장음표시 사용
301쪽
sata collocantur, ut sicut primus ad medium
aut sequentem,ita medius aut succedens ad ultimum in qualitate seuratione respodeat. veibi gratia: pon ntur tr Sterminiis. 6. . In his quam rationem primus, id est, noue.
ad succedentem, senarium nimiorin babet, eandem medius,id est, sex ad ultimu qua internarui. utrobiq; nam sesquialtera est proportio ratio quidemcadem est,quaala:
titas aure qua alter alterum excedit, diuersa: inter nouem emim4 sex,uerisi inter sex Verboc quatuor, duointerces int. Est uted haec proportio duplex, cotinua didisiuncta Gnumis est, ubitres aluum sunt ter-rium Vnus autem a redius bis induo.
bus sumitur, ut in collatione antecedat de sequatis, hoc est, ut in prioricomes sit, ocinaltera x. Huius exemplum nupera tuli. Disii csa seu discreta proportio est, Vbi quatuor termini diuersi habentur,neque lius bis re petitur verbi cavi sint 6 3. In tris conspicitur proposito disiuri'Myt
enim se habet senarius ad ternariti, ira qua aernarius ad binarium , utrobique enim estia o li3pla, etsi quantito excessuum utroq; locos. diuersa in hac ergo comparatione di iust ita habetur ratio dignitatis& meriti
302쪽
nis,&res rebus. Nam si personae linteius' idem aeparisdignitatis, necessatis quoque sin uabitur distribuendariim rerum, honori. Puta aut pecuniarum, aequalitas ita quid ut id quodvirique dabitur, nulla ex par quantitate quali rem alterius p mium excedat, excedaturve quae certe aequalitas inter ciues ut nunquam, aut certe percita laeto in repubi inuenitur. Cum enini rinequam ut ossiciatres gestae, consilia, item- qire perseme,ipsisque adeo nitas in hinores atque praemia,non tantum quantita te, ut se dixerim, sed&qualitate ac viricle tintinaequalia, in iis profecto comparatio 3 eopus est, ut aequalitas respectu persona hum atque rerum,non quantitatis,sed quarlitati crationi eruari possit verbi gratia sumantur quatuor termini, sit primus Achilles, Aiax secuti Jus, statuaturque Achirutis duplo dignior esse quam Aicuos preter
e xertius nummi octo , quartus nummi
quatuor: sicut igitur Achilles ad Alaeem se habet, ita etiamsthabent octo ad quatues. Et quia Aςhilles duplo est dignior Aiace, minus quoq; Achillis duplo debet esse di .gnius m si re Aiacis quae otio dieitur
rerna, ubi antecedens eum antecedete,qu; -
isia sequente, subsequens quasi antece-
303쪽
tercedi quae analogia geomet se ratur,
1 qua contingit intuinadtinui here, ut utrunq; ad VlTunq;, hoc est , Virmn que adalterum. Semperque id spectatur, ut aequalibiis aequalia , inaequalibus seeu duri comparationem inaequalia quoque tribuantur. Nam si ecqntrario in repub Jς φ, ut aequalibus inaequalia, dc inamalthau, , mproeortioneaequalia darentur Uo eueniret id quod Aristotcles seribit,himirum, conuicia atque seditiones, ciuitatem corrupunt Meuertunt quod M. fiat, in omni vita priuatavi publica, gradus negociorum 3c ingeniorum intelligere de bemus, in quolibet peculiarem virtutem Minimaduertere, considerare merita, inge, Casia mores aliorum, ut sito quenque gradu 'lo collocemus. Recteque I lato recisse ridetur,qui in libriDerepub alios quidem, uos animosiores natura ac robustiores 1 nimaduertisset,ad custodiam ciuitatis Mas bellas quos prudentiores desingeniosiores, ad senatum,quos laboriosiores,ad agricituturam destinauit atq, sapientissime inter caetera dinitio'tamu reipuis. tum us. eo
