevis sitempestiua desinii nesta. Habent autem nomen comestationes a Como, que Deum agnoui getitilitas. praesidem no-eturnarum saltationurn.Hic dicebatur coli a iuuenibus,qui coronati noctu cu facibus musicisDque instrumentis,ad amicarum fores saltandi canendique gratia cocta rcbant, procacitet que lasciuiebant ut fores nonnunquam cstringerent. Hunc more turrissimii, in hac clara Euangelii luce,n6n pauci sola ganea nobiles reuocant.
Huiusmodi itaque Lapithara conuiuia, pius verbi praeco nunquam vel praesentia vel signo approbet, imo potius cordatu reprehendat
100쪽
ac damnet,non critus alicitius personana.Mulatos proh dolor licet audire gloriates,quod posse sint coin potatore suos potando superare,ac non minus eo nomine sibi tribuut,quam olim Achilles qui Hectorem pugna vicit Sed Esaias illis c nil λυῶδες - - : Veli vobis inquiens qui consurgitis ad ebrietatem sectandam,S potandum usque ad vesperam ut Vino ac sitietis. Item, Veliqui potentes estis ad bibenIdsim vinum, &viri fortes ad miscendan ebrietatem. Pastor ergo potius auscultet Syracidi,qui ait: In vino virum te non edaibeas. Vinum enim multos perdidit. Haec sint dicta de generibus conuiuiorum sequuntur colloquia conuiualia. Colloquia couiualia serviant holiestae hilaritati, aedificationi mutuae. Absit futilitas, absit garrulitas,absit acerbitas,absit male de absentibus loquendi libido: sit pastor moderatus in verbis, sibi Catonis distichon, regulam pro
Inter consilitasse fissermone motussis A e videare loquax dum a is urbani haberi. Et illud Syracidae an conuiuio vini rie arguas
Froximii, nec cum in sua Laeticia vituperes. Hic
recolat pastor praecepta disciplinae sermonis, te quibus supra dictum est.
Qualem autem oporteat in conuiuiis honestis eis Edendi Sc Bibendi modum,ex iis cluae dixi sacile intelligitur Sedi ioc addo. quod con