장음표시 사용
231쪽
Perpernam Romam misit. et post dies paucos Gentium regem ipsum cum Parente, coniuge, ac liberis, ac fratre, aliisque principibus Illyriorum. Hoc unum bellum prius perpetratum, quam coeptum, Romae auditum est. Quibus diebus haec agebantur, Perseus quoque in magno terrore erat propter adventum simul Aemilii novi consulis, quem cum ingentibus minis adventare audiebat, simul Octavii praetoris. Fec minus
habebat. Thessalonicae Eumenes et Athenagoras Praeerant cum Parvo praesidio duorum millium caetratorum A. Eo et Androclem praesectum mittit, iussum sub ipsis navalibus castra habere. Aeniam mille equites cum Antigono misit ad tutandam maritimam Gram, ut, quocumque litore applicuisse naves hostium audissent, extemplo serrent agrestibus opem. Quinque millia Macedonum missa ad praesidium Pythii et Petrae =, quibus praepositi erant Histiaeus, et Theogenes, et Medon. His prosectis, ripam munire Enipei numinis aggressus est, quia sicco alveo transiri poterat. Huic ut omnis multitudo vacaret, feminae, ex Propinquis urbibus si Coactae, cibaria in ca- .
e c. sed idem dieistit verba proxime praee ; nam hule elassi praeerat Getavius praetor. In edd. ante Freh. a.
a ,36 habebae Thasaesonida. sed euehaee plus latroria habebat, quam alia oppida Maeedoniae maritima Ilitio
nec mintis l. a. e. r. Thessalonidia et
maritim hora fias lial eoni. Deahenti. mouetque, in seqq. per pallea narrari. qua ratione saluti Thessaloni e et orae maritimae eouaulere verae arcinatus siti Probahilioe est emendatio Bitellii et parietili maritima hora hahelati 4. mortim millium caetrarorum .
uide ad XXI, 22, n. s. S. 'thii ad Pegrae, ele. eotis. Pluti Remit. pag. 26a, nosse Sigon. 'thia pro Priari substituit. II adu apod Ptol. III, a 3. - Medon; vida ad XLII. 18. n. a. - mio, Mille. rei . vel operi, vel negotio, Q. munitionia; Drah. Operi exeidissa putabant Mug.,
ride ad XXXII. a. u. 4 Ea propin
232쪽
stra asserebant: miles iussus ex propinquῖs silvis
ligna petere. Inde structum vallum . propugnacula excitata, adiectis turribus dispositisque ubique tormentis, ita ripam defendebant, ut penetrare hostis sina gravi certamine et periculo non posset. Sic tutum se adversus omnem Romanorum impetum fore considebat, sedendoque et Segni mora laniaguescentes , tum sumptibus exhaustos hostes tandem lae
dium tam dissicilis belli eapturum. Paullus contra quo dili
gentius et cautius omnia apud Macedonas Provisa et custodita cernebat, eo acrius curam intendere, in omnes partes versaro
animum, si quo consilio Dustrari hostium spem haud de
nihil O sane conceptam Posset. Ceterum praesens tum maltim angebat, aquμrum penuria. Exaruerat paene proximum siu-men , nisi quod iuxta ipsum mare exigua et corrupta mana hat aqvul R.
XXXIII. Consul, quum missi circa propinqua loca nulIam aquam inveniri renuntiarent, postremo sequi se utrarios ad mare, quod minus trecentos passus aberat,
iussit, .in litore alios alibi modicis intervallis so-dere. Montes ingentis altitudinis spem iaciebant,
eo magis quia nullos apertos, evergerent rivOS, -- cultos continere latices , quorum venae in mare Permanantes undae miscerentur. Vix deducta summanrena erat, si In scaturigines turbidae primo et
rex ad famam adventus eonstitia Paulli parasset, euiua narrationia para extrema intercidit. tina eum initio expositionis eius, qua, quae Paullua mo Iiri eoepit. uhi in Macedoniam pervetiit, prodit: peimia autem his verbis, postremo aequi se utrarios ad mare . quemadmodum inopiam aquarum levaverit in Olympo monte. tradit. C. tertim quod hie dedimus supplemen eum , a Creverio eo eiunatum est, etate in sequentihus quoque supplemen- 44. uti illa in edd. Crever. Drahenti. et D Mitis. leguntur, dabimus. L N. cap. XXXII l. r. Postremo seqv. ae virari homines. aquam in uitibus ad eastra serentea , . . arassit. Mille. Aemilius Paullus Gnatii. quem ita inopiae aquarum in Olympo monta eurrisse tradit etiam Plutarch. Αε- mil. pag. 262,263. sed etiam pule sodi iussisse. - Continera latices , sorte contineri, et mox pro de civiatimma arena leg. dirierri. scit . a loeciatio dimota; Draveth. - Maturiginea mkara, prosilire, eum vi erumpere. Cons. cap. Io, N. 4.