304쪽
Dei potius beneficio, qua omisitim, uia ep ib. inueniri. Ex his duabus iustitiae pria iratae partila ficiletotius natura colligi po test quam tali descriptione liceatnobis . pingere, ut nihil aliud sit haec virtus, quam naso aqualitarem eo inani. Ex qua duo colligi possunt. Primum est, quod in secietate hominum inter sese Lalteruam, quod propriE infortunae bonis,utputa honoribus dignitatibusve pecuniarum atque rerum commerciis ut plurimum versetur. Sed de particulari ac priuata iustitia festasse plueaquam praesens institutum postulabat, dipserisimus sequitur ut de altera illa, quam vestierialem appellant, nonnihil dicamus
quidem quae indebita&aequali hono Dina vel pr mioru distributim 'aut a Mintractuum &commerciorum aequalita. Matque fide spectitur , sed quae omnis vir, tutisest quoddamete Hacidum,ciliusque
305쪽
. LIBER V. asspriores illae sunt partes: quam Aristoteles
pellat, quod ex ea boni viri absolute simpliciterq nominentur: de qua Theognis: quod est Iustitia insese virtutes continet omnes. Haec autem iustitia rursus duplex est; alterii absoluta altera relata,quae quod in socie tale tepub spectetur, bolitica appellaturi Absituta iustitia dicitur omnium animae virtutum comprehensio , totius animae quaedam rectitudo Vt enim sanitate quamdam singularum corporis partium&t tius animalis, quae a priori diuersa sit, ita: singulas animae partes seu vires , proprias obtinere virtutes, totius quandam eri absolutionem, quae caelcias partium perse-eiones contineat&sequatur, undeq; αsaniin viri boni simpliciter dicantur, Gaeecesie est. Quo in loco merito quis inter roget Cum to tum nihilabudsit, quampo ae omnes uti ostentat, quomodo totius alia virtus, extra virtutum partiu- θεώ-sionemranstituatur satisahesse, ut in quor
qua virtAtes insint, is , iusim habeatur. Cui ditendum est, totum aliud quiddam ratione esse, quam suae simul acceptae in
306쪽
ones, totius p rnctio consequit 'LExena pix au bis esse possunt res artificiosae domiti senim totu quid in cuius partes sum, ligius lapides calx,ferramenta, quiscunque tande ad eius struciuram desiderantur verum se haec omniatii promptu sint, recteque asse singula M.quomod unque tamen compalia & conglutinata domu, erunt certa insuper requiritur compositimi M , quaad usum &custodiam huius viri sit accom modata. Eadem mea quidem en mentia, Manimalicet promisacrare, qu*to tum quid est, huiusmillaesint partes,quas superius comemorauimus, vis nimiru in' gemit,irasmndi atq; concoris endi; L erxi non quacum, in e secooς caeo cona 'positae ratione animam costituini, sedc - . to quo da modo ps que narui in xii h conuenienti cum ergo anima praeter s.
