장음표시 사용
281쪽
quemadmoduni ipsius sanitatisfructus, est totius corporis decor ac pulchritudo. Quae histitiam alite cedunt, sunt illi usessicientia ac conseruantia,simpliciter i ea rinniarius tanquam media dcinstrumenta ad eam m.
Ethicorum scribito duplex babetur spe cies; quarum alte par altera vase -- Labeo dicitur Panisularis quidem quia inparatotiusvirtutis, di contra caete manimae huma et virtutes disinguit m eaque velin distributione&reeta ac υ madiuubnis velis commerciis numina emendandis consistit. Distributione qui- vim, ut puta honoris, in iae praemioru poenariinc dignitatiun talonationum. atque etiam pecuniae , vel aliarum, rerut
ritu inter eminutis possitnt,qui ciuili acie,
tale continentur, eiusdenique vel ciuitati vel regni, veloptimatum status . vel censi fictae administrationis sunt participes. tinendam percipienda m que adhibetitur.
282쪽
non omnes eiusdem res Ves digii ,vel in i gni habeantur, multique sint qui vel phi quam digni sint vel minus,habeat. In quibus profecto quadam distri Mitione opi ea, , aequalitas de Micordia ciuium constrii tun atque ei quidem qui plus reipub aut clavitati, consilio,ope. factove comodauerit,
plus etia honoris, dignitatis vel praemii rivero qui minus inus etianiramim rerum tribuatur. Comsistit autem haec distributio in quadam comparatione tum persenaru, tum rerum inter se, quae personis tribuuad. ux, vocatum αναλ aegeometris a ma
thematicis, quae proprihin eo spectat tu i aequalibus Hualia naequalibus secundum comparatione mequalistribuantur: quis diae udum iniustitia huic contraria, in hi
xum quoque contrariis, ut aequalibus in et qualia inaequalibus praeter conuenientia nudentur inaequalia. Altera huius particu- 'aiis iustitiae pars est quae contractus commerciaquehominum inter se dirigit, atque ad aequalitatis normamaeducita estque haec . ursus bipartita quidem, ut x ipsi cotracti' nu commenta. Quaedam etaim commerci quia consensum ex utraqueparte exhibem, 'ontaneaatque voluntarsa dicunturiqua
283쪽
-Mimiam appellantur. Spontanea suram
emptio.Venditio, mutuatimsponsio,vsu ra,depositio,conductiorin his enim omnib. ponth contrahere dicimur. Na qui mutua
disponserem accipitiineo commerciu faciti quod pro pecuniis sponsionem accipit. Qui
non ad dies aliquot aut seruiaut iumeti sin 'operas ad agri cultionem locat,pro eoq, vel nummos vel frumentus vel aliud quippiam accipit, is proculdubio eu ni altem intrabiti Cotrahit etiacuatio, qui apud alierii quis piam deponit, cum pro deposito probita- tem ac fidem liminis, apud quem deponi suam rem,quodaminodor iperevideatu Qirando igitur in huiusmodi rebus, qui e
mi quippiam verbi causii' preci panein ' dederis, Hiquum daturum se promiseri sed non det tamen, idquod nihil aliud est quam iniuste agere, tunc emendatrice hacetiistitia us est.Par est ratio i quis rem de . positam nolit restituere, ut vadimoniui deserat,aut demit in caeteris omnib ea noti praestet,quae mutuic entionis ligatio. n. ficere praestareve tenetur. Ea autem qua sotra voluntate obuenire solet, aut ex igno . ratione,aut vi quadainferuntur Exigno'. ratione bis cotingunt furta adulteria,V
284쪽