233쪽
LIB. XLIV, CAP. 23 aa 9 tenues emicare, dein liquidam multamque tandero aquam, velut deum dono , coeperunt Aliquantum ea quoque res duci sumae et auctoritatis apud milites adiecit. Iussis deinde militibus expedire arma, ipse cum tribunis primisquendinibus i vadit ad contemplandos transitus ; qua diacensus facilis armatis, qua
in ulteriorem ripam minime iniquus ascensus esset.
His satis exploratis, illa quoque primum, ut ordine ac sine tumultu omnia in agmine ad nutum imperiumque ducis fierent, providit. Vbi omnibus simul pronuntiaretur, quod fieret, neqrie omnes exaudirent; incerto imperio acceyto, alios. ab se adiicientes Α, plus eo, quod imperatum sit, alios minus facere: clamores deinde dissonos oriri omnibus Iocis, et prius hostes, quam ipsos, quid paretur, scire. Placere igitur, tribunum V militum primo pilo legionis secretum edere imperium : illum et dein singulos proximo cuique in ordine centurioni dicere, quid opus facto sit; sive a primis signis ad novissimum agmen, sive ab extremis ad primos perserendum imperium sit. Vigiles etiam novo more scutum in vigiliam serve vetuit sit non enim in pugnam vigilem ire, ut armis utatur, sed ad vigilandum, ut, quum senserit hostium adven-
α. Vettit datam dono. ete. e . Caes.
3. Ctim trifitinia primisque ordinibus i vide ad x XX. 4 . n. r. - Illa quoque primum , etc. aut forta iliad.
ileientes . se. praecepto, quod nota exauditum erat, eoniectando, vel auspieando; Ern. 5. Plaeora igitari ἔνιhiantim , eie. vi Ex ipso h. l. patet, de imperiis. quae ad iter ei agineu pertinebant, agi, non de omnibus, etiam quae mi- Ilii in eastria manenti dabantur, quod
pistabat Lipa. da Mil. Mai. IV , io. Quaa hie dis Mutis et pilis et stationibus di euntur. illustrat idem II. a. n. 4; V. 8. s. et Sehel. ad Polati.
