장음표시 사용
391쪽
aliud est,quam recta ratio quiae do mam--,ac ,- genrium a mestis Iureconsultis appellantur. Vnde Tullius in Topicis in suasit. Et Paulus iureconsultus: Ius natui daplurib- modis dieitur . uno modo quidem,quod' era ν--- est , dimur, Hoc tamen interest,quod ius naturale per se spectatur.&quids aciendum,aut non faciendum sit, praecipit. AEquitas ex eorum numero est,quae cum alio conferuturi
quippecum adlegem referatur, cuius vesemendatio vel interprexatio est,ne me aequitas est,quae alicuius legis aequitas non sit, neque ulla lex es quae,ve te dimitari,a --
ter nullus esse potest ubi filius non sit, vel filius,ubi pater Lex autem ut duplex est, ciuilis nimirum & naturalis, ita duplicem, quoque aequitatem esse necesse est: nam
naturalis illa, quae Iusgentis in appellatur, aequita quandoquetemperari solet. Ver- , bi caula Ius naturae praecipit, dictoium
mniuini fidem praestandam esse; ius gentiumad eos tantum contractus restrinxit, quivi frequentiores sunt, &ad hominum usus magis necessarii, quos nominatos vo
392쪽
dem iure gentium iudex itii tenetur, ut ab indiscedio equecontrarii inde retosta, tuere possit. . Et ex civili, lupulati H nibus vitii addit, ut illa obligatum conde iunet,nudo pacto constrictu absoluat. IIo mittestamen maines,quit in naturalisin uitati ad cons ruationem omnium pacto rum dies in suestipulatisne,sive, tu, tantum pactoa que simplici promissi
necontracta sit. . Qua aratione Ιἔaetor
qui addixit se pacta eruaturum, dicitur ab Ilpiano secutus naturalem aequitatem Ex et facile colligi missi, omnem equita tem etsi legi adnibeatur,scriptis tamen nu- suam conlprehendi vetaquandoquin iratur, sequitaris nomen amittere non quod iustii id nori sit,uela suae naturael -- primite discedat,sedqu.d numinis vim mitrat quaeinrelation cernitur, peruula n seruus mortuo domino, no hominis sed seruitiaturam mutat mi ergoselegibus explana Misar ta iri minatu eadem in m 3'ctibus bona ide appellatur, quaα. rivi in natura ,aut in legibus posita Est, de ma a talem desiderat. c. Ex his patet.
393쪽
seu ius ipsum,quod an legum,ut resta ratio
dictat,interpretatione, earundem vetorrectio , contractibus dictorum sectorum que bona fide obseruandis, cernitur. Pro .
he igituradmonuit Aristot aequitatem no Mature&iustitia genereditios uestar Mone tantum differre,quatenus quitas i
re legitimo perfectior est, eiusque quasi messententia inius sententiam , quis ex mus intelligere desideret , libros ab eo De
moribus conscriptos adeat, ubi persectae ius icut&aliarum rerum similium iratiis ra proprieta explicatur. Atque haec quidem Iurisprudentia descriptio ex fine, vinea,vt per dixi. Altera vemeius quae genere suluino demateria constat,a Iureconsultis,nisi fallor tradita non est. Potest tamen hoc modo in moderisituri Iuriseruimiam esse ha- λα- rundam seu artem p is modera
sum actio seiam de negocia ciuilia sunt v lateria Iurisprudentiae, ut saepe anteaco' firmatum est. Sed utraque haee definitio inti non est, neque perfectam uris rudentiae naturam expinicat, cum alter ut cum eius partem compliciatur Quapro-
γ' Vipianus ciuistam proprio sentre sub--
394쪽
lecto atque fineconstantem tradidit descri
iustiis iniustilitentiam. In qua quidem de finitioni debitus ipsiruin partiu ordose
uatur,4 res per omnia sua semina explicatuit. Quid enim aliud haec ars profitetur,
quam cognitionem ivirum re iniustata risionum' ' uae inde Oxtum babent, quod intelligamus qua ratione homines sints elati diis, homines ipsi inter se; in .uibus tanquam subiectis,quid iustum iniustumque sit, scientia demonstrari , hisque expli- eatis,fons legunt utriusqueIurisimieniri potest. Quod Cicero lib. primode Legib. erudito luculenter tractauit, inde nimb
rum Iurisprudentiae cognitionem petemdam ex iubens, ut animaduertamus, quo vinculo homines socientur diis,&ipsiadeo inter se. Ex his enim praeceptis, quae os fieta Deo praestare debeamus, cognoscern quia homines hominibus,non plane in telligere. Porro diuinarum harum atque mana umo cum in ' ipsimque hominum cum diis oc hominibusconiumctionem a secietatem,simpliciterque actio num his duobus sentibus descendentu
395쪽
os aptissima me notitiam mancuparam quandoquidem omne genus subiectum,&materia artis seu silentiet,no scientiadem strationis , sed notitia quachim melioric gnoscitur,4 'Aristot inquit in libro Analym posterior um,tanquam notum&ma nifestum ponitur; de quo proprietates ae*asiones postea scientifice demonstram tur, earumque comprehensio cientia appellatur. Quod & in Iurisprudentia locum habet,in quaa mons s earumque differentiae initio ratione distribuuntur quid iustum vel iniustum in iis sit,demum ex veris&politiciscaussacrationibuscui tib is demonstrationς ostenditur, quarum praeceptionu habitus parit scient m. Atque haee quidemde naturaiurispriadentiae,eius