fraude perpetrata homicidia . sitsernintestium Woductiones, quaeque his sunt as, sitis, Per violetiann patimur Vincula, mor . es,raptus, Veibera, oppressiones, mutila- . tiones, contumelias atq; comticia siue igiti tu cland stina haec mala sint, sive vi illata, ubi deprehensa suerint, emendatrice tu. stitia corriguntui atque emendantur. Sed erit dubit tEphesius quinto Ethic quo modo bico iam in cομα α di comer ei esse dicantur, aut quidnam is a quo sum inquidpiam aufertur, pro ablato recipiat. Cum enim e ommerciorumratio es xia. aleatur, Vt re sumae comm etur, atq; terum pro altero recipiatur, quid, obsecro. i quiverbera aut m mortem petessu est,pro damno recipere Sopotest ortasse. anquit, ob eam musammuisVα--, hae et appellantur, quod qui suratus esst, pro furto interdum alia quaedam restituit. interdum aut flagellis caeditur, aut manibus auribus, . ve, auet oculis priuatur qua in re esse di dati odi acceptio quodammodo videtur, iis 'uibus commercandi contrahendique ' tio consistit. Nam cum surripuerit pecunias
fui, aut quidpiam adiud, pro illis μα- soluit simili modo'in adulterium com misit, vel, reuiuisve supplicinaliquo mu
285쪽
ctatus, fla num luit. Qui item veneno liquem suolit, par aliquod damnu etiam ipk perpetitur. Non aliter etiam qui seduxit eruum, ves Miamalicuius dolost mota litus est, simili aliqua iactura scelus perpe vatum compensat. An potius dicendum. , ii ii ei moti Mab se non ita strio. accipiendum esse, ut nostri Iureconsulti v- turpare solant 3 sed potius id dicendum ex
sententia Aristot cum res dominum siluni, mutat quae notio omnibus suprascriptis casibus,sive vi,sive ignoratione contrahari tur: ccommodari potest, 'magisad obib gationis seu commercii naturam pertinete recteque Graecus Aristoti interpres Ephesius, ait, me ιμαγιαπιnon e solummodo veteresappellare consui uiae, quae sponte mines intςrie se ex conuentione quadam Θgunt, aerumetiam illa quae legibiisinstit in sunt mutuare di contrahere iubentibusti fortasse inde etiam factum esse, misαλ-
-- xoprie 'pressarentur, dast,
mutationes occompensationes . Popter quod inabarum conis intinnen uotaria sponse suscepta,sed Nn effaria ρομ 4 1u tione conciliata exitant; neminem G
286쪽
tione habita cum marito mulieris qu-
vitiati aut sacrilegium facere, ex conuencione eius cuius afra diripit:&quae hi foe assinia. Quemadmodum ergo prior iustitiae pri--iae species in proportione seu cQparatione geometrica, trahaec posterior iii arithmetia cit,ut Aristotes placetiam id quidem rede, cernitur. Quid autem sit proportio quam ἀναλ Moe appen Πα quot eius specie . Me- uter,nhuius virtutis natura intelligat , dicendum est. utem proponio,Hidem viisl ouinquit,rationum aequalita in qu tuor terminis minimis coluistens Ratio is inem mathematici A. M vocant, quam Eu- sidoli Mementorii geometricorum , aicit se duarum eiusde generis magnit 4nasturemutiorumsecundum quantita minuadsestinuice quandam habitudinem. Gempli gratia: linea lipedalis ad lineam umior peducerto quodam modo assi: -ιὶ vphienim eiusdicitur. Haec igitur affectioseu habitudo miram ad emutuosiae diuellaeaeobtinent, tu dicitur quae aute candemiationem bismi, dicunm tur; Vel liquaru ad m&sexadulato iamr-ἀναλ uitul altiuitati quam ra-
287쪽
timinismilitudo, seu, ut Aristoti earum dent aequalitas. Ex quo id conficitur, ut quemadmodum ratio in duobus, ita ς-
paratio seu proportio duab. rationibus.qu
ius proportionis seu comparationis plura
sunt genera, quae si quis scire cupit, Nic anachi scriptoris Grieci vel melli de Boet stuIordani arithmeticas lega Quod eis is