234쪽
tum, recipiat se . excitetque ad arma alios. Scuto prao Se erecto stare galeatos 7; deinde tibi sessi sint, in-nisos pilo, capite super marginem scuti posito, sopilos stare, ut fulgentibus armis procul conspici ab hoste possint, ipsi nihil provideant. Stationum quoque morem mutavit. Arma Gomnes et lienatis equis equites diem totum perstabant. Id quum aestivis diebus, urente assiduo sole, fieret, tot horarum aestu et languore ipsos equosque sessos integri saepe adorti hostes, vel pauci plures vexabant. Itaque eX matutina statione ad meridiem decedi, et in postmeridianam succedere alios iussit: ita nunquam satigatos recens hostis aggredi poterat. XXXIV. Haec quum ita fieri placere, concione ad-VOeata, pronuntiasset, adiecit urbanae concioni convenientem orationem k. Vnum imperatorem in exercitu prouidere et consulere, quid agendum sit. debere, niana Per Se, nunc cum iis, quos a scaperia in consilitim qui non sinι aduocati, eos nec Palam, nec secreto stimare consilia sua. Militem Mec tria curare debere, COVPus
I. Seuto prae se e. stare DI. scille. iussit, a praee. Nelial. Cons ad I , 33. n. I. Alteram alara non opus erat addi; Duher. - Non vult Doer. ad alara suppleri iussit, sicut ei. Bup. exponiti vi Immo, ait. Aemilina pergit agere de vitiis, quae eum novo illo more eo iuneta altili milites di- Cil , nune a In prae se erecto galeatos alare ἰ deinde, etc. LEM. Car. XXIIv. a. Aulaea uH. e m. ConMen. crationem; quemadmodum enim. observat Doering. . Aemilius upra eaput is, in oratione ad eoneto. .em in Urbe habita declaraverat, ni liii magis rebus gerendis impedimento es e quam inepta studia hominum . qui rebus, quae extra urbem geruntur, sese immisceant. vanosque de ita rumores in cireulis et eonviviia spar gani, ita in hae oratiose praeeipit militibtis, ui ae totos uni imperatori regendos tradant. Dee ab aliorum diaciis vel rumoribus se cireumagi pa- iantur. LAN. - negare consula sua. seil. debere. Cotis ad III. I , N. Σ. Cistim pararum ad stibilia imρeria rsaepe militibus romanis imperatum . ut eibaria me a in eertum dierum numerum habeant. Crev. Aninatim pro eatim reposuit Sison. Non nisi duo memorat Plutarchus. Aemil. p.
235쪽
LIB. XLIV , CAP. 34 23 itit quam Malidissimum et pernicissimum habeat, arma
via , cibum Pararum ad subita imperia: cetera scire de se diis immorarissus et imperatori suo curae esse. In quo exercitu milites consulant, imperator rumoribus
vulgi circumagatur , tibi nihil salutare esse. Se , quod sit oscium imperatoris, Prouisurum . ut bene gerendae rei occasionem eis Praebeat. Illos nihil, quod futurum sit, quHererer ubi desum signum sit, tum militarem
vulgo etiam veteranis latentibus, se illo primum die, tanquam tirones, quid agendum esset in re militari, didicisse. Non sermonibus tantum his, cum quanto
assensu audisSent verba consulis, ostenderunt; sed rerum pPaesens essectus erat. Neseinem totis mox
castris quietum videres: acuere alii gladios ; alii ga
u. Iu quo exercilia milues e stilant, impertitor Ptimoribus υυlgi m . litum) eir mugartire nam supra di- rrat, tinum imPeratorem in exertaru mo id re et e sidera , quia agendum aia, Aebere . Eie. Hine ita aem aer Ioagendiam esse puta si pro vulg. in quo aercisti milites . consul et imperviorr. v. c. quod sie emendavit. Postquam vidi. idem, vel mitia eonsulat . coniecisse lae. Iteriet. id sua proha se Di h. . Cres. et Drah. In qtio exercitu mitilum
s rumoribus ) eonfia es imperator. e e. suspie halis r Cron. putans simplieiva quidem militibus opponi imperiat
tius illita esse et sera ut in praemio
Instituit. non aestim armia decoratam, sia etiam legitus oporter assa arma in ram. Vertim Duh. iam in aut . eoninatilem ab imperatore. et milites a -Igo non duretro adeoque minime Concinuum herinonem esse . Utilgum Miagi vel militea n διιtim rumoritas circum.
XXVI, 8, et XXXIX. S, eos diei.