sneae gentre subiecto, di docendi ordio
396쪽
.ciuili nequaquam satis adhuc explicatae sint. tum pervissicilis pero stura quaestio est, demethodo atqueordi. ne docendi discendique grisprudet tiams quae Etam non tanti m ad Gostitutionem p ceptionemqueomnis artisa disciplinet utilis esset, sed di necessaria, factum est o Milti, iique non indiu hi hoe nostro tempore Iureconsulti, hac deo multa , sed parum miciter scripserint tanta eium est de tam varia sententiarum opinionumque variet aediscrepatia.ut vere dici possit moe capita totidem fuisse sententias. Plerio ut dicam quod resest,in eo errore consti . tuti sunt,ut ne artificiose quidem tradi pWeepta Iuris posse existiment. Quidam etsi
id fieri posse intelligant, ipsi tamen ει de
397쪽
siis Maliorum ingeniis in consta'. ir te de sperant, a proinde relicta, n gnifica plana atque perspicua id
progi editu, via, inueterataino e M 'rbaram perplexam& infinitam sequuritur cendi scribendique consuetudinem qui νβuiusqiram priores illi peccant, quot quam scri obvii iter fieri posse uiui ta in negligenter abstineant sunt praμὰ πιι, non pausi,qui in infinitate illa causarum ciuili misertas quasdam reru classes acui in cipia, artis similitudinem resemitia tanu Maadiaerterunt, eamque rem si noni Hect j quod difficillimum est,utiliter tamen ai,
studiosorum cominioditates ingenia ad 'iuvanda, trunque accon unodate facere ag gressi sunt. Huiuscontrouersiae causamotitiM nullain aliam inuenio, quam quod ordinis di methodi vis di natura, eius par te usus ossicium, itemque res ad consti 'tutionem 4rtis necessariae, plerisq; tanti ti fuerunt cognatae 3 qme si omnia homini non adsint, fieri nequit, de Mic quaestione quae in dubitatio emo incerti quidpiam
a m eiuraux constituatur. Quid enim cs .
398쪽
ri rufices omnes, diuriu', ut quain quae aedificii natiira, tu' eiu an singularum partium usus si , exininime cognoueriti inapisprervivia pia ditav tuse, nostra hac de re instituatur distri,
tio,initio ipsius negocii,de quo disputi ix praedicat inquam S subiecti madeclaris . Hae enim muliorum hodie in discutien- dis dubitationibus is uaestionibus in monque partem disiendi solatris consilint Mo illa non inutilis solum modi,sed, csse in eanea est,si intra diuestis iis tantari
. . termin s 6stituta 'lterius inuestigat cme ti ionprogreditur. λωρ histae -- probabiliter, etiam . natura, tuendere litigar ' initi in rum inuenire,rerumque pri ipia dic scernere non potant quod tanteritaei si est vera docem ratione memini. Vnde Alitat in Metaphysicis, ut alias
tatem propositete rei potius indicari
399쪽
tione a nobis dictu inest. De ordine, n eth do, ac docendi via ea assciam quae adpriae-s.ns institutum pertinet ea ibitrabor quippe cuia proprios de methc dis ordinibus scribere commentarios, lurisq; nostri exem , lis illustratos, commodiori tempore innimum induxerim.
methodo futura est, ante definire, quid sit methodus. Omnis enim , ut Tullius itiquit , rq arationes cipitur de aliqua in-Hitutio, debet a Iesinitione proficis , υtit, te ializatur quidsit id, de quo is utetur. Sed alicuius rei definitio duplex afferri potist unaquae essentiam, naturam, altera quae pro i ietates caccidentia explicet. Prior imkina, quod scientiam pariat; Scssub I ntiali quod substantiam monstret posterior, πρ-rio , daseripti', quod probabilem, iudem quadam ing at animo cognitione, appeluatur. Sed definitione substantiale precedu notionalis, qu notiorcst,4 magis euioales, atque homini b. quirc , canimo I cor
400쪽
tialis ab iis tantum intelligitur, qui artis aut scientiae praecepta exacte iam antea didice. unt,&alicuius disciplinae artifices sunt. N. minritaque dubium eis, quin, ut a, lenus in edicorum i inceps ait quippiam methodo quaereres inuenire, aduersetur
illi quod fortuitori temere quaei ituro in nenitur. Illud aut temere dortuito quam ritur, quod sine aliqua via, sine ratione &mbdo in uestigatur quapropter methodo quaerere nihil aliud erit,' ita viain ordine
quodam, seu certa determinata rerum inueniendarum,&inuentarum iam collocationein distributione facta, recto rationis iudicio adhibito, quid pia indagare, ita quidem ut aliquid in investigationeista primusta quo ordiatur omnis inuentio, decu dum,&tertium,&quartu &sic dei neeps reliqua ordine sese comitentur,4 ex se mutuo fluantae dependeant omnia, donec ad
aliquod mentes cogitatione perueniatur extremum seu ultimum, in quod superiora dirigantur uniuersa in quod desinat omnis propositae rei inuestigatio Vnde fit ut
methodus nihil aliud sit, quam brevis de succincta cognoscendi seu faciendi via ratio, quod ipuus nominis vis satis ostendere rotest: videtur enim esse triaulata vox a - - ,