partes diuei sum quid sit, niIniuu si viso' ' gularum partium , ita totius M lax P sectio quae reliquas superi u 'nsequatu' 3b illis diu isast, statuat ut ance
307쪽
tem erferitam atqysupremam. Ea enim ficonisciatio quaedam, in qua debitum sin, gulis partibus tribuitur, ita ut inferiores obis temperent superioribus ignobiliores nobilioribus. Hanc descriptionem huiusque vi tutis vim aptissime explicasse videtur Plato in quartoci bro De re pubi quem imiratus est Aristot quinto Ethic his vex bis Care-
moderantem, acsibi amicum redditum inconiungentemque coagmentantem Mo genera, qua tria Iunt, tanquam harmonia traxiem
mines sedulo netes, spater , o messi, e,Aqua alia te hae intermariasunt, omnia has connectentem, ,prorsus ex multis inrum asefectum, modosumis, compositum,ficiam ad agendum accedare , si quid a Minum sit. aut in comparandis opibu , ut eurando cor-
308쪽
tis eommerem, in omnibm his ex stimantem nominan tena instam 3mdem is honosya inuictione ς,qua hun habitum conseruet,simu sue effiat sapientiam autem eam, qua huic actioni prasit, silentiam. Ex quibus Platonis, vel bis facile huius virtutis visae natura cognosci potest ea enim fit, ut quaelibet animae pars inproprium opus intenta, aliena rhad ipsam minime pertinentia negligat, itaque cuncta gerantur, ut haec quidem imperentin praescribant facienda, aut vetent non facienda, illae vero libenter Ic modeste superioribus pareanta ex qua administratione non secus ac in cantu harmonia, sic in anima traquillitasvi concordia oritur, quae iustitia appellatur Incantu enim fides sinis gulae proprium edunt sonum ex quarum inter se mutua contemperatione sympho,
tria&harmonia nascitur, Unusque e multis veluti contemperatus sonus, qui moderatione&aequabilitate grauium,acutarum di mediarum permixtus, aures mira suauitate perfundir,&animum delectationeafficit Quam haimoniam Plato per ι; πατεν,
ριέσια ,&rim, significauit Opate enim est infima irauissima vox , quae quia certa regit c eras. , luti basis undevi no-
309쪽
men accepit, eae teras sustinet. Sterationis iudicium certum est, regitque inferiores nimae vires Nete est suprema& acuta Vox, paxet, dc significat appetitiones voluptatum in cibis& potu quaecum longissime a ratione absint, eidem minus obtemperant. Deinde inter has sunt με oris φωνοι , quae sita mediocritate tum parent tum imperant, grauioribus parentes, acutioribus
imperantes,4 significant appetitiones cordis , eamque animae vim quae ειριοειδῆς, idesit, animos appellatur, qua ratio inferiores illos motus compescit. Cum ergo ratio sua virtute, prudentia nimirum, inseriori bus duabus viribus imperct, appetitus Ver. seu pars concupiscendi sua temperantia atque modestia rationi utilia dictantia pr-cipienti pareta animosa denique altera sim virtute , modestia nimiru , qua mφρο υ appellant, rationi obtemperat, altera Vero, quae fortitudo est, cupidineam regit ac moderatur,quidam quasi cocentus harmonia in anima oritur, in qua multae quidem partes leui cticia es, in unam ultimam aesupreniam conostic nem ac perfectionen ta multaeque ad coa tiones in unam perfectissimam atq; optimam & iustissima actionem conspirant atq; coalescunt atque sic homo
310쪽
totus compositus, modestus& iustus redditur. Haec ergo est breui sin succincta descriptio iustitiae uniuersalis, quam ab lu-
eam, qliod animae tantum Vires moderetur,meq; quidpiam aliud propositum habeat, appellaui. Eadem iustitia quatenus ad a- tum refertur, hoc est, quatenus societatis si consuetudine hominum vinculum est, ac omnibus rei pubi partibus, ut in anima viribus, debitum dum reddit, politica iustitia, seu legitima Muniuersialis quoq, ap-
Pellatur. Politica,quod ciuilem administra tione sua actione conseruet legitima,quod legibus obreperet uniuersalis, quod omniacmciorum genera compreheredat. Leges e- vim cum non de fortunae tantum bonis, in quibus rerum commutatioin contractus versantur sed de omnibus virtutum actionibus, ad societatis humanae conseruatiomem utilibus ac nece stariis praecipiant, fit ut ac obedientia erga leges omnium virtutum ossicia complectatur, quae obedientiair praei sitia dicitur. Neque tamen ut recte Aristoteles admonuit a priori rein subiecto sed ratione tantum differes quatenus enim animae habitus est, ipsiusq; partium Mincordia ac Virtutum omnium comple- rutatum &Ieceptaculum, eatenus iustitia abso--