qui ex sese non apti ipsi nullaa certas eo illorum et actionum auarum rationea, aed ex aliorum consiliis etaeti uitius auspensas, habeantέ idquation eonvenire in milites, quorum partes sint ducibus parere . non eon- allium dare. Et in vero rumori seiretimagi di nitie homines vel res , quae in ora hominum venitint iisquasermonum iudieiorumque ferendo mmateriem praebent. Sie et mmor uetia vel sermoniltia dimisi Et ei vim ferri MMIam, sermonem stet rumorem
N. I; ad Iuven. I. 345. X. 1εο , et ad Taeti. An n. I, 4 . n. fi , ubi similiter
236쪽
leas 4 bucculasque, scuta alii Ioricasque tergere: alii aptare corpori arma, experirique Sub his membrorum
agilitatem ; quatere alii pila, alii micare gladiis, mu-
primum conserendi manum cum hoste data occasio. Esset, aut Victoria egregia, aut morte memorabili inituros bellum. Perseus quoque quum , adventu Consulis simul et veris principio, Strepere Omnia moverique apud hostes, velut novo bello, Cerneret, mota a Phila castra in adversa ripa posita, nunc ad contemplanda opera sua circumire ducem, haud dubie
transitus speculantem, nunc ea omnia tutentissima cura opparare, quae ad vim faciendam oppugnandaque Castra usui esse possent; nihil mittere , quod sive adversus hostem, sive ad suorum adiuvandas vires magno duci conandum iaciendi dumque esset: et ipse, tanquam in summae rei iam distri-
mctu venturus , acuere militum animos , firmare opera magis ac magis , nunquam satis Provisa omnia , tutam munitamque ripam credere. Tamen in acerrimo utrimque ardore quieta per aliquantum temporis stativa suere e nec unquam tantos exercitus tam in propinquum collatis castris tam tranquillos conseditie memoriae proditum est. Intorim fama nuntiat, victum
in Illyrio Gentium regem ab Anisio praetore , ipsumque Cum domo tota et universa ditione tu potestate Roma- norum
XXXV. Quae res Romanis auxit animos , Macedo-
s. meronemque intueri, forte len-lare, ut epud Suet. Ner. έs, et ad Taeit. Hist. II, 4s: explorabant autem milites aciem mucronis , quod Romani magis puncti n. quam eae irra,
vide ad XXI. s. n. a. FTHlviros eoni. Nur. Sed neti trum verbum hie satia aptum esse, iam doeuera Crever. Et Deah. Forte leg. insignitia a bellum, i. e. insigne, memorabile iacturos.
Veris prineipio; vid. eap. 3o. n. r. C p. XXXV. t. Quas res Romanis xii animns, Mil. non litis de Geti iii eaplimitate et sine regni eius. - Sedium et pueri quidam , ete. Dihil intriineatum est in verbis: sed res ipsa, ut
237쪽
nibus regique eorum haud mediocrem attulit terrorem. Et primo supprimere in occulto famam eius rei est conatus, missis , qui Pantauchum inde venientem oppropinquare castris Vetarent. Sed iam et puevi quidam visi ab suis erant inter obsides Illyrios ducti; et, quo quaeque accuratius curantur L eo facilius loqua- Citate regiorum ministrorum emanant. Sub idem tempus Rhodii Iegati in castra venerunt cum iisdem de Pace mandatis, quae Romae ingentem iram Patrum excitavere. Multo iniquioribus animis a castrensi con
silio 4 auditi sunt. Itaque quum alii praecipites sine
responso agendos castris, pronuntiavit, post diem quintumdecimum se responsum daturum. Interim, ut appareret, quantum pacificantium Rhodiorum auctoritas valuisset, consultare de ratione belli gerendi Coepit. Placebat quibusdam et maxime maioribus natu , per Enipei ripam munitionesque vim facere, confertis et oim facientibus resistere Macedonas non posse e ex tot castellis aliquanto altioribus 'ac munitio ribus, quae palidis praesidiis insedissent, priore anno
ob eruat Crever. , parum clara. Si Maiias Ill ira tulelligua obaides a Perseo regi Gentio datos, ela Duntati osti velo. ne in Romanorum manus incidereat , poteris ale exponere: Pueri quidam Maeedonea traditi tuis ter eeteros obsides Genlio et redueti sis Ma doniam a Pantaucho , viai uariis erant. eosque edocuerant, quid in Illyriso gratum esset. LEM. a. Quo quaequa aecuratius curan-rtir sorte eelantur ι Gronou. proh h. Crev. et Duher. qtii id eo semat Ioela
3. A eas rensi eonaitio: vido ad Vis l. s. n. 6. Mox Dat respons videtur deesse emiserena aut intelligenis dum, nisi leg. agerent castris , h. e.
agendos Gnaerent uide ad Ili, M . n. a ) ; Grotio.. Alii h. l. suul omnea. quos Paullus in consilium advorarat. itaque opponitur ipse Paullus et quod ei plaevit; Drah .