praesens institutum attinet, duae tantum sunt species cognitu nobis admodum iis cessariae geometrica arithmetica. illamia dem ut iustitiae distributivae, haec vero ut commutatius naturaintellig tur. Hi euxa itidem arithmetica dicitur proportio, curn terminorum,qui sese inuicem excediit, dis tentia est eadem quantitate, qualitatev diuersa,vesuti sexad quatuor, quatuor ad duo, arithmeticam habent proportio nena, propterea quod, quantum senarius quaternarium, rio himirum tantudem quaternariu' binarium superet. Habent igitur hi numeri in differentiis excessuum quantitatem aequilam, qualitate, sto misrumersenarius enim ad quaternariu sesquialtera habet rationem; quippe cum quatuor stiner dimidia eius,id est, duo, cotinentio' it parius vero ad binarium constat Τὸ
288쪽
ione dupla, quia duo bis in quaternario a 'periuntur Arithmetica igitur ratio est,quq ut in quantitate aequalitatem seruat, in qualitate inaequalitatem habet atque ιβι - ---. Sed Schaeeir ostio rursui duplex est, altera couitinua &altera disiuncta Coniunctaproportio dicitur, ubi unus Seidem terminus, duobus extremis copula- aus correspondet, idest, bis sumptus, prinxedenti subiectus, di sequenti praepositusi. duas rationes subit, veluti in superioriex' empla demonstratum suit: quaternarius sit bis sumebatur, ac senarium qui lenu equebatur. binarium autem praecedebat. Misiunctu proportis est, ubi nullus idem te amin , duorum vice sibit, sed oninx ium: separati semesq, singuli accipiuntur: veluti cium dicimus, quo octonarius senariti, hoe quaternarius excedit binarium rhi enim omeliam senariusquam quaternarius su- avitur. Atque haec Arithmetica dicitur pro 'onio, quae in iustitia mmmutatiua seue--mdat a maxime locum habet, ubi re Aebus, lucra damnis confero tu atq; adeo, Umm Licia hominum inter se inaequ lia, ad aequ normam revocantur Narn Vt recte Aristoti libr. quinto De moribus in .
289쪽
separatio persenarum; damnici suecti excessu uni aequae iudices seu iustitia ut aequali ducunt. Idomu parum refer e pu pio γbusne via malum,sua re Raudauem stsirint,nobilis anignobilis fui tum aut aduL. terium commserit:quippecuin nulla lita scriptum sit, Atui nobium ut prino
in uniuersum Principam Asera ,sci habita, an nobilis 'elignobilis , probus improbus is qui laesit,inueniatur indeq; fit ut parempersonis legislator mulctimis seget, eum apudeum periboae, quast fici lintες assiciuntur iniuria,nabea ritu aequa fles,solaque nocumenti ab eo differentiatieturata quide, ut si usta sitJaeti mam unam etiam poenam iniugax:s parua par iam. Quae Aristotelis sententia non iuri dubitatione Etenim siligislatores 'L. personarum, sed tantum damni aucri simpliciterque excessuum ratione habent, cur obsecro grauius punitur isqui virum magi itum gerent in percumrit, qu. a
290쪽
moribu a quinto, ubi Pythagoreorum de ustitia haud scio quam recte opiniori nem multis argumentis reprehendit Pythagoreienim ius ipsumsimpliciteris isti canti dicam mutua mais vaciprocompasi: indefiniebant:quod Aristoteli nopi, cet, cum nullo modo id ius eci videatur,
ut v si eadem patiantus quae ipsi fecerint. verbi causa , ut dena euellatur ei qui dentem alteri excusseri , aut oculus erua,turex,quialierum oculo priuarit haben .
dum enim, si lactum personarum arbitratu ita quidem, ut etaliatio ex dignit, . t. tqueconditione pessimarum,utantea, , aestimationemaccipiat Verum banito cui Aristotelispace dica) Pythag eo sum desiptionis sententiam nunquabafuisseexistimatierim nequeidvolum. - rotatissime mentis homines credideriaruvleademseuaequalia si iciter sineundi,
alicui censesentiquaefecissetipse edi ii 'dum tradendi quandam proportionem, Muiusrei nucturam ex eo facio, quod in tradendi rerum definitionibus plerumve niaxhematicis vocibus, in quibus tanqua exemitatibus haee inseriora coniineri exiis