4. Ea maeime maioratis nata, forte minoritas e nam ferviduin illudeonsilium magis sapit iuvenilem ardorem . quam senilem petissetitiam ἔCrev. - vulg. defendit mering. navi, quis, ait, eonsilium rei convenientissimum . deroget prudetitioribus , et experientia Moetis quid in uin-pore sciet undum siti LEm. Per Eniis mi Pam m. Mimaeere; vid. ad XXXII. , n. 4. - Distringera e ivia regias ι vide sup a ad libris in X v, cap. I 8, not. 5.
238쪽
deiectos. Aliis placebat. Octavium cum classe Thessa
lonicam Petere, et populatione maritimae orae distringere copias regias, ut, altero ab tergo se ostendente bello, circumactus ad interiorem partem regni tuendam, nudare aliqua parte transitus Enipei cogeretur. Ipsi natura et operibus inexsuperabilis ripa videbatur, et, praeterquam quod tormenta ubique disposita essent, missilibus etiam melius et certiore ictu hostes. uti audie Pat. Alio spectabat mens totadncis, dimissoque consilio, Perrhaebos mercatores , Schoenum et Menophiliam Φ, notae et fidei iam sibi et prudentiae homines, arcessitos secreto percunctatur, quales ad Perrhaebiam transitus sint. Quum loca non iniqua esse dicerent, praesidiis autem regis obsideri, spem cepit, si nocte improviso valida manu aggr sSus necopinantes esset, deiici praesidia posse. Iacula enim et sagittas et celera missilia in tenebris, tibi, quid Petatuin, Procul Procideri nequeat. inutilia esse. Gladio cominus geri rem in Permixta turba , quo miles
romanus Mincat. His ducibus ustarus, praetorem Octa
tum arcessitum, exposito, quid pararet, Heracleum cum classe petere iubet, et mille homini hiis decem dierum cocta cibaria habere. Ipse P. Scipionem Nasicam Q. Fabium Maximum silium suum cum quinque delectis millibus si Heracleum mittit, velut classem
consCensuros ad maritimam oram interioris Macedoniae, quod in consilio agitatum erat, vastandam. Se
creto indicatum , cibaria his praeparata P ad classem
5. Se mentim et Meno διαm. foele Coenum . quod Macedon norneu notum
ex Iostino et Curtio; Geon. et Drah. Cons. ad seqq. Pitit. Aemil. pag. 2sa. am, ubi alia tradit. - Impr-isci
ν. m. aggrassus nae ostinante, vide
6. Ciam quinqua deleetia millibiae. orte Gleoloriam; vide ad III, 5, n. 3, at Diti t. l. i. vhi maiorem subliliorem iaquε numerum ab ipso Nasica in epi-aiolio quodam . quain a Polrbio .iradi intinet. . Ciburia his maeParatia , et e. Mut
239쪽
esse, ne quid eos moraretur. Inde iussi duces itineris iita dividere viam, ut quarta vigilia tertio die Pythium adoriri possent. Ipse postero die, ut distineret regem
ab circumspectu rerum alia Pum, prima luce medio in ulveo cum stationibus hostium proelium commisit. Pugnatumque utrimque est levi armatura: nec gravioribus armis in tam inaequali alveo pugnari Poterat. Descensus ripae utriusque in alveu in trecentorum serme Passuum erat: medium sPatium torrentis, alibi
aliter cavati, paulo plus quam mille passus patebat. Ibi in medio, spectantibus utrimque ex vallo CaStro rum hinc rege, hinc consule cum suis legionibus, Pugnatum est. Missilibus procul regia auxilia melius pugnabant; cominus stabilior et tutior, aut parma, aut scuto ligustino η, Romanus erat. Meridie 1ere receptui cani suis consul iussit. Ita eo die diremptum Proelium est, haud paucis utrimque intersectis. Sole
orto postero die, toritatis certamine animis, Et iam acrius concursum est: sed Romani, non ab his tantum, cum quibus contractum certamen erat, sed multo magis ab ea multitudine, quae disposita in turribus stabat, omni genere missilium telorum ac saxis maxime VuInerabantur. Vbi pro idus ripam hostium subissent, to mentis missa etiam ad ultimos perveniebant. Multo pluribus eo die amissis, consul paulo serius recepit suos. Tertio die proelio abstinuit, degPessus ad imam pur-
supra praetor lanium mille homini hu, ea parare iussus est, non qninque millibost unde igitur reliqui etharia ha-hoertini' . Drah. - m distineret regem vii eis msmesti , respectu, eura .rertim aLariam; vide ad lit , 23. n. r.
8. Atia piarma Velitum svide ad XXVI. 4. n. 3), aut a to lististincte nam molli etiam Ligures cum Romania pugnabant, et hi quoque leviter armati erant. Cf. PIul. I. i. p. 264 et Pola b. XXlX. 6, 3. t; Diodor. Ecl. 3 ἡκ lih. XXlli tibi levis armatura scutumque ligurum . stillieo simile. deserit,itve et Lips. Mil. Bom. III,
sub finem. - Hati l ρaesar suApe- etiam habeo hiatia : nam in levis ae-mn time velitationi hua raro multum sanguinis suo Aehatur, et postero die multo pilites ami si dicutitur , Duxer.
240쪽
tem castrorum s, veluti per devexum in mare brachium
transitum tentaturus. Perseus, quod in oculis erat, id tantum cogitans, ' ad repellendum ea parte hostem omnem curam intendebat, nihil aliud sollieitus. Interim Ρ. Nasica
cum altributa sibi manu 1 orsus mare Heracleum Prosectus, PoStquam eo pervenit, iussis corpora curare militibus, noctem P Spectavit. Tum vera consulis mandata praecipuis ducum
exposuit, ac primis se intendentibus tenebris sexo ad montem itinere, ad Pythium, ut imperatum erat, copias silentio ducit. Vbi ventum ad summum cacumen est , quod decem amplius
stadia in altitudinem assurgit, saligatis militibus aliquid requietis datum. Iloc iugum, ut ante dictum est, Milo, Et IIistiaeus, et Theogenes a Perseo missi eum quinque millibus Macedonum obtinebant: sed tanta negligentia regiis ducibus
erat, ut nemo adventare Romanos senserit. Sopitos aggressus
Nasica de iugo facile deiecit, si Polybio fides. Ipse enim Na
sica in epistola ad quendam regum longe aliter rem narrat. MDntem arduo ascensu fuisses , sed incustoditum , ita ut altum occuPare nulla negotio potuisset, nisi tranfuga Cretensis ex iis, quos secum ducebat, ad Persea cucurrisset, eumque docuisset, quid ageretur. Regem ipsum qui mmansisse in eastris , sed misisse duo Maeedoniam, decem auxiliaritim millia, Milone duce , ad Occ Iaudum saltum. Cum his acerrima pugna in summo iugo concursum eFSe, atque inter alia sese a Thracs milite ferro a Petitum , quem .se adacta per pectus hasta trany erit. Victostandom Macedonas loco cessisse, Milonemque Φsum tur-Pι 3ιma fuga abiectis armis saluti consuluisse. Romanis su-gie ites persequelitibus facilis et sine ut lo periculo in plana descensus suit. Hoc rerum statu Perseus ambigere, quid noto opus. Quam, aperta iam per saltum Via, metueret ,
s. Degressus ad imam partem eristrυrtim, quae videntur suisse in eollibus, pausaltim versus mare deseendentibu ; Dratc. - Perseus, quod ino La erat ' ; iam aggres urtis erat
diee e. quemadmodum Perseus Nasicae atque Fabio, qui cum magna manu Naeedonas ab alia parte ut adorirentur, missi erant, obstiteriit et haec istitit desiderantur , et insuper quemadmodum viatilius post Nasi eam sit eoi sequutus; Sigoti. Cf. l)lulaich. l. l. pag. 263.' SYipia Plulaicti iti Aemilii vita.